Page 13 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۲۱۹ (دوره جديد
P. 13

‫صفحه ‪13‬ـ ‪ Page 13‬ـ شماره ‪۱۶۸۵‬‬                                                                                     ‫چرخ‪ ،‬بزرگترین اختراع بشر‬
‫جمعه ‪ ۱۲‬تا پنجشنبه ‪ ۱۸‬ژوئیه ‪2019‬‬

             ‫صدای فرانسه از لندن‬

                                                                  ‫‪ 16‬ژوئن‪ ،1940‬فرانسه از همه طرف‬                                                                                                 ‫در میان همه اختراعات جهان‪ ،‬اختراع‬
                                                                                                                                                                                                 ‫چرخ یکی از موارد انگش ‌تشماری است‬
                                                                  ‫تحت فشار و حملۀ ارتش آلمان نازی بود‪.‬‬                                                                                           ‫که نظیر آن در طبیعت وجود نداشته‬
                                                                                                                                                                                                 ‫و ندارد و به همین جهت‪ ،‬م ‌یتوان آن‬
                                                                  ‫ژنرال دوگل توسط نخس ‌توزیر پل رینو‬                                                                                             ‫را یکی از درخشا ‌نترین مظاهر هوش‬
                                                                                                                                                                                                 ‫و نبوغ و قدرت خلاقه انسان دانست‪.‬‬
                                                                  ‫مأمور شد تا به لندن برود و از بریتانیا‬                                                                                         ‫مثل ًا در اختراع هواپیما‪ ،‬پرواز پرندگان‬
                                                                                                                                                                                                 ‫الگوی انسان بود‪ ،‬اولین قایق‌ها و‬
                                                                  ‫کمک بخواهد‪.‬شارل دوگل هنوز یک ماه‬                                                                                               ‫کشت ‌یها هم با الهام از حرکت ماه ‌یها‬
                                                                                                                                                                                                 ‫در دریا ساخته شده‌اند‪ ،‬در حالی‬
                                                                  ‫نم ‌یگذشت که به خاطر رشادت در نبرد‬                                                                                             ‫که برای اختراع چیزی به نام چرخ‪،‬‬
                                                                                                                                                                                                 ‫هیچگونه مدل و الگویی در طبیعت‬
                                                                  ‫کامونت‪ ،‬از معدود پیروز ‌یهای ارتش‬
                                                                                                                                                                                                                ‫وجود نداشته است‪.‬‬
                                                                  ‫فرانسه بر آلمان‪ ،‬لقب ژنرال گرفته بود‪.‬‬                                                                                          ‫متأسفانه در مورد مخترع یا‬
                                                                                                                                                                                                 ‫مخترعان چرخ‪ ،‬هیچگونه اطلاعی در‬
                                                                  ‫عصر‪ 16‬ژوئن ژنرال دوگل با چرچیل‬                                                                                                 ‫دست نیست و در حقیقت مخترع‬
                                                                                                                                                                                                 ‫چرخ‪ ،‬گمنام و ناشناخته مانده است‪.‬‬
                                                                  ‫دیدار کرد و آنها توافق کردند یک اتحاد‬                                                                                          ‫کسی چه م ‌یداند‪ ،‬شاید اولین کسی که‬
                                                                                                                                                                                                 ‫یک روزی روی زمین نسبتاً شی ‌بدار‬
                                                                  ‫سیاسی بین فرانسه و انگلستان برقرار‬                                                                                             ‫نشسته یا ایستاده بود و قسمت کوتاهی‬
                                                                                                                                                                                                 ‫از یک تنه درخت را در دست داشت‪،‬‬
                                                                  ‫شود‪ .‬یعنی یک کشور‪ ،‬یک حکومت و‬                                                                                                  ‫ناگهان از دستش رها شده و در نتیجه‬
                                                                                                                                                                                                 ‫تنه درخت غلتیده و به واسطه شیب‬
                                                                  ‫یک ارتش آزادیبخش متحد‪ .‬البته فقط‬                                                                                               ‫زمین به حرکت در آمده و این شخص‬
                                                                                                                                                                                                 ‫پس از تعجب زیاد از چرخش درخت‪،‬‬
   ‫استقبال مردم فرانسه از نیروهای فرانسوی آزاد پس از آزادی پاریس‬  ‫درطولجنگ‪.‬اینآخرینتلا ‌شهاییبود‬                                                                                                 ‫ک ‌مکم به فکر افتاده که از این حرکت‬
                          ‫(در ‪ ۲۶‬اوت ‪)۱۹۴۴‬‬                        ‫که ممکن بود مانع از سقوط فرانسه شود‪.‬‬                                                                                           ‫دورانی بتواند در جا به جایی اشیاء‬
                                                                  ‫دوگل با این موفقیت به فرانسه بازگشت‬                                                                                            ‫استفاده کند و در نتیجه به اختراع‬

‫اما متوجه شد ژنرال پتن‪ ،‬رئیس جمهور وقت بعد در فرانسه ویشی غیاباً به اعدام بود که همراه متفقین وارد خانه شد‪.‬‬       ‫است‪ ،‬زیرا در آن زمان که هنوز‬          ‫انسان عصر کهن به دو عامل اختراع‬                        ‫چرخ نایل شده است!‬
                                                                                                                  ‫ابزارهای فلزی وجود نداشت و چرخ و‬      ‫چرخ و کشف آهن دست نیافته بود‪،‬‬            ‫از روی حفریات باستان شناسی‬
‫وقت فرانسه با آلما ‌نها همدست شده و محکوم شد‪«.‬من ژنرال دوگل‪ ،‬از لندن‪ ،‬چند ساعت قبل از سقوط پاریس و‬                ‫ارابه فقط م ‌یبایست از قطعات چوبی یا‬  ‫هرگز آن تمدنهای ابتدایی به اوج‬           ‫مشخص شده است که زمان این اختراع‬
                                                                                                                  ‫سفالی ساخته م ‌یشد‪ .‬برش و تراش و‬      ‫شکوفایی امروزی نم ‌یرسید و بر اساس‬       ‫به بیش از پنج هزار سال پیش‪ ،‬یعنی‬
‫دولت ویشی را تشکیل داده است‪ .‬آن تمام افسران و سربازان فرانسوی را که حکومت ویشی‪ ،‬دوگل وارد فرانسه‬                  ‫به هم پیوستن قطعات و ترتیب چفت‬        ‫پژوه ‌شها‪ ،‬مهد هر دو عامل این تحول‬       ‫زمانی که هنوز خط اختراع و متداول‬
                                                                                                                  ‫و بند آنها بدون کاربرد میخ و وسایل‬                                             ‫نشده بود‪ ،‬بر می‌گردد و باستان‬
‫روزدوگلمه ‌مترینتصمیمزندگ ‌یاشرا در خاک بریتانیا هستند و یا در آینده شده بود‪ .‬بعد از جنگ‪ ،‬مارشال پتن‬              ‫دیگر دشوار بود و به نظر م ‌یرسد که‬                  ‫خاورمیانه بوده است‪.‬‬        ‫شناسان در کاوشهای خود‪ ،‬نمون ‌ههایی‬
                                                                                                                  ‫سازندگان چرخ و گردونه در آن زمان‬      ‫اختراع چرخ و پیدایش ارابه‌های‬            ‫از چر ‌خهای ابتدایی را به صورت تو پر‬
‫گرفت‪ .‬او از به رسمیت شناختن فرانسه خواهند بود‪ ،‬با یا بدون اسلحه دعوت به جرم خیانت محکوم به اعدام شد‬               ‫مهارت فوق‌العاده‌ای در حرفه خود‬       ‫چرخدار که با اسب و قاطر و گاو به‬         ‫و از جنس چوب یا سفال‪ ،‬در نقاط‬
                                                                                                                                                        ‫حرکت در م ‌یآمد هم مقارن کشف آهن‬         ‫مختلف خاورمیانه از مصر تا سوریه و‬
‫و در زندان درگذشت‪ .‬دوگل رهبری‬                                                                                                             ‫داشت ‌هاند‪.‬‬   ‫صورت گرفته است‪ .‬قدیم ‌یترین نمونه‬        ‫آسیای صغیر و بی ‌نالنهرین و ایران و‬
                                                                                                                  ‫تا اواخر قرن هجدهم میلادی‪،‬‬            ‫ارابه چر ‌خدار ابتدایی از حفریات باستان‬  ‫پاکستان کنونی یافت ‌هاند که قدمت آنها‬
‫حکومت موقت را بر عهده گرفت‪ .‬البته‬                                                                                 ‫ارابه‌های چرخ‌داری که به وسیلۀ‬        ‫شناسی واقع در ناحیه بی ‌نالنهرین به‬      ‫به پنج هزار سال پیش و حتی جلوتر‬
                                                                                                                  ‫چهارپایان به حرکت در می‌آمدند‪،‬‬        ‫دست آمده است‪ .‬مجسمه‌ای است‬               ‫از آن م ‌یرسد و نشان م ‌یدهد که این‬
‫امروزه برخی معتقدند تسلیم شدن ژنرال‬                                                                               ‫تنها وسیلۀ نقلیه مورد استفاده انسان‬   ‫که قدمتش به ‪ 4500‬سال پیش‬                 ‫کانونهای تمدن کهن‪ ،‬زادگاه اولین‬
                                                                                                                  ‫بود‌هاند و اختراع چرخ که در آغاز به‬   ‫می‌رسد‪ ،‬این مجسمه کهن یکی از‬
‫پتن باعث سالم ماندن و عدم تخریب‬                                                                                   ‫منظور تسهیل در حرکت و حمل و‬           ‫اولین اراب ‌ههای چر ‌خدار را با جنگاور‬            ‫چر ‌خها و گردون ‌هها بود‌هاند‪.‬‬
                                                                                                                  ‫نقل مورد استفاده قرار گرفته و تحولی‬   ‫سوار بر آن نشان می‌دهد که به‬             ‫باستا ‌نشناسان عقیده دارند که اگر‬
‫فرانسه و کشتار بیشتر توسط آلمان‬                                                                                   ‫عظیم در دنیای کهن پدید آورده بود‪،‬‬     ‫وسیلۀ قاطرهای وحشی به حرکت در‬
                                                                                                                  ‫به تدریج کاربردهای گوناگون و اهمیت‬    ‫م ‌یآمده و چر ‌خهایش هم طوقۀ آهنی‬
‫نازی شد‪ .‬تا سالها بعد دوگل در رد‌ههای‬                                                                             ‫روزافزون یافت به طوری که اکنون در‬
                                                                                                                  ‫اغلب ماشی ‌نها و دستگاههای کوچک‬                            ‫داشته است‪.‬‬
‫بالای سیاسی فرانسه بود و حزب‬                                                                                      ‫و بزرگ‪ ،‬از ساعت و دوچرخه گرفته تا‬     ‫تحولات ناشی از چنین اختراع‬
                                                                                                                  ‫اتومبیل و هواپیما و کشتی و همچنین‬     ‫مهمی را در آن زمان م ‌یتوان حدس زد‪،‬‬
‫گلیسم هنوز افکار او را پیروی م ‌یکند‪.‬‬                                                                             ‫کارخان ‌هها و نیروگا‌ههای عظیم‪ ،‬یک‬    ‫زیرا مردمان عصر باستانی با دستیابی‬
                                                                                                                  ‫مهره اصلی به شمار م ‌یرود و م ‌یتوان‬  ‫به این وسیله و با صرف نیروی کمتر‬
‫دوگل حر ‌فهای زیادی زده است‪ .‬ولی‬                                                                                  ‫ادعا کرد که چرخ تمدن امروز با همه‬
                                                                                                                  ‫وسعت و پیچیدگ ‌یهایش بر روی این‬        ‫توانست ‌هاند کار بیشتری انجام دهند‪.‬‬
   ‫این چند جمله ماندگارتر شدند‪:‬‬                                                                                   ‫اختراع به ظاهر ساده و قدیمی یعنی‬      ‫از سوی دیگر بررسی تکنیک و‬
                                                                                                                                                        ‫چگونگی ساخت چرخها و اراب ‌هها در‬
‫=چطور م ‌یتوان کشوری را که ‪246‬‬                                                                                                     ‫«چرخ» م ‌یگردد‪.‬‬      ‫پنج هزار سال قبل شگفتی باستان‬
‫نوع پنیر دارد به راحتی اداره کرد؟‬                                                                                                                       ‫شناسان و پژوهشگران را برانگیخته‬

‫=چین یک کشور بزرگ است که‬
‫در آن کلی آدم چینی زندگی م ‌یکنند!‬
                                                 ‫ژنرال دوگل و وینستون چرچیل‬

‫=من به این نتیجه رسیده‌ام که‬
‫ویشی امتناع کرد و با طلاهای زیادی م ‌یکنم‪ ،‬تا برای مقاومت با من باشند‪ .‬سیاست بسیار مه ‌متر از آن است که‬

‫که از سازمانهای مقاومت گرفته بود با من تمام مهندسان و کارگران فرانسوی آن را به دست سیاستمداران بدهیم!‬

‫هواپیما و زیر آتش نیروی هوایی آلمان را که در صنایع نظامی فعالند و در خاک =از آن جایی که یک سیاستمدار‬
‫به انگلستان فرار کرد‪ .‬او در آن جا نیروی بریتانیا هستند و یا در آینده خواهند بود خودش هیچ وقت به حر ‌فهایش اعتقاد‬

‫فرانسه آزاد را به راه انداخت و خودش به مقاومت دعوت م ‌یکنم‪ .‬هر اتفاقی که ندارد‪ ،‬وقتی م ‌یبیند دیگران حرفش را‬

   ‫رهبر نیروی مقاومت فرانسۀ آزاد شد‪ .‬بیفتد‪ ،‬شعل ‌ههای مقاومت فرانسه نباید قبول م ‌یکنند متعجب م ‌یشود!‬

‫‪ 18‬ژوئن ‪ 1940‬رادیو بی‪.‬بی‪.‬سی خاموش شود و خاموش نخواهد شد‪= ».‬وط ‌نپرستی زمانی است که عاشق‬
‫سخنرانی معروف ژنرال دوگل را به طور ژنرال دوگل تا پایان جنگ رهبر میهن‌ خود باشی‪ ،‬ملی‌گرایی زمانی‬

‫زنده برای تمام دنیا پخش کرد‪ .‬او چند مقاومت بود و جزو اولین نیروهایی است که از بقیۀ دنیا متنفر باشی‪.‬‬

‫‪6‬‬

   ‫‪5 39‬‬

   ‫‪2 5 63 4‬‬                                                             ‫(سودوكو)‬                                  ‫‪ 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1‬عمودی‪:‬‬

‫‪4 68‬‬                                   ‫‪57‬‬        ‫‪3‬‬                ‫‪1‬‬                                               ‫‪1‬ـ خو ا نند ه‌ا ی خو ش‌صد ا و‬                                                                      ‫‪1‬‬
                                                                                                                   ‫فرامو ‌شناشدنی و فقید از کشور ما‬
‫‪78‬‬  ‫‪25‬‬                                                                                                            ‫‪2‬ـ عدم مساوات ـ از خوانندگان معروف‬                                                                 ‫‪2‬‬

                                       ‫‪97‬‬     ‫‪2‬‬                   ‫‪2 46‬‬                                                                ‫و فقید ایران‬                                                                   ‫‪3‬‬
                                                                                                                  ‫‪3‬ـ رودی در ایران ـ از فرآورد‌ههای‬
    ‫‪81‬‬                                                            ‫‪45‬‬                                                                                                                                                 ‫‪4‬‬
                                                                         ‫‪62‬‬                                              ‫نفتی ـ از رودخان ‌ههای اروپا‬
‫‪1 2 46‬‬                                                                                                            ‫‪4‬ـ حشر‌های موذی ـ از وسایل آبرسانی‬                                                                 ‫‪5‬‬

‫‪ 8‬ـ جهتی است ـ نوعی‬             ‫عمودی‪:‬‬        ‫‪11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1‬‬                                               ‫‪ 5‬ـ آزرم ـ شگرد ـ لبخند ـ نیروها‬                                                                 ‫‪6‬‬
          ‫چاشنی‬                                                                                                   ‫‪ 6‬ـ واحد انداز‌هگیری زمان ـ قاعده و‬
                      ‫‪1‬ـ اثری خواندنی و‬                                                                ‫‪1‬‬          ‫رسم ـ از آثار ژا ‌نژا ‌کروسو ـ رایحه‬                                                               ‫‪7‬‬
‫‪9‬ـ ا ز آ هنگسا ز ا ن‬  ‫جذاب از محمدعلی‬
‫صاحب‌نام ایتالیایی‬                                                                ‫‪2‬‬                                    ‫‪ 7‬ـ مرز ـ زن ـ قسمتی از قطار‬                                                                  ‫‪8‬‬
‫و خالق اپرای «آیدا»‬            ‫جمالزاده‬                                                                           ‫‪ 8‬ـ صدا و آوا ـ از مسابقات المپیک ـ‬
‫ـ زیاده‌طلبی ـ از‬     ‫‪2‬ـ علمی ا ست ـ‬                                              ‫‪3‬‬                                                                                                                                  ‫‪9‬‬
                                                                                                                                     ‫«نه» ب ‌هعربی‬                                                                   ‫‪10‬‬
         ‫ریاضیات‬                ‫بهبودی‬                                            ‫‪4‬‬                               ‫‪9‬ـ شکار ـ از شهرهای آذربایجان ـ‬
‫‪10‬ـ ییلاقی در دامنۀ‬   ‫‪3‬ـ مصیبت و دردسر ـ‬                                                                                                                                                                             ‫‪11‬‬
                                                                                  ‫‪5‬‬                                                        ‫طریق‬                                                                      ‫‪12‬‬
     ‫البرز ـ صورت‬                ‫آشکار‬                                            ‫‪6‬‬                                    ‫‪10‬ـ زیرکی و تیزهوشی ـ تناور‬
‫‪11‬ـ از رودخانه‌های‬    ‫‪4‬ـ دیهیم و تاج ـ آینده‬                                                                      ‫‪11‬ـ اثری از ویلیام شکسپیر ـ خوب‬                                                                    ‫‪13‬‬
‫آسیا ـ درختی است‬      ‫‪ 5‬ـ چیزها ـ از شهرهای‬                                       ‫‪7‬‬                                                                           ‫‪10‬ـ عشیره ـ معمولا در هر‬
                                                                                                                                           ‫و خیر‬              ‫خانۀ ایرانی پیدا م ‌یشود‬                               ‫‪14‬‬
                                  ‫ایران‬                                           ‫‪8‬‬                               ‫‪12‬ـ از شهرهای ایران ـ آن سوی ـ شهر‬          ‫ـ فلزی است ـ اشاره‬
                      ‫‪ 6‬ـ مو ضو ع ـ ا ز‬                                           ‫‪9‬‬                                                                                                                                  ‫‪15‬‬
                      ‫نخست‌و ز یر ا ن‬                                                                                     ‫و بندری معروف در ایتالیا‬                           ‫به دور‬
                                                                                  ‫‪10‬‬                              ‫‪13‬ـ ظرفی است ـ گردن ‌های در ایران ـ‬         ‫‪11‬ـ رنگی است ـ معروف‬                               ‫افقی‪:‬‬
                            ‫پیشین هند‬
                         ‫‪ 7‬ـ زمینه ـ سلطان‬                                                                                      ‫او هم حرف ‌های دارد‬                           ‫ـ عار‬              ‫‪1‬ـ از دولتمردان فرهیخته و‬
                                                                                                                  ‫‪14‬ـ از چهارپایان ـ نوعی خودرو ـ از‬          ‫‪12‬ـ باعث و ب ‌هوجودآورنده‬          ‫صاح ‌بنام دوران پهلوی‬
                      ‫حل جدول شماره قبل‬                                                          ‫‪11‬‬                                                           ‫ـ آلودگی ـ زبان موسیقی‬             ‫و استاد ممتاز و فقید‬
                                                                                                                                       ‫انواع خاک‬
                                                                                         ‫افقی‪:‬‬                           ‫‪15‬ـ ستار‌های است ـ واژگون‬                   ‫ـ پیمانی است‬                        ‫دانشگاه تهران‬
                                                                                                                                                              ‫‪13‬ـ کج ـ نااستوار ـ رها ـ‬          ‫‪2‬ـ خواب و خیال ـ خونبها‬
                                                                         ‫‪1‬ـ از دبیرکل‌های سازمان‬                                           ‫حل جدول شماره قبل‬
                                                                                      ‫ملل متحد‬                                                                            ‫بوستا ‌نها‬                     ‫ـ بخار متراکم‬
                                              ‫‪ 8‬ـ علامت جمع ـ مرطوب ـ‬                                                                                         ‫‪14‬ـ از داستانسرایان و‬              ‫‪3‬ـ از رؤسای جمهوری‬
                                                       ‫چهارپایی است‬      ‫‪2‬ـ دستور ـ آب جاری ـ‬                                                                 ‫نویسندگان معروف و‬                  ‫پیشین مصر ـ نوعی‬
                                                                                    ‫اشاع ‌هدهنده‬                                                              ‫برجستۀ معاصر ایران و‬
                                              ‫‪9‬ـ پیشگام شعر نو در ایران‬                                                                                       ‫خالق آثاری چون‪« :‬سگ‬                                ‫چراغ‬
                                              ‫‪10‬ـ بندر و شهری معروف‬      ‫‪3‬ـ از تنیس‌بازان معروف‬                                                               ‫و زمستان بلند»‪« ،‬زنان‬              ‫‪4‬ـ نقاشی معروف و واضع‬
                                              ‫در کنار دریای سیاه ـ‬                        ‫جهان‬                                                                ‫بدون مردان» و «عقل‬
                                                                                                                                                                                                     ‫کیشی نوین ـ مه ّیا‬
                                                          ‫کوهی است‬       ‫‪4‬ـ انجام دادن ـ مدرسۀ‬                                                                           ‫آبی رنگ»‬                ‫‪ 5‬ـ شاعر و نویسندۀ‬
                                                 ‫‪11‬ـ وکیل ـ فلزی است‬                   ‫فرانسوی‬                                                                ‫‪15‬ـ غوغا ـ با شما در یک‬            ‫معروف ایران و خالق‬
                                                                                       ‫‪ 5‬ـ خاندان‬                                                              ‫کلاس درس م ‌یخواند‬                ‫آثاری چون هفت اورنگ‬

                                                                         ‫‪ 6‬ـ از قربانیان انقلاب کبیر‬                                                                                                     ‫و نفحا ‌تالانس‬
                                                                                         ‫فرانسه‬                                                                                                  ‫‪ 6‬ـ از اقوام ایرانی ـ شاخص‬

                                                                         ‫‪ 7‬ـ از استادان ک ‌منظیر تار‬                                                                                                    ‫ـ چهره ـ طمع‬
                                                                                        ‫در ایران‬                                                                                                 ‫‪ 7‬ـ بیهوده ـ محل صرف‬

                                                                                                                                                                                                                  ‫غذا‬
                                                                                                                                                                                                 ‫‪ 8‬ـ بهره ـ خالص ـ کشتی‬
                                                                                                                                                                                                 ‫‪9‬ـ ژیمناستیک وطنی ـ‬

                                                                                                                                                                                                                 ‫ستم‬
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18