Page 13 - (کیهان لندن - سال سى و هفتم ـ شماره ۳۰۶ (دوره جديد
P. 13

‫صفحه ‪1۳‬ـ ‪ Page 13‬ـ شماره ‪1۷۷2‬‬
‫جمعه ‪ 9‬تا پنجشنبه ‪ ۱۵‬آوریل ‪۲0۲۱‬‬

    ‫آسپیرین در کنار فلسفه و موسیقی!‬                                                                                      ‫جنگ مدرنیته و سنت در موسیقی‬

                                                                              ‫«به محض اینکه احساس مریضی کردید‪،‬‬           ‫نامهای از عارف قزوینی به کلنل علینقی وزیری‬
                                                                              ‫به رختخواب بروید‪ ،‬یک کیسه آب جوش‬
                     ‫غرامت برداشتند‪.‬‬   ‫‪ 300‬پژوهش درباره خواص آن انجام‬         ‫روی پایتان بگذارید‪ ،‬برای خودتان چای داغ‬               ‫علینقی وزیری‬                          ‫عارف قزوینی‬                   ‫پیشینۀ رویارویی سنت و مدرنیته در‬
‫آلمانها در برخی از تبلیغات توریستی‬     ‫میشود‪ .‬قرص آسپیرین آن قدر مهم بوده‬     ‫درست کنید و ‪ 3‬بار در روز قرص آسپیرین‬                                                                                      ‫ایران به بیشتر از یک قرن میرسد و‬
‫خود‪ ،‬کشورشان را این طور معرفی میکنند؛‬  ‫که وقتی متفقین خواستند از آلمان غرامت‬                                             ‫ساز‪ ،‬این شعر در گوش هوش دل از‬         ‫پس این ُدم شیر است‪ ،‬به بازی مگیر‪.‬‬        ‫جالب این که هنوز بسیاری از مباحث‬
                                       ‫جنگی بگیرند‪ ،‬خط تولید آن را به جای‬                                ‫بخورید‪».‬‬        ‫دستدادۀ آن بیچاره آشنایی پیدا کرده‪،‬‬   ‫شما قبل از این که اروپایی شوید‪ ،‬مرحوم‬    ‫کلان در این زمینه تازه مینماید و همه‬
 ‫«سرزمین فلسفه‪ ،‬موسیقی و آسپیرین»‪.‬‬                                            ‫این یک آگهی است؛ یک دستورالعمل و‬                                                 ‫میرزا عبدالله را ـ که شایسته است معلم‬    ‫چیز به قوت خود باقی است و بعضاً‬
                                                                              ‫تبلیغ برای قرص آسپیرین که یک روزنامه‬                         ‫یکمرتبه بشنود‪:‬‬      ‫اول قرن بیست خوانده شود ـ گول زده‬        ‫طرفین مسأله عوض شدهاند‪ .‬اواسط‬
                                                                              ‫آلمانی هر زمستان منتشر میکند‪ .‬سال‬          ‫رقیبامشبآنمهگرفتهدرآغوش‬               ‫و اسامی آوازهای ایرانی را بهدستور او‬     ‫دوران قاجاریه موسیقی غربی به ایران‬
                                                                              ‫‪۱9۲۵‬میلادی‪ ،‬این دستورالعمل جان ‪۸0‬‬          ‫الهیآنکهنشاندخدا‪،‬بهرو ِزمنش‬           ‫مرتبکردهو یکدورههمپیشاو مشق‬              ‫وارد شد و تا عهد پهلوی اول‪ ،‬سازهایی‬
                                                                              ‫هزار اروپایی را نجات داد‪ .‬زمستان آن سال‬    ‫آن وقت اگر اشک به دامن ریخته و‬        ‫کردید‪ .‬به این عنوان که هرگاه کتابی‬       ‫همچون پیانو و ویولن کاملا در ایران‬
                                                                              ‫آنفلوانزا همهگیر شده بود‪ .‬تنها کاری هم که‬  ‫گریبان بیطاقتی چاک زند‪ ،‬آیا باید این‬  ‫راجع به موسیقی ایران نوشتهاید‪ ،‬عکس‬       ‫رواج یافت‪ .‬نگاه تازه به مبانی نظری و‬
                                                                              ‫میشد کرد این بود که همین آگهی تکثیر و‬      ‫گناهرابهگردنآهنگهایایرانیانداخت؟»‬     ‫او را در آنجا «گراور» کردید برای این که‬  ‫زیباییشناسی موسیقی ایرانی و تلاش‬
                                                                              ‫به وسیله هواپیما روی شهرهای بزرگ ریخته‬     ‫«آقای علینقی خان‪ ،‬از من نرنجید‪،‬‬       ‫اسم او را این ملت فراموشکار فراموش‬       ‫برای تطبیق آن با موسیقی غربی و‬
                                                                              ‫شود‪ .‬این‪ ،‬آغاز شهرت آسپیرین بود؛ داروی‬     ‫برای این که تا یک درجه به گردن‬        ‫نکنند؛ حالا چه شد که یک مرتبه عبا‬        ‫بهویژه ثبت و ضبط آن با مقاومتهایی‬
                                                                              ‫عجیبی که اگر تولید یک سال آن را روی‬        ‫شما حق دارم‪ ،‬یک قسمت از ساز شما‬       ‫را یک شاخ انداخته‪ ،‬اساساً میخواهید‬       ‫از سوی سنتگرایان مواجه شد‪ .‬این‬
                                                                              ‫هم بچینیم‪ ،‬میشود با آن به کره ماه رفت و‬    ‫ورزیدۀ زیر دست من و آهنگهای من‬        ‫موسیقی ایران را محو و فراموش کرده‪،‬‬       ‫نزاع پس از یک قرن هنوز تازه بهنظر‬
                                                                              ‫برگشت! تنها دارویی که بشر با خود به کره‬    ‫است‪ .‬خود شما هم البته منکر نخواهید‬    ‫اشخاص بزرگ از قبیل او و مرحوم‬            ‫میرسد و جالب آن که هر نسل‪ ،‬نسل‬
                                                                              ‫ماه برد؛ تنها دارویی که به تمام زبانهای‬    ‫شد‪ .‬گذشته از آنها یک قسمت مهم از‬      ‫میرزا حسینقلی را تمسخر کنید؟»‬            ‫پس از خود را به بدعتهای بیمورد‬
                                                                              ‫دنیا برای آن تبلیغ درست شده است‪.‬‬           ‫آبروی موسیقی ایران ـ همه میدانند‬      ‫«به این نکته شاید تا کنون کسی‬            ‫و فراموشی پیشینیان متهم میکند‪.‬‬
                                                                              ‫البته قرنها پیش بشر از داروهای‬             ‫ـ در این اواخر از من بوده است که اگر‬  ‫پی نبرده باشد که هنگام شرکت شعر‬          ‫نامۀ عارف قزوینی (‪ ۱3۱۲‬ـ ‪)۱۲۵9‬‬
                                                                              ‫گیاهی که آسپیرین دارند استفاده میکرده‬      ‫آن ملاحظات نبود‪ ،‬شما امروز موفق به‬    ‫با موسیقی ایران‪ ،‬شعر در قسمت‬             ‫ترانهسرا و آهنگساز نامی به نمایندگی‬
                                                                              ‫است؛ همان جوشانده ریشه درخت بید‬            ‫تأسیس مدرسۀ عالی موسیقی بهقول‬         ‫خود بیشتر تقصیرکار است و من در‬           ‫از سنتگرایان به کلنل علینقی خان‬
                                                                              ‫که سقراط هم در مکتوباتش آورده‪ .‬اما تا‬      ‫خودتان نمیشدید‪ .‬من بیش از هر‬          ‫دورۀ زندگانی خود مکرر در مکرر این‬        ‫وزیری (‪۱3۵۸‬ـ ‪ )۱۲66‬که بهحق‬
                                                                              ‫آسپیرینهای قرص صورتی رنگ فعلی‬              ‫چیزی به موسیقی ایران علاقمندم و‬       ‫امتحان را کردهام‪ .‬مثلا اگر کسی یار‬       ‫پدر موسیقی نوین ایران نامیده شده‪،‬‬
                                                                              ‫بشود راه زیادی طی شده‪ .‬اولین بار در‬        ‫حق نظارت در آن دارم و این حق‬          ‫ناسازگارش با رقیب تبهکار نابکار سر‬       ‫یادگاری است از آن دوران که بازخوانی‬
                                                                              ‫‪ ۱0‬آگوست‪۱۸9۷‬میلادی‪ ،‬دکتر فیلیکس‬            ‫را تا زندهام‪ ،‬هیچ کس قدرت ندارد‬       ‫و کار پیدا کرده و آن بیچاره را دچار‬
                                                                              ‫هافمن آسپیرین را به عنوان یک مسکن‬          ‫از من سلب کند‪ .‬نظر به این سابقه‪،‬‬      ‫بلای مفارقت و خمار دوری و امر به‬            ‫بخشی از آن خالی از لطف نیست‪.‬‬
                                                                              ‫معرفی کرد‪ .‬اما ‪ ۲‬سال بعد بود که فهمیدند‬    ‫خواهش میکنم یا صرف اروپایی یا‬         ‫صبوریش نمود‪ ،‬آنگاه در بزم دلکش‬           ‫این نامه در روزنامه ناهید مورخ‬
                                                                              ‫این قرص تببر هم هست‪ .‬بعد از آن بود که‬                                            ‫موسیقی‪ ،‬به همدستی آهنگ جانگداز‬           ‫‪ ۱30۴/۴/۲۷‬منتشر شد و پاسخی‬
                                                                                                                                             ‫ایرانی شوید‪».‬‬                                              ‫از سوی کلنل در پی نداشت و او‬
                                                                                     ‫یک باره عصر آسپیرین شروع شد‪.‬‬                                                                                       ‫همچون گذشته به کارهای خویش‬
                                                                              ‫البته مثل هر داروی دیگری‪ ،‬آسپیرین‬                                                                                         ‫ادامه داد‪ .‬بحث دربارۀ متن نامه فراوان‬
                                                                              ‫ضرر هم دارد؛ مثلا میتواند باعث خونریزی‬                                                                                    ‫است ولی عجالتاً باید گفت عارف در‬
                                                                              ‫معده شود‪ .‬در واقع آسپیرین خون را رقیق‬                                                                                     ‫جایی از نامهاش بهدرستی به یکی از‬
                                                                              ‫میکند و به خاطر همین برای بیماران‬                                                                                         ‫ویژگیهای مهم تلفیق شعر و موسیقی‬
                                                                              ‫مبتلا به هموفیلی مثل سم عمل میکند‪.‬‬                                                                                        ‫اشاره میکند که در خور توجه است‪:‬‬
                                                                              ‫به خاطر همین دارو بود که راسپوتین به یک‬                                                                                   ‫«آقای پروفسور علینقی خان‪،‬‬
                                                                              ‫چهره تأثیرگذار در تاریخ تبدیل شد‪ .‬وقتی‬                                                                                    ‫علاقمندی من به شعائر ملی که‬
                                                                              ‫راسپوتین گفت که میتواند با دعا کردن‪،‬‬                                                                                      ‫بزرگترین آنها موسیقی است مرا وادار‬
                                                                              ‫ولیعهد تزار را درمان کند‪ ،‬اولین کاری کرد‬                                                                                  ‫کردبهاینکهبهرنجشخاطر وکدورت‬
                                                                              ‫این بود که گفت داروهایی که پزشکان به‬                                                                                      ‫شما و طرفداران شما اهمیت نداده‪،‬‬
                                                                              ‫او دادهاند را قطع کنند‪ .‬همین که آسپیرین‬                                                                                   ‫سرکار را مخاطب کرده و بگویم‪ :‬موسیقی‬
                                                                              ‫از داروی ولیعهد که هموفیلی داشت قطع‬                                                                                       ‫مشخص و معرف قومیت‪ ،‬مربی و مهیج‬
                                                                              ‫شد‪ ،‬حالش روز به روز بهتر شد و راسپوتین‬                                                                                    ‫روح ملی است و هر ملتی که دارای این‬
                                                                                                                                                                                                        ‫روح روانبخش نباشد‪ ،‬حق حیات ندارد‪.‬‬
                                                                                  ‫هم ماجرا را به نفع خودش تمام کرد‪.‬‬
                                                                              ‫آسپیرین یک نوع گل رز به نام خود دارد‬
                                                                              ‫و یک تیم فوتبال (بایر لورکوزن ـ آلمان)‬
                                                                              ‫همچنین از سال ‪ ،۱9۵۱‬رکورد فروش‬
                                                                              ‫دارو در کتاب رکوردهای گینس متعلق به‬
                                                                              ‫آسپیرین است و هر سال به طور متوسط‬

‫‪8 15‬‬

‫‪9 58‬‬                                      ‫‪6‬‬  ‫‪1‬‬

‫‪2 ۷۳‬‬                                                                               ‫(سودوکو)‬                              ‫عمودی‪:‬‬                                ‫‪15 14 1۳ 12 11 1۰ 9 8 ۷ 6 5 4 ۳ 2 1‬‬

‫‪4 95‬‬                                         ‫‪21‬‬                               ‫‪2‬‬            ‫‪2‬‬                             ‫‪ ۱‬ـ از نویسندگان و منتقدان صاحبنام‬                                             ‫‪1‬‬
                                                                                                  ‫‪4‬‬                      ‫و برجسته هنری و ادبی معاصر ایران‬                                               ‫‪2‬‬
    ‫‪۷6‬‬                                             ‫‪۳‬‬                                                                     ‫‪ ۲‬ـ از اتومبیلهای تولید انگلیس ـ عقیده‬                                         ‫‪۳‬‬
                                                                                         ‫‪4‬‬                               ‫‪3‬ـطفیلیوپارازیتـدرختیاستـازمیوهها‬                                              ‫‪4‬‬
‫‪1۷2‬‬                                       ‫‪8‬‬     ‫‪6‬‬                                                                        ‫‪ ۴‬ـ علامت مفعول بیواسطه ـ رطوبت ـ‬                                              ‫‪5‬‬
                                                                                    ‫‪6۳‬‬                                                                                                                  ‫‪6‬‬
    ‫‪26‬‬                                 ‫‪8‬‬                    ‫‪5‬‬                                                                             ‫همدم و مصاحب‬                                                  ‫‪۷‬‬
                                                                                 ‫‪5 4۳21‬‬                                  ‫‪ ۵‬ـ نام چند تن از تزارهای روسیه ـ‬                                              ‫‪8‬‬
‫‪۳1‬‬                   ‫‪۷ 82‬‬                    ‫‪6‬‬                                                                                                                                                          ‫‪9‬‬
                                                                                                          ‫‪1‬‬                                     ‫گلی است‬                                                 ‫‪1۰‬‬
    ‫‪4‬‬                                        ‫‪9‬‬                                                            ‫‪2‬‬              ‫‪ 6‬ـ در نانواییها پیدا میشود ـ از‬                                               ‫‪11‬‬
                                                                                                          ‫‪۳‬‬                                                                                             ‫‪12‬‬
                             ‫عمودی‪:‬‬          ‫‪11 1۰ 9 8 ۷ 6‬‬                                                ‫‪4‬‬                                 ‫شهرهای ایران‬                                                ‫‪1۳‬‬
                      ‫‪ ۱‬ـ از نخست وزیران‬                                                                  ‫‪5‬‬              ‫‪ ۷‬ـ از شعرای برجسته ایران و استاد فقید‬                                         ‫‪14‬‬
       ‫دستخوش‬                                                                                             ‫‪6‬‬                                                                                             ‫‪15‬‬
‫‪ 9‬ـ از شعرای معروف‬         ‫پیشین ایران‬                                                                    ‫‪۷‬‬                                 ‫دانشگاه شیراز‬
                     ‫‪ ۲‬ـ خورشید ـ سبکی‬                                                                    ‫‪8‬‬                 ‫‪ ۸‬ـ جای تیر ـ از خوراکهای سنتی‬                                                             ‫افقی‪:‬‬
      ‫معاصر ایران‬                                                                                         ‫‪9‬‬              ‫‪ 9‬ـ زنده ـ اثری از کافکا ـ پایتخت‬                                                      ‫‪ ۱‬ـ کشوری است‬
  ‫‪ ۱0‬ـ از خوانندگان‬      ‫در شعر فارسی‬                                                                     ‫‪1۰‬‬                                                                                            ‫‪ ۲‬ـ نام تاریخی منطقه بین‬
                              ‫‪ 3‬ـ او ـ نوع‬                                                                ‫‪11‬‬                                 ‫کشوری است‬                                                    ‫دجله و فرات ـ انسانی‬
         ‫قدیمی و‬                                                                                                         ‫‪ ۱0‬ـ پست ـ از بیماریهای پوستی ـ از‬                                                 ‫‪ 3‬ـ نوا ـ بچه ـ خداوند‬
 ‫خوشصدای ایران‬             ‫‪ ۴‬ـ مخارج ـ از‬                                                        ‫افقی‪:‬‬                                                                                                  ‫‪ ۴‬ـ قبیله ـ نوعی چسب ـ‬
‫‪ ۱۱‬ـ سنگینی ـ مرکز‬          ‫کارخانجات‬                                                   ‫‪ ۱‬ـ هنرپیشه ایرانی‬                              ‫پوشاک ـ رستگاری‬
‫تولید زعفران ایران‬    ‫اتومبیلسازی اروپا‬                                                                                  ‫‪۱۱‬ـ وسیله مکالمه ـ حرف همراهی ـ‬                                                            ‫از خشکبار‬
                        ‫‪ ۵‬ـ پول خارجی ـ‬                                                         ‫هالیوود‬                                                                                                 ‫‪ ۵‬ـ کوشش ـ توان ـ اندیشه‬
                     ‫سرپرست ـ من و تو‬                                                ‫‪ ۲‬ـ ضمیری است ـ از‬                    ‫همت بیآغاز ـ رودخانهای در اروپا‬           ‫درآمد و هزینه ناحیهای‬
                      ‫‪ 6‬ـ خوراکی سنتی ـ‬                                              ‫فلزات ـ مرضی است‬                    ‫‪ ۱۲‬ـ از خوانندگان خوشصدا و فراموش‬           ‫که دولت به شخصی‬                        ‫و تفکر ـ راه بیپایان‬
                                                                                                                                                                                                            ‫‪ 6‬ـ گلی است ـ فامیل‬
                                ‫زادگاه‬                                                    ‫‪ 3‬ـ از بازیگران و‬                               ‫ناشدنی کشور ما‬                      ‫واگذار میکند‬              ‫‪ ۷‬ـ از جنگافزارهای مخرب‬
                         ‫‪ ۷‬ـ گردان ـ کلیه‬                                        ‫تهیهکنندگان برجسته و‬                    ‫‪ ۱3‬ـراستیوایستادگیـایفاءـازپوشاک‬            ‫‪ ۱3‬ـ از خوراکهای سنتی ـ‬            ‫ـ جاوید و پایدار ـ بدگویی‬
                        ‫‪ ۸‬ـ نوعی نقاشی ـ‬                                                                                 ‫‪ ۱۴‬ـ از فیلمسازان معروف هالیوود و‬           ‫در هر خانه پیدا میشود‬              ‫‪ ۸‬ـ خزانهدار ـ از وسایل‬
                                                                                        ‫قدیمی تآتر ایران‬                 ‫خالق اثر «آخرین تانگو در پاریس» و‬                                              ‫سنتی کشاورزی ـ او هم‬
                     ‫حل جدول شماره قبل‬                                               ‫‪ ۴‬ـ واحد پول کشوری‬                                                                             ‫ـ سلام‬               ‫حرفهای دارد پر مشقت‬
                                                                                     ‫است ـ نقشه و طرح‬                                    ‫«آخرین امپراتور»‬             ‫‪ ۱۴‬ـ وی ـ عقیم ـ از آبها‬          ‫‪ 9‬ـ عنوانی اشرافی ـ مرطوب‬
                                                                                                                         ‫‪ ۱۵‬ـ تکرار یک حرف ـ از اجسام آسمانی‬         ‫‪ ۱۵‬ـ بی غل و غش ـ از‬               ‫ـ مکانی برای گذراندن‬
                                                                                             ‫برای انجام‬                                                               ‫بیماریها ـ از ابزار بنایی‬
                                                                                   ‫‪ ۵‬ـ صورت ـ ج ّو ـ دشتی‬                 ‫ـ پیشوا ـ از وسایل سنتی موسیقی‬                                                          ‫اوقات فراغت‬
                                                                                                                                                                                                        ‫‪ ۱0‬ـ زادگاه رضاشاه پهلوی‬
                                                                                          ‫بزرگ در آسیا‬                                            ‫حل جدول شماره قبل‬                                     ‫ـ حرارت غیر طبیعی بدن‬
                                                                                      ‫‪ 6‬ـ قسمتی از گیاه ـ‬                                                                                               ‫‪۱۱‬ـ قدرت ـ رسا و فصیح ـ‬
                                                      ‫حاشیه ـ برگه‬
                                                ‫‪ ۷‬ـ شرقی ـ سرگذشت‬                                                                                                                                            ‫دورافتاده و متروک‬
                                                                                                                                                                                                        ‫‪ ۱۲‬ـ یک دوم ـ پوشاک ـ‬
                                                    ‫‪ ۸‬ـ مذهبی است ـ‬
                                                     ‫تخصص فنی و‬

                                                         ‫دانشگاهی‬
                                              ‫‪ 9‬ـ درویشان میکشند ـ‬

                                                      ‫ظاهر و آشکار‬
                                             ‫‪ ۱0‬ـ لحظه ـ آماده ـ حرف‬

                                                               ‫ندا‬
                                                   ‫‪ ۱۱‬ـ رسن ـ برتری‬
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18