Page 13 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۱۵۲ (دوره جديد

P. 13

‫صفحه ‪13‬ـ ‪ Page 13‬ـ شماره ‪152‬‬
‫جمعه ‪ 9‬تا پنجشنبه ‪ 15‬مارس ‪2018‬‬

‫مردم) بر درواز‌ههای شهر از شغ ‌لهای‬ ‫بود كه به اندروني سلطان راه داشت‪.‬‬ ‫همه درواز ‌ههای شهر‬ ‫آغامحمدخان و فتحعلي شاه‪ ،‬اين‬ ‫از آن روزي كه شاه طهماسب به گرد‬
‫پردرآمد محسوب مي‌شد و عموماً‬ ‫شهري جديد‪ ،‬با درواز ‌ههای ديگر‬ ‫شهر شاهد تغييراتي بود‪ ،‬اما در دوران‬ ‫شهر كوچكي به نام «طهران» ديواري‬
‫افرادي به اين كار گماشته م ‌يشدند‬ ‫دردوران فتحعليشاه‪ ،‬شهر تهران تنها‬ ‫دروازه دوشان تپه‪ ،‬یکی از درواز ‌ههای نابودشده تهران‬ ‫ناصرالدين شاه اين ديار‪ ،‬تحولي بزرگتر‬ ‫كشيد و خندقي حفر کرد‪ ،‬به تدريج‬
‫شش دروازه در اطراف داشت كه البته‬ ‫را به خود ديد و راه به روزگار تاز‌هاي برد‪.‬‬ ‫اين ده كوچك در نظرها جلو‌هگر شد‪.‬‬
‫كه مورد توجه بودند‪.‬‬ ‫تعداد آنها در روزگار ناصرالدين شاه به‬ ‫دروازه خيابان علاءالدوله در ابتداي‬ ‫تهران در آنجا قرار داشت اما اين تغيير‬ ‫محله‌های دارالخلافه ناصري‬ ‫نه طهران شهر صاحب نام و معروفي بود‬
‫درواز ‌ههایي در بيرون شهر‬ ‫دوازده دروازه رسيد‪ .‬اين درواز‌هها با‬ ‫خيابان فردوسي ونزدكي ميدان سپه‬ ‫خيلي زود براي خود جايي باز كرد و‬ ‫پس از آن كه ناصرالدين شاه به پيروي‬ ‫و نه شاه طهماسب چندان دلبسته آن‪.‬‬
‫تهران بعد از گسترش دوره ناصرالدين‬ ‫دهان ‌هاي بزرگ در ورود ‌يهای مشخص‬ ‫پ ‌يريزي شده بود‪ .‬درواز‌ههای باغشاه و‬ ‫محلات جديد‪ ،‬به هيأت دارالخلافه رنگ‬ ‫از شهرهاي فرنگ و تحت تأثير شكوه و‬ ‫بلكهمسافر ‌تهای گاهوبيگاهشبهشهر‬
‫شاه در هر جهت صاحب سه دروازه شد‪.‬‬ ‫شهر ساخته م ‌يشد و هر كي از اين‬ ‫لال ‌هزار كه در ابتداي دو خيابان مذكور‬ ‫و رويي داد و تبديل شد به مركزي براي‬ ‫جلال آنها‪ ،‬دارالخلافه خود را پ ‌يريزي‬ ‫ري‪ ،‬اين شهر را مانند منزلگاهي براي‬
‫درواز‌ههایي كه انگار براي جم ‌عآوري‬ ‫دروازه‌ها دو ورودي كوچك نيز در‬ ‫بود كه در چند مدت بعد و در زمان‬ ‫كرد‪ ،‬شهر تهران به پايتختي بزرگ‬ ‫زدودن غبار راه در نظرش ارج و قرب‬
‫عوارض ساخته شده بود‪ ،‬نه چيز ديگر‪.‬‬ ‫طرفين داشت‪ .‬اين ورود ‌يهای كوچك‬ ‫ورود واگن‪ ،‬ويران شد‪ ،‬تا خطوط واگن‬ ‫فعالي ‌تهای اصلي شهر‪.‬‬ ‫تبديل شد‪ .‬شهري با جمعيت تقريباً‬ ‫بخشيد و از آن روز اين شهر كه مردماني‬
‫دارالخلافهدر شمال سهدروازهداشت‪:‬‬ ‫به اتاق‌های كوچكي منتهي مي‌شد‬ ‫را در آن مسير را‌هاندازي كنند‪ .‬دروازه‬ ‫درواز ‌هاي در درون‬ ‫‪ ۵۰‬هزار نفري كه محلات آن مشتمل‬ ‫صل ‌حطلب و به دور از جنگ افروزي‬
‫الف‪ :‬درواز‌‌ههای شمالي‪ :‬دروازه شميران‬ ‫كه عموماً محل استقرار درواز‌هبانان و‬ ‫ارگ در جنوب ميدان ارگ (پانزده‬ ‫جعفر شهري در كتاب «طهران‬ ‫بر پنج بخش بود‪ .‬محله عود لاجان كه‬ ‫داشت را جلو‌هاي بخشيد‪ .‬چندين سال‬
‫(در محدوده پيچ شميران فعلي يعني‬ ‫مأموران دولتي بود‪ .‬در دوران ناصرالدين‬ ‫خرداد) با نقاره خان ‌هاي در بالا ساخته‬ ‫قديم» غير از درواز‌ههای دوازد‌هگانه‬ ‫به خيابا ‌نهای جليل آباد (خيام) تا‬ ‫بعد كريمخان و لطف علي خان هم بر‬
‫محل تقاطع خيابان ابن سينا و انقلاب)‬ ‫شاه كه شهر گسترش يافت و شش‬ ‫شده بود‪ .‬دروازه نو‪ ،‬كه قديم ‌يترين‬ ‫شهر تهران‪ ،‬نه دروازه ديگر نيز براي‬ ‫ناصريه (ناصرخسرو) و در شمال خيابان‬ ‫اين شهر كوچك چيزهايي افزودند‪ .‬اما‬
‫دروازهدولت(تقاطعخيابا ‌نهای سعدي‬ ‫دروازه به درواز‌ههای ششگانه شهر‬ ‫دروازه داخل شهر محسوب م ‌يشد و به‬ ‫پايتخت برمي‌شمرد‪ .‬اين دروازه‌ها‪،‬‬ ‫بوذرجمهري(‪ ۱۵‬خرداد)وبالاخرهمحله‬ ‫هنگامي كه آغامحمدخان سرمست از‬
‫شمالي و انقلاب) دروازه يوس ‌فآباد (در‬ ‫اضافه شد‪ ،‬تغييري در سيماي آنها نيز‬ ‫جا مانده از درواز‌ههای شاه طهماسبي‬ ‫ديگر به مفهوم درواز‌ههای ورودي يا‬ ‫بازار عودلاجان يا بازار كليم ‌يها و جنوب‬ ‫پيروز ‌ياش در برابر خاندان زند تصميم‬
‫اتفاق افتاد‪ .‬درواز‌ههای به جا مانده از‬ ‫بود‪ .‬دروازه سردر الماسيه دروازه‬ ‫خروجي شهر نبودند‪ .‬بلكه تنها حدود‬ ‫خيابان چراغ گاز يا چراغ برق (اميركبير)‬ ‫به راه اندازي تاج و تخت گرفت‪ ،‬بلافاصله‬
‫محل چهار راه كالج فعلي)‪.‬‬ ‫دوران فتحعليشاه‪ ،‬ديگر تصويري از‬ ‫متصل‌كننده اندروني شاه به شهر بود‪.‬‬ ‫ارگ شاهي و كا ‌خهای سلطنتي را از‬ ‫و ميدان توپخانه منتهي م ‌يشد‪ .‬محله‬ ‫طهران اين شهر كوچك نظرش را جلب‬
‫ب‪ :‬دروازه‌های جنوبي‪ :‬دروازه‬ ‫نقش و نگار گ ‌لها و درختان نبود‪ .‬بلكه‬ ‫اين درواز‌ههای نه گانه‪ ،‬همگي در‬ ‫ساير قسمت‌های شهر جدا مي‌كرد‬ ‫دوم‪ ،‬سنگلج بود‪ .‬در محدوده خيابان‬ ‫كرد‪ .‬او در طهران حكومتش را آغاز كرد‪.‬‬
‫خان ‌يآباد (اين دروازه تقاطع خيابان‬ ‫كاشي كاري‌های آن نقوش جالبي‬ ‫وسط دارالخلافه بنا شده بود و حريم‬ ‫و بيشتر‪ ،‬به منظور ايجاد حريم براي‬ ‫خيام تا خيابان اميريه در دو ضلع شرق‬ ‫آغامحمدخان هيچ گاه تصور نمي‌كرد‬
‫مولوي و خيابان شوش قرار داشت)‪،‬‬ ‫چون‪ ،‬نقش رستم و ديو سپيد و يا رستم‬ ‫سلطان را از محدوده شهر جدا مي‌كرد‪.‬‬ ‫عمارات شاهي به حساب م ‌يآمد‪.‬‬ ‫و غرب و از شمال به خيابان شيخ هادي‬ ‫كه شهر كوچكي مانند طهران مركزي‬
‫دروازه غار (در فاصله ميان خيابان‬ ‫و اسفنديار‪ ،‬صحن ‌ههای نبرد رستم و‬ ‫سا ‌لها بعد و به پيروي از اين درواز‌هها‬ ‫دروازه خيابان چراغ گاز از آن دسته‬ ‫بزرگ بشود براي حكومت پر جاه و‬
‫خان ‌يآباد تا ميدان شوش محل اين‬ ‫افراسياب‪ ،‬رستم و اشكبوس و غيره بود‪.‬‬ ‫دروازه باغ ملي در دوران پهلوي احداث‬ ‫بود كه در ابتداي خيابان اميركبير قرار‬ ‫و ميدان حس ‌نآباد بود‪.‬‬ ‫جلال و جبروت نوادگانش و سرنوشت‬
‫دروازه بود) و دروازه شاه عبدالعظيم‬ ‫عمده دليل استفاده از اين درواز‌هها‪،‬‬ ‫شد كه هنوز هم كيي از بزرگترين و‬ ‫داشت و بدون تزئين بنا شده بود‪ .‬دروازه‬ ‫محله سوم اين شهر بزرگ كه نام‬ ‫آن تبديل شود به شهري كه روزگاري‬
‫(در نزدكيي ميدان شوش ابتداي‬ ‫نه به دليل جن ‌گها و لشكركش ‌يها بود‬ ‫ناصريه در ابتداي خيابان ناصر خسرو و‬ ‫دارالخلافه را به خود گرفته بود‪ ،‬محله‬ ‫پايتخت كشوري وسيع باشد و جمعيتي‬
‫و نه حفاظت شهر از گزند ياغيان‪ .‬بلكه‬ ‫زيباترين بناهاي تهران است‪.‬‬ ‫مقابل ساختمان تلگراف خانه تأسيس‬ ‫بازار نام داشت كه شامل سه راه مسجد‬ ‫‪ ۱۲‬ميليوني را در خود جاي دهد‪ .‬اما‬
‫خيابان ري)‪.‬‬ ‫دليل عمده حضور اين درواز‌هها كنترل‬ ‫هر بار كه شاه تصميم به آمدن به‬ ‫شده بود‪ .‬دروازه باب همايون اول خيابان‬ ‫شاه (انتهاي خيابان ناصر خسرو) تا‬
‫ج‪ :‬درواز‌ههای غربي‪ :‬دروازه باغشاه‬ ‫ورود و خروج به دارالخلافه بود و گرفتن‬ ‫شهر م ‌يگرفت‪ ،‬م ‌يبايست از زير كيي‬ ‫باب همايون بود كه به هنگام عيد يا‬ ‫انتهاي بازار بزرگ (بازار بزازها) و بازار‬ ‫اين اتفاق افتاد‪.‬‬
‫(كه انتهاي خيابان سپه قرار داشت)‬ ‫عوارض و ماليات‪ .‬اين درواز‌هها‪ ،‬تنها‬ ‫از اين درواز‌هها عبور كند‪ .‬در اين زمان‬ ‫جش ‌نها‪ ،‬فراشان حكومتي بر سر آن‬ ‫چهل تن و از جنوب شرقي به خيابان ري‬ ‫شهري كه روزگاري در پناه خند ‌قها‬
‫دروازه قزوين (در محل فعلي ميدان‬ ‫محل عبور و مرور كساني بود كه به‬ ‫بود كه مردم تهران‪ ،‬شاهد باز و بسته‬ ‫م ‌يرفتند و نقاره م ‌يزدند كه البته پس‬ ‫منتهي م ‌يشد‪ .‬محله چاله ميدان ديگر‬ ‫و ديوارهاي بلند مساحتي در حدود‬
‫قزوين بود) و دروازه گمرك (كه محل‬ ‫شهر م ‌يآمدند و يا از آن خارج م ‌يشدند‪.‬‬ ‫شدن درهاي آن بودند‪ .‬هر چند كيي‬ ‫از ويراني به دستور رضا شاه‪ ،‬سردر باغ‬ ‫محله پايتخت بود كه از بازار چهل تن‬ ‫هفت يكلومتر مربع داشت‪ ،‬در روزگار‬
‫آن در انتهاي خيابان اميريه نزدكي‬ ‫چرا كه در اطراف شهر‪ ،‬خندق‌های‬ ‫از مه ‌مترين درواز‌ههایي كه ناصر الدين‬ ‫ملي به همين منظور (نقاره زدن) ساخته‬ ‫و امامزاده اسماعيل و ميدان مال فروشها‬ ‫ناصر الدين شاه سه برابر شد‪ .‬جمعيت‬
‫بزرگي حفر كرده بودند كه كمتر كسي‬ ‫شاه از آن عبور مي‌كرد‪ ،‬دروازه الماسيه‬ ‫شد كه در اين باره توفيق چنداني نيافت‪.‬‬ ‫شروع م ‌يشد و تا ميدان امي ‌نالسلطان‬ ‫آن زياد شد و شهر به ناچار توسعه يافت‪.‬‬
‫ميدان گمرك (رازي) بود)‪.‬‬ ‫م ‌يتوانست از آن عبور كند‪ .‬هر چند‬ ‫و گمرك و خان ‌يآباد و دروازه غار و‬ ‫بنابراين ناصرالدين شاه هسته اوليه‬
‫د‪ :‬درواز‌ههای شرقي‪ :‬دروازه خراسان‬ ‫سال‌ها بعد اين خندق‌های اطراف‬ ‫بالاخره ميدان اعدام ادامه م ‌ييافت‪.‬‬ ‫ابرشهري را پي ريخت كه امروزه در‬
‫(در ميدان خراسان و ابتداي جاده‬ ‫شهر‪ ،‬به محل زندگي عد‌هاي از راهزنان‬ ‫آخرين محله پايتخت محله دولت نام‬ ‫دامان البرز مساحتي‪ ۸۰۰‬يكلومترمربع‬
‫شهرري بود) دروازه دولاب (كه در‬ ‫داشت‪.‬كهمحل ‌هايجديدبودوازخيابان‬ ‫يافته است‪ .‬او با خراب كردن ديوار‌ههای‬
‫سه راه شكوفه فعلي واقع بود) و دروازه‬ ‫و گدايان و مردم ديگر تبديل شد‪.‬‬ ‫لال ‌هزار شروع و تا خيابان اسلامبول‬ ‫شاه طهماسبي و پر كردن خند ‌قهای‬
‫دوشان تپه (انتهاي خيابان ‪ ۱۷‬شهريور‬ ‫هر روز صبح هنگام اذان صبح‬ ‫(جمهوري) و علاءالدوله (فردوسي)‬ ‫شهر‪ ،‬آن را گسترش داد و حدودي‬
‫درواز‌ههای دوازده گانه پايتخت گشوده‬ ‫و خيابان لختي (سعدي)خيابان‬ ‫جديد براي آن مشخص كرد‪ .‬شهر جديد‬
‫و نزدكي ميدان شهداي فعلي)‪.‬‬ ‫م ‌يشد و تا كمي بعد از غروب آفتاب‬ ‫نظاميه (بهارستان) ادامه مي‌يافت‪.‬‬ ‫كه ديگر پايتخت كشور ناميده م ‌يشد‪،‬‬
‫تمام درواز‌ههای مذكور‪ ،‬محل ورود و‬ ‫بسته م ‌يشد‪ .‬در زمان شب هيچ كس‬ ‫اين محلات‪ ،‬اركان اصلي پايتخت‬ ‫بزرگتر شد و مردم آن بيشتر شدند و‬
‫خروج به پايتخت بودند و عموماً تحت‬ ‫حق ورود يا خروج از شهر را نداشت و‬ ‫بودند و در حصار دارالخلافه جاي گرفته‬ ‫روز به روز بر آن افزوده شدند‪ .‬تهران‬
‫بودند‪ .‬اگرچه بخشي از اين محلات پس‬ ‫سيماي ديرين خود را فرو گذاشت و‬
‫سيطره نيروهاي نظامي و حكومتي‪.‬‬ ‫همه چيز در اختيار درواز‌هبانان بود‪.‬‬ ‫از فرو ريختن باروهاي شاه طهماسبي‬ ‫چهر‌هاي تازه يافت‪ .‬شايد از اين رو بود‬
‫شاه طهماسب هيچ تصور نمي‌كرد‬ ‫دو اتاق اطراف درواز‌هها‪ ،‬كيي مأمور‬ ‫شكل گرفتند و به تدريج گسترش‬ ‫كه ناصرالدين شاه براي تعيين حدود‬
‫كه آن باروها و بر ‌جها و درواز‌هها در‬ ‫گرفتن عوارض كه به مأمور «نواقلي»‬ ‫يافتند‪ ،‬مانند خيابان ناصريه (ناصر‬ ‫پايتخت و مصون كردن آن از دست‬
‫اطراف شهري كوچك روزي فرو بريزد‬ ‫معروف بود تعلق داشت و آن كيي‪ ،‬به‬ ‫خسرو) كه پس از ويراني ديوارها ساخته‬ ‫راهزنان و دشمنان ديوار و خندق‬
‫و بر ويران ‌ههای آن درواز‌ههای جديدي‬ ‫درواز‌هبانان كه وظيفه اصل ‌يشان بستن و‬ ‫شد‪ ،‬يا خيابان لختي (سعدي) كه قبل‬ ‫جديدي را پي ريخت و به آن تاريخي‬
‫بنا شود و حتي چند صباح بعدتر‪ ،‬ديگر‬ ‫باز نگ ‌هداشتن درواز‌ههای شهر بود‪ .‬البته‬ ‫از گسترش شهر‪ ،‬خندق ضلع شرقي‬ ‫جديد داد‪ .‬اگرچه در دوران حكومت‬
‫نشاني از اين درواز‌هها نباشد‪ .‬راستي‬ ‫در آن روزگار نواقلي (گرفتن عوارض از‬
‫چه كسي فكر مي‌كرد كه آن روستاي‬
‫كوچك روزي به هيولاي لميده در‬
‫دامان البرز بدل شود؟! آقامحمد خان‪،‬‬

‫پادشاه طهماسب؟‬

‫‪1 642‬‬

‫‪52‬‬

‫(سودوكو) ‪9‬‬

‫‪ 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1‬عمودی‪:‬‬

‫‪23‬‬ ‫‪16‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪1‬ـ از آهنگسازان و ترانه‌سرایان‬ ‫‪1‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫برجسته‪ ،‬با ذوق و پرکار کشور ما‬ ‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪7 84‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬ـ خمیده ـ التماس ـ روش و مسیر‬ ‫‪4‬‬
‫‪3‬ـ نامیمون ـ قسمتی از اندام ـ‬

‫بهزیستی‬

‫‪95‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪4‬ـ از شعرا و تران ‌هسرایان معروف و‬ ‫‪5‬‬
‫معاصر ایران‬
‫‪3 95‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪ 5‬ـ آنها ـ پایتخت کشوری است‬
‫‪4 237 1‬‬ ‫‪ 6‬ـ مل ّوث ـ یورشگر‬ ‫‪7‬‬

‫‪ 7‬ـ فریبکار ـ معشوق ـ تابناک‬ ‫‪8‬‬

‫‪ 8‬ـ تاک ـ قسمتی از صورت ـ‬ ‫‪9‬‬
‫‪10‬‬
‫عمودی‪:‬‬ ‫‪11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1‬‬ ‫درختی است‬
‫‪11‬‬
‫‪1‬ـ کشوری است‬ ‫‪9‬ـ وسیلۀ برقراری ارتباط ـ لحظه ‪1‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪2‬ـ صدا و نوا ـ جلوه ـ لورده‬
‫‪2‬‬ ‫ـ رفتگر‬ ‫‪13‬‬
‫‪3‬ـ آمادگی ـ مأیوس‬ ‫‪10‬ـ قومی در شمال ایران ـ صنم ـ‬
‫‪4‬ـ آماس ـ حرف خطاب ـ نوعی ترشی‬ ‫‪14‬‬
‫افراد در معیت ‪3‬‬
‫‪ 5‬ـ از شعرای نوپرداز و فقید ایران‬ ‫‪11‬ـ بشریت ـ جهت‬ ‫‪15‬‬
‫‪ 6‬ـ حرف فاصله‬
‫‪12‬ـ هم نوعی بازی است و هم از ‪4‬‬ ‫افقی‪:‬‬
‫‪ 7‬ـ از آثار هوشنگ گلشیری‬
‫‪ 8‬ـ آرام ـ آشیانه‬ ‫شیرین ‌یها ـ ولگرد ـ دلال ‪5‬‬ ‫‪1‬ـ از نخس ‌توزیران پیشین‬
‫‪13‬ـ پاکدامنان ـ خو ‌شآمدگویی و‬ ‫ایران ـ تکرار یک حرف‬
‫‪9‬ـ فعالیتی تولیدی مرتبط با کشاورزی‬ ‫‪6‬‬ ‫پیشکش ـ حرف همراهی‬
‫ـ از عناصر اربعه‬ ‫‪2‬ـ تا این زمان ـ آلودگی‬
‫‪14‬ـ از شهرهای ایران ـ دارایی ـ از ‪7‬‬ ‫ایران‬ ‫ـ فقر‬
‫‪10‬ـ طرف راست ـ کشوری است‬ ‫تنقلات‬ ‫‪12‬ـ بزرگواری ـ از شهرهای‬
‫‪11‬ـ تنش ـ شهر و بندری در کرانۀ‬ ‫تاریخی آسیای میانه ـ‬ ‫‪3‬ـ ا ز سیا ستمر د ا ن‬
‫‪15‬ـ حرف ‌های است ـ نزدیکی ‪8‬‬ ‫صاحب‌نام دوران قاجار و‬
‫مدیترانه‬ ‫جهان‬
‫‪9‬‬ ‫‪13‬ـ از آهنگسازان نامداران‬

‫‪10‬‬ ‫اتریش ـ ستیزه‬

‫حل جدول شماره قبل‬ ‫‪11‬‬ ‫حل جدول شماره قبل‬ ‫‪14‬ـ وی ـ او هم حرف ‌های‬ ‫پهلوی‬
‫دارد‬ ‫‪4‬ـ تکرار یک حرف ـ داخل‬
‫افقی‪:‬‬
‫‪15‬ـ ستار‌های است ـ قو‌های‬ ‫ـ جرم نسب ‌تداد‌هشده‬
‫‪1‬ـ از پادشاهان آل زیار‬ ‫است ـ نادانی‬ ‫‪ 5‬ـ بیچاره و ب ‌یسرپرست ـ‬
‫‪2‬ـ سرپوشی است ـ دردها‬
‫قعر ـ اجداد‬
‫‪3‬ـ راستگوشه‬ ‫‪ 6‬ـ رنگی است ـ گیاهی‬
‫‪4‬ـ قابل رؤیت‬ ‫‪ 7‬ـ لنگ ـ عصبانی ـ تپه ـ‬
‫‪ 5‬ـ جنس مؤنث ـ خوراکی است ـ‬
‫حرکت آب دریا‬
‫مرغی است‬ ‫‪ 8‬ـ سلاطین ـ آتشفشانی‬
‫‪ 6‬ـ کشنده است ـ ب ‌ینظیر و یگانه ـ‬
‫خاموش‬
‫دو رویی‬ ‫‪9‬ـ مایۀ حیات ـ پرند‌های‬
‫‪ 7‬ـ گلخن ـ منسوب به کرانۀ دریا‬ ‫است ـ ب ‌هعاریت گرفته شده‬
‫‪10‬ـ ستاره‌ای است ـ‬
‫‪ 8‬ـ دور‌هها ـ حرف فاصله‬ ‫درختی است ـ بخشی از‬
‫‪9‬ـ از آثار تاریخی اصفهان‬
‫‪10‬ـ کشوری است ـ ساکنان یک محل‬ ‫علم شیمی‬
‫‪11‬ـ اعشاری ـ از ظروف‬ ‫‪11‬ـ استاد سنتورنواز فقید‬

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18