Page 12 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۱۶۸ (دوره جديد
P. 12
خود بر جای گذاشت که بنا بر شرایط داریوشهمایونروزنام هنگاریبرجسته، صفحه - Page 12 - 12شماره 168
موجود در خاورمیانه ،بسیاری از آنها نظری هپردازی جستجوگر و نوجو ،و جمعه 15تا پنجشنبه 21تیرماه 1397خورشیدی
همچنان معتبرند و گویی همین امروز سیاستمداری مل یگرا و میه ندوست
نگاشته شده‌اند .مقالات قدیم یوی بود که بر نقش موثر ایران در مناسبات دو قرن فراز و نشیب مطبوعات در ایران ()76
در دهه‌های سی تا پنجاه خورشیدی
همچنین بازتاب مستند موقعیت منطق های و جهانی آگاهی داشت. ( کیهان لندن شماره ) 1257
سیاسی و اجتماعی ایران هستند. وی سال‌های طولانی در روزنامه‌های
داریوش همایون از همین رو ما به بازنشر گلچینی از معتبر ایران قلم زد و از بنیانگذاران احمد احـرار است دولت انگلستان به دولت احمدشاه در اواسط خردادماه
آثار داریوش همایون می‌پردازیم که اصلی روزنامه‌ی «آیندگان» بود ایران دستور دهد که این مبلغ 1299به تهران بازگشت .این
(۵مهر،۱۳۰۷تهران۸-بهمن،۱۳۸۹ژنو) در سال‌های تبعید پس از انقلاب ۵۷ که صفح های نوین در تاریخچه‌ی از طرف دیگر ،نخست‌وزیر بر را مستقیماً به‌حساب نصرت‌الدوله هم شکست دیگری بود برای
با کیهان لندن نیز همکاری نزدیک روزنامه‌نگاری ایران گشود.همایون این عقیده است که بازگشت اعلی در پاریس واریز کنند تا به مصارف وثوق‌الدوله که یقین داشت با
داشت .مقالاتی که در این ستون مهارت روزنامه‌نگاری و تسلط خود حضرت به ایران ،آن هم در این لازم سفر برسد اما اگر سرانجام مراجعت شاه به کشور ،مخالفان
م یخوانید ،از آرشیو کیهان لندن بر زبان فارسی را با ایده‌های سیاسی موقع حساس ،ج ّو سیاسی تهران تصمیم بر این شد که ایشان از قرارداد او را با خود همراه و به
خویش در هم آمیخت و از دهه‌ی ۳۰ را بی‌نهایت وخیم و آشفته خواهد راه بغداد ـ کاظمین ـ کرمانشاه جبهه‌گیری در برابر دولت وادار
انتخاب شده‌اند. خورشیدی به این سو ،نوشت ههایی از ساخت و کار به جایی خواهد کشید به تهران بازگردند در آن صورت
که ایشان دیگر نتوانند در سمت پول بیشتری مورد نیاز خواهد بود می‌کنند.
سياست پدر و مادر م یخواهد فعلی خود به عنوان نخست‌وزیر زیرا به‌عنوان پادشاه ایران ناگزیرند هدف وثوق‌الدوله این بود که شاه
به زیارت عتبات عالیات هم بروند تا اواخر پاییز در اروپا بماند و زمانی
کیهان لندن شماره 30 - 1137آذر ماه 1385 باقی بمانند... و این خود هزینه‌های جنبی را به کشور باز گردد که موجبات
خود من با نظر نخست‌وزیر ایجاب می‌کند .اعلی‌حضرت یادآور تصویب قرارداد از هر جهت فراهم
فرق دارد) بسر بريم؟ آيا کسان را اخلاقی بدهيم به پديد آمدن يک زبان فارسی در ضرب المث لهای موافقم که از نظر مصالح مشترک شد که پدربزرگش ناصرالدینشاه گشته باشد .برای این منظور ،از
به سبب گذشته سياسی شان به فرهنگ سياسی تازه کمک خواهيم ويرانگر خود ،ويرانگر فرهنگ و ایران و انگلیس بهتر است که زمانی که به سفر عتبات رفت در دولت انگلیس نیز کمک خواست و
زندان می‌اندازيم؟ آيا سازمان‌های کرد که جامعه بزر گتر ايرانی را نيز جامعه ،ضرب المثل است :من نوکر معظم‌له چند ماهی دیگر در اروپا حدود ده میلیون فرانک خرج کرد همین ،احمدشاه را به تعجیل در
سياسی مخالف خود را غير قانونی بادمجان نيستم؛ دستی که به دندان بمانند و با مراجعت به ایران اوضاع ولی خود ایشان تصمیم ندارند بازگشت مصمم ساخت زیرا تصور
می‌کنيم و راه فعاليت سياسی را به کار خواهد آمد. نتوان برد ببوس؛ هر که در است ما آ شفتۀ ا ین کشو ر ر ا آ شفته‌تر مخارجی در این حدود متحمل می‌کرد توطئه‌ای به‌قصد برکناری
بر آنها می‌بنديم يا به مخالفان کسانی م یتوانند اين سخن درست دالانيم؛ سيلی نقد به از حلوای نسيه شوند و حد اقل مخارجی که
خود به اندازه خودمان آزادی سخن را تکرار کنند که سياست بی قدرت است؛ ما با کسی شير نخورده ايم؛ نسازند». مجموعۀ سفر ،به دلیل رعایت او در میان است.
می‌دهيم؟ آيا به «هرکس يک رای معنی ندارد ،ولی اجتماع سياسی ديگی که برای من نجوشد ...مردم با دریافت این تلگراف ،لرد کرزن شؤون پادشاهی ،در بر خواهد در نخستین روزهای فروردین
يکبار» اعتقاد داريم يا می‌پذيريم تبعيدی با سياست قدرت به جائی ما برای آنکه اخلاق و استواری دست به‌کار شد و سفیر انگلستان داشت یک میلیون فرانک است... (سی‌ام مارس )1920لرد داربی
که مردم می‌توانند نظر خود را نرسيده است و نمی‌تواند برسد ــ به منش (کاراکتر) را از زندگی خود در فرانسه را مأمور کرد با کمک شاه می‌فرمود چندین تلگراف در سفیر ا نگلیس د ر پا ر یس به
تغيير دهند و آنکه امروز اکثريت اين دليل ساده که قدرت در ايران بيرون ببرند از اين دستور عمل‌های نصرت‌الدوله ،به هر گونه مقتضی همین موضوع برای نخست‌وزیر درخواست احمدشاه او را در هتلی
دارد می‌تواند فردا در اقليت بيفتد و است و او در ايران نيست .در بحثی جايگرفته در ژرفای فرهنگ و روان است احمدشاه را از فکر بازگشت فر ستاده ولی پاسخی دریا فت که اقامت داشت ملاقات کرد و
اقليت می‌بايد امکان آن را بيابد که از بيهودگی پويش قدرت و بيرون ايرانی فراوان دارند .از اين ميان نکرده است ،از این رو ،با تأکید در گزارشی که بلافاصله برای
اکثريت شود؟ آيا فردا می‌خواهيم آمدن از سودای پيش افتادن يا واپس «سياست پدر و مادر ندارد» يکی منصرف کند. از من خواست فوریت مسأله را لرد کرزن فرستاد نوشت ...« :شاه
28مرداد يا 22بهمن را همچون ماندن ،يکی از دوستان چپ اعتراض از خطرناکترين و رايج‌ترين است. در تلگرافی محرمانه به تاریخ 13 به لندن تفهیم و درخواست کنم به‌شرح مشکلاتی پرداخت که در
سند محکوميت بکاربريم و بهانه بی کرد که فلان شخصيت اگر حتی راه سياست که از جمله ريشه در فرهنگ آوریل ،لرد داربی به لندن گزارش که د ر ا ین با ر ه تصمی م‌گیر ی موضوع بازگشت به ایران با آن
بهره ساختن کسان از حقوق مدنی برود برايش تبليغی است .ولی در دارد ،اخلاق و فرهنگ و جامعه داد« :امروز شاهزاده فیروزمیرزا کنند و اطلاع بدهند کدام یک روبرو شده است .به‌گفتۀ شاه ،دولت
سازيم؟ (فراموش نمی‌بايد کرد که اينهمه سا لها و با اينهمه تبلي غها را می‌سازد و پيداست از سياستی (نصرت‌الدوله) را ملاقات و با از دو مسیر پیشنهادشده برای وثوق‌الدوله انواع موانع و محذورات
22بهمن هم هست ،اگرچه به اندازه باز ما همگان در کجائيم؟ حتی که پدر و مادر ندارد ،يعنی در يک تأکید به وی خاطرنشان کردم که مراجعتشان مناسبتر است .راجع را عمداً پیش آورده است تا او نتواند
رويداد ديگر به رخ کشيده نم یشود). يک نام مشهور در اين دورافتادگی خلاء اخلاقی ورزيده می‌شود ،چه به‌علل و ملاحظات ص ّحی بهتر به مخارج مسافرت هم درخواست به کشورش بازگردد .پس از این
نياز به تذکر ندارد که در از صحنه واقعی ،تا اندازه معينی در می‌آيد( .عوامل اقتصادی و نفوذ است اعلی‌حضرت حرکت خود را اعلی‌حضرت این است که عالیجناب مقدمه به مطلبی پرداخت که لازم
کار می‌کند .از اين گذشته اگر پای به ایران تا پایان فصل گرما به (لرد کرزن) مستقیماً به وثوق‌الدوله دیده بود درباره‌اش با من مذاکره
تأخیر اندازند .خود حضرت والا کند ،یعنی چگونگی بازگشتش به
کاملا با این امر موافق بود و قول ایران .از مجموع مذاکراتی که با هم
داد منتهای سعی خود را در این
احمدشاه قاجار در میدان اسب دوانی پاریس
آزادمنش‌ترين کشو‌رها نيز گروههای پيش افتادن نيز در ميان باشد ،بيرون خارجی در شکل دادن سياست موضوع به خرج دهد». تلگراف فرمایید که وجوه مورد نیاز داشتیم به این نتیجه رسیدیم که
فاشيستی و تروريستی که در کنار آمدن از فضای راکد بيست سی ساله موضوع ديگری است). اما ،در تلگراف بعدی ،سفیر را تهیه و فکر ایشان را از این جهت برای بازگشت اعلی‌حضرت دو مسیر
دشمن با ميهن خود جنگيد‌هاند و گذشته استراتژی بهتری خواهد بود. انگلیس در فرانسه به لرد کرزن وجود دارد .یکی راه قفقاز و بادکوبه
از اين ارباب بيگانه به خدمت آن گروههای مخالفان اگر بجای اولويت ما ناپاکی و دروغ را در سياست اطلاع داد که از تلاش خود نتیجه آسوده کنند». و انزلی است و دیگر ،راه بصره و
ارباب بيگانه در م یآيند ،همچنانکه دادن به قدرت سياسی دورتر اندکی خود مسلم م یگيريم زيرا در زندگی نگرفته است« :پرنس فیروز به در همین حال ،وثوق‌الدوله نیز از بغداد و خانقین و کرمانشاه .خود
گروههای مسلح ،اجازه فعاليت در پی اعتبار اخلاقی در دسترس‌تر شخصی نيز پيمان شکنی و دوروئی من اطلاع داد که شاه لجوجانه طریق وزیرمختار انگلیس در تهران اعلی‌حضرت راه قفقاز را ترجیح
سياسی ندارند و از مقوله ما بيرو ناند. باشند در چشم دوست و دشمن بهتر را از مقوله زرنگی می‌شماريم .تنها بر تصمیم خو د ا یستا د ه ا ست خواستار آن بود که دولت انگلستان می‌دهد که راه کوتاهتری است با
در باره آثار پردامنه اين سياست جلوه خواهند کرد .اعتبار اخلاقی در سياست ما نيست که پدر و مادر که باید هرچه زودتر به ایران به هر ترتیب مقتضی و مناسب آب و هوای معتدلتر و سازگارتر با
تازه که م یخواهد پار‌های کمبو دهای اينجا به معنی متفاوت بودن هر چه ندارد .تا هنگامی که زرنگی در تعبير بازگردد .معظم‌له ظاهراً این عقیده تشخیص می‌دهد ،شاه را از قصد مزاج ایشان .اما با توجه ،به شرایط
بنيادی جامعه سياسی ايران را بيشتر از روحيه بسيجی و حزب زشت خود برای ما فضيلتی باشد به را پیدا کرده است که این همه بازگشت فوری به کشور منصرف کنونی روسیه ،مسافرت از این
برطرف سازد مبالغه نم یتوان کرد. اللهی است که گوئی همه پليدی عنوان يک جامعه محکوم به تحمل اشکالتراشی و موانع پی‌درپی که کندِ .سر پرسی‌کاکس در تاریخ طریق خالی از خطر نیست .این
حتی جامع های فرو رفته در نيهيليسم فرهنگ و سياست و جامعه را در شرايطی هستيم که جامعه‌هائی با مقامات انگلیسی در راه بازگشتش 9آوریل ( 1920بیستم فروردین راه را در صورتی انتخاب خواهد
را ،که اندک اندک وصف حال زرنگی کمتر و خردمندی بيشتر به ایران ایجاد می‌کنند خود دلیل )1299تلگرافی با قید «فوق‌العاده کرد که امنیت جان و مالش را
ايران است ،می‌توان با نشان دادن خود آورده است. لحظه‌ای زيربارش نمی‌روند .اما در محکمی است بر این که می‌خواهند مهم و فوری» به لندن مخابره کرد دولت انگلیس تضمین کند .اما در
سرمشق‌های والائی بهتر کرد .بی *** اينجا سخن از درس بيهوده اخلاق از وجودش در ایران خلاص شوند. و تقاضای وثوق‌الدوله را به‌اطلاع خصوص راه دیگر ،نظر اعلی‌حضرت
اعتقادی و ناراستی و بی انصافی زمينه اصلی دگرگونی در سياست گاهی می‌گوید اگر از مراجعتش وزیر امور خارجه رسانید« :جناب این بود که اگر بنا باشد از این
پردامنه با خود تشنگی به خلافش و فرهنگ ،رويکرد به دگرانديشان نيست. جلو گیر ی شو د ا ستعفا خو ا هد اشرف وثوق‌الدوله از من خواسته طریق بازگردد باید هرچه زودتر
را می‌آورد .از همين روست که است ــ همان دشمنان پيشين که بن بست سياست ايران را م یبايد کرد .گاهی می‌گوید اگر انگلستان ا ست د ر با ر ۀ مو ضو ع با ز گشت حرکت کند تا قبل از فرا رسیدن
شرافتمندی و درستی و پابندی برای شکست دادنشان از حقوق بشر از جائی گشود يا آغاز به گشودن کرد. وسایل مراجعتش را فراهم نکند اعلی‌حضرت به ایران و مسیرهایی تابستان و شدت گرفتن گرما در آن
به اصول در ميان ايرانيان بيش از تا خود انسانيت ،و از مصلحت ملی بن بست سياست به اين معنی است از فرانسه یا آمریکا درخواست که ممکن است انتخاب کند با نواحی خود را به ایران برساند .در
جامعه‌های سالم‌تر ستايش انگيز تا سود شخصی را می‌شد فدا کرد. که انرژی اجتماعی بجای ساختن و خواهد کرد وسیلۀ نقلیۀ دریایی عالیجناب تماس فوری بگیرم و غیر این صورت مجبور خواهد بود
است .می‌توان از جاهائی که وسوسه رويکرد تازه ای که زمانش رسيده، پيش رفتن در رکود و ويرانگری و در اختیارش بگذارند تا محتاج مشکلاتی را که ورود ایشان به ایران سفرش را شش ماه به‌تأخیر بیندازد
زير پا گذاشتن ارزش‌های اخلاقی پذيرفتن و گزاردن حق ديگران به واپس رفتن صرف شود.؛ نير‌وها بجای انگلیسی‌ها نباشد .به‌نظر پرنس در این موقع نامناسب ایجاد خواهد و غیبت طولانی او در این دوران
کمتر است ،جائی که ما هستيم، اندازه حق خويش است ــ اختلاف آنکه برهم انباشته شوند يکديگر فیروز بهتر آنست که ما مخالفت برای کشورش خطرناک است زیرا
آغاز کرد .اگر ما گوشه کوچکی عقيده را به عنوان واقعيت زندگی را خنثی کنند؛ موفقيت و پيش نکنیم و بگذاریم شاه طبق همان کرد ،به نظرتان برسانم. تمایلات بالشویکی رفته‌رفته دارد
راهم از سياست ايران پاک تر کنيم پذيرفتن ،ارج گفتار درست و کردار افتادن تحمل نشود .اين بن بست برنامه‌ای که در نظر گرفته است بنا بر آخرین اخبار رسیده به در ایران آشکار می‌شود و ممکن
تحول بزرگی خواهد بود زيرا نشان بجا را از هر سو باشد دانستن ،و ادب در تماميتش ،در سطح جامعه ،چنان اول ماه مه از بندر مارسی به سوی تهران ،اعلی‌حضرت خیال دارند است به آن درجه برسد که راه
م یدهد که ما نيز م یتوانيم هر چه را سياسی را رعايت کردن ــ در يک گسترده و ژرف است که دستی هم به در اواخر ماه آوریل خاک فرانسه را برای روی کار آمدن یک رژیم
در جای خودش بگذاريم ،هر اختلاف کلام از فضای قبيله ای به سپهر آن نمی‌توان زد .ما ناگزيريم از جای ایران حرکت کند». ر ا تر ک گفته د ر عر شۀ یکی
را تا دشمنی نبريم ،و گاه توافق کنيم کوچک تر آغاز کنيم ــ از اجتماع بدین سان ،احمدشاه و همراهان از ناوچه‌های ما رهسپار ایران کمونیستی هموار سازد».
که موافقت نکنيم و در جاهای مهمتر شهروندی درآمدن. کوچک سياسی تبعيدی .سبب آن در 28آوریل 1920از بندر شوند .طبق این برنامه ،موقعی د ر ملا قا ت با لر د د ا ر بی ،
آنچه گروههای بزرگی از ايرانيان است که اجتماع تبعيدی آزادترين مارسی (جنوب فرانسه) با کشتی که اعلی‌حضرت به خلیج فارس احمدشاه از هزینۀ سفر نیز سخن
همراه باشيم. فرهيخته و با انگيزه در بيرون بخش جامعه ايرانی است ،هم از مسافربری متعلق به یک شرکت می‌رسند ماه ژوئن آغاز شده است گفته بود« :در مورد هزینۀ سفر،
گذاشتن چنان سرمشق عملی، ايران می‌کنند نموداری از نظامی سرکوبگری رژيم ،هم از رقابت برسر انگلیسی عازم ایران شدند و پس و تحمل گرمای شدید خلیج فارس شاه می‌فرماید از هر کدام از
بز ر گتر ين خد متی ا ست که است که به جای جمهوری اسلامی پول و مقام .اين هردو به او آزادی از زیارت کربلا و نجف و کاظمین، در این موسم سال برای شخصی این دو راه که به ایران بازگردد
سياستگران تبعيدی می‌توانند به می‌خواهند .ما فردا در ايران خيال عملی م یدهد که دگرگونی رويکرد را روز دوم ژوئن ( 13خرداد) به تهران به وزن و تنومندی و حالت مزاجی مخارجش کمتر از چهارصدهزار
داريم در چه نظام سياسی (که با آسا نتر م یکند .اگر ما بتوانيم اندکی ایشان فوق‌العاده دشوار و خطرناک فر ا نک نخو ا هد شد .لذ ا ما یل
بهکرد سياست ايران بکنند. شکل حکومت پادشاهی يا جمهوری اولويت را از پويش قدرت به عامل بازگشتند.
است.
