Page 12 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۱۹۴ (دوره جديد
P. 12
خود بر جای گذاشت که بنا بر شرایط داریوشهمایونروزنام هنگاریبرجسته، صفحه - Page 12 - 12شماره 1660
موجود در خاورمیانه ،بسیاری از آنها نظری هپردازی جستجوگر و نوجو ،و جمعه 21تا پنجشنبه 27د یماه 1397خورشیدی
همچنان معتبرند و گویی همین امروز سیاستمداری مل یگرا و میه ندوست
نگاشته شدهاند .مقالات قدیم یوی بود که بر نقش موثر ایران در مناسبات دو قرن فراز و نشیب مطبوعات در ایران ()102
در ده ههای سی تا پنجاه خورشیدی
همچنین بازتاب مستند موقعیت منطق های و جهانی آگاهی داشت. ( کیهان لندن شماره ) 1283
سیاسی و اجتماعی ایران هستند. وی سالهای طولانی در روزنام ههای
داریوش همایون از همین رو ما به بازنشر گلچینی از معتبر ایران قلم زد و از بنیانگذاران احمد احـرار صورت روبرو شدن با حملۀ بالشویکها جرج .پ .چرچیل در ادامۀ یادداشت،
آثار داریوش همایون میپردازیم که اصلی روزنامهی «آیندگان» بود به تهران ،ارائه م یدهد: خطر گسترش تبلیغات بالشویکی در
(۵مهر،۱۳۰۷تهران۸-بهمن،۱۳۸۹ژنو) در سالهای تبعید پس از انقلاب ۵۷ که صفح های نوین در تاریخچهی و طوایف عصیانگر از آنها م یترسند، منطقه و نفوذ آن به عراق و هندوستان
با کیهان لندن نیز همکاری نزدیک روزنامهنگاری ایران گشود.همایون تشکیل داد .درست است که این گونه « ...حالا اگر این دورنمای غ مانگیزی را ،درصورت بلادفاع گذاردن ایران،
داشت .مقالاتی که در این ستون مهارت روزنامهنگاری و تسلط خود رجال مقتدر اکثراً فاسد و طماع و که ترسیم کردهام تحقق یابد و حملۀ
م یخوانید ،از آرشیو کیهان لندن بر زبان فارسی را با ایدههای سیاسی رشوهگیرند ولی ب ههرحال تنها کسانی موعود بالشویکها در بهار امسال یادآور م یشود:
خویش در هم آمیخت و از دههی ۳۰ هستند که م یتوانند حریف رؤسای صورت گیرد ،اقدامات زیر را که جنبۀ «مصالح سیاسی ما ،از سابقۀ نفوذ
انتخاب شدهاند. خورشیدی به این سو ،نوشت ههایی از طوایف و قبایل گردنکش شوند وگرنه پیشگیری دارد ،م یتوان بدون فوت و قدرتمان در ایران که بگذریم،
هیچکدام از این رؤسا به حرف رهبران عبارت است از دفاع هند و حراست
آسيب شناسی مخالفان بيرون وقت انجام داد: بی نالنهرین .وزارت هندوستان ممکن
فرقۀ دموکرات گوش نم یدهند». 1ـ دولت انگلستان م یتواند به وزیر است بگوید بهترین محل دفاع از هند،
کیهان لندن شماره 2 - 1133آذرماه 1385 اوضاع عمومی کشور را در این مختار خود در تهران دستور دهد که مرزهای هندوستان است که درحال
زمان،مل کالشعرایبهار(تاریخمختصر از همین حالا مقدمات انتقال سفارت حاضر امن است ،پس چه بهتر که ایران
کيلومتری و در دست کسانی است نياموخت هانـد و در اکثريـت بـزرگ ما در بيرون زندگی م یکنيم و از احزاب سیاسی ایران) چنین تصویر بریتانیا را به اصفهان فراهم سازد و شاه را به سرنوشت شومی که خود برگزیده
که تا در جايگاه خود هستند کسی خـود چنيـن سـترونند؟ درميـان پرداختن به يکديگر گزيری نداريم. و دولت ایران را هم متقاعد سازد که است بسپاریم تا نتیجۀ خبطش را
از بيرون جرئت بازگشت به ميهن را عوامـل گوناگونـی کـه میتـوان شمار ميليونی و کيفيت بالای اين م یکند: جملگی از تهران خارج شوند و اصفهان ببیند .اما گسسته شدن شیرازۀ نظم در
نيز ندارد .پويش قدرت در بيرون برشـمرد دو عامـل بـه نظـر مهم تر تودهای که رخت به دمکراس یهای «...ازطرفیسعدالدولهوممتازالملک را پایتخت موقتی کشور قرار دهند. ایران ،احتمالا به اغتشاش و ب ینظمی
برادرش ،ب هامید تشکیل دولت شروع به ترتیب اثر دادن به پیشنهاد انتقال مشابه در افغانستان منجر خواهد شد.
کار کردند و از طرف دیگر ،مطرودین سفارت به بغداد (که گویا اخیراً مطرح ب هعلاوه ،در اینجا مسأله دفاع از هند
در قبال تهاجم نظامی دشمن مطرح
جرج .پ .چرچیل نیست .مسأله اصلی این است که
چگونه م یتوان جلو حملۀ تبلیغاتی
در واقع بيش از دست و پا کردن از همـه میآيـد. غربی کشيده است ،و همان زندگی کاشان ،حاج محتشمالسلطنه و شده) مطلقاً به صلاح نیست و تنها دشمن را گرفت .فراموش نکنیم که
موقعيتی درحلقههای آشنايان و نخسـت ،گر فتـا ر ی بـا در دمکراس یهای غربی ،با آزادی و مستشارالدوله (صادق) و ممتازالدوله نتیج هاش تولید بیم و هراس و ایجاد این نوع حمله ،ب همراتب گستردهتر و
نزديکان نيست .گذشتن و نگذشتن پيشينههاسـت .فعـالان سياسـی غنای فرهنگی رويائيش (رويائی برای وارد تهران شدند و خان هشان مجمع هرج و مرج مطلق در ایران خواهد بود. مقابله با آن دشوارتر است .تبلیغاتی
از چنان موقعيتی در عمل تفاوتی تبعيـدی گذشـتههای سـنگينی مانن دهای ما تشنگان سوخته) ما را ازدحام مردم بازاری و ماجراجویان 2ـ به وزیر مختار بریتانیا در تهران که در آتیه ،پس از روی کارآمدن
ندارد .گذشتن از آن دست کم دارنـد و دهههای گذشـته را اساسـا در مقوله ويژهای م یگذارد .در ميان سیاسی گردید ،و زمزمۀ مخالفت م یتوان دستور داد که ب یدرنگ با دولت بالشویکی در ایران ،علیه ما آغاز
محترمان هتر خواهد بود .همين پويش در دفـاع و توجيـه آن گذشـتهها ــ ما صدها و هزاران کوشنده سياسی، عمومی با افتتاح مجلس و ضدیّت با رئیس کنونی ایل بختیاری که روابط خواهد شد تنها توسط بالشویکهای
ميان تهی است که نمیگذارد کسان کـه بـی تاختن بـر گذشـته ديگران بازيگران درام پنجاه ساله گذشته قرارداد و تجدید انتخابات آغاز شد. حسنه با ما دارد (صمصا مالسلطنه) متعصب صورت نخواهد گرفت بلکه
با واقعيت خود و ديگران روبرو شوند نشـدنی اسـت ـــ گذراندهانـد .در ايران ،هستند که نمیتوانند دست جراید به جان هم افتادند .آقا سید تماس بگیرد و تحقیق کند که او به مب ّلغان شیعه ـ که همکیش ناراضیان
و آد مهای ديگری بشوند و همه ما پيلـه گذشـت هها مانـدن ،هـم يـک بردارند و نم یتوان دست آنها را کوتاه ضیاءالدین مدیریت روزنامۀ «رعد» را چه مقدار پول و چه تعداد مربی و مسلمان در هند هستند و تئوریهای
نياز داريم آد مهای ديگری بشويم؛ به بالشویکی ذهنشان را مسموم کرده
جهان مدرن پا بگذاريم و فرهنگ و نيـاز سياسـی و هـم روانشناسـی کرد .با آنها به بسيار جاها میتوان است ـ عامل این تبلیغات خواهند بود.
اسـت .ايـن را میتـوان فهميد .ولی رسيد و بی آنها پيکار رهائی و عکسالعمل حوادث ایران در
سياست خود را امروزين کنيم. ايـن را هـم میتـوان فهميـد کـه بازسازی ايران تنگدست خواهد بود. عراق ،حتی سریعتر و شدیدتر از
*** بيـرون از آنهـا کـه آن گذشـتهها در ايـران ممکـن اسـت مخالفان هندوستان خواهد بود زیرا بدون
را زندگـی کردهانـد کسـی چنـان بيـرون نـه چندان شـناخته باشـند شک حکومت سوسیالیستی که
اکنون اگر کاستیهای اصلی را دلمشـغولیها را نـدارد و نتيجـه، و نـه جـدی گرفتـه شـوند ولـی در ایران جانشین حکومت فعلی
درست دانسته باشيم میتوانيم به بـی ربـط شـدن کسـانی اسـت کـه زما نهائـی بوده اسـت که سـنگينی خواهد شد ،با کمالیس تهای ترکیه
چارهها برسيم .باز نگری پيشين ههای در هـزاران کيلومتری ايـران گرفتار مبارزه بيشـتر به بيرون افتاده اسـت و کردهای عراق قوای متحدی را
خود ،ما را به گفتمان تازهای موضوعاتـی هسـتند کـه از نظـر و اکنـون بـه نظـر م یرسـد چنـد تشکیل خواهند داد که موقعیت ما
میرساند که با سی سال پيش همه زمانـی همـان فاصلـه را بـا هشـتاد گاهـی بـاز چنيـن باشـد .هنگامـی را در بی نالنهرین متزلزل م یسازد.
ما تفاو تهای بنيادی خواهد داشت؛ نـود در صـد جمعيت ايـران دارد .از کـه ماننـد اکنـون هـر صـدای در ایران ،مؤسسات بزرگ تجاری ما
و توافق بر چنان گفتمانی ،بر يک اين گذشـته پيشـين ههای شـخصی ناموافقـی خفـه میشـود ناگزيـر نظیر شرکت نفت ایران و انگلیس ،بانک
سلسله مواضع همانند که با اصول هـر چه باشـد در موقعيت فاجعه بار نگاههـا بـه نيروهائـی م یافتـد کـه شاهی و تعدادی شرکتهای دیگرـ که از
همه عناصر اصلی و نه حاشيههای کنونـی ملـت مـا غرق شـده اسـت. میتواننـد از همـان مزيت آزادی در
مهتابزده بخواند ،سرآغازی برای مـا بـه عنـوان دو نسـل يـک ملـت بيـرون بـه سـود کوشـندگان درون میرزا کوچک خان مل کالشعرای بهار
سياست تازه و با معنی تری برای باخت هايـم و چنـدان تفاوتـی نـدارد بهـره گيرنـد .مخالفـان تبعيـدی
سراسر جامعه ايرانی خواهد بود. کـه در پايـگان (سلسـله مراتـب) همچنيـن م یتواننـد و بـه مقـدار به آقا میرزا علی ح قنویس واگذار کرده چه میزان کمک تسلیحاتی نیاز دارد لحاظ اهمیت به پای این دو نم یرسند
بهمين تر تيب پذ ير فتن ا ينکه باخـت ،هـر کـدام مـا در کجـا قرار زيـاد توانسـت هاند راه را بر دگرگونی بود ولی در سیاست عصر کاملا دخالت تا ما مطمئن باشیم که ایل بختیاری ـ همگی در معرض تهدید قرار خواهند
سياست در خدمت پويش قدرت، داريـم .مدرنيتـه از بازنگـری و نقـد سرتاسـر گفتمان جامعه روشنفکری داشت و سیاست موافقت با انگلستان خواهد توانست از شاه و حکومت وی در گرفت .شرکت نفت ،چون مرکزش در
در شرايط تبعيد ،جز وقت گذرانی و همـه چيـز ،از باورها تـا نظم موجود ايـران بگشـايند و اگـر پـارهای را پیش گرفته بود .روزنامۀ «ایران» بار ایالات مرکزی و جنوبی ایران حفاظت خوزستان است در معرض گزند فوری
چرخيدن بر گرد خود نيست به ما سـرگرفت .آنکـه نم یتوانـد خـود را اصلاحـات عمـده در رويکردهـای دیگر به مؤلف واگذار شده بود و من با کند .دولت بریتانیا ممکن است با قرار نم یگیرد اما عملیات بانک شاهی،
امکان خواهد داد که سياست را ،نه بازنگـری کند از پويندگـی مدرنيته خـود بکننـد در دگرگـون کـردن افتتاح مجلس و ثبات دولت موافق بودم رئیس ایل بختیاری به توافقی در این نظر به این که شعبۀ مرکزی آن در
تنها در فضای تبعيدی ،اصلاح کنيم. بی بهره اسـت .در موقعيت ما چنان منظـره سياسـی ايـران نيـز چنـان ولی از قیافۀ شهر پیدا بود که رشت هها باره برسد و بدون فوت وقت تعدادی تهران است از همان لحظۀ سقوط
چند گاهی چشم پوشی از رسيدن بازنگـری شـرط لازم اعتباريافتن از دارد از یکدیگر گسسته م یشود و برق افسر انگلیسی به منطقه بختیاری پایتخت ،فلج و مختل خواهد شد .از
به قدرت برای دگرگون کردن و نظـر سياسـی نيـز هسـت .آنهـا که تاثيـری خواهنـد بخشـيد. انقلاب و اغتشاش از این میانه م یجهد! بفرستد تا ترتیبات لازم را بدهند. همه بدتر این که پس از سقوط پایتخت
سالم سازی سياست ورزی در ميان در پوسـته دفـاع از خـود نماندهانـد امـا مانند هر گوشـه جامعه بيمار مازندران بهدست قوای دولتی هدف نقشه مورد بحث این است و تغییر رژیم کنونی ،قروض سابق
ايرانيان همان است که در تعبير شـکفتگی درونـی و قبـول عـام مـا پرداختـن بـه نيروهای سياسـی بود .میرزا کوچک خان قهر کرده که از افتادن ایران مرکزی و جنوبی ایران به انگلستان که سر به میلیونها
انگليسی ،ساختن فضيلت از ضرورت بيـرون میبايـد از آسـيب شناسـی و از احسانالله خان و خالو قربان ب هدست بالشویکهای شمال جلوگیری م یزند ،و نیز مبالغ هنگفتی که صرف
م یگويند .پويش قدرتی را که نيست بيشـتری دارنـد. آغاز شـود .چـرا هزاران تـن از فعال و بالشویکها جدا شده بود .حملات کنیم و زمینه را برای آزاد کردن تأسیسات نظامی و غیر نظامی شده،
و نمیتواند باشد از معادله بيرون دوم ،پويش قدرت است .نيروهای تريـن عناصـر جامعه ايرانـی پس از روسها که بهحمایت بالشویکها بر مناطق اشغا لشده در فرصتی مناسب
میبريم و ادب و انصاف و رواداری را سياسی در بيرون سياست را چنان آن تجربـه هولناک انقلاب اسالمی گیلان تاخته بودند قوای قزاق را عقب آماده سازیم .بر اساس این نقشه، همه از بین خواهد رفت»...
بجای آن م یگذاريم و آنگاه خواهيم میورزند که انگار در کشاکشی و پـس از بيسـت و چنـد سـال در رانده بود .انگلیسها از مقاومت در برابر چاههای نفت در شوشتر حفظ خواهد دربارۀ قرارداد ایران و انگلیس،
ديد که چه نيروی سياسی از اين برسر قدرت اند .اما قدرت در هزاران اروپـا و امريـکا درسهـای خـود را مهاجمین و حتی از پول دادن به شد اگرچه جاده همدان کماکان به
قبايل درهم اوفتاده پديد خواهد آمد. قزاقخانه خودداری م یکردند .قزا قها روی مهاجمان سرخ باز خواهد ماند چرچیل چنین اظهار نظر م یکند:
اصل آن اسـت که نگرش قبيل های در فاصلۀ بین منجیل تا قزوین با ساز ولی ب ههرحال بهتر است عدهای از «حالا دیگر خیلی دیر شده و
و ناموسـی را بـا رويکـرد مـدرن و برگی ب یاندازه مندرس و حالی خراب قوای تعلی مدیدۀ بختیاری به منطقه فرصتی برای اظهار نظر در این مورد
جانشـين کنيـم .در فرهنـگ مـدرن درمانده ،دولت درحال بحران ،شاه در غرب ایران (همدان و کرمانشاه) اعزام باقی نمانده است .حتی اگر دولت
غربـی همکاری و رقابت دو روی يک خیال فرار ،رجال سیاسی درصدد شوند تا از مقاصد سوء مهاجمان کنونی همتی ب هخرج دهد و قرارداد
سـک هاند .طر فهـای طيف سياسـی کسب مقام وزارت ،سیاسیون درصدد جلوگیری کنند .این عده را م یتوان با را در آخرین لحظه از تصویب مجلس
نبايـد خـود را قبايـل در حال جنگ وکالت و هنگام هطلبان با حربۀ قرارداد شاهسو نهایشمالکهنسبتبهشاهو بگذراند ،اجرای مواد مختلف آن در
بشـمارند .انسـان مـدرن م یتوانـد مشغول قتل عام وکلای دورۀ چهارم حکومت وفادارند متحد و تقویت کرد... اوضاع و احوال کنونی که خطر به پشت
وفاداریهـا ،حتـا هويتهـای شده بودند ...بالاخره مأمورین انگلیسی در چنین دورۀ بحرانی از این فکر که دروازههای تهران رسیده است ،دیگر
گوناگـون داشـته باشـد .امـا بـرای درصدد برآمدند که شاه را ب هطرفی م یشود ایران را تحت هدایت مجلس عملی نیست .در زمینۀ اصلاحات مالی
مـدرن بـودن م یبايـد مدرنيتـه را حرکت دهند و خود شهرت جم عآوری و یا ب هدست مشتی دموکرات روشنفکر هیچاقداماساسینم یتوانکردمگرآن
در مرکـز گفتمان سياسـی گذاشـت بانکهای خود را دادند ...در این موقع اداره کرد باید بکلی چشم پوشید. که نیروی مسلح پشتیبان آن باشد تا
و از آنجـا بـه برنام ههـا و دسـتور کار در شهر آشوبهایی برپا و اجتماعات و ب هجایاینکارهاممکناستحکومتی نظم و آرامش را در مملکت اعاده دهد و
a gendaهـا رسـيد .آنـگاه بيشـتر هنگام ههایی دیده م یشد که نه مربوط از سیاستمداران استخواندار و مقتدر جم عآوری مالیاتها را ممکن سازد .پایۀ
مـا خواهيـم ديـد کـه ديـوار چينی به دموکراتها بود و نه زیر سر اعتدالیون که قاطبۀ مردم با نامشان آشنا هستند اصلی قرارداد و ضامن اجرای آن چیزی
در ميانـه نيسـت و میتـوان در نیست جز یک نیروی مقتدر نظامی»...
جاهای اساسـی و حياتـی با يکديگر و آنگاه ،پیشنهادهای خود را در
همـراه بود.