Page 13 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۲۰۸ (دوره جديد
P. 13

‫صفحه ‪13‬ـ ‪ Page 13‬ـ شماره ‪۱۶۷۴‬‬                                                     ‫نقاشی در حد کمال‬                                                                 ‫‪ 5‬دقیقه بعد‬
‫جمعه ‪ ۲۶‬آوریل تا پنجشنبه ‪ ۲‬مه ‪2019‬‬

 ‫از بندر گامبرون تا بندر عباس‬

                         ‫گرفتند‪.‬‬         ‫آن موقع زمین هنوز جوان بود‬            ‫اروپا شد‪ .‬مظفرالدین شاه که بعد از پدر‪،‬‬  ‫‪ 13‬ساله بود که او را راهی تهران‬            ‫پیشقدم شوند و بین نیروهای دولتی‬         ‫همیشه م ‌یگفت‪« :‬هر وقت عرصه‬
‫تازه شاه اسماعیل آمده بود سرکار‬          ‫و تاریخ داشت اسم‌های بزرگ را‬          ‫تاج شاهی بر سرگذاشته بود‪ ،‬در سفر‬        ‫و مدرسه دارالفنون کردند‪ 20 .‬سال‬            ‫و مشروط ‌هخواهان‪ ،‬به خیال خودشان‪،‬‬       ‫بر شما تنگ شد‪ ،‬پنج دقیقۀ دیگر‬
‫و در جنگ چالدران هم از عثمانی‌ها‬         ‫وارد دفتر خاطراتش می‌کرد‪ .‬در‬          ‫سومش به فرنگ از او خواست که به‬          ‫بعد برای خودش استادی شده بود‬               ‫میانج ‌یگری کنند‪ .‬آ ‌نها هم از پس‬       ‫مقاومت کنید‪ ،‬چه بسا پیروز شوید!»‬
‫شکست خورده بود‪ .‬نتوانست هیچ‬              ‫اسپانیا‪ ،‬شارل کن حکومت می‌کرد‪،‬‬        ‫وطن برگردد‪ .‬کما ‌لالملک هم که حالا‬      ‫در نقاشی‪ .‬یک روز ناصرالدین شاه‬             ‫ستارخان و یارانش برنیامدند‪ ،‬این بار‬     ‫این از آن جمل ‌ههایی نبود که در کتاب‬
                                         ‫در انگلیس ملکه الیزابت‪ ،‬در روسیه‬      ‫دیگر به لحاظ تکنیک و نگاه یک نقاش‬       ‫رفت دارالفنون برای بازدید‪ ،‬تابلوهای‬        ‫حفظ جان اتباعشان را بهانه کردند و‬       ‫و روزنامه خوانده باشد‪ ،‬اتفاقاً سواد هم‬
                      ‫کاری بکند‪.‬‬         ‫ایوان مخوف‪ ،‬در فرانسه هانری کبیر‬      ‫استثنایی شده بود‪ ،‬بعد از بازگشت از‬      ‫استاد محمد غفاری را دید و پسندید‪.‬‬          ‫به این ترتیب‪ ،‬نیروهای روس سرازیر‬        ‫نداشت‪ .‬اشرا ‌فزاده هم نبود‪« .‬ستار»‬
‫شاه‌عباس اما فرق می‌کرد‪ .‬او‬              ‫و در ایران خودمان پادشاه جوانی به‬     ‫سفر‪ ،‬مدرسه صنایع مستظرفه را در‬          ‫او را به دربار برد و غفاری نقاش باشی‬       ‫شدند در تبریز‪ .‬همان روزها بود که شهر‬    ‫فرزند «حاج حسن قر‌هداغی» بزاز بود‪.‬‬
‫سیاستمدار بود و می‌دانست که باید‬         ‫اسم شاه‌عباس اول‪ .‬قرار بود بعدها‬      ‫تهران تأسیس کرد و به تربیت شاگردان‬      ‫مخصوص دربار شد‪ .‬سال ‪1271‬‬                   ‫سفیدپوش شد‪ ،‬نه از سر شادی‪ ،‬که از‬        ‫تا قبل از پیوستن به مشروط ‌هخواهان‬
‫مشکلات را یکی یکی حل کرد و‬               ‫همه این پادشاهان را با لقب هایی‬       ‫مشغول شد‪ .‬او بالاخره در ‪ 27‬مرداد‬        ‫شمسی شاه به خاطر نقاشی‌های‬                 ‫سر تسلیم‪ .‬حالا نوبت محلۀ امیر خیز و‬     ‫هم دلالی اسب م ‌یکرد‪ .‬عین خیالش‬
‫می‌دانست دشمن دشمن‪ ،‬دوست‬                                                       ‫‪ 1319‬ه‪.‬ش در سن ‪ 93‬سالگی در‬              ‫ب ‌ینظیر غفاری‪ ،‬لقب کما ‌لالملک را به‬      ‫خانه ستارخان بود‪ .‬فرمانده قشون روس‬      ‫هم نبود که الآن «ستارخان» صدایش‬
                                              ‫نظیر «کبیر» به خاطر بیاورند‪.‬‬     ‫نیشابور درگذشت و پیکرش را کنار‬          ‫او داد‪ .‬چند سال بعد‪ ،‬کما ‌لالملک برای‬      ‫آمده بود که از ستارخان بخواهد از خر‬     ‫م ‌یکنند‪ ،‬یا «سردار ملی»‪ .‬م ‌یگفت‪:‬‬
                ‫محسوب م ‌یشود‪.‬‬           ‫آ ن مو قع ا سپا نیا و پر تغا ل ‪،‬‬      ‫مزار عطار نیشابوری به خاک سپردند‪.‬‬       ‫آموختن سب ‌کهای جدید نقاشی راهی‬            ‫شیطان بیاید پایین‪ ،‬حتی حاضر شده‬         ‫«من سگ تود‌هام‪ ،‬و م ‌یخواهم پاسبان‬
‫او برادران شرلی‪ ،‬آنتونی و رابرت‬          ‫ابرقدرت‌های جهان بودند‪ .‬ناوگان‬                                                                                           ‫بود این محبت را هم در حق ستارخان‬        ‫تودۀ مردم باشم‪ ».‬کارش را در میان‬
‫را توی دربار راه داد‪ .‬به آ ‌نها «میرزا»‬  ‫الیزابت‪ ،‬اسپانیا را در جنگ آرمادا‬     ‫اولین کالبد شکافی در ایران‬                                                         ‫بکند که به جای پرچم سفید‪ ،‬پرچم‬          ‫مشروطه‌خواهان با ‪ 10‬سوار مسلح‬
‫لقب داد و خواست که برایش توپ و‬           ‫شکست داده بود‪ ،‬ولی امپراتوری‬                                                                                             ‫روسیه را بدهد بزنند بالای در خان ‌هاش!‬  ‫شروع کرده بود‪ .‬خوب م ‌یدانست که‬
                                         ‫اسپانیا در آمریکای لاتین که از‬        ‫به ایران آمده بود‪ ،‬به نام «سرگرد مهندس‬  ‫اولین بار در دوران «ناصرالدین شاه‬          ‫ستارخان خوب م ‌یدانست که حالا‬           ‫حالا اگر ‪ 10‬برابر آن روزها هم نیرو‬
                    ‫تفنگ بیاورند‪.‬‬        ‫مکزیک تا پائین‌ترین نقطه قاره‬         ‫زاتی» به مرگ مشکوکی درگذشت و‬            ‫قاجار»کالبدشکافیبرایتشخیصعلت‬               ‫همان پنج دقیقۀ آخر است‪ .‬با همان‬         ‫داشته باشند‪ ،‬باز در برابر ‪ 30‬هزار‬
‫بعد کم‌کم کارخانه اسلحه‌سازی‬             ‫را شامل می‌شد‪ ،‬هنوز بزر ‌گ‌ترین‬       ‫این مرگ ناگهانی‪ ،‬م ‌یرفت که موجب‬        ‫مرگ صورت گرفت‪ .‬قضیه از این قرار بود‬        ‫لحن شیرین آذر ‌یاش گفت‪« :‬جناب‬           ‫نیروی دولتی که محله را محاصره‬
‫در ایران راه انداخت‪ .‬آنتونی شرلی را‬                                            ‫تیرگی روابط دو دولت شود‪ .‬دکتر‬           ‫که «امیر کبیر» صدراعظم ترق ‌یخواه‬          ‫قنسول! من م ‌یخواهم هفت دولت زیر‬
‫سفیر ایران در اروپا کرد و با کمپانی‬            ‫مستعمرات را در بر م ‌یگرفت‪.‬‬     ‫«پولاک» استاد رشته طب و جراحی‬           ‫«ناصرالدین شاه» پس از تأسیس‬                ‫بیرق ایران دربیاید‪ ،‬شما م ‌یگویید بروم‬              ‫کرد‌هاند‪ ،‬چیزی نیست‪.‬‬
‫تازه تأسیس «هندشرقی» علیه‬                ‫پرتغال ‌یها هم که توانسته بودند دنیا‬  ‫که جزو اساتید برگزیده اتریش بود‪ ،‬با‬     ‫دارالفنون از اساتید رشت ‌ههای مختلف‬                                                ‫چند روزی بود که بالای سر در‬
                                         ‫را از این طرف با گذشتن از جنوب‬        ‫تشریح پیکر مهندس «زاتی» تشخیص‬           ‫علوم اتریش که کشور ب ‌یطرفی بود و‬                          ‫زیر بیرق بیگانه؟!»‬      ‫اکثر خانه‌ها پرچم سفید بالا رفته‬
             ‫پرتغالی ها متحد شد‪.‬‬         ‫آفریقا دور بزنند‪ ،‬مستعمراتشان را‬      ‫داده علت مرگ او خفگی «مسمومیت»‬          ‫برخلاف روسیه وانگلیس‪ ،‬منافع چندانی‬         ‫و همین یک حرف کافی بود که بقیۀ‬          ‫بود‪ ،‬مردم تبریز حق داشتند‪ ،‬یازده‬
‫جن ‌گهای ایران با پرتغال بیست دو‬         ‫این ور دنیا و در سواحل دریای‬          ‫با گاز زغال بوده و کسی در مرگ او‬        ‫در ایران نداشت‪ ،‬دعوت کرد تا برای‬           ‫پرچ ‌مهای سفید هم از در خان ‌هها بیاید‬  ‫ماه مقاومت‪ ،‬دیگر کافی بود‪ .‬بعد‬
‫سال طول کشید که یکی از شعرای‬             ‫احمر(سرخ) و اقیانوس هند به راه‬        ‫مقصر نیست‪ .‬این خبر در روزنامه «وقایع‬    ‫تدریس در رشت ‌ههای علوم و پزشکی به‬         ‫پایین و فریاد «زنده باد ستارخان» و‬      ‫از به توپ بستن مجلس و شورش‬
‫وقت به اسم قدیری ماجرای کاملش‬                                                  ‫اتفاقیه» شماره ‪ 99‬مورخ پنجشنبه ‪12‬‬       ‫ایران بیایند‪ .‬اساتید اتریشی وقتی به ایران‬  ‫«مرگ بر دشمنان مشروطه» تبریز را پر‬      ‫مشروطه‌خواهان‪ ،‬عین‌الدوله را برای‬
‫را در یک مثنوی شبیه شاهنامه‬                                 ‫انداخته بودند‪.‬‬     ‫ربیع الاول ‪ 1269‬هجری قمری چاپ‬           ‫رسیدند که «امیر کبیر» به قتل رسیده‬         ‫کند‪ .‬چنان شوری که مردم را نه تنها در‬    ‫سرکوبمشروط ‌هخواهانتبریزفرستاده‬
                                         ‫یک قرن پیش هم دریانوردی به‬            ‫شد‪ .‬پس از این واقعه تا تشکیل اداره‬      ‫بود و جانشین او‪ ،‬این برگزیدگان «امیر‬       ‫برابر نیروهای روس‪ ،‬که در برابر حاکم‬     ‫بودند‪ .‬او هم تمام تلاشش را کرد‪ ،‬ولی‬
                     ‫سروده است‪.‬‬          ‫اسم آلفونسوالبوکرک‪ ،‬ارزش خلیج‬         ‫پزشکی قانونی‪ ،‬اطبای خارجی و ایرانی‬      ‫کبیر» را مورد ب ‌یمهری قرار داد‪ .‬اساتید‬    ‫مستبد تبریز‪ ،‬رحی ‌مخان‪ ،‬هم بشوراند و‬    ‫وقتی نتوانست از پس آ ‌نها برآید‪ ،‬دیگر‬
‫سا ل ‪ 1 6 2 2‬میلا د ی ‪ ،‬قلعه‬             ‫فارس را فهمیده بود که می‌شد از‬        ‫مدرس دانشکده پزشکی دارالفنون‪،‬‬           ‫مزبور مدتی بلاتکلیف بودند تا یکی از‬        ‫انقلاب مشروطه که آخرین نف ‌سهایش‬        ‫سنگ تمام گذاشت‪ .‬یازده ماه شهر را‬
‫پرتغالی‌ها در جزیره هرمز هم تصرف‬         ‫داخل آن محصولات هند را عبور داد‬       ‫وظیفه پزشکی قانونی را بر عهده داشتند‪.‬‬   ‫اساتید که برای تدریس رشته مهندسی‬           ‫را می‌کشید‪ ،‬دوباره جان بگیرد‪.‬‬           ‫در محاصره گرفت و راه ورود آذوقه را‬
‫شد و امامقلی‌خان‪ ،‬سردار سپاه‬             ‫و بعد با کمی سفر زمینی‪ ،‬خیلی زودتر‬                                                                                       ‫ستارخان در ‪ 28‬دی ماه ‪1332‬‬               ‫بست‪ .‬باز هم راه به جایی نبرد و نوبت‬
‫ایران به جای بندر پرتغالی گمبرون‪،‬‬                                                                                                                                                                         ‫رسید به کنسو ‌لهای روس و بریتانیا که‬
‫«بندرعباس» را ساخت‪ .‬شاه عباس تا‬                       ‫به دریای احمر رسید‪.‬‬                                                                                                    ‫هجری قمری درگذشت‪.‬‬
‫آخر کار‪ ،‬حواسش بود حالا که دیگر‬          ‫سال ‪ 1507‬میلادی بود که‬
‫دشمنی پرتغال تمام شده‪ ،‬انگلیس ‌یها‬       ‫پرتغالی‌ها ساحل خلیج فارس را‬

 ‫چندان دوست به حساب نم ‌یآیند‪.‬‬

‫‪65‬‬                                            ‫‪4‬‬
                                              ‫‪6‬‬
‫‪7 29‬‬                                     ‫‪8‬‬
                                                                        ‫(سودوكو)‬
    ‫‪71‬‬
                                                                                                                       ‫‪ 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1‬عمودی‪:‬‬

‫‪4 67‬‬                                                                           ‫‪3‬‬                                       ‫‪1‬ـ رشک ـ رئیس جمهور کشوری است‬                                                                         ‫‪1‬‬
                                                                                                                       ‫‪2‬ـ صورتحساب و گزارش مالی ـ‬
‫‪5 21 93‬‬                                                                               ‫‪21‬‬                                ‫صحرایی است ـ مواظب و مراقب‬                                                                           ‫‪2‬‬
                                                                                                                       ‫‪3‬ـ طرف راست ـ کشیده ـ او هم‬
‫‪95 4‬‬                                          ‫‪25‬‬                               ‫‪64‬‬                                                                                                                                            ‫‪3‬‬
                                              ‫‪1‬‬                                                                                          ‫حرف ‌های دارد‬
‫‪97‬‬                                            ‫‪3 13‬‬                                                                     ‫‪4‬ـ اجازه ـ پرند‌های است ـ صدا و نوا‬                                                                   ‫‪4‬‬

‫‪4 68‬‬                                                                                                                                          ‫ـ رجاء‬                                                                         ‫‪5‬‬
                                                                                                                       ‫‪ 5‬ـ ایزد ـ کوشش ـ بزرگ ـ وسیلۀ‬
‫‪63‬‬                                            ‫‪9 24‬‬                                                                                                                                                                           ‫‪6‬‬
                                                                                                                                ‫سنجش عیار زر و سیم‬
‫‪ 8‬ـ تکرار یک حرف ـ‬              ‫عمودی‪:‬‬        ‫‪11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1‬‬                                                  ‫‪ 6‬ـ داستانی منظوم و عاشقانه از‬                                                                        ‫‪7‬‬
‫مرطوب ـ از وحوش‬                                                                                                         ‫فخرالدین اسعد گرگانی ـ پهلوان‬
‫‪9‬ـ حیوانات وحشی ـ‬     ‫‪1‬ـ مربّی برجسته و فقید‬                                                         ‫‪1‬‬                 ‫‪ 7‬ـ آشنا ـ مسؤول امور سفارتخانه در‬                                                                    ‫‪8‬‬
                      ‫آموزش‌وپرورش و‬
         ‫تندرست‬       ‫تربیت‌بدنی ایران‬                                                    ‫‪2‬‬                                               ‫غیبت سفیر‬                                                                          ‫‪9‬‬
‫‪10‬ـ جانداری است ـ از‬  ‫معروف به «پدر‬                                                                                    ‫‪ 8‬ـ گلی است ـ پرچم ـ پوشش سر ـ‬                                                                        ‫‪10‬‬
                                                                                          ‫‪3‬‬
    ‫شهرهای ایران‬                ‫فوتبال»‬                                                                                                   ‫مایۀ خنکی‬                                                                          ‫‪11‬‬
‫‪11‬ـ شهری کوچک در‬      ‫‪2‬ـ از سبزیجات ـ ستیز‬                                                ‫‪4‬‬                                    ‫‪9‬ـ سنجش ـ رنجور و ناتوان‬                                                                      ‫‪12‬‬
                      ‫‪3‬ـ وحشی ـ گذران‬                                                                                  ‫‪10‬ـ از روزنام ‌هنویسان معروف‪ ،‬قدیمی‬
   ‫کنار کویر ایران‬                                                                        ‫‪5‬‬                                                                                                                                  ‫‪13‬‬
                                  ‫ـ تازه‬                                                  ‫‪6‬‬                                              ‫و فقید ایران‬
                      ‫‪4‬ـ گلی است ـ جارچی‬                                                                                    ‫‪11‬ـ کاشانه ـ نشانه ـ سرپرست‬                                                                      ‫‪14‬‬
                       ‫‪ 5‬ـ لقب خواج ‌هحافظ‬                                                ‫‪7‬‬                            ‫‪12‬ـ از سلسل ‌ههای حکومتی در ایران‬             ‫شده بر میزبان ـ بدی‬
                      ‫‪ 6‬ـ ضایع و باطل ـ‬                                                                                ‫قبل از یورش تازیان ـ در سفر است‬             ‫‪10‬ـ تکرار یک حرف ـ‬                                        ‫‪15‬‬
                      ‫تکرار یک حرف ـ از‬                                                   ‫‪8‬‬                                                                        ‫لحظه ـ از ادوات استفهام‬
                                                                                          ‫‪9‬‬                                         ‫‪13‬ـ ممارست ـ بیرون‬                                                                    ‫افقی‪:‬‬
                                ‫پوشاک‬                                                                                    ‫‪14‬ـ نزدیک ـ تربیت بدنی ـ نوشته‬                  ‫ـ عددی معروف‬
                                ‫‪ 7‬ـ مأیوس‬                                                 ‫‪10‬‬                           ‫‪15‬ـ از خودروهای معروف تولید‬                 ‫‪1 1‬ـ حر ف فا صله ـ‬                     ‫‪1‬ـ از مفسران و تحلیلگران‬
                                                                                                                                                                                                          ‫بر جسته و قد یمی‬
                      ‫حل جدول شماره قبل‬                                                               ‫‪11‬‬                           ‫انگلستان ـ پیشرفت‬                         ‫پایا ‌ننایافته‬               ‫ورزشی ایران ـ شهری‬
                                                                                                                                                                   ‫‪12‬ـ طرح نقشه برای آینده‬
                                                                                               ‫افقی‪:‬‬                                            ‫حل جدول شماره قبل‬                                                      ‫در ایران‬
                                                                                                                                                                                ‫ـ دزدی‬                    ‫‪2‬ـ خواننده‌ای خوش‌صدا‬
                                              ‫‪ 6‬ـ از عوامل تولید ـ جانوری‬      ‫‪1‬ـازکشت ‌یگیرانصاح ‌بنام‬                                                            ‫‪13‬ـ سردودمان یکی از‬                    ‫و صاح ‌بنام از کشور ما‬
                                                              ‫است‬              ‫و قهرمان پیشین ایران و‬                                                              ‫سلسله‌ها ی حکو متی‬
                                                                                                                                                                                                                        ‫ـ غربی‬
                                              ‫‪ 7‬ـ رودخان ‌های در اروپا ـ‬                      ‫جهان‬                                                                              ‫در ایران‬                  ‫‪3‬ـ متهور ـ از نواختن ‌یها‬
                                              ‫مخالف و ض ّد ـ خوراکی‬            ‫‪2‬ـ از یادگرفتن ‌یها ـ جایگاه‬                                                        ‫‪14‬ـ از نوشیدنی‌ها ـ‬                    ‫ـ جلگ ‌های حاصلخیز در‬
                                                                                                                                                                   ‫منحصر به‌فرد و واحد‬
                                                              ‫است‬                            ‫و مکان‬                                                                                                                ‫جنوب تهران‬
                                              ‫‪ 8‬ـ مؤسسه و نهاد ـ بلندبالا‬      ‫‪3‬ـ مار ب ‌یسر ـ روحانی ـ‬                                                                   ‫ـ رده ـ نااستوار‬                ‫‪4‬ـ اشاره به دور ـ میل ـ‬
                                                                                                                                                                   ‫‪15‬ـ معمور ـ قیمت ـ‬                     ‫من و تو ـ پرور ‌شدهنده‬
                                                   ‫‪9‬ـ آب راکد ـ عقیده‬                       ‫سنگینی‬                                                                 ‫مصا حبت ـ هم‬                           ‫‪ 5‬ـ قعر ـ از اجرام آسمانی ـ‬
                                              ‫‪10‬ـ از خلفای اموی ـ‬              ‫‪4‬ـ ا ز نو یسند گا ن و‬                                                               ‫همنشینی است و هم‬                       ‫مبتنی بر درایت و تعقل‬
                                              ‫شهری مذهبی در عراق‬               ‫داستانسرایان مشهور‪،‬‬                                                                                                        ‫‪ 6‬ـ درختی است ـ منش و‬
                                                                                                                                                                            ‫اتحاد و اتفاق‬
                                                   ‫‪11‬ـ زندگانی ـ س ّری‬             ‫معاصر و فقید ایران‬                                                                                                          ‫خوی ـ کر نیست‬
                                                                               ‫‪ 5‬ـ از مترجمان برجسته‪،‬‬                                                                                                     ‫‪ 7‬ـ راه و روش ـ اندک ـ‬
                                                                               ‫پرکار و فقید معاصر ایران‬                                                                                                   ‫وسطی ـ شهری تاریخی‬

                                                                                            ‫ـ رطوبت‬                                                                                                                    ‫در ایران‬
                                                                                                                                                                                                          ‫‪ 8‬ـ کشوری است ـ‬
                                                                                                                                                                                                          ‫خورشت ـ دان ‌های است‬
                                                                                                                                                                                                          ‫‪9‬ـ تونلی در ایران ـ وارد‬
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18