Page 13 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۲۱۴ (دوره جديد

P. 13

‫صفحه ‪13‬ـ ‪ Page 13‬ـ شماره ‪۱۶۸۰‬‬
‫جمعه ‪ ۷‬تا پنجشنبه ‪ ۱۳‬ژوئن ‪2019‬‬

‫می‌داد باز با تبعیت از روزنامه‌های‬ ‫مشفق همدانی‪:‬‬ ‫شادروان مشفق همدانی سردبیر‬
‫معروف جهان در حدود شش سطر‬
‫از ستو ‌نهای صفحه اول روزنامه را تا‬ ‫خاطراتیازسردبیری«کیهان»ویادیازنویسندگانروزنامهدرآنزمان‬ ‫نخستین سالهای انتشار «کیهان» در‬
‫آخرین لحظ ‌های که زیر چاپ م ‌یرفت‬
‫نگاه م ‌یداشتم و در ساعت ‪ 2‬بعد از‬ ‫مصطفی مصبا ‌حزاده‬ ‫ربیع مشفق همدانی‬ ‫اوایل دهۀ ‪ 20‬و دوران اشغال ایران‬
‫ظهر با استفاده از خبرهایی که از‬
‫ایستگاه بی‌بی‌سی لندن و رادیوی‬ ‫حدود یک ربع از صفحۀ اول روزنامه را‬ ‫اعظم ایرانیان که تحت تأثیر فتوحات‬ ‫ک ‌منظیری داشت و هر بار که برای دادن‬ ‫دکتر شهید نورائی‪ ،‬دکتر صبا‪ ،‬دکتر‬ ‫به وسیلۀ قوای نظامی متفقین بود‪.‬‬
‫فرانسه می‌گرفتم آخرین خبرهای‬ ‫به مبحث سیاسی تحت عنوان «حوادث‬ ‫عظیم اولیه هیتلر قرار گرفته و شکست‬ ‫مقالاتش به کیهان م ‌یآمد ساع ‌تها با‬ ‫امی ‌‌نفر‪ ،‬دکتر مدنی و احمد فرامرزی‬
‫تکان دهنده روز را م ‌یگرفتم و از خانۀ‬ ‫روز» اختصاص دادم و اتفاقاً دکتر شهید‬ ‫فرانسه و بلژیک را در ظرف چند روز‬ ‫او درباره نویسندگان بزرگ فرانسوی‬ ‫برادر عبدالرحمن فرامرزی و مصور‬ ‫وی‪ ،‬در کتاب خاطرات خود‬
‫نامزدم که با اداره روزنامه مسافت کمی‬ ‫نورائی یکی از بستگان و یا دوستان خود‬ ‫مشاهده کرده از پیشرفت حیر ‌تانگیر‬ ‫و سبک نویسندگی فلوبر و بالزاک و‬ ‫رحمانی و عدۀ کثیری دیگر که بعداً‬
‫داشت به عدنانی صفح ‌هبند کیهان که‬ ‫به نام پژوه افسر را به دکتر مصبا ‌حزاده‬ ‫قوای آلمان در دشت‌های روسیه و‬ ‫پی ‌شکسوتان اگزیستانسیالیسم بحث‬ ‫معروفیت به سزایی کسب کردند‬ ‫«پنجاه سال روزنام ‌هنگاری» شرحی‬
‫جوانی بسیار باهوش و آزموده بود‬ ‫معرفی کرد که انصافاً در نقشه کشیدن‬ ‫به محاصره لنی ‌نگراد و مسکو آگاهی‬ ‫و گفت و گو م ‌یکردم و مرا از چاپ و‬ ‫عموماً روزنامه‌نگاری را در کیهان‬
‫دیکته م ‌یکردم و او به سرعت حروف‬ ‫ید طولائی داشت و به محض این که‬ ‫داشتند‪ ،‬چنین تصور م ‌یکردند که کار‬ ‫انتشار کتا ‌بهای تازه در فرانسه آگاه‬ ‫آغاز کردند و اینک که این سطور را‬ ‫راجع به این دوره نوشته است که‬
‫آن را م ‌یچید و تحت عنوان «آخرین‬ ‫الگوی نقشه را به او م ‌یدادم با فراست‬ ‫جنگ تمام است و قوای متفقین دیر یا‬ ‫م ‌یساخت‪ .‬سایر نویسندگانی نیز که در‬ ‫م ‌ینویسم از یادآوری خاطرات ساعات‬
‫خبر» منتشر م ‌یساخت‪ .‬این دو ابتکار‬ ‫حیر ‌تانگیزی منظورم را درک م ‌یکرد‬ ‫زود از پای در خواهند آمد‪ ،‬غافل از این‬ ‫بالا به نامشان اشاره کردم و همچنین‬ ‫دلنشین بح ‌ثهای ادبی با مرحوم شهید‬ ‫م ‌یخوانید‪.‬‬
‫که «اطلاعات» را غافلگیر کرد و به هیچ‬ ‫و نقش ‌های م ‌یساخت که صد در صد با‬ ‫که استالین با استفاده کامل از ماجرای‬ ‫همکاران دائمی کیهان مانند احمد‬ ‫نورائی که به محض پایان تحصیلات‬
‫روی تقلی ‌دپذیر هم نبود موجب آن‬ ‫مقاله مطابقت داشت و اوضاع جبهه را‬ ‫شکست ناپلئون بناپارت جوانان آلمان‬ ‫فرامرزی و ارسلان خلع ‌تبری و مصور‬ ‫حقوق در فرانسه و بازگشت به میهن‬ ‫به محض این که من سردبیری‬
‫گردید که در اندک مدتی «کیهان» از‬ ‫به نیکوترین وجهی روشن م ‌یساخت‬ ‫را بیش از پیش به طرف است ‌پهای‬ ‫رحمانی دیگران نیز غالباً به دفتر من‬ ‫علاوه بر استادی دانشگاه‪ ،‬همکاری‬ ‫روزنامه کیهان را به عهده گرفتم‬
‫لحاظ مطلب بر اطلاعات پیشی گیرد و‬ ‫و من پس از مطالعه دقیق اخبار و‬ ‫منجمد روسیه م ‌یکشید تا به دست‬ ‫م ‌یآمدند و دربارۀ مطالب روزنامه با آنها‬ ‫پر دامن ‌های را در کیهان آغاز کرد در‬ ‫فرامرزی تنها نوشتن سرمقال ‌هها را به‬
‫قطعاً عد‌های از خوانندگان این خاطرات‬ ‫دقت در اوضاع جبهه‌ها و چگونگی‬ ‫خود گورشان را در زیر انبوه بر ‌فها‬ ‫ذهن تجدید م ‌یکنم و از این که دست‬ ‫عهده گرفت و به من آزادی کامل داد‬
‫به یاد دارند که مقارن عصر (کیهان‬ ‫نبردها همواره می‌کوشیدم وضع‬ ‫بکنند و مقدمات شکست خونخوارترین‬ ‫به تبادل نظر م ‌یپرداختم‪.‬‬ ‫اجل این دریای علم و دانش و ذوق را‬ ‫و گفت در تعیین خط مشی روزنامه‬
‫همواره چند ساعت بعد از اطلاعات‬ ‫آینده را پی ‌شبینی کنم و در نتیجه‬ ‫دیکتاتور جهان را فراهم سازند‪ .‬من که‬ ‫زمانی من سردبیری کیهان را به‬ ‫با بیدادگری دهشتناکی در بحبوحۀ‬ ‫دخالتی نخواهد کرد‪ .‬دکتر مصبا ‌حزاده‬
‫انتشار م ‌ییافت) مغاز‌هداران خیابا ‌نهای‬ ‫این نوع تفسیر که برای نخستین بار‬ ‫همواره به مطالعه مطبوعات معروف‬ ‫عهده گرفتم که قوای متفقین تازه ایران‬ ‫جوانی از میان ما ربود و در زیر خروارها‬ ‫نیز خاطر نشان کرد که بهترین‬
‫بزرگ تهران مانند لال ‌هزار و فردوسی و‬ ‫در یک روزنامه ایرانی منتشر م ‌یشد‬ ‫جهان معتاد بودم و به علاوه به مناسبت‬ ‫را اشغال کرده و محمدرضا شاه بر تخت‬ ‫خاک مدفون ساخت سخت متأثرم‪.‬‬ ‫نویسندگان و خبرنگاران را تحت اختیار‬
‫اسلامبول و غیره با چه ناشکیبایی جلو‬ ‫(چون اطلاعات فقط به درج اخبار‬ ‫چندین سال خدمت در خبرگزاری‬ ‫سلطنت ایران تکیه زده و شعل ‌ههای‬ ‫شهید نورائی یک نویسنده تمام عیار‬ ‫من خواهد گذاشت و انتخاب مطالب و‬
‫در مغاز‌ههای خود م ‌یایستادند تا کیهان‬ ‫اکتفا می‌کرد) اثر حیرت‌انگیزی در‬ ‫پارس از اخبار دست اول و گزار ‌شهای‬ ‫آتش جنگ بیش از پیش به کشور ما‬ ‫و از دوستان صمیمی و یار غار صادق‬ ‫تلاش در رونق بخشیدن به روزنامه را‬
‫را به محض انتشار از روزنام ‌هفروشان‬ ‫خوانندگان داشت و رونق فراوانی به‬ ‫مبسوط خبرنگاران زبردست دنیا دربارۀ‬ ‫نزدیک م ‌یشد‪ .‬قوای هیتلر بر ‌قآسا به‬ ‫هدایت بود که از دیر باز با او روابط‬ ‫تحت اختیار من قرار خواهد داد‪ .‬من‬
‫بخرند و از آخرین رویدادهای جنگ‬ ‫اوضاع جنگ آگاهی کامل داشتم‪ ،‬این‬ ‫طرف مسکو و لنی ‌نگراد پیش آمده و‬ ‫برادرانه داشت و از لحاظ ارتباط ادبی‬ ‫برای اطفاء آتش شوق روزنام ‌هنویسی‬
‫روزنامه بخشید‪.‬‬ ‫فکر در ذهنم خطور کرد که هر روز در‬ ‫خود را به حوالی بادکوبه و پشت گوش‬ ‫و گزینش کتاب و تبادل نظر دربارۀ‬ ‫که همواره در دلم زبانه م ‌یکشید و‬
‫آگاهی یابند‪.‬‬ ‫گذشته از این‪ ،‬از آنجا که تحول‬ ‫کیهان تفسیر مختصر و مفیدی درباره‬ ‫ایران رسانیده بودند‪ .‬بازار خبرهای‬ ‫مکاتب فلسفی از نزدی ‌کترین دوستان‬ ‫اینک میدان پهناوری برای تاخت‬
‫نیک به یاد دارم که تنها ایستگاه‬ ‫اوضاع جنگ چنان سرعتی داشت که‬ ‫اوضاع جنگ منتشر کنم و نقشه جنگ‬ ‫جنگی بیش از حد داغ بود و مردم‬ ‫آن نویسنده ناکام به شمار م ‌یرفت و‬ ‫و تاز به دست آورده بودم‪ ،‬با وجود‬
‫گیرنده من یک رادیو کوچک ولی‬ ‫هر خبر داغی پس از یک یا دو ساعت‬ ‫و اوضاع جبه ‌هها را با اتکاء به آخرین‬ ‫برای شنیدن اخبار جنگ و آگاهی‬ ‫بین آنان نام ‌ههای ب ‌یشماری مبادله‬ ‫نقصان وسایل در آغاز کار برای به‬
‫دارای صدایی بسیار روشن بود که از‬ ‫کهنه م ‌یشد و در ظرف چند دقیقه‬ ‫اخبار تشریح و تفسیر کنم بنابراین در‬ ‫از آینده جهان و به ویژه کشور خود‬ ‫گردیده است‪ .‬او در ادبیات فرانسه تبحر‬ ‫وجود آوردن یک روزنامه نوظهور و‬
‫شجا ‌عالدین شفا به قیمت سیصد تومان‬ ‫حوادث تکان دهند‌های در جهان روی‬ ‫عطش شدیدی نشان م ‌یدادند‪ .‬قسمت‬ ‫تا انداز‌های متفاوت از جرایدی که تا‬
‫آن روز خریداری کردم و انصافاً به من‬ ‫آن زمان انتشار م ‌ییافت و سرمشق‬
‫در گرفتن اخبار کمک فراوان کرد‪ .‬در‬ ‫گرفتن از مطبوعات معروف جهان که‬
‫آن زمان من ریاست خبرگزاری پارس‬ ‫با برخی از آنها آشنایی کامل داشتم‬
‫را عهد‌هدار بودم و شفا در این اداره‬ ‫برای اثبات حسن نظر و اعتمادی که‬
‫سمت مترجمی داشت و به مناسبت‬ ‫چه دکتر مصباح‌زاده و چه دوست‬
‫سابقۀ نویسندگی به من محبت فراوان‬ ‫عزیزم عبدالرحمن فرامرزی نسبت به‬
‫م ‌یکرد و به میل خود حاضر به واگذار‬ ‫من ابراز داشته بودند شور و هیجان‬
‫کردن بازیچۀ زیبای خود به من گردید‪.‬‬ ‫فراوانی ابراز داشتم‪ .‬نخست این که با‬
‫موفقیت ستون «حوادث روز»‬ ‫نویسندگان و مترجمان و خبرنگاران و‬
‫آن چنان بود که اداره تبلیغات و‬ ‫شاعرانی که دکتر مصبا ‌حزاده با ذوق و‬
‫انتشارات پس از ترک خدمت من‬ ‫حسن انتخاب ک ‌منظیر از میان دوستان‬
‫در اداره خبرگزاری پارس مرا مأمور‬ ‫دانشمند و استادان دانشگاه و تحصیل‬
‫تفسیر حوادث سیاسی کرد و بدون‬ ‫کرده‌های اروپا و آمریکا برمی‌گزید‬
‫شبهه فراوانند افرادی که «تفسیرهای‬ ‫عموماً چنان روابط دوستان ‌های برقرار‬
‫سیاسی» با ذکر نام «مشفق همدانی»‬ ‫ساختم که همگی با طیب خاطر با‬
‫من همکاری م ‌یکردند و به نظریات‬
‫را در آن زمان شنید‌هاند‪.‬‬ ‫من دربارۀ مطالب و مقالات توجه‬
‫خاص مبذول م ‌یداشتند و با جرأت‬
‫م ‌یتوانم گفت کیهان تبدیل به کانون‬
‫فعالیت یک جمع نویسندۀ مبتکر با‬
‫قل ‌مهای متنوع و پر برکت گردید که‬
‫در اندک مدتی روزنامه را به اوج شهرت‬
‫و افتخار رسانیدند‪ .‬نویسندگانی مانند‬

‫‪1‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪6‬‬

‫‪9 38‬‬

‫‪65‬‬ ‫‪7‬‬ ‫(سودوكو)‬

‫‪ 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1‬عمودی‪:‬‬

‫‪96‬‬ ‫‪82‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬ـازهنرپیشگانمعروفسینمایکشورما‬ ‫‪1‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬ـروشومسیرـسروربزرگوارـکوچکی‬
‫‪74‬‬ ‫‪63‬‬ ‫‪3‬ـ از شهرهای ایران ـ اراده و عزم ـ از‬ ‫‪2‬‬
‫‪56‬‬
‫‪4 1 6 32‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫آنطرف معنای قعر م ‌یدهد‬ ‫‪3‬‬
‫‪4‬ـ معمولا همه ما داریم ـ حرف ندا ـ‬
‫‪4 92‬‬ ‫‪13‬‬ ‫‪6‬‬ ‫مسجدی تاریخی در ایران ـ وسیلۀ‬ ‫‪4‬‬

‫‪3 74‬‬ ‫بهبودی‬ ‫‪5‬‬
‫‪ 5‬ـ سا ‌لها ـ مرکز عواطف انسانی ـ‬
‫‪1‬‬ ‫‪6‬‬
‫«ماما»ی سنتی‬
‫‪9‬ـ نوار تزئینی ـ آبستن‬ ‫عمودی‪:‬‬ ‫‪11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1‬‬ ‫‪ 6‬ـ همصدا ـ ضیافت ـ گذشته‬ ‫‪7‬‬
‫‪1 0‬ـ معر و فتر ین و‬ ‫‪ 7‬ـ قسم ‌تها ـ فرشته ـ عک ‌سالعمل‬
‫قدیم ‌یترینخوانندۀ‬ ‫‪1‬ـ علمی است‬ ‫‪1‬‬ ‫‪ 8‬ـ از هنرپیشگان معروف و قدیمی‬ ‫‪8‬‬
‫یونانی با شهرتی‬ ‫‪2‬ـ کشوری است ـ از‬
‫‪2‬‬ ‫تآتر ایران ـ فرستاده‬ ‫‪9‬‬
‫جهانی‬ ‫ممالک آفریقایی‬ ‫‪9‬ـ دوست و مددکار ـ شکوه ـ پوشاکی‬ ‫‪10‬‬
‫‪11‬ـ حرفی به اول آن‬ ‫‪3‬ـ مجرای گذر آب ـ به‬ ‫‪3‬‬
‫بیفز ا یید معنا ی‬ ‫شیرینی مثال است‬ ‫است ـ از کشیدن ‌یها‬ ‫‪11‬‬
‫حیرت می‌دهد ـ‬ ‫‪4‬ـ واحد اندازه‌گیری‬ ‫‪4‬‬ ‫‪10‬ـ منزوی و تک ـ رایحه ـ برزن و‬ ‫‪12‬‬
‫حرفه و شگرد ـ‬ ‫سطح ـ آزادی ـ‬
‫‪5‬‬ ‫کوی ـ ناشنوایی‬ ‫‪13‬‬
‫هادی‬ ‫حرف همراهی‬ ‫‪6‬‬ ‫‪11‬ـ جوی خون ـ او هم حرف ‌های دارد‬
‫‪ 5‬ـ من و تو ـ بدی ـ‬ ‫‪14‬‬
‫‪7‬‬ ‫علمی ـ نیرویی است‬ ‫‪10‬ـ خداوند ـ روشنایی ـ‬
‫رهن‬ ‫‪12‬ـ او هم حرف ‌های دارد ـ پاره کردن ـ‬ ‫غیرممکن ـ مایۀ حیات‬ ‫‪15‬‬
‫‪ 6‬ـ سرماخوردگی ـ‬ ‫‪8‬‬ ‫تکرار یک حرف ـ بیتابی و ناشکیبایی‬ ‫‪1 1‬ـ ا ز معر و فتر ین‬
‫‪9‬‬ ‫‪13‬ـ از مرکبات ـ حرف تعجب ـ از علوم‬ ‫سیاستمردان دوران‬ ‫افقی‪:‬‬
‫ادار‌هکننده‬
‫‪ 7‬ـ ژیمناستیک سنتی‬ ‫‪10‬‬ ‫ـ وسیل ‌های برای نواختن‬ ‫پهلوی‬ ‫‪1‬ـ از رؤسای جمهوری‬
‫‪ 8‬ـ مدخل ـ راه ب ‌یپایان‬ ‫‪14‬ـ سدی بزرگ در ایران ـ نوعی‬ ‫‪12‬ـ نازکی و لطافت ـ‬ ‫پیشین فرانسه‬
‫پوشاک برای جنگ ـ از اعضای‬
‫حل جدول شماره قبل‬ ‫‪11‬‬ ‫پای ‌هها‬ ‫‪2‬ـ شهری معروف در اروپا با‬
‫داخلی بدن انسان‬ ‫‪13‬ـ حرف ندا ـ خرس ـ‬ ‫آب معدنی فراوان ـ فتح‬
‫افقی‪:‬‬ ‫‪15‬ـ ناقص و تما ‌منشده ـ ص ّحیه‬ ‫رطوبت ـ درختی است‬
‫دیگر سرزمی ‌نها‬
‫‪1‬ـ سردار بزرگ و دلیر ایران‬ ‫حل جدول شماره قبل‬ ‫ـ مکان‬ ‫‪3‬ـ نرده ـ ادوی ‌های است ـ به‬
‫در دوران ساسانی‬ ‫‪14‬ـ هنرپیشۀ معروف و‬
‫‪ 8‬ـ خوبی و خیر ـ جدایی و‬ ‫سبکی مثال است‬
‫رها کردن‬ ‫‪2‬ـ میو‌های است ـ کوه نوح‬ ‫اهل سیاست هولیوود‬ ‫‪4‬ـ آشکار ـ مخفی ـ‬
‫‪3‬ـ از جشن‌های ملی ـ‬ ‫‪15‬ـ فساد ـ غزلسرای نامور‬
‫‪9‬ـ بالا و والا ـ سائل ـ سفلی‬ ‫و برجستۀ معاصر و فقید‬ ‫ذیقیمت‬
‫و پایین‬ ‫میهماندار‬ ‫‪ 5‬ـ بنیه ـ از وسایل سنتی‬
‫‪4‬ـ سکون و خاموشی ـ قل ‌های‬ ‫ایران‬ ‫موسیقی ـ هم بهانه است‬
‫‪10‬ـ عددی است ـ فوق و‬
‫عالی ـ بهشت‬ ‫افسان ‌های‬ ‫و هم سرمه‬
‫‪ 5‬ـ از انواع ترش ‌یها ـ رنگی‬ ‫‪ 6‬ـ روزنام ‌هنگار و رما ‌ننویس‬
‫‪11‬ـ تذکر ـ دو رویی و مکر‬
‫است ـ ضمیری است‬ ‫برجستۀ معاصر ایران‬
‫‪ 6‬ـ قدرت ـ شناسا ـ رایحه‬ ‫‪ 7‬ـ از بستگان نزدیک ـ‬
‫‪ 7‬ـ از وسایل سنتی جنگ‬ ‫مجرا ـ احسان و نیکویی‬
‫و ستیز ـ از این سوی تا‬
‫ـ از چهارپایان‬
‫آن سوی‬ ‫‪ 8‬ـ فرق سر ـ محکم و‬

‫استوار ـ گل باز نشده‬
‫‪9‬ـ تکرار یک حرف ـ حرف‬
‫همراهی ـ پناهگاه ـ‬

‫علامت جمع‬

8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18