Page 14 - (کیهان لندن - سال سى و ششم ـ شماره ۲۴۱ (دوره جديد

‫صفحه ‪ - Page 14 - 14‬شماره ‪1۷۰۷‬‬
‫جمعه ‪ ۲۲‬تا پنجشنبه‪ ۲۸‬آذرماه ‪۱۳۹۸‬خورشیدی‬

‫مسؤولیت شوید؛ به هرحال حفظ‬ ‫غرامت سنگینی که اشغال سفارت آمریکا به ایران تحمیل کرد (‪)2‬‬ ‫=قطع ًاچنینتوافقنامهایرایک‬
‫استقلال و بیطرفي دیوان که مورد‬ ‫دانشجویسالاولعلومسیاسی‬
‫تأکید ماده ‪ ۳‬بیانیه حل و فصل‬ ‫توافقنامهییراکهبیانیهالجزایرنامیدهشدحتی‬ ‫یا حقوق هم امضا نمیکند‪.‬‬
‫دعاوي الجزایر بود براي کشور ما‬ ‫یک شاگردسال اول دانشکده حقوق و علوم‬
‫بسیار حیاتي بود چرا که اگر ما از‬ ‫سیاسیامضاءنمیکرد‬ ‫‪ -‬بله‪ .‬صحیح است‪ .‬اینها با‬
‫این موضع کوتاه ميآمدیم داوري را‬ ‫حقوقدانی اصل ًا مشورت نکردهاند و‬
‫بهناروا ميباختیم و متأسفانه بهرغم‬ ‫در گروه خود هم حقوقدان واردی‬
‫قوت استدلال ما مسؤولان در تهران‬ ‫نداشته اند‪ .‬در این مذاکرات نابرابر‬
‫تسلیم فرمول مورد نظر آمریکا شدند‬ ‫برخلاف تمامی قواعد جهانی با‬
‫و عمل ًا رئیس دیوان کشور هلند تا‬ ‫ایجاد حساب یک میلیارد دلاری‪،‬‬
‫بیش از دو دهه سرنوشت تعیین‬ ‫پیشاپیش فرض محکومیت ایران را‬
‫سرداوران در دیوان داوري را البته در‬ ‫در این دیوان داوری نیز پذیرفتهاند‪.‬‬
‫جهت منافع آمریکا در دست گرفت‪.‬‬ ‫پس از اینکه این بیانیهها در تاریخ‬
‫‪ ۲۹‬دی ‪ ۱۳۵۹‬امضا شد در تابستان‬
‫=و ما داوري را باختیم‪.‬‬ ‫اشاره‪:‬‬ ‫‪ ۱۳۶۰‬یکموافقتنامهدیگرمیانبانک‬
‫از نخستین پیامدهای اشغال سفارت آمریکا و گروگانگیری دیپلماتهای‬ ‫مرکزی ایران و فدرال رزرو‪ ،‬نماینده‬
‫ـ تا هنگامي که گروه ما در دیوان‬ ‫آمریکایی‪ ،‬که زیانهای سیاسی و اقتصادی آن بیرون از حساب است‪ ،‬توقیف‬ ‫مالی دولت امریکا و بانک مرکزی‬
‫داوري بود بهگونۀ نسبي برندۀ داوري‬ ‫الجزایر و بانک مرکزی هلند امضا‬
‫بودیم و دائماً امکانات دفاعي ما در‬ ‫سپردههای عظیم ایران در بانکهای آمریکایی بود‪.‬‬ ‫شد که اصطلاحاً به آن موافقتنامه‬
‫حال پیشرفت بود‪ .‬هنگامي کشور ما‬ ‫در پی این اقدام‪ ،‬جدال حقوقی ایران و آمریکا آغاز شد که به میانجیگری‬ ‫فنی گفته اند‪ .‬این موافقتنامه هم‬
‫ميتوانست در این داوري از منافع و‬ ‫الجزایر و تشکیل دیوان داوری ایران و آمریکا انجامید‪ .‬دکتر سیدمحمود کاشانی‬ ‫مواردی دارد که تنها به دو نکته آن‬
‫حقوق خود دفاع کند که یک داوري‬ ‫که یکی از اعضای ایرانی این دیوان در لاهه (هلند) بود‪ ،‬پس از سالها گوشهای‬
‫بیطرفانه و مستقل برگذار ميشد‬ ‫از پرده را بالا زده است و در گفت و گو با روزنامه ایران فاش میکند که چگونه‬ ‫اشاره میکنیم‪.‬‬
‫ولي سرداوراني که از سوي هلند به‬ ‫در جریان این وقایع‪ ،‬آمریکا توانست ایران را به پرداخت غرامتهای سنگین‬ ‫در یکی از بندها پیشبینی شده‬
‫دولت ایران تحمیل ميشدند عموماً‬ ‫وادار کند و متصدیان امر‪ ،‬در اجرای سیاستهای کورکورانۀ حکومت یا بر اثر‬ ‫که چنانچه موجودی حساب ایران‬
‫داراي دانش حقوقي لازم و استقلال‬ ‫از ‪ ۵۰۰‬میلیون دلار کمتر شد بانک‬
‫و بیطرفي نبودند و گرایشها و پیروي‬ ‫بیکفایتی و نادانی‪ ،‬تا چه حد در این مسؤولیت تاریخی سهیم بودهاند‪.‬‬ ‫مرکزی از سپردههای خود به آن‬
‫آنان از خواستههاي دولت آمریکا‬ ‫واریز کند تا همیشه سقف آن از‬
‫آشکار بود‪ .‬در این شرایط دیوان‬ ‫در بیانیه حل و فصل دعاوی الجزایر‬ ‫از سازوبرگ نظامی که حتی پول آن را‬ ‫شده گفتوگو کرده باشد‪ .‬این اموال‬ ‫این یک فرآیندی بود که بیان آن از‬ ‫نیم میلیارد دلار بیشتر باشد‪ .‬با این‬
‫داوري‪ ،‬آن هم در یک سرزمین‬ ‫صلاحیت بسیار گسترده و با ابهامهای‬ ‫پرداخته بود محروم شد‪.‬‬ ‫نظامی را هم مانند اموال غیر نظامی‬ ‫حوصله خوانندگان این گفتوگو خارج‬ ‫موافقتنامه جدید‪ ،‬بانک مرکزی‪ ،‬تعهد‬
‫اروپایي از استانداردهاي دادرسي‬ ‫فراوان به دیوان داوری داده شد که‬ ‫برشمرده و خواستار آزاد شدن آنها و‬ ‫است؛ به هر حال از آنجا که داوران‬ ‫دولت بر بیانیه الجزایر را تضمین کرد‪.‬‬
‫عادلانه بهطور کامل فاصله گرفت‪.‬‬ ‫بهسادگی میتوانستند سوءاستفاده‬ ‫=استدلالدولتآمریکاچهبود؟‬ ‫ایرانی نمیخواستند تصمیم گیری به‬ ‫همچنین بانک مرکزی ایران به بانک‬
‫این در حالي بود که بر پایه قوانین و‬ ‫کنند و به حقوق ایران آسیب وارد‬ ‫ـ آنها مدعي بودند که طبق قوانین‬ ‫ارسال به ایران شده اند‪.‬‬ ‫دست رئیس دیوان کشور هلند بیفتد‬ ‫مرکزی الجزایر اجازه داد که هرگاه‬
‫مقررات حاکم بر داوري‪ ،‬اصل بیطرفي‬ ‫کنند‪ .‬مکانیزم اطمینان بخشی هم‬ ‫آمریکا‪ ،‬این کشور ميتواند به کشوري‬ ‫البته امریکاییها باز هم این بند را‬ ‫در مورد انتخاب سه سرداور توافق‬ ‫حکمی علیه ایران صادر شد‪ ،‬رئیس‬
‫مطلق و بيچون و چراي سرداور در‬ ‫برای انتخاب سرداوران در بیانیه‬ ‫که در حال جنگ است سلاح ندهد‪.‬‬ ‫تابع قوانین داخلی امریکا قرارداده بودند‬ ‫کردند و آقای «گونارلاگرگرن» سوئدی‬ ‫دیوان داوری این حکم را به بانک‬
‫قوانین داوري کشورهاي اروپایي و‬ ‫حل و فصل دعاوی پیشبینی نشده‬ ‫اما این با همان مفاد قرارداد الجزایر‬ ‫حال قوانین داخلی امریکا چه اثری بر‬ ‫که در داوری هند و پاکستان هم سمت‬ ‫مرکزی الجزایر ارسال کند تا بانک‬
‫مقررات جهاني داوري بینالمللي از‬ ‫بود‪ .‬از سوی دیگر بهعلت مکانیزم‬ ‫هم تطابق نداشت چرا که ایران تمامي‬ ‫استرداد اموال نظامی و غیر نظامی ایران‬ ‫سرداوری را داشت آقای «پییر بله »‬ ‫مرکزی الجزایر به بانک مرکزی هلند‬
‫اصول مسلم و غیر قابل مناقشه بوده‬ ‫پیچیدهای که در بیانیه حل و فصل‬ ‫داشت در موافقت نامهها روشن نبود از‬ ‫که پیش از آن رئیس دیوان کشور‬ ‫دستور دهد که مبلغ حکم از حساب‬
‫و هست ولي این قاعده ارزشمند‬ ‫دعاوی الجزایر پیشبینی شده بود در‬ ‫فرانسه بود و «نیلس منگارد» قاضی‬
‫که براي آن در کشورهاي اروپایي‬ ‫صورت به توافق نرسیدن داوران ایرانی‬ ‫سوئدی به عنوان سرداوران هیأت‬ ‫ایران به فدرال رزرو پرداخت شود‪.‬‬
‫تقدس قائل هستند بهناروا تنها در‬ ‫و آمریکایی در برگزیدن سرداوران‪،‬‬ ‫به این ترتیب فرصت اعتراض به‬
‫مورد دولت جمهوري اسلامي ایران‬ ‫رئیس دیوان کشور هلند تصمیم نهایی‬ ‫داوری ایران و امریکا برگزیده شدند‪.‬‬ ‫احکامی که علیه ایران در دیوان‬
‫مورد استثنا قرار گرفت و همین امر‬ ‫را در نصب و تعیین سرداور اتخاذ‬ ‫داوری صادر می شدند از دولت ایران‬
‫باعث شد بهرغم همه توانایيهاي‬ ‫میکرد‪ .‬پس از اینکه در آغاز کار در‬ ‫=بنابراین هر سه داور مسیحی‬ ‫گرفته شد چرا که احکام دیوان داوری‬
‫حقوقدانان ایراني در این پروندهها‬ ‫انتخاب سرداوران با داوران آمریکایی‬ ‫بودند؟‬ ‫علیه ایران ظرف چند روز به اجرا‬
‫زیانهاي سنگین مادي و معنوي‬ ‫توافق کردیم یکی از سرداوران یعنی‬ ‫درمی آمدند که این هم در تجربه‬
‫به کشور ما وارد شود‪ .‬البته مدیریت‬ ‫رئیس دیوان کشور فرانسه در میانۀ‬ ‫‪ -‬بله‪ .‬البته ما سرداوران دیگری را‬ ‫داوری بین المللی بی سابقه بود‪.‬‬
‫دعاوي هم که در دوران ما با دقت و‬ ‫کار یعنی بعد از دو سال‪ ،‬استعفا داد‪.‬‬ ‫معرفی کردیم که امریکاییها با آنان‬ ‫هنگامی که کار دیوان داوری آغاز‬
‫کنترل کامل پیگیري ميشد متلاشي‬ ‫چندی بعد یعنی در سال چهارم کار‬ ‫موافق نبودند و دیوان کار خود را در‬ ‫شد دولت ایران و داوران و وکلای‬
‫گردید‪ .‬فرستادن گروهي ضعیف به‬ ‫دیوان‪ ،‬دولت آمریکا رئیس کل دیوان‬ ‫‪ ۹‬تیر ‪ ۱۳۶۰‬آغاز کرد و شما قطعاً‬ ‫ایران با یک چنین چارچوب یکسویه‬
‫دیوان داوري و دولتهایي که اراده‬ ‫داوری را که تا حدودی استقلال داشت‬ ‫میدانید که در ‪ ۷‬تیر همان سال در‬
‫و توانایي دفاع از حقوق ملت ایران‬ ‫زیر فشار قرار داد تا وی استعفا دهد‪.‬‬ ‫کشور چه اتفاق اسفناکی رخ داد‪ .‬با‬ ‫و دشواری روبهرو بودند‪.‬‬
‫را نداشتند نیز از عوامل تأثیرگذار بر‬ ‫برای انتخاب جانشین این سرداور‬ ‫وجود آن اوضاع شکننده‪ ،‬ما در افتتاحیه‬
‫ناکامي کشور ما در این داوري بود‪.‬‬ ‫مباحث زیادی مطرح شد؛ داوران ایرانی‬ ‫=دیوان داوری ایران و امریکا‬
‫آقاي میرحسین موسوي در برابر‬ ‫معتقد بودند که نباید رئیسدیوان‬ ‫دیوان شرکت کردیم‪.‬‬ ‫چگونه تأسیس شد؟‬
‫سرداوران منصوب رئیسدیوان کشور‬ ‫کشور هلند‪ ،‬سرداوران را انتخاب کند‪،‬‬ ‫پس از چند ماهی آقای دکتر عنایت‬
‫هلند کوتاه آمد و انتخاب سرداور از‬ ‫چرا که دولت هلند بهموجب پیمان‬ ‫استعفا کرد و به ایران بازگشت و‬ ‫‪ -‬هنگامی که این بیانیهها امضا شد‬
‫سوي رئیس دیوان کشور هلند را‬ ‫آتلانتیک شمالی همپیمان آمریکا بود‬ ‫شخص دیگری را دولت به عنوان داور‬ ‫در ماده ‪ ۳‬بیانیه حل و فصل دعاوی‬
‫پذیرفت و این عامل اصلي بازنده شدن‬ ‫و بنابراین رئیس دیوان این کشور هم‬ ‫سوم ایران معرفی کرد ولی آشنایی‬ ‫مقرر شد که ایران و امریکا هر یک‬
‫جانب آمریکا را میگرفت و سرداور‬ ‫به زبان و مسائل حقوقی حساس بین‬ ‫‪ ۳‬داور تعیین کنند و داوران ایرانی و‬
‫ایران در این داوري بود‪.‬‬ ‫مستقل و بیطرفی را برنخواهد گزید‪.‬‬ ‫المللی نداشت و در عمل در برابر سه‬ ‫امریکایی مشترکاً ‪ ۳‬سرداور بیطرف را‬
‫سرداور در دعاوی بینالمللی مانند‬ ‫داور امریکایی‪ ،‬ایران دارای داور بود‬ ‫انتخاب کنند‪ .‬دولت امریکا با امکانات‬
‫= آیا جلسه مشترکي نیز‬ ‫یک داور فوتبال حرف آخر را میزند‬ ‫که فشار کار را برما بیشتر می کرد‪.‬‬ ‫فراوانی که داشت داوران خود را‬
‫با میرحسین و دیگر سران قوا‬ ‫و میتواند در صورت گرایش به طرف‬ ‫مشکلات هیأت ایرانی و حجم کار فراتر‬ ‫معرفی نمود اما دولت نوپای ایران‬
‫داشتید تا اهمیت موضوع را‬ ‫دیگر‪ ،‬خسارت جبرانناپذیری به منافع‬ ‫از انتظار و برآورد ما بود‪ ۶۰۰ .‬دعوای‬ ‫در خلال ‪۳‬ماه‪ ،‬کاری را برای انتخاب‬
‫بزرگ و ‪ ۲۵۰۰‬دعوای هریک زیر ‪۲۵۰‬‬ ‫داور نکرد و در روزهای آخر مرحوم‬
‫براي آنان تشریح کنید؟‬ ‫ملی کشور وارد کند‪.‬‬ ‫هزار دلار به دیوان ارجاع داده شد که‬ ‫رجایی در گفتوگوی تلفنی خواهان‬
‫در تجربه و تاریخ داوریهای بین المللی‬ ‫قبول این مسئولیت از سوی من شد‪.‬‬
‫ـ سران کشور همیشه از ما‬ ‫=پیشنهاد شما چه بود؟‬ ‫بی سابقه بود‪ .‬در دوران دولت موقت‬ ‫من به چنین مسئولیتی علاقه‬
‫پشتیباني ميکردند اما مسؤولیتهاي‬ ‫که شرکتها و اتباع امریکا دعاوی را‬ ‫نداشتم و به مسائل پیچیده و نقاط‬
‫اجرایي به دست نخستوزیر بود‪.‬‬ ‫ـ ما اصرار داشتیم که رئیس دیوان‬ ‫در دادگاههای امریکایی مطرح کردند‬ ‫ضعف بیانیه الجزایر تاحدودی آگاه‬
‫بینالمللی دادگستری که بزرگترین‬ ‫دولت موقت از تعدادی وکیل امریکایی‬ ‫بودم‪ .‬حضور در این داوری رویارویی‬
‫= آیا این مخالفتها به‬ ‫دادگاه جهانی و وابسته به سازمان ملل‬ ‫خاطرات صادق طباطبائی‪ :‬در دیدار من با سفیر آلمان(فرد روبروی‬ ‫کمک گرفت‪ .‬ولی ما به این نتیجه‬ ‫با شرکتهای نیرومند و داوران‬
‫انتقادهاي تند برادرتان و‬ ‫متحد است در صورتی که داوران ایران‬ ‫من) و نمایندگان هلند (سمت راست من) و دانمارک (سمت چپ من)؛‬ ‫رسیدیم که دفاع از این انبوه پروندهها‬ ‫امریکایی بود و در داخل کشور‬
‫همفکران شما نظیر شهید آیت‬ ‫و آمریکایی به توافق نرسیدند سرداورها‬ ‫سناریوی آزادی گروگانها در صورت تصویب شرایط آزادی گروگانها‬ ‫را نمی توان به وکلای خارجی واگذار‬
‫را انتخاب کند و این پیشنهاد مقبولی‬ ‫کرد و در حقیقت دفاع از حقوق کشور‬ ‫تجربهای برای آن نبود‪.‬‬
‫ربطي نداشت؟‬ ‫بود چرا که این دیوان وابسته به هیچ‬ ‫توسط مجلس شورای اسلامی به بحث گذارده شد‪.‬‬ ‫باید از سوی حقوقدانان ایرانی انجام‬ ‫مرحوم رجایی اصرار میورزیدند‬
‫کشوری نبود و رئیس این دیوان با هیچ‬ ‫شود و بدون بسیج کردن امکانات در‬ ‫تا من این مسئولیت را قبول کنم‪ .‬به‬
‫ـ شهید آیت که مخالف سرسخت‬ ‫کشوری متحد نبود‪ .‬اما آمریکاییها بر‬ ‫داخل کشور موفقیت در دفاع از این‬ ‫هر حال من با مرحوم دکتر بهشتی‬
‫مواضع ناحق خود ایستادگی میکردند‬ ‫دعاوی غیرممکن بود‪ .‬از همین رو گروه‬ ‫که در آن هنگام رئیس دیوان عالی‬
‫موسوي بود در سال ‪ ۱۳۶۰‬ترور شد‬ ‫تعهدات خود را انجام داده بود تا از اموال‬ ‫طرفی ایران وامهایی را که سالهای‬ ‫بزرگی از حقوقدانها‪ ،‬وکلا‪ ،‬قضات و‬ ‫کشور بودند گفتوگو کردم تا افراد‬
‫و این به ضرر کشور ما بود‪.‬‬ ‫او رفع توقیف شود‪ .‬بنابراین اگر قرار بود‬ ‫آینده باید آن را پرداخت میکرد یک‬ ‫استادان دانشکدههای حقوق را دعوت‬ ‫توانمندی را برای داوری انتخاب‬
‫و بهشهادت رسید‪ .‬برادر من‪ ،‬آقاي‬ ‫آمریکا به قوانین خود رجوع کند چرا در‬ ‫جا باز پس داد ولی از سوی دیگر امریکا‬ ‫به همکاری کردیم و ‪ ۲‬دفتر یکی در‬ ‫کنیم‪ .‬اما هیچ یک از افرادی که شهید‬
‫= آیا موفقیتی هم در این‬ ‫این موافقتنامه تعهد به آزاد کردن اموال‬ ‫از انجام تعهدات قراردادی و تعهداتی‬ ‫لاهه و دیگری در ایران تشکیل شد‪.‬‬ ‫بهشتیبهمنمعرفیکردهبودندحاضر‬
‫مهندس سید احمد کاشاني نیز در‬ ‫راستا کسب کردید؟‬ ‫ایران کرد‪ .‬بههرحال دولت ایران یک‬ ‫که در این موافقت نامه پذیرفته بود‬ ‫بدین ترتیب در همان چند ماه اولیه که‬ ‫به پذیرش این مسئولیت نشدند‪.‬‬
‫دادخواست بسیار کلی در مورد اموال‬ ‫دولت ایران دریافت صحیحی از مسائل‬ ‫به ناچار با توجه به سابقه اطلاعات و‬
‫مجلس وظایف نمایندگي خود را‬ ‫ـ ما تا هنگامی میتوانستیم توفیق‬ ‫نظامی به دیوان تسلیم کرده بود و ما‬ ‫سر باز میزد‪.‬‬ ‫موافقتنامهها نداشت توانستیم امور را‬ ‫فعالیت حقوقی خود این مسئولیت را‬
‫داشته باشیم که دولت ایران از ما حمایت‬ ‫پروندۀ خریدهای نظامی را بهجریان‬ ‫پذیرفتم‪ .‬یکی دیگر از استادان دانشکده‬
‫انجام ميداد و رهبر معترضان دولت‬ ‫کند اما دولت موسوی ما را در حفظ و‬ ‫انداختیم و در دستور کار دیوان قرار‬ ‫=بنابراین تیم ایرانی گویا تنها‬ ‫مدیریت و سوار کار شویم‪.‬‬ ‫حقوق دانشگاه شهید بهشتی به نام‬
‫تضمین استقلال و بیطرفی سرداوران‬ ‫دادیم‪ .‬اما عملا بعد از ما سرعت رسیدگی‬ ‫زیر قرارداد تنظیم شده از سوی‬ ‫آقای دکتر شفیعی نیز این مسئولیت‬
‫بود‪ .‬ولي من بعید ميدانم که مسائل‬ ‫این دیوان داوری پشتیبانی نمیکرد‪.‬‬ ‫به این پرونده کم شد‪ .‬درحالی که تمامی‬ ‫امریکاییها را امضا کرده بودند؟‬ ‫=با توجه به آغاز جنگ تا‬ ‫را پذیرفتند اما ما در انتخاب داور سوم‬
‫دعاوی آمریکاییها علیه ایران سالهاست‬ ‫چه حد تیم ایرانی برای دریافت‬ ‫همچنان ناکام بودیم تا اینکه از اداره‬
‫شخصي تا به این میزان تأثیرگذار‬ ‫=مشکل میرحسین موسوي‬ ‫رسیدگی شده است اما تا همین امروز‬ ‫‪ -‬عمل ًا این یک واقعیت است؛ حتی‬ ‫سلاحهای جنگی خریداری شده‬ ‫حقوقی وزارت امور خارجه آقای دکتر‬
‫با شما چه بود؟‬ ‫خودشان هم معنی بسیاری از عباراتی‬ ‫از سوی رژیم پهلوی که دولت‬ ‫حسین عنایت را به ما معرفی کردند‪.‬‬
‫بوده باشند‪ ،‬آنچه مهم است نقش ما‬ ‫دعاوی ایران باقی مانده است‪.‬‬ ‫امریکا پس از انقلاب‪ ،‬از تحویل‬ ‫بنابراین تیم ما به لاهه رفت تا مذاکرات‬
‫ـ ایشان قاعدتاً نباید با من یا گروه ما‬ ‫را که امضا کردند نمیدانستند‪.‬‬ ‫آن خودداری میکرد‪ ،‬کوشا بود؟‬
‫و همکاران ما در لاهه بود که با وجود‬ ‫مشکل ميداشتند چرا که ما بهعنوان‬ ‫=گویا سر داوران نیز بیطرف‬ ‫دیوان داوری آغاز شود‪.‬‬
‫داوران کشورمان مسؤولیت سنگیني را‬ ‫نبودهاند‪ .‬این امر چه تأثیری بر‬ ‫=نمیدانستند یا‪ ...‬آیا این‬ ‫‪ -‬همان گونه که میدانید دولت‬ ‫این مذاکرات خستهکننده در‬
‫توافقنامه ضعیف الجزایر توانسته‬ ‫در چنان شرایط دشواري عهدهدار شده‬ ‫داوریها داشت و اقدامات هیأت‬ ‫قرارداد ضعیف را سهلانگاری‬ ‫بختیار پاره ای از این قراردادها را لغو‬ ‫مرحله نخست ‪ ۱۷‬روز به طول‬
‫بودیم و توفیقات بزرگي را هم به دست‬ ‫کرد اما بخشی از این قراردادها هنوز‬ ‫انجامید‪ .‬یکی از مشکلات بزرگ‬
‫بودیم تا حد زیادي از پیشرفت دعاوي‬ ‫آورده بودیم و روز به روز هم پیشرفت‬ ‫ایرانی در این راستا چه بود؟‬ ‫میدانید یا خیانت؟‬ ‫پابرجا بود و طبق قرارداد الجزایر دولت‬ ‫هیأت ما این بود که چنانچه داوران دو‬
‫امریکا متعهد شده بود ساز و برگ‬ ‫دولت در انتخاب سرداوران به توافق‬
‫پوچ شرکتهاي آمریکایي جلوگیري‬ ‫ميکردیم‪.‬‬ ‫ـ اصولاً ارجاع اختلاف به داوری‬ ‫‪ -‬شاید من نظر مشخصی در این‬ ‫نظامی را که ایران خریداری کرده و‬ ‫نمیرسیدند با تفسیری که دولت و‬
‫من در لاهه دو نامه به رئیس دیوان‬ ‫خارجی کار بیخطری نیست چرا‬ ‫رابطه داشته باشم اما بهتر است‬ ‫پول آنها را نیز پرداخت کرده بود و‬ ‫داوران امریکایی از عبارات بیانیه حل‬
‫کنیم و دعاوي ایران را پیش ببریم‪.‬‬ ‫کشور هلند نوشتم‪ .‬این نامهها انتشار‬ ‫که داور خارجی ممکن است اشتباه‬ ‫علاقمندان با دیدن اجزای مختلف این‬ ‫اموال توقیف شده ایران را آزاد کند؛‬ ‫و فصل دعاوی داشتند مسیری را‬
‫یافتند و از اسناد دیوان داوري هستند‪.‬‬ ‫غیرقابل بخشش کند و یا از راه درست‬ ‫ولی گزارشهای این گفتوگوها نشان‬ ‫دنبال میکردند تا سرداوران بیطرف را‬
‫هنگامي که آقاي «لاگرگرن»‬ ‫او به نامه اول من پاسخ داد‪ .‬من آنجا‬ ‫منحرف شود‪ .‬از این رو دولتها‬ ‫موافقتنامه خود تصمیم بگیرند‪.‬‬ ‫نمیدهند که طرف ایرانی به گونه ویژه‬ ‫رئیس دیوان کشور هلند منصوب کند‪.‬‬
‫صراحتاً به او با دلایل منطقي و قانوني‬ ‫در ارجاع اختلاف خود به داوری‬ ‫در باره ساز و برگ نظامی خریداری‬
‫رئیس کل دیوان داوري استعفا داد‬ ‫گفتم که شما نباید عهدهدار این‬ ‫بینالمللی دقت و حساسیت فراوان‬ ‫= بنابراین سرنوشت اموال‬
‫بهخرج میدهند و چارچوب صلاحیت‬ ‫ایرانخصوص ًااقلامنظامیچهشد؟‬
‫ما چند سرداور را پیشنهاد دادیم‬ ‫داوران را با دقت تعیین میکنند ولی‬
‫‪ -‬این اموال بویژه اقلام نظامی هرگز‬
‫که آمریکاییها نپذیرفتند و مجدداً‬ ‫به ایران بازنگشت؛ ایران در آن ایام‬
‫شدیداً به سلاح و ابزار نظامی به خاطر‬
‫به رئیس دیوان کشور هلند متوسل‬ ‫شرایط جنگی خود نیاز داشت اما ایران‬

‫شدند‪ .‬اما آنها یک مشکل داشتند و‬

‫آن این بود که شخص رئیس کل‬

‫دیوان داوري این سمت را داشت‬

‫که احکام دیوان داوري را به بانک‬

‫مرکزي الجزایر ابلاغ ميکرد و انتخاب‬

‫رئیس کل باید با توافق داوران ایراني‬

‫و آمریکایي انجام ميگرفت‪ .‬البته از‬

‫میان ‪ ۳‬سرداور یکي بهعنوان رئیس‬

‫کل دیوان داوري ميبایست انتخاب‬

‫دنباله دارد‬ ‫شود‪.‬‬