Page 13 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۲۷۰ (دوره جديد
P. 13

‫صفحه ‪1۳‬ـ ‪ Page 13‬ـ شماره ‪1۷۳6‬‬
‫جمعه ‪ ۱7‬تا پنجشنبه ‪ ۲3‬جولای ‪۲0۲0‬‬

‫نامههای تیرباران شدهها‬                                                                                                                                                                                 ‫از گرامافونهای‬

‫در ‪ ۱۹۲7‬به عضویت حزب کمونیست‬             ‫لویی آندریو‪ ،‬معروف به لویی آراگون‬     ‫تومان تجاوز نمیکرد و اغلب اسباب‬          ‫موزیک پخش میشد ولی بعدها با‬              ‫شایق به فرا گرفتن ساز نبودند ولی در‬       ‫بوقی تا‬
                    ‫فرانسه درآید‪.‬‬        ‫ـ رماننویس و شاعر سورئالیست‬           ‫سرگرمی همه بود و در خانوادهها از آن‬      ‫جایگزین کردن آن با صفحاتی از نوع‬         ‫اغلب خانوادههای معتبر و بخصوص‬
                                         ‫فرانسوی ـ در ‪ ۱۸۹7‬میلادی در‬           ‫استفاده میشد‪ .‬بیمناسبت نیست که‬           ‫پلاستیک روی ‪ 4۵‬دور و ‪ 33‬دور این‬          ‫وابسته به سلطنت قاجار نواختن پیانو‬       ‫چمدانی‬
‫لویی در جنگ جهانی دوم و هنگام‬            ‫پاریس به دنیا آمد‪ .‬از همان ابتدا پشت‬  ‫از استاد زنده یاد مرتضی خان نیداود‬       ‫نقیصه کمی برطرف شد‪.‬اکثر صفحات‬            ‫و سازهای دیگر و حتی خواندن آواز‬
‫اشغال فرانسه یکی از اعضای نهضت‬           ‫سرش حرف و حدیث بود‪ .‬از محبت‬           ‫و دیگر استادان اعم از خواننده و نوازنده‬  ‫قدیمی ‪ 7۸‬دور بوده و حتی صفحاتی‬                                                 ‫شروع به کار و رواج گرامافون از‬
‫مقاومت بود‪ .‬بعد از مدتی‪ ،‬لویی به این‬     ‫پدرش که از صاحبمنصبان عالیرتبه‬        ‫یادی بکنیم و در اینجا به مطلبی که‬        ‫که در رادیو تهران آن روز استفاده‬                         ‫معمول بوده است‪.‬‬       ‫فنوگراف ساخت ادیسون مخترع بزرگ‬
‫نتیجه رسید که سورئالیسم و کمونیسم‬        ‫جمهوری سوم بود‪ ،‬محروم بود و زیر‬       ‫بنده نویسنده در کتاب تاریخ بیسیم‬         ‫میشد صفحات ‪ 7۸‬دور ایرانی و‬               ‫ا و لین د ستگا هها ی گر ا ما فو ن‬     ‫آمریکائی آغاز گردید‪ .‬اولین فنوگراف را‬
‫اصلا قابل جمع شدن با یکدیگر نیستند؛‬      ‫نظر مادرش تربیت شد‪ .‬وی در ‪۱۹۱6‬‬                                                                                          ‫چمدانی که وارد ایران شد در محل‬        ‫مظفرالدین شاه قاجار از سفر اروپا به‬
‫در نتیجه در سال ‪ ۱۹3۲‬با سورئالیسم‬        ‫به دانشکده پزشکی راه یافت و پس از‬             ‫و رادیو ذکر کردهام بپردازم‪.‬‬                            ‫خارجی بود‪.‬‬         ‫یا مغازههای مخصوصی که اغلب‬            ‫ایران آورد‪ .‬این دستگاهها صدا را روی‬
‫و آندره برتون خداحافظی کرد و سال‬         ‫سه سال به خدمت سربازی رفت و در‬        ‫در سوم اسفند سال ‪ ۱3۱۸‬شمسی‬               ‫در سالهای ‪ ۱3۱6‬و ‪ ۱3۱7‬شمسی‬               ‫صاحبانشان کلیمی بودند با مارک‬         ‫استوانههایی از موم مخصوصی که روی‬
‫‪ ۱۹۵7‬جایزه «صلح لنین» را دریافت‬          ‫آنجا با آندره برتون‪ ،‬شاعر و نویسنده‬   ‫که مصادف با سالگرد کودتای رضاشاه‬         ‫تعدادی از هنرمندان و نوازندگان‬           ‫‪ His Psacteres voice‬از انگلستان‬       ‫آن تعبیه کرده بودند ضبط میکرد‬
‫کرد‪.‬درست در همین سالها بود که با‬                                               ‫پهلوی (سرتیپ رضاخان آن روز)‬              ‫آن زمان از جمله جواد بدیعزاده‪،‬‬           ‫و آمریکا و ‪ POLIPHONE‬از آلمان‬         ‫و بعد پس میداد و با بوق کوچکی‬
‫الیزا تریوله خواهر زن مایاکوفسکی ـ‬                       ‫فرانسوی آشنا شد‪.‬‬      ‫بود همواره مراسمی با حضور رجال‬           ‫خانم روحانگیز و دیگران به لندن و‬         ‫بوده است‪.‬خوانندگانی که در مرحله‬       ‫پخش میکرد‪ .‬به احتمال قوی دستگاه‬
‫شاعر و درامنویس انقلابی روسی ـ آشنا‬      ‫همین آشنائی مقدمهای شد تا به‬          ‫در باشگاه افسران برپا میشد‪ .‬در‬           ‫بیروت عزیمت و تعداد زیادی صفحات‬          ‫دوم صفحاتشان به فروش میرسید‬           ‫مظفرالدین شاهی ساخت آمریکا بود‬
‫شد و پس از ازدواج‪ ،‬بیشتر اشعارش‬          ‫همراه برتون‪ ،‬مکتب ادبی سورئالیسم‬      ‫این سال وقتی رضاشاه پهلوی وارد‬           ‫گرامافون جدید تهیه کردند و به بازار‬      ‫عبارت بودند از طاهرزاده‪ ،‬ظلی (رضا‬     ‫که صدای او و اتابک اعظم (میرزا علی‬
‫را درباره او سرود‪ .‬اشعار آراگون را‬       ‫(فراواقعگرایی) را به راه بیندازد‪.‬‬     ‫میشود ملاحظه میکند که مانند‬              ‫دادند‪ .‬این صفحات به وسیله کمپانی‬         ‫قلی میرزا) پروانه (مادر خاطره پروانه‬  ‫اصغرخان امینالسلطان) در آن ضبط‬
‫میتوان به دو مضمون اصلی مقاومت‬           ‫سورئالیسم نهضتی مردمی و عدالتخواه‬     ‫سالهای گذشته موسیقی خارجی‬                ‫سودوا ‪ Sudova‬در بیروت ساخته‬              ‫که این اواخر درگذشت) و برخی دیگر‪.‬‬     ‫شده بود و سالها قبل از وقایع سال‬
                                                                               ‫نواخته میشود که بلافاصله رو به وزیر‬      ‫شده و در صفحه فروشیهای خیابانهای‬         ‫در اوائل سلطنت رضاشاه پهلوی‬           ‫‪ ۱3۵7‬از رادیو ایران به وسیله آقای‬
‫و عشق تقسیم کرد؛ اشعاری با مضامین‬        ‫بود و زمانی شکل گرفت که جنبش‬          ‫پست و تلگراف (زنده یاد ابراهیم علم)‬      ‫لالهزار و استانبول به فروش میرسید و‬      ‫خانم قمرالملوک وزیری و ملوک ضرابی‬
‫انقلابی همچون کتاب «هفته مقدس»‬           ‫ادبی «دادائیسم» که طرفدار هرج و‬       ‫امیر شوکت (الملک پدر آقای اسدالله‬        ‫صدای آنها نیز بسیار خوب و با هر دو‬       ‫و جلال تاج اصفهانی و دیگران بودند که‬            ‫فرهنگ فرهی پخش شد‪.‬‬
‫و شعرهایی که مضومنی عاشقانه دارند‬        ‫مرجگرایی و بر ضداخلاق‪ ،‬هنر و اجتماع‬   ‫علم) نموده و میگوید مگر فرستنده‬          ‫گرامافون معمولی و برقی قابل استفاده‬      ‫صفحات آنها در انگلستان و برلین به‬     ‫نویسنده‪ ،‬این دستگاههای قدیمی را‬
‫مانند کتاب «چشمهای الیزا»‪ .‬لویی‬          ‫سرمایهداری بود‪ ،‬در حال از بین رفتن‬    ‫کار نمیکند‪ ،‬چرا موسیقی خارجی‬             ‫بود‪.‬گرامافون برقی آنهائی بودند که پس‬     ‫وسیله آلمانیها و انگلیسیها در تهران‬   ‫که آنتیک شده است‪ ،‬در بعضی منازل‬
‫پس از مرگ همسرش‪ ،‬الیزا به شکلی‬           ‫بود و نظرات روانکاوانه فروید درباره‬   ‫میزنند؟ که فوری آقای علم با تلفن‬         ‫از ورود رادیو سیم پیکاب (گیرنده صدا‬      ‫و بیروت و هند ضبط و به ایران ارسال‬    ‫ثروتمندان آمریکایی دیدهام که البته‬
‫غیرمستقیم از عقاید و فعالیتهای‬           ‫ضمیر ناخودآگاه‪ ،‬رؤیا و خودانگیختگی‬    ‫به مهندسان آلمانی که مشغول نصب‬           ‫از روی صفحه) را به جائی که در پشت‬        ‫میشد‪ .‬این صفحات اغلب در جریان‬         ‫به عنوان دکور از آن استفاده میشود‪.‬‬
‫سیاسی خود فاصله گرفت و سرانجام‬           ‫در به وجود آوردن یک اثر ادبی‪ ،‬ذهن‬     ‫دستگاهها بودند و رادیو هنوز افتتاح‬       ‫رادیو تعبیه کرده بودند وصل میکرد و‬       ‫حمل و نقل یا استفاده میشکست‬           ‫گرامافون به صورت مدرن‪ ،‬از نوع‬
‫در ‪ ۲3‬دسامبر ‪ ۱۹۸۲‬در ‪ ۸۵‬سالگی‬            ‫این دو شاعر جوان را به خود مشغول‬      ‫نشده بود دستور راهاندازی فرستنده‬         ‫سیم محرکه گرامافون هم به برق ‪۲۲0‬‬         ‫و گاهی با افتادن دسرمۀ قرائت صدا‬      ‫بوقی آن که بعضاً دارای مبل مف ّصلی‬
                                                                               ‫را داده و ضمناً اتومبیل خود را به‬        ‫ولت وصل میشد و صدای صفحه در‬              ‫(صداگیر) روی صفحه سوراخ میشد‬          ‫هم بوده است اغلب در عروسیها‬
                       ‫درگذشت‪.‬‬                                   ‫کرده بود‪.‬‬     ‫دنبال استاد میرزا ابوالحسن خان صبا‬                                                ‫و در استفاده مجدد‪ ،‬کسی میبایستی‬       ‫یا منازل بزرگان مورد استفاده قرار‬
‫از کتابهای او که به فارسی ترجمه‬          ‫در واقع شعر فراواقعگرا از آزادی‬       ‫میفرستد و فوری ایشان را به رادیو‬                        ‫رادیو شنیده میشد‪.‬‬         ‫نزدیک آن بنشیند و آن را از سوراخ‬      ‫میگرفت و صفحات آن به جای استوانه‬
‫شدهاند‪ ،‬میشود «نامههای تیرباران‬          ‫و شور و شوق خودانگیخته سخن‬            ‫میبرند و وقتی که صدای ویلن استاد‬         ‫صفحات اخیر در آن تاریخ هر عدد‬            ‫بیرون بیاورد چون اگر در وسط صفحه‬      ‫به صورت صفحات تخت بوده و در اوایل‬
‫شدهها»‪« ،‬هفته مقدس» و «یادگار‬            ‫میگفت‪ .‬علاقه لویی به این کتب‪،‬‬         ‫صبا در باشگاه افسران از رادیو پخش‬        ‫‪ ۲۲‬الی ‪ ۲۵‬ریال به فروش میرسید و‬          ‫سوراخ شده بود از اول صفحه تا آن‬       ‫کار و قبل از ضبط صفحههای ایرانی‬
                                         ‫سبب شد تا پزشکی را ترک کند و‬          ‫میشود‪ ،‬موجب سرور و شادی همه از‬           ‫چند عدد صفحه و یک گرام جدید‪ ،‬که‬          ‫سوراخ قابل استفاده بود و بعد از خارج‬  ‫از صفحات موزیک خارجی استفاده‬
              ‫شهیدان» را اسم برد‪.‬‬                                                                                       ‫در آن تاریخ از همه جای جهان حتی از‬       ‫کردن از سوراخ مجدداً صدا و آواز و‬     ‫میگردید و در شمال ایران که با روسیه‬
                                                                                               ‫جمله شاه میشود‪.‬‬          ‫ایتالیا هم وارد میکردند‪ ،‬جمعاً از پنجاه‬                                        ‫رفت و آمد داشتند صفحات روسی‬
                                                                                                                                                                                                       ‫بسیار به کار برده میشد و رواج داشت‪.‬‬
                                                                                                                                                                                                       ‫اولین صفحات ایرانی به وسیله‬
                                                                                                                                                                                                       ‫خوانندگان بسیار قدیمی جناب‬
                                                                                                                                                                                                       ‫دماوندی و اقبال السلطان آذر تبریزی‬
                                                                                                                                                                                                       ‫به احتمال زیاد در روسیه یا بادکوبه‬
                                                                                                                                                                                                       ‫(باکوی فعلی) ضبط و تهیه شده و‬
                                                                                                                                                                                                       ‫بفروش میرسید و ساز آنها را هم‬
                                                                                                                                                                                                       ‫استادان آن زمان مرحوم درویش خان‬
                                                                                                                                                                                                       ‫و آقا جنگلی و دیگران و گاهی نیز‬
                                                                                                                                                                                                       ‫هنرمندان و نوازندگان هموطن کلیمی‬
                                                                                                                                                                                                       ‫ما میزدند چون مردم مسلمان آن روز‬

‫‪45‬‬                                       ‫‪1‬‬

‫‪1 ۲5‬‬

                      ‫‪۷‬‬                                                              ‫(سودوکو)‬                                               ‫عمودی‪:‬‬               ‫‪15 14 1۳ 1۲ 11 1۰ 9 8 ۷ 6 5 4 ۳ ۲ 1‬‬

                         ‫‪4 9۷‬‬                                                  ‫‪5‬‬                                        ‫‪۸‬ـ از پادشاهان‬      ‫‪۱‬ـپژوهشگروطبیب‬                                             ‫‪1‬‬
                                                                                           ‫‪1۳‬‬                           ‫ایران قبل از یورش‬   ‫عالیقدر انگلیسی و‬                                          ‫‪۲‬‬
‫‪۲‬‬                        ‫‪9۳‬‬                         ‫‪5‬‬                                                                                       ‫کاشف پنیسیلین‬                                              ‫‪۳‬‬
                                                                               ‫‪4‬‬                                                 ‫عربها‬      ‫‪۲‬ـ رنگی است ـ از‬                                           ‫‪4‬‬
‫‪۳8‬‬                                                     ‫‪1۳‬‬                                                               ‫‪۹‬ـ نوعی مار ـ مدرک‬  ‫چارپایان ـ خاندان‬                                          ‫‪5‬‬
                                                       ‫‪۲‬‬                             ‫‪6‬‬                                                      ‫ـ از آنطرف به‬                                              ‫‪6‬‬
    ‫‪58۳9‬‬                                            ‫‪۲‬‬                          ‫‪1‬‬                                           ‫ـ مؤثر ـ کچل‬     ‫سبکی مثال است‬                                              ‫‪۷‬‬
                                                            ‫‪۲‬‬                                                           ‫‪۱ 0‬ـ آ ز ا د گی و‬   ‫‪3‬ـ بد هکا ر ی و‬                                            ‫‪8‬‬
                      ‫‪6‬‬                                                                                                 ‫بیتکلفی ـ حرف‬       ‫مدیون بودن ـ از‬                                            ‫‪9‬‬
                                                                                                                        ‫خطاب ـ خواب و‬       ‫شهرهای ایران ـ‬                                             ‫‪1۰‬‬
‫‪۲۳6‬‬                                   ‫‪5‬‬                                                                                                                                                                ‫‪11‬‬
                                                                                                                                  ‫خیال‬          ‫درختی است‬                                              ‫‪1۲‬‬
                                         ‫‪ 11 1۰ 9 8 ۷ 6 5 4 ۳ ۲ 1‬عمودی‪:‬‬                                                 ‫‪۱۱‬ـ طمع ـ صومعه‬     ‫‪4‬ـ خورش فرنگی‬                                              ‫‪1۳‬‬
                                                                                                                        ‫ـ از سازهای سنتی‬    ‫ـ علامت جمع ـ‬                                              ‫‪14‬‬
‫‪۱‬ـ از انقلابیون معروف ‪6‬ـ نوشابه مستیآور ـ‬                                                      ‫‪1‬‬                                            ‫اتاقمخصوصتهیه‬                                              ‫‪15‬‬
                                                                                                                          ‫ـ از ابزار نجاری‬  ‫چای در ادارات و‬
    ‫قرن گذشته استان‬                                                                            ‫‪۲‬‬                        ‫‪۱۲‬ـ از بنادر ایران‬  ‫منا ز ل بز ر گ‬
                                                                                                                        ‫ـ وسیله برقراری‬     ‫‪۵‬ـ مداخل ـ هم‬
‫‪۲‬ـ گیاهی است با ‪7‬ـ هدف عالی و نهایی‬                                                            ‫‪۳‬‬                        ‫ارتباط ـ موی‬        ‫سرمستاستوهم‬
             ‫مصا ر ف صنعتی و ـ توان‬                                                                                                         ‫بیحیاـنژادیاست‬
                                                                                                                           ‫گردن حیوانات‬     ‫‪6‬ـ و ا حد پو ل‬
‫پزشکی ـ عقیده ـ ‪۸‬ـ از شهرهای معروف‬                                                             ‫‪4‬‬                        ‫‪۱ 3‬ـ آ ب د ها ن‬     ‫کشوریست ـ از‬
                                                                                                                        ‫و بزاق ـ حرف‬        ‫شهرهای ایران ـ از‬
‫اروپا ـ خوبی و احسان‬     ‫نجیب و سربراه‬                                                         ‫‪5‬‬                        ‫ندا ـ دینداری ـ‬
                                                                                                                        ‫از ییلاقات کنار‬        ‫حشرات موذی‬
‫‪3‬ـ از شعرای ارجمند ‪۹‬ـ پایتخت کشوریست‬                                                                                    ‫تهر ا ن قد یم‬       ‫‪7‬ـ پراکنده کردن‬
                                                                                                                        ‫‪۱4‬ـ منحصر به فرد ـ‬  ‫ـ نوعی ترشی ـ‬
‫و بلندپایه نوپرداز و ـ حیوانی است‬                                                              ‫‪6‬‬                        ‫از وسایل موسیقی‬     ‫سبکی در شعر‬                                                               ‫افقی‪:‬‬
                                                                                                                        ‫ـ منور و درخشان‬
‫‪۱0‬ـ از شعرای معروف و‬                  ‫فقید ایران‬                                               ‫‪۷‬‬                        ‫‪۱۵‬ـآهنگسازمشهور‬              ‫فارسی‬       ‫رسانههای ارتباط جمعی‬                  ‫‪۱‬ـ صوفی و شاعربزرگ و‬
                                                                                                                        ‫روسی و خالق‬                              ‫‪۹‬ـ از نویسندگان و ادبای‬               ‫مشهور ایران در قرن‬
‫‪4‬ـ آواز و صدا ـ توافق و نوپرداز ایران‬                                                                                    ‫«آهنگ شهرزاد»‬        ‫حل جدول شماره قبل‬  ‫صا حب نا م معا صر‬
                                                                                                                                                                                                        ‫چهارم و پنجم هجری‬
‫‪۱۱‬ـ بدون فکر و تامل‬                      ‫نیرو دادن‬                                             ‫‪8‬‬                                                                               ‫کشورما‬                  ‫‪۲‬ـ از ییلاقات دامنه البرز ـ‬
                                                                                                                                                                 ‫‪۱0‬ـ از قهرمانان شاهنامه ـ‬
                         ‫‪۵‬ـ من و تو ـ رودخانهای‬                                                ‫‪9‬‬                                                                                                          ‫حرفهای است هنری‬
                              ‫در ایران ـ متاع‬                                                                                                                          ‫ارمغانها ـ الفت‬                 ‫‪3‬ـ فتوت ـ باریکه ـ جزیرهای‬
                                                                                               ‫‪1۰‬‬                                                                ‫‪۱۱‬ـ عزیزترین موجود ـ‬                  ‫توریستی در اقیانوس‬
                                                                                                                                                                 ‫واحداندازهگیری سطح‬
                      ‫حل جدول شماره قبل‬                                                        ‫‪11‬‬                                                                                                                       ‫آرام‬
                                                                                                                                                                            ‫ـ تهیدست‬                   ‫‪4‬ـ انصاف و عدل ـ از اعضاء‬
                                                                        ‫ایران‬                   ‫افقی‪:‬‬                                                            ‫‪۱۲‬ـ پهلوان ـ کدبانو ـ‬                 ‫داخلی بدن انسان ـ از‬
                                                       ‫‪۹‬ـ بخشی از بازرگانی کشور‬                                                                                                                        ‫جشنهای ملی ـ از‬
                                                                                 ‫‪۱‬ـ از فیلمسازان معروف‬                                                              ‫رودخانه ای در ایران‬                ‫آنطرف رودخانهای است‬
                                                                     ‫ـ بیهوده‬                     ‫ایران‬                                                          ‫‪۱3‬ـ از داروهای گیاهی و‬
                                                       ‫‪۱0‬ـ باز داشتن و منع کردن‬                                                                                  ‫سنتی ـ نوعی پارچه‬                                   ‫در اروپا‬
                                                                                  ‫‪۲‬ـ ویرانی ـ پاپوشی است‬                                                                                               ‫‪۵‬ـ ا ز نو یسند گا ن و‬
                                                                ‫ـ عددی است‬                ‫‪3‬ـ توان ـ هادی‬                                                                         ‫ـ وی‬                  ‫داستانسرایان معروف و‬
                                                       ‫‪۱۱‬ـ نشانه زیبایی طبیعت ـ‬                                                                                  ‫‪۱4‬ـ گزافی ـ دخیل ـ گیاهی‬              ‫فقید انگلیس ـ از مصالح‬
                                                                                  ‫‪4‬ـ از پیمودنیها ـ خاندان‬                                                       ‫است با مصارف گسترده‬
                                                                ‫کشوری است‬        ‫‪۵‬ـ از شهرهای خراسان ـ‬                                                                                                            ‫ساختمانی‬
                                                                                                                                                                      ‫در صنایع نساجی‬                   ‫‪6‬ـ منطقهای در مازندران ـ‬
                                                                                                  ‫ترس‬                                                                 ‫‪۱۵‬ـ مخفیانه ـ دزدی‬
                                                                                 ‫‪6‬ـ از سلسلههای حکومتی‬                                                                                                       ‫مرطوب ـ نقاشی‬
                                                                                                                                                                                                       ‫‪7‬ـ خانه نهایی رودخانهها ـ‬
                                                                                        ‫در ایران ـ دست‬
                                                                                 ‫‪7‬ـ بیبند و باران دهه شصت‬                                                                                                  ‫نغمه و آهنگ ـ سر‬
                                                                                 ‫ـ فوری ـ از آنطرف پهلوان‬                                                                                              ‫‪۸‬ـ صورت ـ مصایب ـ از‬

                                                                                                  ‫است‬
                                                                                 ‫‪۸‬ـ اندام ـ از رودخانههای‬
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18