Page 5 - (کیهان لندن - سال سى و هفتم ـ شماره ۲۷۳ (دوره جديد
P. 5
صفحه 5ـ Page 5ـ شماره 1۷۳9
جمعه 7تا پنجشنبه ۱3اوت ۲۰۲۰
گفتگو با دکتر محمود کویر در مورد «بانونامه» ( )1جشنواره سینمایی تورنتو با دو فیلم از ایران به
کارگردانی دو بانوی ایرانی =همیشه به ما از تاریخ
دو هزار پانصد ساله گفتهاند
-۱7غزه عشق من (Gaza Mon -۱خط فرضی (Degree ۱۸۰ چهل و پنجمین جشنواره سینمایی بخش تاریخ است .امروزه بر این باور اندوه ،رنج ،امید و آرزو در جستجوی در حالی که قدمت اولین
تورنتو قرار است از دهم تا نوزدهم هستند که بیش از هفتاد درصد از خرد و فضیلت هستیم.تاریخ ،حکایت حکومتهای شکل گرفته
)Amourکارگردانان :ترزان ناصر و )Ruleکارگردان :فرنوش صمدی، سپتامبر ۲۰۲۰در شهر تورنتو کانادا آنچه در ضمیر ناخودآگاه ما و در پریشانیها ،سرگشتگیها ،جدالها و در فلات ایران به هفت
برگزار شود .در این فستیوال پنجاه فیلم پس ذهن ما میگذرد و رفتار ،کردار هزار سال پیش میرسد.
عرب ناصر محصول فلسطین ،فرانسه، محصول ایران از 3۲کشور از جمله ایران به نمایش در و اندیشههای ما ،اسطوره است .یعنی عشقهای انسانی است. یعنی اگر شما ندانید که
ده و پانزده هزار سال پیش شروع تاریخنگاری میتواند درهای دیگری پیش از ۲5۰۰سال پیش،
آلمان ،پرتغال و قطر 7۶ –۲روز ()Days 7۶ خواهد آمد. شده و مرتب خودش را بازسازی کرده رو به جهان بگشاید تا بنگریم از آن حکومتهایی در ایران
جشنواره با فیلم «آرمانشهر است .به عنوان نمونه یکی از آرزوهای دریچه بر رد پای هستی رفتگان. پا گرفتهاند فکر میکنید
-۱۸سریع فرار کن (Get the Hell کارگردانان:ها وو ،واتسی چن ،محصول آمریکایی» افتتاح میشود .این فیلم بزرگ انسان در طول تاریخ پرواز بوده بنگریم بر تراژدی انسان و تلاشها، که پادشاهیهای ماد و
نسخه سینمایی نمایش مشهوری با است .بعد میبینیم که «ایکاروس» را قهقههها ،هقهقها و شادی و رنج او. هخامنشی یکدفعه در
)outکارگردان :ایفان وانگ ،محصول آمریکا همین عنوان به کارگردانی دیوید بایرن در یونان داریم؛ در ایران کیکاووس کار تاریخنگار از یکسو بازیافت راز تاریخ ایران ظهور کردهاند.
است که مدتها در «برادوی» روی را داریم .میخواهیم ببینیم رابطه و رمز شکستها و درماندگیهای چون ما از پیش از ۲5۰۰
تایوان -3یک پسر مناسب (A suitable صحنه بود .در این نمایش کارگردان۶۸ کیکاووس با ایکاروس چیست؟ و انسانی و از سویی ،کشف ارزشهای سال پیش آگاهی نداشتیم
ساله همراه یازده بازیگر آن میخوانند و هنوز هم این رویای پرواز انسان در انسانی موجود در تاریخ و فرهنگ تئوریهای غربی بر سر
-۱۹جو بل نیکو (Good Joe )Boyکارگردان :میرا نایر ،محصول «مرد عنکبوتی» و «سوپر من» باقی است .واکاوی گذشته برای برگرفتن ما باریدن گرفت که برای
میرقصند. مانده است .ما فکر میکنیم تاریخ آمد ارزشها و بررسی آنهاست تا به کار ما تاریخ ساختند که شما
)Bellکارگردان :رنالدو مارکوس هند،بریتانیا جوانا ویسنته از مسئولان جشنواره و گذشت و رفت و فکر میکنیم که آینده بیاید .بازیافت خرد از دست آریایی هستید و از اینجا
تورنتو میگوید :این فیلم شاد مخاطبان اسطوره میمیرد .ولی تاریخ همواره با رفته است .و من بر سر آنم تا از و آنجا آمدهاید .ما درواقع
گرین ،محصول آمریکا -۴آمونیت ()Ammonite خود را در شرایطی که دنیا پر از عدم ماست .در زبان ماست .در اسطورههای نخهای بریده بریدهی آن ،جامهای ریشههای خودمان را
اطمینان است ،به یک سفر موسیقیایی، ماست .در فرهنگ و آداب و رسوم ابریشمین ببافمتاریخ و سرگذشت ما
-۲۰بسیار اهمیت میدهم (I care کارگردان :فرانسیس لی ،محصول به دنیای گشادهرویی ،خوشبینی، ماست .در ناسزاهای ماست .این، از سرنوشت ما جدا نیست .یادبودهای نشناختهایم.
یعنی تاریخ .یعنی اینکه این کلمه از ما ارزشهای شکنندهای هستند که
)a Lotکارگردان جی بلیکسون، بریتانیا ایمان و اعتقاد به بشریت میبرد. کجا برخاسته و چگونه با ما زیسته و ناگزیریم از آنها نگهداری کنیم زیرا آدوم صابونچیان -تازهترین
در جشنواره امسال تورنتو فیلم «بندر همراه شده است .چرا بدینگونه تحول پژوهش ادبی دکتر محمود کویر
محصولبریتانیا -۵یک دور دیگر (Another بند» به کارگردانی منیژه حکمت در پیدا کرده؟ اینکه ما بفهمیم یک روزی زندگی ستیزی است با فراموشی. «بانونامه :تاریخ زن در ایران ،از
بخش سینمای معاصر و فیلم «خط کلمه دیو نام یک ایزدبانوی اساطیری برای نوشتن تاریخ باید آزادی داشته اسطوره تا تاریخ» نام دارد که درباره
-۲۱سرخپوست نامناسب )Roundکارگردان:توماسوینتربرگ، فرضی» ساخته فرنوش صمدی در ایرانی بوده و امروزه هم هنوز باور به باشی تا گذشته را به موضوعی برای
بخش Discoveryروی پرده خواهند دیو در ذهن من ایرانی عمل میکند. شناخت بدل کنی و نه فراموش کنی آن با وی گفتگو کردهایم.
)Inconvenient (Indian محصولدانمارک آخرین نکتهای که در این زمینه و نه رخصت دهی تا فراموشت کنند.
رفت. میخواهم بگویم این است که همه و اما اینک بنگریم که تاریخ به -آقای دکتر کویر ،سخنرانیها
کارگردان :میشل لاتیمر ،محصول کانادا -۶بندر بند ()Bandar Band از فیلم «بندر بند» در وبسایت وقتی صحبت از تاریخ میشود چه دردی میخورد .چرا اینجا در
جشنواره به عنوان محصول مشترک میگویند تاریخ مربوط به سنت است هر دانشگاهی و در هر رشتهای، و کتابهای شما نور بر گوشههای
-۲۲مثل یک دختر بلند کن (Lift کارگردان :منیژه حکمت ،محصول ایران و آلمان یاد شده که داستان آن و برای رفتن به سوی آینده و برای از پزشکی گرفته تا مهندسی که
در جنوب ایران و هنگام جاری شدن تجدد به چه کار ما میآید؟ ولی تجدد تحصیل میشود باید تاریخش را در تاریک و غفلت شدهی تاریخ
)like a Girlکارگردان :مایه زاید، ایران و آلمان سیل اتفاق افتاده ،به این صورت که با پرسش از گذشته آغاز شد .رنسانس همان اولین قدم هم بخوانید؟ چرا
یک گروه موسیقی از نوازندگان جوان با شک و پرسش و جستجو در این قدر تاریخ اهمیت دارد؟ میشود ایران افکنده .سیر و سیاحت در
محصول مصر ،آلمان و دانمار -7بینز ( )Beansکارگردان :تریسی به سوی تهران در حرکت هستند که گذشتهها آغاز شد .پانصد تا ششصد از زوایای مختلف به این امر نگاه
سال پیش وقتی اروپا رنسانس را کرد و دید اهمیتش در کجاست و گذشتههای پُر عظمت و آگاهی از
-۲3برزخ ( )Limboکارگردان :بن دییر ،محصول کانادا گرفتار سیلاب میشوند. آغاز کرد دویست سال داشت پنبه چرا ما باید تاریخ بدانیم؟ ُخب ،یک اینکه ایرانیان گامهای مهمی را
در این فیلم که زمان آن هفتاد و گذشتهها را میزد .و البته رسیدن بخش آن است که تاریخ تجربه است.
شاروک ،محصول بریتانیا -۸آغاز ( )Beginningکارگردان: پنج دقیقه است ،رضا کولغانی ،پگاه به این آگاهی به تجربه ،به توشه و یعنی بیاموزیم از تجربیاتی که دیگران بسیار زودتر از غربیان برداشتهاند،
آهنگرانی ،مهدیه موسوی و امیرحسین به طرح پرسش نیاز دارد .ما باید یاد کردهاند .تاریخ را به آن شکل قدیم
-۲۴خانه حافظه (Memory دئاکولومبگاشویلی،محصولگرجستان طاهری ایفای نقش می کنند .این فیلم بگیریم که بر ویرانههای گذشته ننالیم. نگاه نکنیم که سرگذشت یکسری سبب غرور میشود .ولی اکنون
ما باید بر گذشته ببالیم البته نه به جنگ و یکسری پادشاهان است که
)Houseکارگردانان :ژوان پائولو و و فرانسه سرشار از موسیقی است. معنای احساس افتخار بلکه به معنای گذشتهاند و رفتهاند .نه نچنین نیست. چه؟ با توجه به وضعیت موجود ،این
به نوشته دی جی کالا ،منیژه حکمت بالیدن و رشد کردن و بالا رفتن .این تاریخ اسطورههای ماست؛ زبان ماست؛
میراندا ماریا ،محصول برزیل و فرانسه -۹کبود شده ( )Bruisedکارگردان: فیلمهایی چون «زندان زنان »« ،سه جنبه منفی آن است که عدهای تاریخ فرهنگ ماست؛ ما چه بودیم و از کجا مباحث چه دردی را دوا میکند؟
زن» و «جاده قدیم» را در سالهای را در حسرت ،گریه و زاری برای برخاستهایم .برای بشریت واقعاً چه
-۲۵مارتین لوتر کینگ اف.بی. هاله بری ،محصول آمریکا گذشتههای از دست رفته میبینند. کردیم؛ برای حرکت به سوی آینده در مقدمهی این کتاب نوشتهاید:
گذشته کارگردانی کرده است. من اصل ًا اینگونه نگاه نمیکنم .برخی چه دردست داریم؟ و این مهمتر از
آی ( )MLK / FBIکارگردان :سم -۱۰تالار شهر ()City Hall «خط فرضی» هم نخستین فیلم از سوی دیگر تاریخ را پستانکی قرار همه است .تاریخ امروز باید مانند «تاریخ دیگر نه زندان گذشته،
بلند فرنوش صمدی است که در دادهاند برای افتخار به گذشتههای نورافکنی بر گوشههای پنهان وجود
پولارد ،محصول آمریکا کارگردان :فردریک وایزمن ،محصول بخش Discoveryجشنواره تورنتو تاریخی .یعنی میآویزند به گذشتهی ما روشنی بیفکند .آنچه از گذشته بلکه زهدان آینده است ».مطالعه
حضور دارد .داستان این فیلم مربوط به تاریخی زیرا امروز تکیهگاهی ندارند. با ارزش است برای حرکت به سوی
-۲۶نظم جدید ()New Order آمریکا آموزگار یک مدرسه است که قرار است ما نباید به تاریخ بیاویزیم بلکه باید آینده از دست فراموشی برباید .برای و پرداختن به تاریخ ایران باستان
برای شرکت در یک عروسی به شمال ازتاریخ بیاموزیم .برای همین تاریخ به ما یک توشه است .این زبان ،این آداب
کارگردان :میشل فرانکو ،محصول -۱۱گاوچران بتونی (Concrete ایران برود .اما همسر او مانع از این کار و مراسم ،لباسی که میپوشیدیم برای چه کمکی به ایرانیان میکند؟ این
میشود و زن تصمیمی میگیرد که درد ما میخورد. حرکت به سوی آینده برای ما لازم
مکزیک )Cowboyکارگردان :ریکی اشتاب، عواقب و پیامدهای دردناکی در پی است .اگر میخواهیم الان در جهان دانش تاریخی چگونه میتواند در
-آیا شما میگویید با شناخت معاصر طراح لباس شویم ،لباس تن
-۲7شب پادشاهان (Night of محصولآمریکا دارد. کسانی که به روی سنگها در تخت تلاش برای رسیدن به یک جامعه
سحر دولتشاهی ،پژمان جمشیدی، عمیق گذشته قادر میشویم ارتباط جمشید نقش بستهاند به کار ما
)the Kingsکارگردان :فیلیپ آمریکایی -۱۲آرمانشهر آزیتا حاجیان و حسن پورشیرازی میآید .برای اینکه بدانیم که پسند بهتر تأثیر داشته باشد؟
نقشآفرینان این فیلم هستند .علی منطقی با تجدد و فرهنگ جهانی مردم چیست؟ این لباس از کجا آغاز -نخست بگویم تاریخ چیست و
لاکوت ،محصول فرانسه ،کانادا ،سنگال ( )American Utopiaکارگردان مصفا نیز این اثر هشتاد و سه دقیقهای آنگاه ببینیم چه دردی را درمان
پیدا کنیم؟ کرده و به کجا انجامیده است؟ میکند .پژوهشهای تاریخی وارد
و ساحل عاج اسپایک لی ،محصول آمریکا را تهیه کرده است. -من خودم در چندین مقاله به تاریخ در ضمن انتقاد است .هرقدر دوران جدیدی شده است .تاریخ،
امسال تعداد آثار مورد نمایش در مسئلهی تجدد از زاویه تاریخی هم مورخ بگوید که او بیطرف است یک پرس و جوست از دیروز تا فردا.
-۲۸سرزمین خانه به دوش -۱3دشمنان ملت (Enemies of جشنواره تورنتو بسیار کم شده است. پرداختهام .ما از بدو ورود به تجدد، یک روحیه انتقادی در تاریخ است. پژوهش تاریخی بر افراد و همچنین
سال گذشته سیصد فیلم به این که آغازش را میتوان حوالی مشروطه یعنی اینکه میخواهیم این گذشته گروههای انسانی ،رویدادهای بزرگ
( )Nomadlandکارگردان :کلویی )the Stateکارگردان :سونیا کنبک، بدانیم،هموارهدرگیرگذشتههابودهایم. را واکاویم و ببینیم چرا اینگونه شد؟ و همچنین رخدادهای کوچک،
فستیوال عرضه شده بود. یعنی ما تجددسنتزدههمداشتهایم و امروز چرا در این جایگاهی که روایتها وفراروایتها ،نگاهی ژرف
ژائو ،محصول آمریکا محصولآمریکا بجز«آرمانشهرآمریکایی»«،سرزمین و نیز سنت تجددزده .اینطوری نیست و پرسشگردارد و نه تنها بر گفتمان
خانه به دوش» از دیگر فیلمهای جالب که ما بدون هیچ پشتوانهای به سوی ایستادهایم هستیم؟ بلکه بر تصاویر و نشانهها نیز استوار
-۲۹مرد غیرعادی (No Ordinary -۱۴سقوط ( )Fallingکارگردان: جشنواره امسال تورنتو است که یک آینده حرکت کردهایم .در مشروطه یک زاویه دیگر آن آگاهی است. است .در این جستجوی تاریخی
درام آمریکایی است به کارگردانی همین تجددخواهان به چندین گروه انسان میکوشد که بر گذشته و همه شرکت دارند و هرکس سخن
)Manکارگردانان :آشلینگ چین یی و ویگو مورتنسن ،محصول کامادا و کلویی ژانو که فرانسیس مک دورمند تقسیم میشدند .یکی میخواهد پیرامون خودش آگاه شود .ببیند که خود را میگوید و به سخن دیگران
و دیوید استراترن بازیگران آن هستند. اسلام را بپیراید و بهروز کند .یکی چه بر او روی داده که امروز در اینجا گوش فرا میدهد .این تاریخ بر آن
چیس جوینت ،محصول کانادا بریتانیا فیلم «مادران حقیقی» نیز یک فیلم میخواهد با شرقگرایی این کار را ایستاده زیرا مثل ًا بخشی از تاریخ نیست تا حقیقتی را کشف کند ،بل
ژاپنی است که در جشنواره سینمایی بکند و یکی با غربگرایی و دیگری با بررسی اساطیر است که قدیمیترین تنها و تنها جستجوست .جستجویی
-3۰شبانه ( )Notturnoکارگردان: -۱۵فونا ( )Faunaکارگردان: کن نیز نمایش داده شده بود .کارگردان ناسیونالیسم ( .ادامه در شماره بعد) از دیروز تا فردا .تاریخ یعنی که :نه
این اثر که مورد تحسین منتقدین قرار فراموش میکنم و نه اجازه میدهم
جیانفرانکو روسی ،محصول ایتالیا، نیکلاس پردا ،محصول مکزیک و کانادا گرفته ،نائومی کاواسه فیلمساز بلندآوازه
که فراموشم کنند.
آلمان و فرانسه -۱۶شهاب سنگ :ملاقات کنندگانی ژاپنی است. چو گویی کلاه خرد دوختم
از فرانسوا ازون کارگردان سرشناس همه هرچه بایستم آموختم
-3۱یک شب در میامی (One از دنیاهای تیرهتر(Fireball: فرانسوی هم فیلم «تابستان »۸۵که یکی نغز بازی کند روزگار
اثریست عاشقانه در جشنواره امسال که بنشاندت پیش آموزگار
)Night in Miamiکارگردان :رجینا Visitors from Darker از کمند تاریخ گریزی نیست .همه
تورنتو نمایش داده خواهد شد. جا تاریخ هست .اماآینده باید بر
کینگ ،محصول آمریکا )Worldsکارگردانان :ورنر هرتسوگ جشنواره تورنتو و جشنوارههای کن دوش گذشته گذاشته شود ،نه اینکه
و برلیناله از بزرگترین جشنوارههای بار گذشته را بر دوش کشد .با تاریخ
ادامه در صفحه ۱7 و اوپنهایمر ،محصول بریتانیا و آمریکا بینالمللی فیلم هستند و اهل فن آن هر آنچه را که از گذشتگان بازمانده
را سکوی پرتاب برای رسیدن به جایزه از چنگ نابودی میرباییم و زندگی
دیگری میبخشیم .گذشته با زنجیر
اسکارمیدانند. به دست و پای امروز بسته است و
گفتنی است که جایزه اصلی جشنواره کلید آن در دستان آینده است .ما
تورنتو با عنوان جایزه منتخب به فیلمی گذشته را از دستان مرگ میرباییم تا
اهدا میشود که از نظر مخاطبان تنها به سوی آینده نرویم .تاریخ حضور
در آیینهی پریشان گذشتههاست .در
بهترین اثر فستیوال شناخته شود. پس پشت هر سنگنگاره و ستون و
لیست فیلمهایی که امسال در این تندیسی میتوان به تماشای آدمیانی
جشنواره به نمایش در خواهد آمد ،در پرداخت که آفرینشگر اینها بودهاند.
وبسایت tiffبه این ترتیب آمده است: ما در تاریخ در جستجوی چراها و
دغدغههایی هستیم که با روان آدمی
دست به گریبان بوده است .با چراغ
تاریخ ،در میان ویرانههای غرق در
وبسایت کیهان لندن به زبان انگلیسی