Page 13 - (کیهان لندن - سال سى و هفتم ـ شماره ۲۹۹ (دوره جديد

‫صفحه ‪۱۳‬ـ ‪ Page 13‬ـ شماره ‪۱۷65‬‬
‫جمعه ‪ ۱2‬تا پنجشنبه ‪ ۱۸‬فوریه ‪2۰2۱‬‬

‫کلکسیون جواهرات‬ ‫اختر‬ ‫دکتر قاسم طالبزاده‬ ‫موسیقی در شعر حافظ (‪)۷‬‬

‫«هفت گناه کبیره»‬ ‫چرخ ادب‬ ‫گلبانگ پهلوی‬

‫‪۳2‬‬ ‫آوازها و ترانههایی را که به «باربد» موسیقیدان خسروپرویز‬
‫نسبت میدهند‪ ،‬آوازهای خسروانی مینامند‪ .‬میگویند باربد‬
‫‪۴۷‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫بیست و چهار ترانه برای بیست و چهار ساعت در شبانهروز‪،‬‬
‫و هفت ترانه برای هفت روز هفته‪ ،‬سی آهنگ برای سی روز‬
‫‪۵۶‬‬ ‫ماه که به نام سی لحن معروف است و سیصد و شصت ترانه‬
‫برای سیصد و شصت روز سال ساخت که آنها را آهنگهای‬

‫خسروانی یا آوازهای پهلوی میخوانند‪.‬‬
‫در دستگاههای موسیقی ایرانی گوشهای به نام پهلوی‬
‫وجود دارد‪ ،‬البته نمیتوان ادعا کرد که این همان ترانه است‬

‫که حافظ در قرن هشتم در اشعار خود به کار برده است‪.‬‬
‫بلبل ز شاخ سرو به گلبانگ پهلوی‬
‫میخواند دوش درس مقامات معنوی‬

‫‪2‬ـ تنبلی (‪ :)Sloth‬برای نمایش‬ ‫کلکسیون جواهرات «استفان‬ ‫در سال ‪ ۱2۸۵‬شمسی‪ ،‬پروین‬ ‫که از زمان ساسانیان باز مانده و تعداد آنها را در حدود‬ ‫مرغان باغ قافیه سنجند و بذلهگوی‬
‫کاهلی و تنبلی‪ ،‬نگین آکوامارین بر‬ ‫وبستر» با نام گناهان کبیره‪ ،‬در لندن‬ ‫اعتصامی شاعره ایرانی در تبریز به دنیا‬ ‫چهارصد میدانند‪ ،‬به باربد جهرمی نسبت داده میشود و از‬ ‫تا خواجه ِمی خورد به غزلهای پهلوی‬
‫روی کوسن مخملی قرمز قرار داده‬ ‫برگذار شد‪ .‬این مجموعه شامل ‪ ۷‬مدل‬ ‫آمد‪ .‬پدر او یوسف اعتصامی یا اعتصام‬ ‫اینکه این ترانهها به خسروپرویز پادشاه ساسانی هدیه شده‬ ‫در برهان قاطع آمده «پهلوی بر وزن مثنوی به معنی‬
‫انگشتر است که هر یک از آنها نماد‬ ‫الملک‪ ،‬اهل ادب و نویسنده معروف‬ ‫است آنها را خسروانی نام دادند‪ ،‬پس میتوان انگاشت که‬ ‫پهلوانی و شهری و زبان شهری میباشد و به پهلوان و زبان‬
‫شده است‪.‬‬ ‫مجله ادبی «بهار» بود‪ .‬به این ترتیب‬ ‫ترانههای پهلوی همان ترانههای خسروانی باشند‪ .‬از طرفی‬
‫‪۳‬ـ شهوت ( ‪ :)Lust‬پاهایی با‬ ‫یکی از هفت گناه کبیره میباشد‬ ‫پروین از کودکی با شعر و ادب آشنا شد‪.‬‬ ‫یکی از گوشههای موسیقی ایرانی در دستگاه چهارگاه پهلوی‬ ‫پهلوی نیز میگویند»‪.‬‬
‫جورابهای ساق بلند که با بازوانی در‬ ‫اوایل عصر مسیحیت‪ ،‬راهبی یونانی‬ ‫او به مدت ‪ 2۰‬سال با سعی و کوشش‬ ‫است‪ .‬در گذشته خوانندگانی که مهارت آنان خواندن گوشه‬ ‫«سودی» نوشته است «دیشب بلبل بر شاخ سرو به آواز‬
‫هم پیچیده شدهاند نشانگر حیلهگری‬ ‫بهنام «اواگریو ُد پونتو» فهرستی‬ ‫توانست دیوانی ارزشمند فراهم آورد و‬ ‫پهلوی بوده وجود داشته است‪ .‬باید توجه داشت که زبان‬ ‫پهلوی‪ ،‬یعنی با لغت پهله یا پَ َهلو (به زبان پهلوی) درس‬
‫از هشت گناه کبیره ارائه داد تا‬ ‫از معروفترین شاعران زمان خود گردد‪.‬‬ ‫مقامات عشق میخواند‪ ،‬مراد اینکه با زبان‪ ،‬لغات بلند‬
‫در انگشتر شهوت میباشد‪.‬‬ ‫تمایلات منفی اصلی انسان را تعریف‬ ‫آثار این شاعره گرانقدر عبارتند از قصاید‬ ‫پهلوی‪ ،‬زبان ایرانیان در برابر زبان تازی بوده است‪.‬‬ ‫میخواند‪ ،‬آن درسی که میخواند مضمون بیت آتی است‬
‫‪۴‬ـ حسادت (‪ :)Envy‬نماد حسادت‪،‬‬ ‫کند‪ .‬ارتکاب هرکدام از این گناهان‪،‬‬ ‫کوتاه و بلند که بر روی هم به ‪ ۴۵‬قطعه‬ ‫ـ کسی که گفته است پهلوی به معنای فرس قدیم به کار‬
‫هیولایی چشم سبز است که زیر سری‬ ‫میتوانست انسان را به جهنم محکوم‬ ‫میرسد‪ .‬همچنین مقطعات که شامل‬ ‫دلت به وصل گل ای بلبل صبا خوش باد‬
‫تمثیلات است و مثنویهای کوتاه وی‬ ‫که در چمن همه گلبانگ عاشقانه تست‬ ‫میرود‪ ،‬افترا گفته است»‪.‬‬
‫از سنگ زبرجد کمین کرده است‪.‬‬ ‫کند‪.‬‬ ‫که آنها نیز از جمله مقطعات اوست‪.‬‬ ‫ناگفته نماند که تفسیر «سودی» بر اشعار حافظ همیشه و‬
‫‪۵‬ـ تکبر (‪ :)Pride‬تکبر و غرور را با‬ ‫پاپ گرگوری اولین تغییرات را در‬ ‫پروین اعتصامی در قصاید خود‬ ‫*‬ ‫در همه موارد تائید حافظ شناسان را به دست نیاورده است‪.‬‬
‫یک سنگ «تانزانیت» بنفش در حالی‬ ‫قرن شانزدهم در فهرست گناهان کبیره‬ ‫از حیث الفاظ‪ ،‬پیرو سبک شیوای‬ ‫در آستان جانان گر سر توان نهادن‬ ‫حسینعلی ملاح مینویسد «در قدیم دو نوع ترانه معمول‬
‫که با تعدادی از پرهای طاووس احاطه‬ ‫داد و فهرستی هفتگانه و رسمی از این‬ ‫قرنهای ‪ ۵‬و ‪ ۶‬به ویژه ناصر خسرو‬ ‫گلبانگ سربلندی بر آسمان توان زد‬ ‫بوده است‪ ،‬یکی «شروه» بر وزن شرزه‪ ،‬و دیگری را «باقاتی»‬
‫گناهان منتشر کرد‪ .‬در فهرست او‪،‬‬ ‫بود‪ ،‬اما در قطعات و مثنویها سخنش‬ ‫میگفتند‪ .‬شروه خوان یا شروی گوی‪ ،‬به شهریخوان اطلاق‬
‫شده‪ ،‬نشان میدهد‪.‬‬ ‫«اندوه» دیگر گناه محسوب نمیشد و‬ ‫بیشتر به سبک عراقی میماند‪ .‬قدرت‬ ‫*‬ ‫میشده و باقاتیگوی یا کوچه باغیخوان به آوازخوانهای‬
‫‪۶‬ـ شکمپرستی (‪:)Gluttony‬‬ ‫جایش را به «تنبلی» داد‪ .‬این گناهان‬ ‫طبع پروین در شرح و وصف‪ ،‬دقیق و‬ ‫دیگر ز شاخ سرو سهی بلبل صبور‬ ‫روستائی میگفتند» و نتیجهگیری میکند که‪« :‬از مجموع‬
‫شکمپرستی شامل لبهایی پوشیده‬ ‫عبارتند از‪ :‬تکبر‪ ،‬طمعکاری‪ ،‬شهوت‪،‬‬ ‫کامل است و نکته سنجیهای وی چه‬ ‫گلبانگ زد که چشم بد از روی گل بدور‬ ‫این نظریهها و توجه به این که واژه پهلوی دو بار در این‬
‫شده از جواهر قرمز رنگ با دندانهای‬ ‫حسادت‪ ،‬خشم‪ ،‬شکمپرستی و تنبلی‪.‬‬ ‫در اوصاف طبیعت و چه در خصایل و‬ ‫غزل به کار رفته است‪ ،‬یک بار با گلبانگ پهلوی و بار دیگر‬
‫سفید براق آماده برای بلعیدن هر چیز‬ ‫هفت گناه کبیره از موضوعات‬ ‫صفات و نمایش احساسات‪ ،‬همه جا‬ ‫*‬
‫مورد علاقه در وعظ و خطابهها‪،‬‬ ‫آشکار است‪ .‬مهارت او در پرداختن‬ ‫تا بو که یابم آگهی زان سایۀ سرو سهی‬ ‫با غزلهای پهلوی‪ ،‬و میتوان نتیجه زیر را به دست آورد‪:‬‬
‫خوردنی میباشد‪.‬‬ ‫نمایشنامههای اخلاقی و هنر اروپای‬ ‫معانی گوناگون آن هم در بهترین شکل‬ ‫گلبانگ عشق از هر طرف بر خوش خرامی میزنم‬ ‫الف‪ :‬گلبانگ به عنوان آواز بلبل‪ ،‬آواز بلند‪ ،‬آواز خوش‪،‬‬
‫‪۷‬ـ خشم (‪ :)Wrath‬برای نمایش‬ ‫قابل توجه است‪ .‬وی در ‪ ۱۵‬فروردین‬ ‫و روی هم رفته آواز تعبیر شده‪ ،‬بنابراین گلبانگ پهلوی‪،‬‬
‫خشم‪ ،‬دستان زنی را نشان میدهد‬ ‫قرون وسطا بودهاست‪.‬‬ ‫‪ ۱۳2۰‬شمسی در سن ‪ ۳۵‬سالگی‪،‬‬ ‫*‬
‫که جامی پر از زهر را در خود جای‬ ‫‪۱‬ـ طمعکاری (‪ :)Greed‬نماد حرص‬ ‫بهعلت بیماری حصبه‪ ،‬روی در نقاب‬ ‫سحرگهم چه خوش آمد که بلبلی گلبانگ‬ ‫آواز پهلوی است‪.‬‬
‫و آز و طمعکاری شامل سکههای طلایی‬ ‫به غنچه میزد و میگفت در سخنرانی‬ ‫ب‪ :‬واژه غزل به نوعی ترانه‪ ،‬تصنیف نیز گفته میشود‪.‬‬
‫داده است‪.‬‬ ‫است که بر روی هم قرار گرفتهاند و در‬ ‫خاک کشید‪.‬‬
‫وبستر در تفسیر این انگشترها‬ ‫بالاترین نقطه به یک الماس درخشان‬ ‫بنابراین غزلهای پهلوی‪ ،‬همان ترانه پهلوی میباشند‪».‬‬
‫میگوید‪ :‬در قرن بیست و یکم هفت‬ ‫نگارنده که با احترام به نظر دیگر پژوهشگران مینگرد‪،‬‬
‫گناه کبیره وجود دارد که مجازات مرگ‬ ‫ختم میشوند‪.‬‬ ‫اعتقاد دارد که ترانههای پهلوی یا غزلهای پهلوی‪ ،‬آوازهای‬
‫ندارد در حالی که همه میدانند که‬ ‫زمان ساسانیان میباشند و سرداران و شاهزادگان را در آن‬
‫زمان پَهلَو مینامیدند‪ .‬با توجه به اینکه تقریباً تمام ترانههائی‬
‫نتیجۀ این گناهان چیست‪.‬‬

‫‪46‬‬ ‫‪8۷‬‬

‫‪6۹‬‬ ‫‪84‬‬ ‫‪۳‬‬
‫(سودوکو)‬
‫‪۲6‬‬
‫‪ ۱5 ۱4 ۱۳ ۱۲ ۱۱ ۱۰ ۹ 8 ۷ 6 5 4 ۳ ۲ ۱‬عمودی‪:‬‬
‫‪8 5۲‬‬
‫‪۱۳‬‬ ‫‪ ۱‬ـ آغازگر حرفۀ پرستاری و معروفترین‬ ‫‪۱‬‬
‫پرستار جهان‬ ‫‪۲‬‬
‫‪6 8۷ ۱‬‬ ‫‪64‬‬ ‫‪۳‬‬
‫‪ 2‬ـ بهره ـ از خوانندگان مشهور و فقید‬ ‫‪4‬‬
‫‪۷۳‬‬ ‫‪5۱‬‬ ‫‪۳‬‬ ‫آمریکا در قرن گذشته‬ ‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫‪۲5‬‬ ‫‪۹‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪ ۳‬ـ قلیل ـ رودخانهای در روسیه ـ از‬ ‫‪۷‬‬
‫خلفای راشدین‬ ‫‪8‬‬
‫‪8۳‬‬ ‫‪۱‬‬ ‫‪۲‬‬ ‫‪5۱‬‬ ‫‪۹‬‬
‫‪ ۴‬ـ از اعضای داخلی بدن انسان ـ پایتخت‬ ‫‪۱۰‬‬
‫‪۳6‬‬ ‫‪45‬‬ ‫‪۲5‬‬ ‫کشوری است ـ قسمتی از اندام‬ ‫‪۱۱‬‬
‫‪ ۵‬ـ از آفات نباتی ـ ُمل ـ پسوندی‬ ‫‪۱۲‬‬
‫‪ 9‬ـ از میوهها ـ بالا و والا‬ ‫عمودی‪:‬‬ ‫‪۱۱ ۱۰ ۹ 8 ۷ 6 5 4 ۳ ۲ ۱‬‬ ‫که معنی دارنده میدهد ـ دمل و‬ ‫‪۱۳‬‬
‫‪ ۱۰‬ـ ملالآور ـ ورزشی‬ ‫‪ ۱‬ـ سند زناشویی‬ ‫‪۱4‬‬
‫‪ 2‬ـ مخترع دینامیت‬ ‫‪۱‬‬ ‫ورم عفونی‬ ‫‪۱5‬‬
‫است‬ ‫‪ ۳‬ـ اقبال ـ قسمتی‬ ‫‪ ۶‬ـازمترجمانصاحبناموبرجستۀایران‬
‫‪ ۱۱‬ـ از پیمودنیها ـ‬ ‫‪۲‬‬ ‫افقی‪:‬‬
‫از اندام‬ ‫‪ ۷‬ـ از نخست وزیران پیشین‬ ‫‪ ۱‬ـ از داستانسرایان و‬
‫کشوری است‬ ‫‪ ۴‬ـ از خوانندگان‬ ‫‪۳‬‬ ‫‪ ۸‬ـ دشمن «خورد» ـ مجعد ـ خالص‬ ‫نویسندگان معروف فرانسه‬
‫معروف و قدیمی‬ ‫‪ 9‬از شهرهای تاریخی عراق ـ حرف‬
‫‪4‬‬ ‫در قرن بیستم‬
‫کشور ما‬ ‫تعجب ـ میوهای است‬ ‫‪2‬ـ کشوری است ـ درآمد ـ آوا‬
‫‪ ۵‬ـ مخفی ـ زشت‬ ‫‪5‬‬ ‫‪ ۱۰‬ـانتهاـپلیمعروفدرایرانـلمیزرع‬ ‫‪ ۳‬ـ بیابان ـ وسیلهای برای‬
‫‪ ۶‬ـ سلطان جاز ایران ـ‬ ‫‪6‬‬ ‫‪ ۱۱‬ـ از خوانندگان معروف و‬
‫نواختن ـ از جواهرات‬
‫خوراکی است‬ ‫‪۷‬‬ ‫خوشصدای قدیمی ایران ـ توان‬ ‫شدن ـ از نخستوزیران‬ ‫‪ ۴‬ـ کشیده شده ـ سلسله‬
‫‪ ۷‬ـ بلدیه‬ ‫‪ ۱2‬ـ شدیدترین و سختترین ـ ذرت‬ ‫پیشین هند ـ از وسایل‬ ‫‪ ۵‬ـ مادر بهعربی ـ اجرا ـ‬
‫‪8‬‬
‫‪ ۸‬ـ عدم حضور ـ‬ ‫‪۹‬‬ ‫ـ ظرفی است‬ ‫خانه‬ ‫آشکار‬
‫کشنده است‬ ‫‪ ۱۳‬ـ از هنرپیشگان معروف و قدیمی‬ ‫‪ ۱2‬ـ واحد پول کشوری‬ ‫‪ ۶‬ـ پشیمان ـ قسمتی از‬
‫‪۱۰‬‬ ‫است ـ مانع ـ رنگی است‬ ‫اندام ـ راه بیپایان ـ ته‬
‫تآتر ایران‬
‫حل جدول شماره قبل‬ ‫‪۱۱‬‬ ‫‪ ۱۴‬ـ خونبها ـ موجودی خیالی و نامرئی‬ ‫ـ میل وافر‬ ‫حوض است‬
‫‪ ۱۳‬ـ جان کندن ـ پایتخت‬ ‫‪ ۷‬ـ از وسایل سنتی موسیقی‬
‫ـ پستی و خ ّفت‬ ‫ـ بالاپوشی است ـ مغرور‬
‫‪ ۱۵‬ـ کشوری است ـ از خاندانهای‬ ‫کشوری است ـ بیروح‬
‫‪ ۱۴‬ـ قدم ـ از خوانندگان‬ ‫و مفتخر‬
‫حکومتی در ایران ـ سرنوشت‬ ‫خوشصدا و معروف ایران ـ‬ ‫‪ ۸‬ـ گیاهی از تیرۀ گندمیان‬
‫شهری قدیمی در کشور ما‬ ‫ـ پیداناشدنی ـ بسته و‬
‫حل جدول شماره قبل‬ ‫‪۱۵‬ـ باریکه ـ از خوانندگان‬
‫محموله‬
‫اندازهگیری وزن‬ ‫افقی‪:‬‬ ‫قدیمی ایران‬ ‫‪ 9‬ـ صدا ـ مادر ـ باردار‬
‫‪ ۸‬ـ خرس ـ موقعیت و‬ ‫‪ ۱‬ـ از پادشاهان آل زیار‬ ‫‪ ۱۰‬ـ پهلوان ـ از شهرهای‬
‫مقام ـ حرارت بدن‬ ‫‪ 2‬ـ شهری تاریخی در آسیا‬ ‫عراق ـ شایسته و نیکوکار‬
‫‪ 9‬ـ رودخانهای در روسیه ـ‬ ‫ـ از اعضای بدن انسان ـ‬ ‫‪ ۱۱‬ـ دردمندی و اندوهگین‬
‫از وسایل دوخت و دوز ـ‬
‫آلودگی‬
‫شهری در ایران‬ ‫‪ ۳‬ـ گلی است‬
‫‪۱۰‬ـ کشوری است ـ‬ ‫‪ ۴‬ـ از اقلیتهای قومی در‬
‫ایران ـ تکیهگاه ـ نوعی‬
‫صحرایی است‬
‫‪ ۱۱‬ـ همیشگی ـ از‬ ‫مار‬
‫شهرهای کشور ما‬ ‫‪ ۵‬ـ راهنمایی ـ بیگانگان‬
‫‪ ۶‬ـ اشاره به دور ـ هدایت‬

‫ـ ظرفی است‬
‫‪ ۷‬ـ زیارتکنندگان ـ‬
‫میوهای است ـ واحد‬