Page 21 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۷۷ (دوره جديد

‫صفحه‌‪‌‌21‬شماره‌‪184۳‬‬ ‫از ریچموندهیل تا‬ ‫هیولایی جنگی‪ ،‬با یکدیگر ارتباط تنگاتنگی پیدا‬
‫جمعه ‪ 5‬تا پنجشنبه ‪ 11‬سپتامبر ‪۲۰۲۲‬‬ ‫کردهاند‪ .‬در اینجا فرد به یک سرباز‪ ،‬ملت به یک ارتش و‬
‫اتاوا ؛ ‪ ۵۰۰‬کیلومتر‬ ‫کشور به اردوگاهی نظامی تبدیل شده است»‪ ]۵[.‬این یعنی‬
‫ویدئو‬ ‫الگوی کره شمالی در حال حاضر برای آنهایی که زیر عنوان‬
‫راهپیماییبرای‬ ‫روشنفکری‪ ،‬استادی دانشگاه‪ ،‬و یا تحلیلگر سیاسی‪ ،‬از نظام‬
‫آراد یکی از قربانیان این رویداد فجیع است‪ ،‬راهپیمایی ‪۵۰۰‬‬ ‫اسلامی حمایت میکنند‪ .‬پس باید دوباره این پرسش را مطرح‬
‫کیلومتری خود را که ‪ ۱۶‬روز قبل در ریچموندهیل آغاز‬ ‫دادخواهی‬ ‫ساخت که چه باید کرد؟ مردم باید به همان اصالتهای‬
‫شده بود‪ ،‬در مقابل ساختمان نخست وزیری کانادا به پایان‬ ‫فرهنگی انسانساز بازگردند‪ .‬این تنها راه است که میتواند‬
‫رساند‪ .‬این راهپیمایی فقط فرصتی برای رساندن صدای‬ ‫خانوادههای قربانیان «پرواز‪ »۷۵۲‬شرکت هواپیمایی اوکراین‬ ‫جامعه بشری را به سرمنزل سعادت برساند‪ .‬اما چنین راه و‬
‫خانوادههای قربانیان «پرواز‪ »۷۵۲‬هواپیمای اوکراینی نبود‪،‬‬ ‫اینترنشنال که سحرگاه ‪ ۱۸‬دی ‪ ۱۳۹۸‬با دو موشک سپاه‬ ‫چارهای جز با آگاهی یافتن از طریق توسعه و تعمیق توانایی‬
‫بلکه طی آن تلاش شد تا صدای تمام دادخواهان در ایران را‬ ‫پاسداران لحظاتی پس از پرواز از فرودگاه تهران سقوط کرد‬ ‫تفکر انتقادی امکانپذیر نیست‪ .‬برای این منظور‪ ،‬نمیتوان‬
‫و تمام سرنشینان آن جان خود را از دست دادند‪ ،‬یک لحظه‬ ‫با ساعتها وقت گذرانی در شنیدن نظریه تحلیلگران‬
‫به گوش مردم کانادا برساند‪.‬‬ ‫از دادخواهی دست برنداشتهاند‪ .‬خانوادههای دادخواه خود‬ ‫سیاسی فراوانی که از طریق رسانههای جمعی مردم را در‬
‫احمد رأفت با مهرزاد زارعی گفتگویی انجام داده است‪.‬‬ ‫را آماده برگزاری تجمعی در پایتخت کانادا در ‪ ۴‬اکتبر ‪۲۰۲۲‬‬ ‫سطحیترین لایههای آگاهی با تحلیلهای خبری سرگرم نگه‬
‫میدارند‪ ،‬آن توانمندی انتقادی برای غلبه بر هرزگی سیاسی‬
‫شود‪ .‬هرنوع غفلت نسبت به این اصول اخلاقی غیرقابل‬ ‫در دوهزارمین روز این فاجعه میکنند‪.‬‬ ‫را فراهم آورد‪ .‬آنچه نیاز است آموزشهای رهاییبخش‬
‫انکار نتیجهای جز به هرز کشاندن سیاست و زوال قوای‬ ‫پنجشنبهسومشهریورمهرزادزارعینیزکهفرزند‪ ۲۰‬سالهاش‬ ‫اندیشه انتقادی برای درک مستقلانه شرایط است‪« .‬من‬
‫تصور میکنم آنچه نیاز است رشد شخصیت انسانی به‬
‫فرهنگی جامعه نخواهد داشت‪.‬‬ ‫فکری را در پی داشته و مردمان را به سوی همان بیمعرفتی‬ ‫عنوان هدف واقعی آموزش است» و باز فرض میکنم‬
‫به عنوان نتیجهگیری میبایست یکبار دیگر تاکید کرد‬ ‫و هرزگی خلاقیت انسان سوق میدهد‪ ،‬کانت معتقد بود‬ ‫چیزی که لازم است‪ ،‬نه روشهای معمولیتر‪ ،‬نه روشهای‬
‫که هر نوع انحرافی از اصل مطلق احترام به انسان‪ ،‬زیر‬ ‫که تنها با تبعیت از فرمان مطلق اصل انسانیت است که‬ ‫شبهعلمی روانشناسی تربیتی‪ ،‬نه روشهای آموزش فرهنگی‬
‫هر عنوان و یا مصلحتی که توجیه شود‪ ،‬نتیجهای جز به‬ ‫میتوان از لغزش جلوگیری نمود‪ .‬و دقیقاً همین اصل است‬ ‫(هرزگان سیاسی و اخلاقی)‪ ،‬بلکه نور انداختن بر موضوعات‬
‫هرز بردن هویت‪ ،‬فرهنگ‪ ،‬و ارزشهای انسانی به دنبال‬ ‫که زندگی عملی و اجتماعی را بر بنای اصول اخلاقی استوار‬ ‫و مشکلات زندگی است‪ .‬چیزی که نیاز داریم نه تربیت‬
‫نخواهد داشت‪ .‬بنابراین‪ ،‬تنها سیاستهایی میتوانند ارزش‬ ‫میدارد‪ .‬بنابراین اگر قرار است قانونی در جامعه به وجود‬ ‫هرزگان سیاسی بلکه توسعه استعدادهای انسانی است‪]۶[.‬‬
‫انسانی داشته باشند که این فرمان مطلق اخلاقی را به عنوان‬ ‫آید‪ ،‬هم قانونگذار و هم موضوع قانون باید مردم باشند‪.‬‬ ‫امانوئل کانت در مقاله «بر اساس دیدگاه رایج‪ :‬ممکن‬
‫انگیزه اصلی انتخاب کنند‪ .‬نادیده گرفتن ارزش انسان در‬ ‫به همین دلیل‪ ،‬فرمان مطلق اخلاق میبایست در مقامی‬ ‫است در نظریه درست باشد‪ ،‬اما قابل اعمال به شرایط‬
‫سیاستگذاریها‪ ،‬هرزگی سیاسی و از نقطه نظر اخلاقی‬ ‫بالاتر از انگیزشهای تجربی و صرف پیشبرد موفقیت آمیز‬ ‫عینی نیست»[‪ ]۷‬که در سال ‪ ١٧٩٣‬انتشار داد‪ ،‬این مبحث‬
‫سیاستگذاریها باشد‪ .‬از این رو‪ ،‬نظریههای قراردادهای‬ ‫بیدارکننده را با بیانی متفاوت و با زیبایی تمام به نمایش‬
‫نکوهیده است‪.‬‬ ‫اجتماعی که این نوع ویژگیها را از نظر دور میدارند‪،‬‬ ‫گذاشت‪ .‬این مقاله در حقیقت‪ ،‬پاسخی بود به نقطه نظرات‬
‫*دکتر محمود مسائلی بنیانگذار و دبیرکل افتخاری‬ ‫نمیتوانند درهای سعادت را به روی انسانها گشوده و بنای‬ ‫فلسفی کریستین گرو[‪ ]۸‬که با همصدایی با اندیشههای‬
‫اندیشکده بینالمللی نظریههای بدیل؛ با مقام مشورتی نزد‬ ‫جامعه آزاد را بنیاد نهد‪ .‬فقط یک فرمان وجود دارد و آن این‬ ‫هابس استدلال میکرد که هدف از انجام سیاستگذاری‬
‫سازمان ملل متحد؛ بنیانگذار و مدیر مرکز مطالعات عالی‬ ‫است که میبایست از جانب وظیفه مطلق برای انسانیت‬ ‫اجتماعی پیشبرد موفقیت آمیز اهداف آن است و نیازی‬
‫برانگیخته شده و بر اساس آن اقدام شود‪ .‬این در حالیست‬ ‫به احیا و تکیه بر ارزشهای انسانی نیست‪ .‬به نظر گرو‪،‬‬
‫حقوق بشر و توسعه دمکراتیک؛ اتاوا؛ کاناد‬ ‫که گروه مردم را موجوداتی سیاسی میدید که در جستجوی‬ ‫اندیشههای اخلاقی مبتنی بر وظیفه ناب برای انسانیت‬
‫‪]۱[ Boris Sidis. )۱۹۱۱(. Philistine and Genius,‬‬ ‫خوشبختی خویش از طریق ساختارهای اجتماعی میکوشند‬ ‫خیلی رسمی و فاقد توانایی کاربرد عملی هستند‪ .‬این‬
‫‪New York, NY, US: Moffat, Yard & Company‬‬ ‫به نیازهای طبیعی خود پاسخ گفته و این ضرورت آنها را بر‬ ‫دیدگاه شدیداً مورد اعتراض کانت قرار گرفت‪ .‬بنابراین در‬
‫‪]۲[ Ibid., p. ۱۵‬‬ ‫مقالهی یادشده‪ ،‬و سپس با مقاله دیگری با عنوان «آیا نژاد‬
‫‪]۳[ P. ۱۶‬‬ ‫میانگیزد تا بر اساس رهنمود تجربی رفتار نمایند‪.‬‬ ‫انسانی رو به پیشرفت است؟»[‪ ]۹‬که در سال ‪ ۱۷۹۵‬انتشار‬
‫‪]۴[ P. ۲۳‬‬ ‫در اعتراض به این نظریههای تجربهگرایانه که اهمیت‬ ‫یافت‪ ،‬اعتراض خود را به اینگونه اندیشههای حسابگرایانه‪،‬‬
‫‪]۵[ P. ۲۵‬‬ ‫فرمان اخلاق برای انسانیت را نادیده میگیرند‪ ،‬کانت این‬ ‫به بدیعترین شکل ممکن به تحریر در آورد‪ .‬اوج تکامل این‬
‫‪]۶[ P. ۳۵‬‬ ‫پرسش را مطرح میساخت که اساسا چگونه میتوان زندگی‬ ‫اندیشهها در مقاله «صلح پایدار» که در سال ‪ ١٧٩۵‬انتشار‬
‫‪]۷[ On the Common Saying: That May be True in‬‬ ‫اجتماعی را با حفظ آزادی اراده و استقلال فکری انسانها‬
‫‪Theory, but it does not Apply in Practice‬‬ ‫تعریف کرد‪ .‬یعنی اینکه چگونه میتوان حیات اجتماعی را‬ ‫یافت تبلور پیدا کرد‪]۱۰[.‬‬
‫(‪]۸[ Christian Garve )۹۸-۱۷۴۲‬‬ ‫بر اساس اصل انسانیت و فرمان مطلق احترام به ارزش و‬ ‫برای فهم بهتر این اندیشه اخلاقی کانت مناسب است‬
‫‪]۹[ An Old Question Raised Again: Is the Human‬‬ ‫مقام انسان تعریف کرد؟ خود کانت پاسخ میدهد‪ :‬تنها از‬ ‫نگاه سادهای به مهمترین نقطه نظرات مخالفین اندیشه‬
‫?‪Race Constantly Progressing‬‬ ‫طریق قوانین مدنی امکان حیات اجتماعی فراهم میشود‬ ‫او داشته باشیم‪ .‬کانت در مقاله اول که از آن یاد شد در‬
‫‪]۱۰[ Toward the Perpetual Peace‬‬ ‫که در آن هر فردی در جامعه به عنوان یک انسان بتواند‬ ‫ابتدا به بررسی نظریه توماس هابس میپردازد که معتقد‬
‫‪]۱۱[ On the Common Saying: That May be True‬‬ ‫هویت خود را به نمایش بگذارد‪ .‬منظور اینکه اصل اخلاق‬ ‫بود امکان ندارد که مردم بتوانند در مقابل قدرت مطلق‬
‫‪in Theory, but it does not Apply in Practice,‬‬ ‫معیار ارزش و مشروعیت سیاست و نهادهای ناظر بر آن‬ ‫نیروی حاکمه مقاومت کنند‪ .‬پذیرش فرمان حاکم‪ ،‬لازمالاجرا‬
‫‪۲۹۲-۸:۲۹۰‬‬ ‫باشد‪ .‬برای این امر قوانین باید سه ویژگی مشخص را بطور‬ ‫و ضرورت حفظ امنیت سیاسی جامعه است‪ ]۱۱[.‬موضع‬
‫(‪]۱۲[ Moses Mendelssohn )۸۶-۱۷۲۹‬‬ ‫تکاملی با خود داشته باشند‪ :‬اول این است که آزادی فرد‬ ‫دیگر مربوط به موسی مندلسون[‪ ]۱۲‬فیلسوف برجسته‬
‫‪]۱۳[ On the Common Saying: ۸:۳۰۸‬‬ ‫به عنوان یک انسان در جامعه محفوظ بماند‪ .‬دوم برابری‬ ‫یهودی همعصر کانت است که معتقد بود نژاد انسانی به‬
‫اعضای جامعه تضمین شود‪ .‬و سوم اینکه استقلال انسانها‬ ‫خودی خود قابلیت پیشرفت اخلاقی ندارد مگر اینکه در‬
‫به عنوان شهروندان مورد احترام قرار گرفته و به پیش برده‬ ‫پرتو الهیات و لطف خداوند به این هدف نائل شود‪]۱۳[.‬‬
‫کریستین گرو نیز با تاثیر از نظریههای تجربهگرایی توضیح‬
‫میداد که اندیشههای اخلاقی ناب هرگز نمیتواند انگیزهای‬
‫برای اقدام در عرصه جامعه ایجاد کند زیرا مردم بر اساس‬

‫احساسات عواطف و نیازهای طبیعی خود رفتار میکنند‪.‬‬
‫در مواجهه با این استدلالها که به نظر کانت امکان لغزش‬