Page 20 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۸۴ (دوره جديد

‫صفحه‌‪‌‌۲0‬شماره‌‪‌18۵0‬‬
‫جمعه ‪ ۲۹‬مهرماه تا ‪ ۵‬آبانماه ‪1401‬خورشیدی‬

‫برجستهترین‬
‫ویژگی خیزش‬
‫مردم علیه‬
‫استبدادی مذهبی‬

‫تاریخی خاصی به خود تحمیل کردند‪ .‬درواقع در حالی‬ ‫برای رها شدن باور و اندیشهها از رسوبات فکری است که‬ ‫=هنگامی میتوان پایههای یک جامعه سالم و آزاد‬
‫که در جریان انقلاب سال ‪ ١۳۵۷‬نوعی صغارت به خواست‬ ‫طی سالیان سال موجبات تخریب هویت آنان‪ ،‬به تاراج رفتن‬ ‫را بنا نهاد که در آن اندیشه و باورهای مردم از اسارت‬
‫خود مردم به آنها تحمیل شد‪ ،‬و در نتیجه عنان اختیار و‬ ‫منابع مادی و انسانی کشور‪ ،‬و سایه سنگین نحجر و تصلب‬ ‫خودتحمیلی رها شود‪ .‬بنابراین هر نوع تصوری از مفاهیم‬
‫اراده آزاد و انسانی آنان را در اختیار کسانی که خود را‬ ‫متعالی آزادیهای اساسی‪ ،‬حقوق ذاتی‪ ،‬حق تعیین‬
‫مردان رستگاری مذهبی میدانستند‪ ،‬قرار گرفت‪ ،‬امروز قیام‬ ‫فکری‪ ،‬و در نهایت تباهی را برای آنان باعث شده است‪.‬‬ ‫سرنوشت‪ ،‬تساهل و مدارا‪ ،‬شناسایی برابری تفاوتهای‬
‫مردم نشانه ارادهای برای خروج از آن صغارت و عدم بلوغ‬ ‫حال اگر به شعار اصلی خیزش مردم یعنی «زن‪ ،‬زندگی‪،‬‬ ‫هویتی و فرهنگی‪ ،‬و دمکراسی‪ ،‬منوط به رهایی اندیشه و‬
‫خودتحمیلی است‪ .‬مردم میخواهند آن پوستههای سخت و‬ ‫آزادی‪ :‬آزادی‪ ،‬آزادی‪ ،‬آزادی» دقت نماییم به درستی این‬ ‫باورهاست‪ .‬آزادی فقط در جامعه آزاد امکانپذیر است‪ ،‬و‬
‫منجمدی را که هویت آنها را در اسارت قرار داده بشکنند‪،‬‬ ‫حقیقت آشکار میگردد که مردم خواهان نگرشی به زندگی‬
‫افقی نوین پیش روی خویش و نسلهای آینده باز گشایند‪،‬‬ ‫هستند که با قواعد طبیعی سازگار بوده‪ ،‬و شادی و آیندهای‬ ‫جامعه آزاد مولود آزادی اندیشه است‪.‬‬
‫و خود صاحب اختیار زندگی خویش باشند‪ .‬این اراده برای‬ ‫سرشار از امید برای آنان در پی داشته باشد‪ .‬گویا این نگرش‬
‫خروج از تصلب فکری و سیاهی اعتقادی نه تنها میتواند‬ ‫نوین در ناخودآگاه مردم ریشههای عمیقی دوانده‪ ،‬ظرفیت‬ ‫محمود مسائلی – در حالی که قیام برحق مردم ایران علیه‬
‫مردم ایران و سرزمین آنها را به سوی رستگاری هدایت کند‪،‬‬ ‫فکری و خردمندی آنها را شکوفا ساخته‪ ،‬و در نتیجه آنها‬ ‫حکومت ستمگر مذهبی در سراسر ایران فراگیر شده‪ ،‬شاید‬
‫بلکه موجبات فروپاشی نظامهای استبدادی متحجر مذهبی‬ ‫را برانگیخته است تا راه خویش را به سوی آیندهای روشن‬ ‫اصلیترین پرسشی که میبایست به بحث گذاشته شود‬
‫در منطقه و رهایی مردمان در بند کشیده شده دیگر را نیز‬ ‫بازگشایند‪ .‬هرگاه این شعار را با شعارهای دوران انقلاب‬ ‫این است که ویژگی برجسته این قیام چیست؟ آیا مردم‬
‫فراهم میآورد‪ .‬رهایی مردم ایران از اسارت باورهای جزمی‬ ‫اسلامی که همگی حاوی پیامهای خون‪ ،‬نفرت‪ ،‬نابودی‪،‬‬ ‫برای انجام اصلاحاتی در نظام اسلامی در خیابانها فریاد‬
‫و تصلب روح و روان این ظرفیت توانمند را دارد تا مردم‬ ‫مرگ‪ ،‬و سرکوب را میدادند مقایسه کنیم‪ ،‬این حقیقت‬ ‫میزنند و خشم خود را نشان میدهند؟ آیا آنها‪ ،‬آنگونه که‬
‫ستمدیده افغانستان را نیز به سوی حیاتی انسانی رهنمود‬ ‫عیان میگردد که خیزش کنونی مردم با هدف رهاسازی‬ ‫اصلاحطلبان و همراهان آنها ادعا میکنند‪ ،‬میخواهند گشت‬
‫ساخته‪ ،‬و همراه با آن موجبات رهایی همه مردمانی را که‬ ‫اندیشه‪ ،‬و باورها‪ ،‬و جهانبینی خود از جمود فکری و سایه‬ ‫ارشاد و اجرای قوانین اسلامی مربوط به حجاب را به زیر‬
‫در منطقه گرفتار مذهب سیاسی شده و به تباهی کشیده‬ ‫سنگین سیاه جهل و نادانی در حال تکمیل است‪ .‬پیام «زن‪،‬‬ ‫سوال کشیده و یا موجبات از میان رفتن آنرا فراهم آورند؟ آیا‬
‫زندگی‪ ،‬آزادی» نشان میدهد که انقلابی فکری در نگرش و‬ ‫این مردم جان بر کف که در خیابانها و مکانهای عمومی‬
‫شدهاند نیز فراهم آورد‪.‬‬ ‫باورهای مردم در حال تکمیل است که ایران امروز را آماده‬ ‫حضور پیوسته خود را حفظ کردهاند‪ ،‬خواستههای خود را‬
‫میسازد به مرحله تاریخی نوینی وارد شود که ریشههای‬ ‫برای مبارزه با فساد حاکم بر نظام اسلامی نشان میدهند؟ یا‬
‫انقابی در باور و اندیشههای مردم‬ ‫آن را میبایستی در اندیشههای ایران باستان‪ ،‬یعنی همان‬ ‫اینکه آنها میخواهند کل این نظام را برای همیشه از صحنه‬
‫برای اینکه بهتر و روشنتر بتوان ویژگیهای اراده مردم‬ ‫دورانی که خردمندی و فرزانگی که کوروش بزرگ تجلی آن‬ ‫حیات سیاسی ایران حذف کنند؟ به هر کدام از این پرسشها‬
‫برای خروج از صغارت خودتحمیلی و رها شدن را توضیح‬ ‫بود‪ ،‬وارد سازد‪ .‬این دگرگونی بنیادین در شالوده فکری مردم‬ ‫که دقت نماییم‪ ،‬و حتی اگر آخرین آنها یعنی مبارزه برای‬
‫داد‪ ،‬مناسب است آنرا با تحولاتی که در قرون هفده و‬ ‫و نگرش اجتماعی و سیاسی آنان‪ ،‬نه تنها در چند دهه اخیر‪،‬‬ ‫ریشهکن ساختن نظام اسلامی را به عنوان خواست اصلی‬
‫هیجدهم در اروپا اتفاق افتادند مقایسه کنیم‪ .‬در آن دوران‪،‬‬ ‫شاید بتوان با اطمیان بیان داشت که در سدههایی طولانی‬ ‫مردم در نظر بگیریم‪ ،‬هنوز یک پرسش در ساحت اندیشه‬
‫البته با ریشههایی در عصر نوزایی خرد انسانی‪ ،‬یا به تعبیری‬ ‫بیسابقه بوده است‪ .‬اتحاد‪ ،‬همدلی‪ ،‬همفکری‪ ،‬و همراهی‬ ‫نقاد باقی میماند‪ :‬آیا بهتر نیست که قیام مردم را به عنوان‬
‫رنسانس‪ ،‬چشماندازهایی در اروپای آن زمان شکل گرفت که‬ ‫مردم با یکدیگر در خاک ایران‪ ،‬و همصدایی آنانی که ناگزیر‬ ‫نشانهای از یک تغییر بزرگ و بنیادین در شالوده اندیشه و‬
‫میکوشید از یکسو به «انقیاد مذهبی»[‪ ]۲‬و از دیگرسو به‬ ‫وطن را ترک کردهاند با هموطنان خویش‪ ،‬بعد دیگری از این‬ ‫اعتقادات اجتماعی و سیاسی آنها مورد کنکاش قرار دهیم؟‬
‫«نظام سلسله مراتبی»[‪ ]۳‬قرون وسطایی خاتمه بخشد‪ .‬به‬ ‫فرضیه را به اثبات میرساند که انقلابی ژرف در بنیانهای‬ ‫درواقع میتوان پرسش را اینگونه مطرح ساخت که آیا مردم‬
‫موجب انقیاد مذهبی‪ ،‬همه توان فکری و ظرفیت اندیشه‬ ‫فقط خواهان براندازی نظام ستمگر اسلامیهستند یا اینکه‬
‫مردم در اختیار مردان مذهب و نهاد کلیسا قرار گرفته بود‪.‬‬ ‫اندیشه و ظرفیت فکری مردم در حال شکلگیری است‪.‬‬ ‫بهواقع آنها میخواهند برای همیشه هر نوع باوری به‬
‫اساسا هیچ فرد انسانی نمیتوانست آزادانه هویت انسانی‬ ‫بیتردید نمیتوان این نظریه روابط بینالملل را نیز نادیده‬ ‫مذهب سیاسی و یا حضور نهادهای مذهبی در جامعه را‬
‫خویش را بازیافته و برای زندگی خویش و آینده فرزندان و‬ ‫انگاشت که هرگاه این انقلاب فکری مردم ایران در مسیر‬ ‫از صحنه حیات خود حذف نمایند؟ به درستی برجستهترین‬
‫نسلهای پیش رو برنامه مشخصی داشته باشد‪ .‬همه چیز از‬ ‫حقیقی خود قرار گرفته و بتواند با قدرت پیش بروند‪ ،‬نه‬ ‫ویژگی قیام مردم علیه حکومت اسلامی در ایران چیست؟‬
‫پیش تعیین شده بود و مذهب آنرا کنترل میکرد‪ .‬کلیسای‬ ‫تنها ایران برای همیشه از سیاهی جهل و تباهی رهایی‬ ‫این نوشتار قصد دارد این فرضیه را به نمایش گذاشته و‬
‫کاتولیک در آن زمان‪ ،‬مانند نهاد مذهب در ایران امروز‪،‬‬ ‫خواهد یافت‪ ،‬بلکه در کل منطقه خاورمیانه نیز دروازههای‬ ‫توضیح دهد که اصلیترین ویژگی قیام مردم را باید در‬
‫هرگز تمایلی برای اختیار دادن به مردم برای انتخاب آزادانه‬ ‫آرامش باز خواهد شد‪ .‬در حقیقت قیام مردم ایران علیه‬ ‫انقلاب فکری در باورهای آنان جستجو کرد که چشماندازی‬
‫حکومت اسلامی نشان دهنده ارادهای قطعی برای خروج‬ ‫نوین در برابر آینده ایران‪ ،‬و حتی فراتر از آن یعنی در منطقه‪،‬‬
‫شیوه زندگی خود نداشت‪ .‬منافع عظیم کلیسایی‪،‬‬ ‫از عدم بلوغ خودتحمیلی[‪ ]۱‬است که مردم در شرایط‬ ‫باز گشوده و میخواهد برای همیشه ساحت اندیشه را از‬
‫هر نوع مذهب سیاسی رها سازد‪ .‬درواقع‪ ،‬فرآیند رهایی در‬
‫باور و اندیشههای مردم‪ ،‬در چشمانداز آنان در باره معنی‬
‫و مفهوم حیات‪ ،‬و در آنگونه که میخواهد زندگی و فلسفه‬
‫آنرا برای خود آزادانه تعریف کنند‪ ،‬در حال شکل گرفتن‬
‫است‪ .‬بنابراین برجستهترین ویژگی قیام مردم‪ ،‬تلاشی عمیق‬