Page 24 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۰۰ (دوره جديد
P. 24
سازماندهی دارد ،نه طرح و برنامه دارد ،نه رهبر کاریزماتیک یک جامعهشناس در ایران: صفحه۲4شماره1۸66
دارد ،نه تشکل دارد و… فقط و فقط موضوعی که براندازی را جمعه ۲۸بهمن تا 4اسفندماه 1401خورشیدی
امکان ندارد کشور به
به وجود آورده ،ناامیدی از اصلاح در داخل است». =مقصود فراستخواه :نسلهای جوان میخواهند رنسانس
صادق زیباکلام معتقد است که «موتور اعتراضات اخیر قبل از شهریور ۱۴۰۱ ۲۰۰ساله ناتمام را که از پدرانشان به آنها به ارث رسیده به
دانشجویان و دانشگاهها بودند .امروز چون دانشگاهها
به خاطر امتحان و فشار و… تعطیل هستند ،دامنه حضور بازگردد سرمنزلمقصودبرسانند.
میدانی مردم هم کاهش پیدا کرده است .اما این به معنای =صادق زیباکلام :این آتش همچنان شعلهور است،
کاهش اعتراضات نیست .این آتش همچنان شعلهور است، عنوان بخش آوانگارد و پیشروی جامعه ایران ،وارد دوره تازهای هرچند ممکن است برای مدتی زیر خاکستر برود ،اما وزش
هرچند ممکن است برای مدتی زیر خاکستر برود ،اما وزش از حیات خود شده است .با یک گفتمان دگر باره و رویاهای یک باد یا یک متغیر پیرامونی کافی است تا این شعلهها را
یک باد یا یک متغیر پیرامونی کافی است تا این شعلهها را
تازه .این فرض من در رابطه با جامعه ایران است». قویتر از قبل شناور کند.
قویتر از قبل شناور کند». در شرایطی که همچنان بخش زیادی از اصلاحطلبان به =سعید مدنی جامعهشناس زندانی پیشبینی کرده که
سعید مدنی جامعهشناس زندانی در تحلیلی با عنوان «۱۰۰ دنبال ارائه راهکارهایی برای تغییر قانون اساسی در چهارچوب اعتراضات سراسری در ایران در آینده نزدیک با شدت بیشتری
سال و ۱۰۰روز درباره خیزش مهسا» نیز پیشبینی کرد که جمهوری اسلامی و ایجاد تغییراتی برای بهبود شرایط هستند
اعتراضات سراسری در ایران در آینده نزدیک با شدت بیشتری اما نظرسنجیهای مختلف نشان میدهد تغییر حکومت یک ادامه داشته باشد.
خواسته حداکثری در ایران است و پیوند غالب جمعیت کشور
ادامه داشته باشد. مقصود فراستخواه جامعهشناس و استاد برنامهریزی توسعه
در این میان برخی در بدنه جمهوری اسلامی نیز تصور با جمهوری اسلامی کاملا از بین رفته است. آموزش میگوید نشانههای یک پوستاندازی بزرگ نمایان
میکنند راه برونرفت از شرایط انقلابی و حفظ حیات برخی دیگر از افراد متصل به جمهوری اسلامی نیز در اینباره
جمهوری اسلامی ایجاد سازوکاری برای اعتراض و تجمع مردم هشدارهایی دادهاند .از جمله غلامعلی رجایی مشاور وقت شده و امکان ندارد کشور به قبل از شهریور ۱۴۰۱بازگردد.
است .برای نمونه علی صوفی دبیرکل حزب حکومتی «پیشرو اکبر هاشمی رفسنجانی نیمه آبان و در هفتمین هفته جنبش مقصود فراستخواه جامعهشناس و استاد برنامهریزی توسعه
اصلاحات» در یادداشتی نوشته که «احزاب [احزاب حکومتی آموزش در گفتگو با روزنامه «اعتماد» در ایران گفته که «از
و فرمایشی فعال در جمهوری اسلامی] میتوانند نقش میانجی نظر من جنبش اعتراضی تابستان و پاییز ۱۴۰۱قابل تقلیل
و واسط میان مردم و حاکمیت را بر عهده بگیرند .بهویژه به یک جنبش سیاسی صرف نیست .البته که این جنبش،
آنکه برپایی تجمعهای اعتراضی به شکل قانونی ،از بروز سوء سویههای سیاسی چشمگیری هم دارد ،اما در پس آن،
نشانههای یک پوستاندازی بزرگ اجتماعی در جامعه ایران
اعتراضات سراسری در ایران (تهران سپتامر )۲۰۲۲ نمایان شده است .یک رنسانس فرهنگی و اجتماعی بزرگ
در جامعه ایران آغاز شده که بخش بزرگی از اجتماع ایرانی،
استفادهها جلوگیری کرده و آسیبهای اجتماعی و تخریب انقلابی علیه جمهوری اسلامی در گفتگو با «شرق» گفته بود جوانان ،زنان ،نخبگان ،طبقات متوسط جدید شهری و… را
اموال عمومی را به حداقل میرساند و از بین میبرد». که «جامعه الان از مسئله حجاب عبور کرده است .به نظر
من سیستم رسانهای در این ۵۰ ،۴۰روز کاملا فشل بوده درگیر کرده است».
همزمان در دولت نیز برای جهتدهی به پتانسیل اعتراضی است .باید مطالبات ،جدیتر به رسمیت شناخت شود ،چهره این جامعهشناس همچنین گفته «طی ۱۰الی ۱۵سال اخیر،
جامعه تلاش میشود .برای نمونه عبدالله مرادی مدیرکل امور امنیتی کشور اصلاح شود و یک سری کارها هم نباید بشود. بارها از مفهومی با عنوان « ِجرم بحرانی» در ایران صحبت
سیاسی وزارت کشور هفته گذشته با اعلام اینکه دستورالعمل باید خشونت و سرکوب را کنار گذاشت و از طریق عناصری کردهام .گفتهام تغییراتی واقعی در بخش بزرگی از متن جامعه
برگزاری تجمعات قانونی تهیه شده ،گفت که این دستورالعمل کهاگر بتوانندتأثیرگذارباشند،اینهارادعوتبهگفتگوکنندو ایران رخ داده ،ولی چون سیستم رسمی نتوانسته این تحولات
اجازه اعتراضات آزاد را بدهند و البته با خاطیان به اشد وجه را به درستی درک کرده و رفتار درستی با آن داشته باشد این
به زودی به دستگاهها ابلاغ میشود.
عبدالله مرادی گفته که «طبق اصل ۲۷قانون اساسی برخوردکنند». تغییرات به یک توده بحرانی بدل شده است».
جمهوری اسلامی ایران تشکیل اجتماعات و راهپیماییها، مصطفی مهرآیین استاد دانشگاه و جامعهشناس نیز پیشتر مقصود فراستخواه گفته که «به دفعات تکرار کردهام ،ایران
بدون حمل سلاح ،به شرط آن که مخل به مبانی اسلام نباشد جنبش اعتراضی اخیر علیه جمهوری اسلامی را «انقلاب خیر به یک توده بحرانی بدل شده است .چون سیستم رسمی،
آزاد است .به استناد همین اصل ،پس قانون اساسی اعتراض را علیه شر» خواند و مقامهای جمهوری اسلامی را به تفکر در درک و شناختی از آن ندارد ،این غده در حال بحرانیتر شدن
به طور اصولی پذیرفته است به شرطی که مقابل مبانی اسلام مورد این پرسش دعوت کرد که چگونه جمهوری اسلامی در و تسری در سراسر پیکره این سرزمین است اما نظام حکمرانی
به جای تدبیر ،فقط به دنبال محدودسازی و کانالایزه کردن
و همراه با حمل سلاح نباشد». طول چهار دهه تبدیل به یک «شر بنیادین» شده است؟ موضوعات است .جامعه ایران البته یک جامعه دو کوهانه
مدیرکلامورسیاسیوزارتکشوربااعلامتهیهدستورالعملی صادق زیباکلام نیز اول بهمن در گفتگو با روزنامه «اعتماد» است و ممکن است اقشار گوناگون در آن مطالبات گوناگونی
برای برگزاری تجمعات قانونی در ایران گفته که «در این مدعی شده بود که «براندازی و براندازان ،عکسالعمل
دستورالعمل باید مرجع صدور مجوز و کسی که مجوز را سرخوردگی و ناامیدی مردم در خصوص اصلاحات و تغییر داشتهباشند».
دریافت میکند همچنین تامین کننده نظم و امنیت مراسم هستند .اصرار بر سیاستهای اشتباه دهههای اخیر است که او ادامه داده که «بخش دیگری از جامعه ممکن است
و وظایف دستگاههای امنیتی و انتظامی برای برگزاری این براندازی را شکل داده است .وگرنه براندازی به نظر من نه موضوعات دیگری همچون مسائل معیشتی ،ارزشهای
بقا ،وابستگی به سنتها و رسوم و باورهای گذشته و حتی
مراسمات مشخص شود». حمایت از سیستم مستقر را مدنظر داشته باشند ،اما در هر
حال بخش کثیری از این جامعه خواستار تغییر و تحول هستند
و بخش تعیینکنندهای از جامعه ایرانی متفاوت با حکومت
فکرمیکنند».
او افزوده که «نسلهای جوان میخواهند رنسانس ۲۰۰
ساله ناتمام که از پدرانشان به آنها به ارث رسیده را به سرمنزل
مقصودبرسانند».
مقصود فراستخواه افزوده که «این مردم خودانگاری (self
)imageدیگری دارند ،درک دیگری ازدولت ،جهان و… دارند.
خودانگار ِی هویت ِی جدیدی دارند و نمیتوانند از زیر بار این
حس و این درک شانه خالی کنند .پس اکنون ،حداقل در بخش
مهمی از جامعه ایران ،یک بیداری ،یک حس فروخورده ،افقی
از انتظارات تازه ،شکافهای از نو سر باز کرده و… ملاحظه
میشود».
این جامعهشناس تأکید کرده که «حرف اصلی من این است
که این یک رشد بیبازگشت است و ابدا امکان ندارد کشور
به ما قبل شهریور ۱۴۰۱بازگردد .این بخش از جامعه ایران به
