Page 11 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۰۶ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‌‪‌‌1‌‌1‬شماره‌‪1۸۷۲‬‬ ‫بازنشر‬ ‫شرق را بگذاریم و نگاهی به غرب بیفکنیم‪ .‬غرب مسیحی‬
‫جمعه ‪ ۷‬تا پنجشنبه ‪ 1۳‬آوریل ‪۲0۲۳‬‬ ‫در قرون میانه‪.‬‬
‫دست دادن یا ندادن‬
‫که تا امروز هم ادامه دارد‪ ،‬کشیشان را بر اسرار زندگی مردم‪،‬‬ ‫مسأله این است! (‪)۹‬‬ ‫مسیحیت در بین ادیان سامی‪ ،‬کمتر به خشونت و بیشتر به‬
‫حتی خصوصیترین رازهای خانوادگی‪ ،‬واقف میساخت و‬ ‫مسالمت گرایش دارد‪ .‬از تعالیم مسیح است که هرگاه کسی بر‬
‫فرصت باجخواهی (شانتاژ) برای آنان فراهم آورد‪ .‬اعتراف نزد‬ ‫درغرب هم خبری بود‬ ‫گونۀ راست تو سیلی زد‪ ،‬گونۀ چپ را پیش آر‪ .‬سن بالسن و‬
‫کشیش‪ ،‬طبق ادعای کلیسا‪ ،‬موجب سبک شدن بار گناه میشد‬ ‫الجروح قصاص (چشم در برابر چشم و دندان در برابر دندان)‬
‫و بخشودگی گناه از طرف خداوند مستلزم اهدای نذورات بود‬ ‫( کیهان لندن شماره ‪) ۱۱۷۴-۱۱۶۳‬‬ ‫در آئین مسیح نیست‪ .‬با این همه‪ ،‬قدرت طلبی روحانیون‬
‫که صندوق کلیسا را تقویت میکرد‪ .‬بدین سان کلیساها‪ ،‬که‬ ‫تیر تا مهر ‪۱۳۸۶‬‬ ‫مسیحی‪ ،‬طی چندین قرن یکی از سیاهترین فصول تاریخ بشری‬
‫ابتدا مظهر سادگی و بینیازی بودند‪ ،‬به صورت مراکز ثروت و‬
‫اماکن تجملی و تشریفاتی در آمدند‪ .‬پاپها تبدیل شدند به‬ ‫احمد احـرار‬ ‫را رقم زد‪.‬‬
‫امپراتور‪ .‬اینوسان سوم عقیده داشت که پاپ واسطۀ بین خدا و‬ ‫نقطۀ اوج این دوران سیاه‪ ،‬جنگهای صلیبی است و سپس‬
‫پادشاه است‪ .‬پادشاهی که از پاپ فرمان نمیبرد‪ ،‬طبعاًمحارب‬ ‫که دو هماورد آن‪ ،‬دو چهره درخشان این جنگها‪ -‬صلاحالدین‬
‫ایوبی از یک سو و ریشارد شیردل از سوی دیگر‪-‬دلیرانه‬ ‫تأسیسمحاکمتفتیشعقاید(انکیزیسیون)‪.‬‬
‫با خدا شمرده میشد‪.‬‬ ‫جنگیدندوشجاعانه صلح کردند‪.‬دوچهرهای کهمشابهآنهارا‬ ‫یکی از نوشتههای قدیم من به بخشی از جنگهای صلیبی‬
‫نکتۀ قابل تأمل این که «انکیزیسیون» گرچه مخلوق و‬ ‫اختصاص دارد که با عنوان «افسانۀ شجاعان» ابتدا در پاورقی‬
‫معلولجنگهایصلیبیبود‪،‬آسیبچندانیبهمسلمانانوارد‬ ‫در هفت جنگ دیگر مشاهده نمیکنیم‪.‬‬ ‫روزنامۀ اطلاعات چاپ شد و بعدها به صورت کتابی انتشار‬
‫نکرد‪ .‬در درجۀ اول یهودیان را هدف قرار داد و نیز به صورت‬ ‫جنگهای صلیبی از قرن یازدهم تا قرن سیزدهم طول کشید‪.‬‬
‫حربهای در تصفیه حسابهای داخل مسیحیت درآمد‪ .‬کشتار‬ ‫اولین دورۀ جنگ در سال ‪ ۱۰۹۶‬میلادی آغاز شد و هشتمین‬ ‫یافت‪.‬‬
‫فجیع «کاتار» ها در جنوب فرانسه‪ ،‬که آئینی از امتزاج تعالیم‬ ‫دورۀ جنگ در سال ‪ ۱۲۹۰‬میلادی پایان گرفت‪ .‬بهانۀ جنگ‪،‬‬ ‫داستان چنین آغاز میشد‪« :‬درنیمه راه دمشق و حلب‪،‬‬
‫مسیح و تعالیم مانی در برابر کلیسای خشونتگرای کاتولیک به‬ ‫در ابتدا یاری رساندن به مسیحیان ساکن بیت المقدس بود‬ ‫سیلابی از خون زیر آفتاب داغ و سوزان میجوشید و دلمه‬
‫که مورد فشار و آزار مسلمانان ترک قرار گرفته بودند و باز‬ ‫میبست‪ .‬سرها‪ ،‬دستها و پاهای بیپیکر و پیکرهای بیسر‬
‫وجود آورده بودند‪ ،‬نمونهای از این برخورد به شمار میرود‪ .‬در‬ ‫پس گرفتن مدفن عیسی مسیح از ترکان‪ .‬اما به مرور‪ ،‬جنگ‬ ‫و دست که سطح زمین را پوشانده بود از پیکاری سخت و‬
‫ریشههای عمیقتری پیدا کرد و با منافع اقتصادی و مطامع‬ ‫خونین حکایت میگفت که آن روز‪ ،‬با طلوع آفتاب شروع‬
‫اینجا‪ ،‬پاپ اینوسان سوم همانگونه عمل کرد که کرتیر موبد‬ ‫سیاسی هر دو طرف در آمیخت و احساسات و تعصبات‬ ‫شده و هنوز روز به نیمه نرسیده‪ ،‬پایان یافته بود‪ .‬رزمآوران‬
‫مذهبی وسیلهای بود برای برافروختن آتش جنگ‪ ،‬هر بار که‬ ‫شکست خورده اردوگاه خود را بازگذاشته و جانشان را برداشته‬
‫در قلع و قمع مانویان و مسیحیان یا به قول خودش بیدینان‬ ‫این آتش فرو مینشست‪ .‬جنگهای صلیبی‪ ،‬به قدرت گرفتن‬ ‫و گریخته بودند‪ .‬رزمگاه‪ ،‬خلوت و خاموش به نظر میرسید‪.‬‬
‫کلیسای کاتولیک انجامید‪ .‬پاپها‪ ،‬از رهبانیت فاصله گرفتند‬ ‫نه از همهمۀ دلاوران خبری بود‪ ،‬نه از شیهۀ اسبان و نه از نوای‬
‫و بد دینان‪.‬‬ ‫و به فرماندهان جنگی تبدیل شدند‪ .‬رهبری جنگ به وسیلۀ‬ ‫سنج و طبل‪ .‬نالۀ ضعیف مجروحان در گلویشان میشکست و‬
‫پاپها‪ ،‬پادشاهان را عملاً زیر دست آنان قرار داد و هر زمان‬ ‫روی لبهای خشک آنان که در عطش قطره یی آب میسوخت‪،‬‬
‫اینوسان سوم(اینوسان=معصوم‪ ،‬بیگناه) خبرچینی را تکلیف‬ ‫پادشاهی در مقام معارضه با کلیسا برآمد یا قدمی در جهت‬ ‫نقش میبست‪ .‬جز این‪ ،‬نه در حسرت آرزویی میسوختند‬
‫مخالف اهداف و سیاستهای پاپ همزمان خودبرداشت‪ ،‬مورد‬ ‫و نه در غم شکستی‪ .‬جنگ و زندگی برای آنها تمام شده بود‬
‫مذهبی پیروان مسیح اعلام کرد‪ .‬مؤمنان وظیفه داشتند‬ ‫و اینک‪ ،‬فارغ از کینهها و عشقها و امیدها‪ ،‬سردی مرگ را‬
‫تکفیر قرار گرفت‪.‬‬ ‫حس میکردند که در رگهای گرمشان میدوید و وجودشان را‬
‫مراقب رفتار دیگران باشند و از هر کس حرفی شنیدند یا‬ ‫درسال‪ ۱۱۱۹‬پاپ اینوسان سوم‪ ،‬محاکم تفتیش عقاید و نیز‬
‫رسم اعتراف به گناه و طلب آمرزش را بنیاد نهاد‪ .‬سنت اخیر‬ ‫مس ّخرمیساخت‪.‬‬
‫حرکتی دیدند که بوی کفر میداد‪ ،‬به بازرسان تفتیش عقاید‬ ‫اندکی دورتر‪ ،‬مردی تنها‪ ،‬ایستاده بر فراز تلّی از خاک‪ ،‬به این‬
‫مردگان بیگور و کفن چشم دوخته بود‪ .‬در نگاه و سیمای او‬
‫خبر دهند‪ .‬بازرسان‪ ،‬مظنونین را تحویل دادرسان میدادند‬ ‫اندوه موج میزد‪ .‬اندامی کشیده و چهرهای باز و خوش نقش‬
‫داشت‪ .‬جامۀ فاخرش بر رفعت مقام او گواهی میداد‪ .‬پشت‬
‫و دادرسان به موجب اختیاراتی که داشتند آنان را با زجر و‬ ‫سر او‪ ،‬اردوگاه حریف مغلوب‪ ،‬دست نخورده و پا برجا دیده‬
‫میشد‪ .‬لحظاتی طول کشید تا مردی از درون چادری خارج‬
‫شکنجه وادار به اعتراف میکردند‪ .‬اعتراف‪ ،‬به منزلۀ تن سپردن‬ ‫شد و با آوای بلند خود‪ ،‬سکوت و خلوت مرد تنها را شکست‪:‬‬

‫به محکومیت بود‪ .‬از «سان بنیتو» گرفته تا سوزانده شدن در‬ ‫ـ سرور من ‪ ...‬بیائید اینجا را تماشا کنید‬
‫مرد‪ ،‬برای آخرین بار به صحنۀ مقابل خود نگاه کرد و‬
‫شعلههایآتش‪.‬‬ ‫آهی کشید‪ .‬آن گاه از سوی دیگر بلندی‪ ،‬به زیر آمد و به‬
‫جانب کسی رفت که او را صدا زده بود‪ .‬همچنان غم آلود و‬
‫توماسدوتورکمادا‪،‬رئیسمحکمۀتفتیشعقایداسپانیا‪،‬بدان‬ ‫اندیشهناک به نظر میرسید‪ .‬کرنش مردی را که در مقابل چادر‬
‫ایستاده بود با اشارۀ سر پاسخ داد و در حالی که شمشیر خود‬
‫سبب که در انجام وظایف خود ساعی بوده و احکام الهی‬ ‫را از کمر میگشود تا به دست آن مرد بسپارد آهسته گفت‪:‬‬
‫ـ حیف نیست که این شمشیر به خون مسلمانان رنگین‬
‫را دربارۀ بددینان و بیدینان بیرحمانه به موقع اجرا گذارده‬ ‫شود؟ ‪ ...‬خدا را به شهادت میگیرم که هرگز برای ریختن خون‬

‫است از طرف پاپ مورد تقدیر قرار گرفت‪.‬‬ ‫مسلمین شمشیر به کمر نبستهام‪ ...‬ولی افسوس‪...‬‬
‫مردی که شمشیر را میگرفت‪ ،‬سخن او را برید‪:‬‬
‫درکارنامۀ این «پدر مقدس» و قاضی خداترس ثبت است‬ ‫ـ سرور من‪ ،‬چاره چیست وقتی که مسلمانان جاهلی فریب‬
‫میخورند و دوست را از دشمن باز نمیشناسند‪ .‬به خدا سوگند‬
‫که او ده هزار و ‪ ۲۲۰‬مرد و زن را به مرگ در میان شعلههای‬ ‫که خون این مسلمانان جاهل مباحتر است تا کافران صلیبی که‬

‫آتش‪ ،‬نود و هفت هزار و ‪ ۳۲۱‬تن را به زندان ابد‪ ،‬مصادرۀ‬ ‫در راه دین و آیین خود شمشیر میزنند!»‬
‫شخصیتی که در این صحنه ترسیم میشود صلاحالدین ایوبی‬
‫اموال و یا سان بنیتو (پوشاندن لباس گناهکاران و گرداندن دور‬ ‫است پس از غلبه بر امیر سیف الدین‪ ،‬در فاصلۀ میان دو‬
‫دوره از جنگهای صلیبی که مسلمان با مسلمان در جنگ بود‬
‫ادامه دارد‬ ‫شهر و تعزیر) محکوم کرد‪.‬‬
‫و مسیحی با مسیحی‪.‬‬
‫داستان کتاب بر گرفته از دوره سوم جنگهای صلیبی است‬