Page 13 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۳۳ (دوره جديد
P. 13
صفحه 1۳شماره 18۹۹ واكنشهایی به بار خواهد آمد كه ممكن است به مبارزه مشهور دیگری به نام «مایكل دوباكی» ،متخصص
جمعه ۱۳تا پنجشنبه ۱۹اکتبر ۲۰۲۳ انتخاباتی جیمی كارتر لطمه بزند .این گفتگو ،بی گرفتن هیچ جراحی قلب و عروق را فرستاد! بیرون آوردن طحال اجتناب
ناپذیر بود .بیمارستانی در پاناما را برگزیدند ،ولی پزشكان
سرهنگ نویسی و امیر پورشجاع وفادار ،بالاخره توانستند تصمیمی ،به پایان رسید. محلی ،با پشتیبانی دولت خود و به دلیل حیثیت ملیشان،
پرواز كنند .ربرت آرمائو و مارك مورس به همراهشان بودند. جوردن به كاخ سفید تلفن كرد و كارتر صریحا گفت« :او، خواستار شدند كه جراحی را خودشان انجام دهند ،و گفتند
هنگامی كه به فرودگاه رسیدند ،شاه كه بسیار ضعیف به هیچ وجه نباید به مصر برود ».او به سادات تلفن كرد و از «دوباكی» میتوان به عنوان دستیار استفاده كرد .این دعوا
شده بود،تقریبا میشود گفت به سوی هواپیمای سادات نگرانی خود را از رفتن شاه به مصر ابراز كرد .رئیس جمهوری را به پیشگاه شاه بردند و از او درخواست كردند كه داوری
دوید .گویا نقطه امنی یافته بود .اخبار تلویزیونی در سراسر سادات در پاسخ او گفت« :شما نگران مصر نباشید .به كار كند .شاه به نقطه نظرهای گوناگون گوش فراداد ،برخاست
و گفت« :آقایان روزتان خوش» و در را محكم بست و رفت.
دنیا ،این صحنه را بارها نشان دادند. گروگانهای خودتان برسید».
هواپیما به سرعت پرواز كرد .یكشنبه ۲۳مارس .۱98۰ فقط یك راه حل مانده بود و آن این كه شاه را مستقیما باید پاناما را ترك میكرد…
اقامت در پاناما سه ماه به درازا كشیده بود .فاصله زمانی راضی كنند .هامیلتون جوردن ،لوید كاتلر فرستاده ویژه دوستان و نزدیكان بسیاری به زوج سلطنتی هشدار دادند
كه شاه و پیرامونیانش به فرودگاه رسیدند و DC8به پرواز كارتر و دو دیپلمات دیگر نزد شاه رفتند .در ویلای كانتادورا كه دستگیری و بازپس دادن شاه به ایران ،بسیار نزدیك است.
آشكار بود كه وسایل سفر را آماده كردهاند .همه استدلالها اصلان افشار سفیر پیشین ایران در واشنگتن ،در «نیس»
درآمد ،فقط یك ربع ساعت بود. كه از پیش آماده شده بود را مطرح كردند و سود گروگانها تلفنی از سوی یك دوست آمریكاییاش كه سمتی بسیار مهم
با این حال ،شاه نگران بود .هواپیما باید توقفی در یك و دوستی دیرین بین شاه و آمریكا را یادآور شدند .این همه داشت دریافت كرد كه به او گفت« :به شاه بگویید هرچه
پایگاه نظامی آمریكایی در «آسور» میكرد .در آنجا گروهی زیاده گوییها به راستی میتوانست هركسی را به خنده زودتر پاناما را ترك كند ،وگرنه جلویش را خواهند گرفت».
از مقامات رسمی پرتغالی و آمریكایی خواستار ادای احترام بیندازد .ولی شاه ،محترم و باوقار باقی ماند .به او پیشنهاد افشار فورا به شهبانو تلفن كرد .شهبانو كه یا همچنان
به او شدند .شاه با آن كه بسیار خسته بود ،تب شدیدی شد از سلطنت كناره بگیرد تا بتواند به آمریكا برود و در آنجا خیالش آسوده بود و یا برای اطمینان بخشیدن به رئیس
داشت و استراحت میكرد ،برخاست ،لباس پوشید و مؤدبانه خود را درمان كند .شاه بیاعتنا ،پاسخی بسیار خشك داد: كل تشریفات پیشین گفت« :نگران نباشید ،اعلیحضرت
«من فقط در میان دوستان احساس بهتری خواهم داشت. كوچكترین نگرانی ندارند .حتی امروز در باغ با ژنرال
آنان را پذیرفت. میدانم در حال مرگم ،ولی میخواهم در كمال وقار و توریخوس قدم میزدند ».این گفتگو كه ضبط میشد،
هواپیما ،بایست بنزین بگیرد و بلافاصله حركت كند .ولی دست كم موجب میگردید كه پاناماییها و آمریكاییها
بر نوار فرودگاه میخكوب ماند .پایگاه اجازه پرواز نمیداد. محترم بمیرم ».و بدین ترتیب ،به دیدار پایان داد. گمان كنند كه زوج سلطنتی از مذاكرات پنهان آنان در مورد
انتظار ،دو سه ساعت به درازا كشید .دلیلش آن بود كه در «پاناماسیتی» گفتگوهای فشرده بر سر دستگیری شاه
هامیلتون جوردن و عمر توریخوس به وزارت خارجه در ادامه داشت .همه كار میكردند كه سفر شاه را به تعویق سرنوشتشان بیخبرند .شاید هدف شهبانو ،این بود.
واشنگتن رجوع كرده بودند تا جلوی پرواز هواپیما را بگیرند. بیندازند تا طرفهای معامله :آمریكا ،پاناما و ایران به هم رایی ×××
اگر در تهران ،گروگانها نمایانده شده و در محل امنی قرار برسند .پیامی از تهران رسید« :همه گروگانها را گرد آوردهایم.
گرفته بودند ،چنین توافق شده بود كه مراجع دولتی پاناما، اگر جلوی رفتن شاه به مصر را بگیرید ،بلافاصله آنان را پس روز ۱9مارس ،هامیلتون جوردن دستوری دریافت كرد كه
براساس قانون استرداد مجرمین ،شاه را دستگیر میكردند .او به كانتادورا برود و شاه را وادار كند كه بپذیرد كه پاناما را
همزمان به تلاش برای گریز متهم میشد.در تهران ،میانههای میدهیم ».دوباره امید در اردوگاه كارتر جان گرفت.
شب بود .آخرین دستور میبایست به وسیله بنیصدر رئیس
جمهوری صادر میشد .اما گویا او در خواب بود و هیچ كس
محمدرضا شاه در پاناما به وسیله یک رادیو ترانزیستوری اخبار ایران را دنبال میکرد انور سادات
جرأت نمیكرد بیدارش كند .اسنادی كه باید این عملیات را به به سوی مصر ترك نكند .ابتدا به دیدار «دوباكی» رفت كه با سردی بسیار
رئیس جمهوری مصر و خانم سادات ،بار دیگر دعوت خود او را پذیرفت و به او گفت كه هیچ دستور سیاسیای را
انجام میرساند ،هنوز كاملا ترجمه نشده بود .بنابراین ،بیشتر را به زوج سلطنتی اعلام كردند .چمدانها آماده بود .صورت نمیپذیرد ،و افزود« :تردید دارم كسی بتواند شاه را راضی
حسابهای گزاف پرداخت شده بود .حالا مسئله آن بود كه كند كه در اینجا جراحی شود ».و هنگامی كه جوردن از او
از آن نمیشد هواپیمای رئیس جمهوری مصر را نگه داشت. میبایست جزیره كانتادورا را ترك كنند و چند ده كیلومتری خواست به آزادی گروگانها بیندیشد ،پزشك پاسخی دندان
را پشت سر بگذارند تا به فرودگاه بینالمللی پاناماسیتی شكن داد« :این مشكل شما و رئیس جمهوری است .مسئله
هواپیما پرواز كرد و دیگر هیچ مانعی در برابرش نبود. برسند و سوار هواپیمای DC8سادات كه در انتظار آنان و من سلامتی شاه است ».و افزود كه شاه به هیچ وجه نباید
هنگامی كه بالاخره هواپیمای مصری از «آسور» پرواز كرد، آماده پرواز فوری بود ،شوند. در پاناما مورد جراحی قرار گیرد.
در روزهای ۲۲و ۲۳مارس ،سه هواپیمای كوچكی كه جوردن كه از این سو ناامید شده بود ،نزد عمر توریخوس
محمدرضا شاه دریافت كه به یك امتیاز بزرگ دست یافته برای رفتن از جزیره به پاناماسیتی اجاره شده بود ،نیامدند. رفت .او از طریق «سی.آی.ای» میدانست شاه آماده رفتن
بالاخره دیوید راكفلر هواپیمایی از آمریكا فرستاد تا آنان را به به مصر است .این موضوع را به دیكتاتور گفت و افزود:
است .زندگیاش را با سربلندی و وقار در سرزمینی دوست فرودگاه ببرد .اعلیحضرتین ،لیوسا پیرنیا ،سرهنگ جهان بینی، باید او را ،البته بدون خشونت ،راضی كنیم كه نرود ،وگرنه
به پایان خواهد رساند .دست كم در این مورد ،به پایمردی
خودش ،دوستانش و مردی شریف و پرافتخار« ،سادات» بر
دشمنان خود پیروز شد .سبكبال شده بود و میشد گفت
شادمان .درد زیادی داشت ولی خیالش آسوده شده بود.
(ادامه دارد) «دنباله دارد»
