Page 18 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۳۳ (دوره جديد
P. 18

‫حذف ‪ ۱۰‬هزار رشته دانشگاهی در مقاطع ارشد‬                                                                                                                   ‫صفحه ‪ 18‬شماره ‪18۹۹‬‬
‫و دکتری؛ ت ٔاسیس دانشگاههای «حکمت بنیان»‬                                                                                                      ‫جمعه ‪ ۲۱‬تا ‪ ۲۷‬مهرماه ‪۱4۰۲‬خورشیدی‬

                                                         ‫=وزارت علوم جمهوری اسلامی قصد دارد تا ‪۱۰ ۱۴۰۳‬‬            ‫به این دلیل که انسان است برخوردار از کرامت و‬
                                                                                                                  ‫ارزش ذاتی است‪ ،‬و نه اینکه چون در بند است‪ ،‬از او به‬
                                                         ‫هزار رشته تحصیلی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در‬       ‫عنوان ابزاری برای اهداف دیگر استفاده کنند‪ .‬به همین‬
                                                         ‫دانشگاهها و مراکز آموزش عالی را حذف کند‪ .‬ادعا شده‬        ‫دلیل زندان باید با برنامههای توانبخشی زندانیان برای‬
                                                         ‫دلیل این اقدام «بررسی آینده شغلی فارغ التحصیلان» است‪.‬‬    ‫بازگشت به جامعه همراه باشد‪ .‬مهمترین رکن این برنامهها‬
                                                         ‫=معاون وزارت علوم میگوید برای تأسیس‬                     ‫توجه به شرایط روحی و روانی فرد زندانی است که او را‬
                                                         ‫«دانشگاههای حکمت بنیان و تمدنساز» برنامهریزی‬             ‫به تدریج از فهم انسانی خود دور میسازد‪ .‬در این شرایط‪،‬‬
                                                         ‫شده که پایههای آن شامل چهار مؤلفه‪ ،‬برنامهمحوری‪،‬‬          ‫نظام زندان و زندانبان باید حق زندانیان برای یافتن هویت‬
                                                                                                                  ‫خویش را به عنوان حقوق بشر در نظر گیرند‪ .‬این امر حق‬
                                                                ‫استادمحوری‪ ،‬شاگردپروری و اخلاقمحوری است‪.‬‬          ‫زندانی را با وظیفه سیستم زنان برای برخورداری از حقوق‬
                                                                                                                  ‫بشر توانبخشی همراه میسازد‪ .‬در حقیقت‪ ،‬حقوق بشر‬
        ‫دانشجویان دانشگاه علوم اجتماعی تهران‬             ‫معاون آموزشی وزارت علوم از برنامه این وزارتخانه برای‬     ‫توانبخشی از همان شأن و ارزش ذاتی سرچشمه میگیرد‪ ،‬و‬
                                                         ‫«حذف‪ ۱۰‬هزاررشتهتحصیلی»درمقاطعکارشناسیارشدو‬               ‫به همین دلیل ویژگی جهت دهندهای به موضوع حیثیت‬
‫میشود‪ ».‬به این شکل که دانشجو با ارائه برنامه به یک‬       ‫دکتری در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی خبر داد‪ .‬ادعا شده‬  ‫میدهد‪ .‬این ویژگی به زندانبان میآموزد که حتی در‬
‫استاد‪ ،‬شاگرد او میشود و پذیرش از کارشناسی تا دکتری‬       ‫دلیل این اقدام «بررسی آینده شغلی فارغ التحصیلان» است‪.‬‬    ‫شرایطی که به ظاهر یک زندانی به دلیل جنایت شایسته‬
                                                         ‫قاسم عموعابدینی روز سهشنبه ‪ ۱8‬مهرماه با اعلام این‬        ‫رفتار محترمانه نیست‪ ،‬ارزش و حیثیت انسانی او را محترم‬
                                 ‫هم رواج دارد‪.‬‬           ‫خبر به ضرورت «بازنگری رشتههای دانشگاهی» اشاره کرد و‬      ‫شمارند و قضاوت راجع به نوع تنبیه را به تصمیم دادگاه‬
‫عموعابدینی افزود‪« :‬پایه دانشگاه حکمت بنیان شامل‬          ‫گفت‪« :‬پس از بررسیهای کارگروههای مربوطه در صورتیکه‬        ‫صالح واگذار نمایند‪ .‬به همین خاطر‪ ،‬در حالی که حقوق‬
‫چهار مؤلفه برنامهمحوری‪ ،‬استادمحوری‪ ،‬شاگردپروری و‬         ‫از نظر شغلی آیندهای برای فارغ التحصیلان دانشگاهی در‬      ‫بشر بهترین تعریف را برای کرامت انسانی فراهم آورده‪،‬‬
                                                         ‫این رشتهها وجود نداشته باشد‪ ،‬تمامی ‪ ۱۰‬هزار رشته سال‬      ‫این مفهوم میبایست در مباحث مدیریتی زندان و ابعاد‬
                            ‫اخلاقمحوری است‪».‬‬             ‫آینده حذف خواهند شد‪ ».‬این مقام وزارت علوم اشاره نکرد‬     ‫روانشناسانه رفتار با زندانی نیز مورد توجه قرار گیرد‪ .‬این‬
‫این اظهارات در شرایطی بیان شده که دانشگاهها در ایران از‬                                                           ‫موضوع ضرورت برنامهریزی برای توانبخشی زندانیان را‬
‫زمان شیوع کووید‪ -۱9‬و پس از آن خیزش ضدحکومتی از اواخر‬                         ‫که کدام رشتهها حذف شدهاند‪.‬‬           ‫ایجاب میکند‪ .‬این در حالیست که در نظامهای تمامیتخواه‬
‫شهریور‪ ۱۴۰۱‬تاکنونتعطیلیادرمقاطعینیمهتعطیلبود‪.‬‬            ‫وی در ادامه توضیح داد «بر اساس سیاست بازنگری‬             ‫و جزماندیش‪ ،‬به دلیل معارضه ذاتی اعتقادات آنها با حقوق‬
‫حکومت دانشگاهها را یکی از اصلیترین کانونهای‬              ‫رشتههای دانشگاهی در وزارت علوم» اکنون یک مدل و‬           ‫بشر‪ ،‬زندانیان‪ ،‬به ویژه زندانیان سیاسی از همه این نیازها‬
‫اعتراض میداند به همین دلیل به هر بهانهای تلاش میشود‬      ‫برنامهای را در «دانشگاههای حکمت بنیان و تمدنساز»‬
‫از برگزاری کلاسهای حضوری در بسیاری از مراکز علمی‬         ‫برنامهریزی شده که براساس آن‪ ،‬دانشجویان استعداد برتر‬                                     ‫محروم میمانند‪.‬‬
                                                         ‫به جای پذیرش از فوق دیپلم به کارشناسی و از کارشناسی‬      ‫در اجرای آرمانهای انسانگرایانه‪ ،‬مجمع عمومی سازمان‬
                  ‫عالی و دانشگاهها جلوگیری شود‪.‬‬          ‫به کارشناسی ارشد و از کارشناسی ارشد به دکتری‪ ،‬این‬        ‫ملل متحد در قطعنامه شماره ‪ ۴۵/١١١‬در چهاردهم دسامبر‬
                                                         ‫دانشجویان از دیپلم در فوق لیسانس پذیرش شوند که به‬        ‫سال ‪ ١٩٩٠‬این موارد را به عنوان اصول بنیادین رفتار با‬
                                                         ‫آن «فوق لیسانس پیوسته» میگویند و همچنین بتوانند از‬
                                                                                                                                          ‫زندانیان سیاسی اعلام کرد‪:‬‬
                                                                       ‫لیسانس در مقطع دکتری پذیرش شوند‪.‬‬           ‫‪ .١‬با همه زندانیان به دلیل کرامت و ارزش ذاتی که دارند‪،‬‬
                                                         ‫به گفته این مقام وزارت علوم‪ ،‬این پذیرش «خاص‬
                                                         ‫استعدادهای درخشان و استعدادهای برتر» است و‬                         ‫به عنوان یک انسان و با احترام رفتار میشود‪.‬‬
                                                         ‫ادعا شده «این روند در بسیاری دانشگاههای دنیا انجام‬       ‫‪ .٢‬از نظر نژاد‪ ،‬رنگ‪ ،‬جنسیت‪ ،‬زبان‪ ،‬مذهب‪ ،‬عقاید‬
                                                                                                                  ‫سیاسی یا عقاید دیگر‪ ،‬منشأ ملی یا اجتماعی‪ ،‬دارایی‪ ،‬تولد‪ ،‬و‬
‫سیاسی بدهند‪ .‬از آنجا که جمهوری اسلامی اعلامیه جهانی‬              ‫حمایتهای مالی خود و خانواده خود را بدهد‪.‬‬         ‫یا وضعیت دیگر هیچگونه تبعیضی نباید وجود داشته باشد‪.‬‬
‫حقوق بشر و نیز هر دو میثاق حقوق مدنی و سیاسی‪ ،‬و‬          ‫‪ .٩‬زندانیان به دور از هر نوع تبعیض به دلیل وضعیت‬         ‫‪ .٣‬در هر کجا شرایط محلی ایجاب کند‪ ،‬احترام به عقاید‬
‫نیز حقوق اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬و فرهنگی را امضا و تصویب‬      ‫حقوقی خود‪ ،‬باید به خدمات بهداشتی موجود در کشور‬
‫کرده است‪ ،‬به دلیل تعهدات الزامآور ناشی از این معاهدات‬                                                                   ‫مذهبی و یا فرهنگی زندانیان اجتنابناپذیر است‪.‬‬
‫باید خود را به لغو مفهوم زندانی سیاسی متعهد نگه دارد‪.‬‬                               ‫دسترسی داشته باشند‪.‬‬           ‫‪ .۴‬مسئولیت زندانها و وظایف مربوط به حضانت‬
‫اما از آنجا که حکومت اسلامی در ماهیت خود نمیتواند‬        ‫‪ .١٠‬با مشارکت و کمک جامعه و نهادهای اجتماعی و با‬         ‫زندانیان‪ ،‬و نیز محافظت از جامعه در برابر وقوع جرائم‪،‬‬
‫با مفاهیم و ارزشهای حقوق بشری سازگار باشد‪ ،‬راهی‬          ‫توجه به منافع قربانیان‪ ،‬شرایط مساعدی برای ادغام مجدد‬     ‫باید با سایر اهداف اجتماعی یک کشور و مسئولیتهای‬
‫بجز عبور از این حکومت نیست‪ .‬اصلاحطلبی در درون‬            ‫زندانی سابق در جامعه و در بهترین شرایط ممکن ایجاد‬        ‫مربوط به ارتقا‪ ،‬رفاه‪ ،‬و رشد همه اعضای جامعه همراه باشد‪.‬‬
‫این نظام حکومتی نه تنها هیچشانسی ندارد‪ ،‬همه نشانهها‬                                                               ‫‪ .۵‬بجز محدودیتهایی که به دلیل اثبات واقعیت‬
‫این حقیقت را آشکار میسازد که مردم از آن عبور کردهاند‪.‬‬                                         ‫میشود‪.‬‬              ‫ضرورت حبس را ایجاب میکند‪ ،‬کلیه زندانیان باید از‬
‫چنانکه داعیههای چپگرایی و وابستگی به ایدئولوژیهای‬        ‫‪ .١١‬همه اصول فوق میبایست بطور بیطرفانه اعمال‬             ‫حقوق بشر و آزادیهای اساسی مندرج در اعلامیه جهانی‬
‫کهنه هم در نزد مردم مردود و مطرود شدهاند‪ .‬به امید‬                                                                 ‫حقوق بشر برخوردار باشند‪ .‬هرگاه کشوری عضو میثاق‬
                                                                                                 ‫شود‪.‬‬             ‫بینالمللی حقوق اقتصادی‪ ،‬اجتماعی‪ ،‬و فرهنگی (‪،)١٩۶۶‬‬
                 ‫آگاهیهای مسئولانه و آزادی میهن‪.‬‬         ‫فعالان و نهادهای جامعه مدنی‪ ،‬به همراه متفکران حقوق‬       ‫میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی (‪ ،)١٩۶۶‬و پروتکل‬
                                                         ‫بشر‪ ،‬میبایست با برجسته ساختن اینگونه مباحث سمت و‬         ‫اختیاری آن‪ ،‬و همچنین دیگر اسناد حقوق بشری در سایر‬
                                                         ‫سوی عمیقتری به فعالیتهای خود برای رهایی زندانیان‬         ‫میثاقهای سازمان ملل باشد‪ ،‬باید خود را به احترام به حقوق‬

‫*دکتر محمود مسائلی استاد بازنشسته روابط و حقوق بینالملل‪ ،‬دانشگاههای آتاوا و کارلتون و دبیرکل اندیشکده‬                                  ‫بشر زندانیان متعهد نگه دارد‪.‬‬
                                         ‫بینالمللی نظریههای بدیل با مقام مشورتی دائم نزد ملل متحد‬                 ‫‪ .۶‬کلیه زندانیان حق شرکت در فعالیتها و آموزشهای‬
                                                                                                                  ‫فرهنگی با هدف رشد کامل شخصیت انسان را دارا هستند‪.‬‬
‫[‪ Reasonableness as opposed to rationality ]۱‬من در اینجا خردمندی را در مقابل عقلگرایی فردگرایانه و ابزاری‬         ‫‪ .٧‬هر نوع تلاشی برای لغو سلول انفرادی به عنوان‬
                                                                                 ‫قرار دادم‪.‬‬                       ‫مجازات‪ ،‬و یا محدود کردن استفاده از آن سلول انفرادی باید‬

                                                                                                                                         ‫و تشویق و پیش برده شود‪.‬‬
                                                                                                                  ‫‪ .8‬باید شرایطی فراهم شود که به موجب آن زندانیان‬
                                                                                                                  ‫بتوانند از کار کردن با مزد مناسب برخوردار شوند تا‬
                                                                                                                  ‫بتوانند در بازار کار کشور مشارکت داشته و به آنها امکان‬
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23