Page 21 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۳۷ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‪‌‌‌۲‌‌1‬شماره‌‪1۹0۳‬‬ ‫«تسلیم» را به واقعیت تبدیل میکند‪ :‬جنگ و نابسامانی‬ ‫خیزش راستها و ناسیونالیستهای افراطی در اروپا‬
‫جمعه ‪ 10‬تا پنجشنبه ‪ 1۶‬نوامبر ‪۲0۲۳‬‬ ‫پایدار در آفریقا و آسیا‪ ،‬بحران اقتصادی در اروپای شرقی‪،‬‬ ‫تخیلی است‪ ،‬نه کاهش آرای نیروهای لیبرال و سوسیالیست‬
‫موج گستردهی پناهجویی در کشورهای غربی‪ ،‬خروج بریتانیا‬ ‫و چپ‪ ،‬تخیلی است و نه اتحاد آنها در برابر افراطیون برای‬
‫میکنند‪ ،‬هویتی انسانی ببخشند‪ .‬بلکه برعکس‪ :‬اسلامگرایان‬ ‫از اتحادیه اروپا و رشد راستگرایی و ناسیونالیسم افراطی‬ ‫به پیروزی رساندن امثال «اخوانالمسلمین» در کتاب میشل‬
‫با حمله به ارزشهای جوامع غربی‪ ،‬اهالی این کشورها را‬
‫را به دفاع از فرهنگ و هویت اروپایی واداشته و به سوی‬ ‫در این قارهی کوچ ِک سبز‪.‬‬ ‫وولبک‪ ،‬خیالی و ناممکن به نظر میرسد‪.‬‬
‫اروپا اساسا و به دلیل تجربه خونین و سیاه با فاشیسم‬
‫افراطیون راست و ناسیونالیست میرانند‪.‬‬ ‫اسلامگرایان یا ناسیونالیستهای افراطی؟!‬ ‫و نازیسم‪ ،‬از راست افراطی که حتی در چهارچوب قوانین‬
‫نکتهی مهم این است که میبایست به سیاستمداران‪،‬‬ ‫برای خیل عظیمی که ممکن است قربانی هر یک از‬ ‫دموکراتیک فعالیت میکند‪ ،‬بیشتر هراس دارد تا از اسلام‬
‫رسانهها و افکار عمومی جوامع دموکرات حالی کرد که‬ ‫اینها‪ ،‬و یا هر دو شوند‪ ،‬تفاوتی ندارد‪ .‬اما برای کسانی که‬ ‫سیاسی و اسلامگرایان که گمان میرود ریشهی تاریخی‬
‫باید بین «اسلام» و «مسلمان»‪ ،‬بین «اسلامهراسی» و‬ ‫تعیینکنندگان و تصمیمگیرندگان سیاسی هستند‪ ،‬باید بسیار‬ ‫و فرهنگی در اروپا ندارند و بنابراین نمیتوانند پشتیبانی‬
‫«مسلمانهراسی» تفاوت قائل شد‪ .‬اسلام همان مسلمان‬ ‫اهمیت داشته باشد‪ .‬آنها مسئولیت تاریخی دارند‪ .‬از همین‬
‫نیست‪ .‬اسلام نمیتواند مانند هر دین دیگری که مجموعهای‬ ‫رو نمیبایست بار سنگین مسئولیت خود را در بحرانهای‬ ‫تودهای و آرای مردم را جلب کنند!‬
‫از احکام تغییرناپذیر است‪ ،‬دموکرات و لیبرال و مدافع حقوق‬ ‫مختلف از جمله «معضل پناهندگان»‪ ،‬با ترفندهایی مانند‬ ‫کور باید بود تا رشد ناسیونالیستهای افراطی و‬
‫بشر باشد‪ ،‬مگر اینکه آن را مانند ادیان دیگر (یهودیت و‬ ‫رفراندوم‪ ،‬به مردمی منتقل کنند که نه مسئول به وجود‬ ‫اسلامگرایان را که متقابلا همدیگر را تقویت میکنند‪ ،‬در‬
‫مسیحیت) در چهارچوب قوانین عرفی و دموکراتیک محدود‬ ‫آمدن شرایط موجود هستند‪ ،‬نه آگاهی کافی درباره‬ ‫جوامع باز و اروپا ندید‪ .‬اما کورتر باید بود تا خطر یکی را‬
‫و مهار کرد‪ .‬مسلمانان اما میتوانند هر چیزی باشند‪ :‬از‬ ‫منافع خود دارند و نه نهایتا نقش تعیینکننده در پیشبرد‬ ‫به سود دیگری نادیده گرفت! در جایی که این دو قطب‬
‫دموکرات و آزادیخواه تا فاشیست و سرکوبگر‪ .‬این موضع‬ ‫افراطی به قویترین و سازمانیافتهترین نیروهای اجتماعی‬
‫را مجموعهای از شرایط فردی و اجتماعی و روانی تعیین‬ ‫سیاستها بازی میکنند!‬ ‫تبدیل میشوند‪ ،‬ظاهرا چارهای برای نیروهای دیگر باقی‬
‫میشل وولبک را البته به این هم متهم کردند که در کتابش‬ ‫نمیماند جز اینکه در عمل پشت یکی از این دو قرار بگیرند‪:‬‬
‫میکند و نه صرفا عقیده!‬ ‫به «اسلامهراسی» دامن میزند‪ .‬درست همانطور که سالها‬
‫در یک جامعه دموکرات‪ ،‬در کنار صدها شخصیت‬ ‫ناسیونالیستهای افراطی یا اسلامگرایان!‬
‫برجستهی فلسفی و سیاسی و هنری‪ ،‬میتوان مسیحی بود‬
‫و هیتلر شد و حزب نازی را به جان مردم از جمله خود‬

‫میشل وولبک نویسنده کتاب «تسلیم»‬ ‫رمان «تسلیم» نوشته میشل وولبک‬ ‫روی جلد کتاب «تسلیم» نوشته میشل وولبک به انگلیسی‬

‫مسیحیان انداخت‪.‬‬ ‫پیش اوریانا فالاچی را به خاطر کتابش «خشم و غرور» به‬ ‫اما این ظاهر قضیه است‪ .‬دست کم یک راه دیگر هم‬
‫در یک جامعه بسته با تاریخی پر از نشانههای فرهنگی و‬ ‫این برچسب آراستند‪.‬‬ ‫وجود دارد و نخستین راهنمای آن این است که مردم این‬
‫مدنی میتوان مسلمان بود و خمینی شد و جمهوری اسلامی‬ ‫جوامع را با چشم بستن به روی اسلامگرایان و کاهش آن‬
‫ولی واقعا خودمانیم‪ ،‬آیا هر کسی از آنچه داعش و‬ ‫به «تروریسم»‪ ،‬به پشت راستگرایان نراند! اسلامگرایا ِن‬
‫را بلای جان جامعه از جمله خود مسلمانان کرد‪.‬‬ ‫بوکوحرام و حزبالله و حماس و القاعده و طالبان و همین‬ ‫تروریست خودشان در عملیاتشان کشته میشوند! به این‬
‫در جامعهای پر از تبعیض و نژادپرستی میتوان ماندلا‬ ‫جمهوری اسلامی در ایران به نام اسلام مرتکب میشوند‪،‬‬ ‫ترتیب مقابله با تروریسم موجود‪ ،‬یک امر امنیتی‪ ،‬پلیسی‬
‫شد و در جامعهای استعمارزده و پر از فرقههای مذهبی‬ ‫و متکی بر ابزار و امکانات اطلاعاتی و فنی است‪ .‬مبارزه‬
‫هراس ندارد؟!‬ ‫با اسلام سیاسی و اسلامگرایی خزنده اما یک امر حقوقی‬
‫میتوان گاندی شد‪.‬‬ ‫یا اینکه اینها هیچکدام مسلمان نیستند و از اسلام چیزی‬ ‫و متکی بر ابزار سیاسی و فرهنگی است‪ .‬مماشات با‬
‫فردی مانند رجب طیب اردوغان نیز ناسیونالیسم ترک و‬ ‫اسلامگرایان خزنده که با وقاحت خواهان اجرای احکام‬
‫اسلام سیاسی را در هم میآمیزد تا کشوری زیبا و پُرتوان‬ ‫نمیدانند؟!‬ ‫شریعت در کشورهای دموکراتیک میشوند‪ ،‬و آزادانه در‬
‫با مردمانی متنوع و کوشا را با تقویت تبعیض و تفرقه به‬ ‫اردوغان چطور؟!‬ ‫مراسم و راهپیماییهای خود شعارهای ضد دمکراسی‪ ،‬ضد‬
‫عربستان سعودی چی؟!‬ ‫حقوق بشر و ضد قوانین اساسی این کشورها سر میدهند‪،‬‬
‫ناکجاآباد هدایت کند‪.‬‬ ‫اخوانالمسلمین واقعی و تخیلی چطور؟!‬ ‫نه تنها با هیچ استدلالی در چهارچوب «تولرانس» و بردباری‬
‫این است که در شرایط کنونی‪ ،‬در جدال بین دمکراسی و‬ ‫اسلام اینها هم «اسلام راستین» نیست؟!‬ ‫و تنوع فرهنگی نمیگنجد‪ ،‬بلکه تحمل آنها یعنی کمک به‬
‫مدافعان آن در برابر دشمنا ِن خود‪ ،‬فقط باید امیدوار بود تا‬ ‫پس آن را در کجا میتوان یافت؟!‬
‫جوامعی که پیشرفت و ترقی و فرهنگ مدنی در تار و پود‬ ‫در ذهنیتی «رحمانی» که وقتی با سیاست در میآمیزد‪،‬‬ ‫پشت جبههی تروریستها!‬
‫آنها تنیده شده چنان ظرفیتی را در شهروندان خود پرورانده‬ ‫جنایت و جهنم میآفریند؟!‬
‫باشند که بتوانند در برابر اژدهایی دو سر که مغزهایش از‬ ‫مگر نه اینکه از این «اسلام» باید به راستی هراس‬ ‫راهش‪ ،‬اتحاد بیشتر است و نه جدایی!‬
‫یک پیکر تغذیه میشود‪ ،‬بایستند‪ .‬این جدالیست عظیم‬ ‫همیشه وقتی اتفاقی میافتد و آدم به گذشته بر میگردد‪،‬‬
‫برای تسلیم نشدن در برابر افراطیون سیاسی و مذهبی اعم‬ ‫داشت؟!‬ ‫با کمی دقت میتوان زمینههای فراهم آمدن آن اتفاق را از‬
‫از ناسیونالیستها و اسلامیستها‪ .‬وای به حال مردمان‬ ‫اتفاقا خود مسلمانان بیشتر باید از این «اسلام» هراس‬ ‫لابلای رویدادهای مختلف تشخیص داد‪ .‬به نظر میرسد ما‬
‫داشته باشند‪ .‬آنهم در حالی که اگر بحث بر سر «فرهنگ» و‬ ‫هماکنون در آن زمانی هستیم که در آینده به گذشته تبدیل‬
‫کشورهای اسلامی که در آنها‪ ،‬این دو در هم بیامیزند‪.‬‬ ‫«هویت» مسلمانان در جوامع باز و دموکرات است‪ ،‬باید این‬ ‫شده است‪ .‬ما تماشاگر برخی از آن زمینههایی هستیم که‬
‫واقعیت را هم دید که این اسلامگرایان هستند که فرهنگ و‬
‫*این مطلب نخستین بار یکم امرداد ‪ ۱۳۹۵‬در کیهان لندن‬ ‫هویت جوامع اروپایی و غربی را زیر سوال برده و خدشهدار‬
‫منتشر شد‪.‬‬ ‫میکنند‪ ،‬بدون آنکه به مسلمانانی که در این کشورها زندگی‬