Page 16 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۴۲ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‌‪‌‌‌1‌6‬شماره‌‪‌1۹0۸‬‬
‫جمعه ‪ ۲4‬تا ‪ ۳0‬آذرماه ‪140۲‬خورشیدی‬

‫متن فارسی گفتگوی شاهزاده رضا پهلوی و پاتریک بت‪ -‬دیوید(‪)۳‬‬

‫سقوط ایران در ‪ ۵۷‬و خواستن و برخاستن مردم برای تغییر رژیم‬

‫شاهزاده رضا پهلوی و پاتریک بت‪ -‬یوید ‪ /‬نوامبر ‪۲۰۲۳‬‬ ‫در پخش ویدئویی این مصاحبه از نرمافزار زیرنویس‬
‫انگلیسی و صوت ترجمه همزمان به فارسی استفاده‬
‫شده که اگرچه میتواند کمک اولیه برای آگاهی از‬
‫مضمون باشد اما از آنجا که گفتار بر اساس صوت‬
‫و تلفظ گویندگان تشخیص داده میشود‪ ،‬هم در‬
‫زیرنویس انگلیسی و هم در ترجمه فارسی اشتباهات‬
‫فاحش و غلطهایی وجود دارد که یا جمله را بیمعنی‬
‫و بیربط کرده و یا حتا منظوری برعکس را منتقل‬
‫میکند‪ .‬کیهان لندن کل این گفتگو را ترجمه کرده‬
‫که بالغ بر ‪۲۷‬هزار کلمه میشود‪ .‬اما هم از نظر زبان‬
‫محاوره و هم از نظر برخی موضوعات پراکنده که‬
‫مجری مطرح میکند‪ ،‬بخشهای اصلی این گفتگو تا‬
‫حد ممکن با وفاداری به عبارات اصلی تنظیم شده‬
‫تا به صورت مکتوب و به عنوان مرجع در دسترس‬

‫همگان قرار داشته باشد‪.‬‬

‫فرانسویها بدیهی است که در ازای اجازه رفتن خمینی به آنجا‪،‬‬ ‫دخالت مستقیم در تصمیمگیریها یک قدم عقبنشینی کند‬ ‫=اینکه سخنگوی حزب توده قبل از پدر شما مصدق بود‬
‫او به دنبال کارزاری برای خود نخواهد رفت‪.‬‬ ‫تا از حد یک پادشاه مشروطه تجاوز نشود و اجازه داده شود‬ ‫به عنوان یکی از کسانی که جامعه کمونیستها را نمایندگی‬
‫که به گفتهی آنان سلطنت کند و حکومت نکند‪ .‬تمام بحث‬
‫درواقع پیش از آن نیز خیلیها پیشنهاد میکردند که از‬ ‫آن زمان‪ ،‬این بود‪ .‬اما فضا به سمتی رفت که اسلامگرایان با‬ ‫میکرد‪ ،‬ادعای درستی است؟‬
‫ش ّر او [خمینی] خلاص شویم ولی پدرم اصلا موافق «شهید»‬ ‫کمک مارکسیستها پیروز شدند و گفتند نه ما باید کاملا از‬ ‫‪-‬درواقع بیشتر مردم فراموش کردهاند که پدرم در آن زمان‬
‫ساختن از خمینی نبود‪ .‬من این را اینجا به شما میگویم زیرا‬ ‫دست شاه خلاص شویم‪ .‬و بنابراین بجای رفتن به دنبال اصلاح‬ ‫مصدق را به عنوان نامزد نخستوزیری معرفی کرد زیرا معتقد‬
‫حقایقی نیست که بیشتر مردم آن را شنیده باشند و رسانهها‬ ‫نظام‪ ،‬که درواقع پدرم مایل به انجام آن بود [انقلاب شد]‪.‬‬ ‫بود که او بهترین کسی است که میتواند موضوع ملی شدن‬
‫در مورد آن گزارش ندادهاند و انقلابیون دربارهاش صحبت‬ ‫اینها حقایقی هستند که من از همه طرفین اعم از موافقان و‬ ‫نفت را برای ایران پیش ببرد‪ .‬البته انگلیسیها از این موضوع‬
‫نکردهاند‪ .‬اینها حقایقی است که در آن زمان اتفاق افتاده‪.‬‬ ‫یا مخالفان پدرم در طول بیش از چهل سال گذشته شنیدهام‬ ‫خوشحال نشدند و به همین دلیل نفت ما تحریم شد‪ .‬این‬
‫پدرم [کشتن خمینی را] قبول نکرد! او در برابر بسیاری از‬ ‫و واقعیت این بود که فرصت برای اصلاحات وجود داشت اما‬ ‫منجر به از دست دادن درآمد شد تا جایی که دولت مصدق‬
‫دولتها از جمله دولت کارتر‪ ،‬محکم ایستاد‪ .‬پدرم گفت‬ ‫در حال ورشکستگی بود و دیری نگذشت که پدرم فرمان داد‬
‫بعد از ‪ ۳۷‬سال سلطنت من علیه مردم خودم وارد عمل‬ ‫به آن منتهی نشد‪.‬‬ ‫تا از سمت خود برکنار شود؛ هنگامی که کمونیستها پرچم‬
‫نمیشوم‪ .‬من دستانم را به خون مردم خودم آلوده نمیکنم‪ .‬و‬ ‫حالا فرض کنید اگر روی کار آمدن گورباچف پنج سال‬ ‫شوروی را در تهران به اهتزاز درآورده بودند‪ .‬یعنی خطر در‬
‫داوطلبانه کشور را ترک کرد‪ .‬وقتی این را فهمیدند‪ ،‬منظورم‬ ‫زودتر اتفاق میافتاد‪ ،‬شاید الان اینجا نبودیم‪ .‬میشد نتیجهی‬ ‫آن زمان این بود که کشور به دست شوروی بیفتد‪ :‬روسها با‬
‫کارتر و شرکاست‪ ،‬نشست گوادولوپ برگزار شد‪ .‬جایی که‬ ‫متفاوتی داشت‪ .‬بنابراین همه چیز را به عوامل خارجی نسبت‬
‫خودش بود‪ ،‬کالاهان وزیر خارجه بریتانیا‪ ،‬هلموت اشمیت‬ ‫دادن واقعا منصفانه نیست‪ .‬اما نادرست هم نیست بلکه یکی‬ ‫همکاری حزب توده‪ .‬اینها همه تحرکات آن زمان بود‪.‬‬
‫که فکر میکنم در آن زمان صدراعظم آلمان بود و ژیسکار‬ ‫از جنبههاست‪ .‬بخشی از آن داخلی بود‪ .‬من فکر میکنم‬ ‫حال اگر شما اینهمه را به معنی استدلال برای لیبرازسیون‬
‫دستن رئیس جمهوری فرانسه‪ .‬همه آنها تصمیم گرفتند اگر‬ ‫اشتباهاتی در هر جبههای وجود داشته‪ .‬از جمله از سوی پدر‬ ‫و مشارکت سیاسی در نظر بگیرید‪ ،‬تعادل اینوسط در‬
‫ما نتوانیم به شاه تکیه کنیم‪ ،‬برای حفظ قدرت خود چارهای‬ ‫خودم‪ .‬اما به نظر من مخالفانش بیش از او اشتباه کردند چرا‬ ‫کجاست؟ ما در آن زمان به اندازه کافی احزاب سازمانیافته‬
‫که او امکان اصلاح را ارائه میکرد و آنها قبول نکردند‪ .‬آنها‬ ‫برای ایجاد نوعی تعادل نداشتیم‪ .‬اکثر احزاب سازمانیافته چپ‬
‫جز حمایت از خمینی نداریم‪.‬‬ ‫فکر میکردند که با روی کار آوردن این روحانی همه چیز‬ ‫یا مارکسیست از جمله حزب توده بودند‪ .‬بنابراین با توجه به‬
‫به سوی بهتر شدن تغییر میکند‪ .‬در نتیجه زمانی که مردم‬ ‫این حقیقت که جامعه آن زمان تا چه حد تحصیلکرده بود‬
‫=اما آیا آنها سقوط را میخواستند؟ چون آنها میدانستند‬ ‫متوجه شدند چه اتفاقی افتاده دیگر دیر شده بود و از آن‬
‫که اهرم مذاکره تماما در دست پدر شماست؛ برای قیمت‬ ‫زمان ما با این رژیم روبرو هستیم‪ .‬منظورم اینست درسی که‬ ‫[برقراری تعادل امکان نداشت]‪.‬‬
‫نفت میبایست از طریق او وارد میشدند و این شما را به‬ ‫از اینهمه میتوان گرفت چیست؟ ببخشید‪ ،‬یک جنبه دیگر را‬ ‫حتا امروز هم پرسیده میشود که آیا ایرانیان آمادگی‬
‫رژیم قویتری تبدیل میکرد‪ .‬آیا همین باعث شد تا آنها از‬ ‫که مهم است فراموش کردم؛ درست بعد از آن تصویری که‬ ‫مشارکت واقعی دموکراتیک را دارند یا نه! من معتقدم‬
‫امروز بله! اما آن زمان‪ ،‬واقعبینانه فرض کنید فضای سیاسی‬
‫این سقوط حمایت کنند؟‬ ‫نشان دادید…‬ ‫کاملا باز میبود‪ ،‬چه کسی میتوانست ناگهان در این مسیر‬
‫– اگر اشتباه نکنم ما آن زمان هر بشکه نفت را حدود ‪ ۱۴‬تا‬ ‫یکطرفه پیروز شود؟ حالا منتقدین رژیم پدرم فقط بر این‬
‫‪ ۱۵‬دلار میفروختیم‪ .‬سه ماه پس از سقوط پدرم قیمت نفت‬ ‫= کدامیک؟‬ ‫نکته تمرکز کردهاند که آزادی سیاسی به معنایی که شما در‬
‫تا حدود ‪ ۳۵‬دلار افزایش یافت‪ .‬نفت دریای شمال بشکهای‬ ‫‪-‬آنکه کارتر در تهران است و در موردش حرف زدید‪ .‬همان‬ ‫غرب دارید وجود نداشت! همه آزادیهای دیگر بود اما در‬
‫زیر ‪ ۱۷‬دلار به صرفه نبود‪ .‬من نمیدانم چه محاسبهای در‬ ‫زمان جریان زیرزمینی شروع به شکل گرفتن کرده بود و برخی‬ ‫عرصه سیاسی محدود بود‪ .‬ولی این به این دلیل نبود که پدرم‬
‫بازی بود‪ .‬آیا فقط ترس از افزایش قیمت نفت بود؟ خب‪ ،‬در‬ ‫از این دولتها از جمله دولت فرانسه که میزبان خمینی بود‬ ‫چنینمیخواستبلکهشرایطچنیناقتضامیکرد‪.‬اوهمچنان‬
‫به عنوان یک پناهنده سیاسی که اتفاقا طبق قوانین فرانسه‬
‫نتیجهی انقلاب که قیمتاش بالاتر رفت!‬ ‫اگر به او وضعیت پناهندگی داده شود از انجام هر نوع کمپین‬ ‫متعهد به اصلاحات بود‪.‬‬
‫علیه دولت دیگری منع میشوید اما فرانسویها همان زمان‬
‫=من با شما موافقم‪ .‬وقتی رابطهای با رژیم جدید ندارید‬ ‫از پدرم پرسیدند‪ ،‬پس از آنکه [خمینی] از عراق به پاریس نقل‬ ‫حرف من این است که وقتی به مرحلهای در انقلاب به‬
‫که با آن کنار بیایید… آنها هرکاری که نباید انجام داد‪ ،‬انجام‬ ‫مکان کرد و به نوفل لوشاتو رفت و پدرم تصور میکرد که‬ ‫سال ‪ ۱۹۷۸‬رسیدیم که در ایران بحران سیاسی وجود داشت‪،‬‬
‫عناصر زیادی در داخل ایران وجود داشتند که برخی از آنها‬
‫دادند…‬ ‫اعضای جبهه ملی بودند که اصرار میکردند که پدرم از‬
‫‪-‬هیچکس نمیدانست این شخص کیست‪ .‬همه‬