Page 41 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۵۰ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‪‌‌‌4‌‌‌1‬شماره‌‪1۹1۶‬‬ ‫او را به زندان بیندازند یا اعدام کنند‪ ،‬چرا امنیتیها از این‬ ‫نقشه ها هستند‪ ،‬همه جا هستند‪ .‬هیچ چیز خاصی‬
‫جمعه ‪ 1۶‬تا پنجشنبه ‪ ۲۲‬فوریه ‪۲0۲4‬‬ ‫اتهامات ساختگی به عنوان بهانهای برای قرار دادن او در‬ ‫در مورد این نقشهها وجود ندارد‪».‬‬
‫حصر خانگی استفاده کردند؟ تنها چیزی که میتوانست‬
‫شدت لاغر شده بود‪.‬‬ ‫بفهمد این بود که رژیم امیدوار بود با نگه داشتن وی در‬ ‫بازجوی دیگر در مورد مکاتبات ایمیلی او با استیون روزن‬
‫هر دو هفته یکبار‪ ،‬مأموران امنیتی به خانه او مراجعه‬ ‫باستانشناس معروف اسرائیلی در دانشگاه بن گوریون که‬
‫مىکردند تا وى را به مکان نامعلوم دیگری برده و حداقل‬ ‫ایران‪ ،‬بتواند او را در ازای پول مبادله کند‪.‬‬ ‫بر روی عشایر بادیهنشین باستانی مطالعه میکند‪ ،‬پرسید‪.‬‬
‫چهار ساعت از او بازجویی کنند‪ .‬آنها همیشه همین سؤالات‬ ‫سابقهی جمهوری اسلامی شواهدی در ارتباط با این کار‬
‫را می پرسیدند‪ :‬چرا او در اسرائیل بود؟ مخاطب او در موساد‬ ‫ارائه می دهد‪ .‬از سال ‪ ١٩٧٩‬رژیم نزدیک به صد آمریکایی‬ ‫‪-‬آیا میدانی روزن کیست؟‬
‫چه کسی بود؟ جاسوسان او در ایران چه کسانی بودند؟‬ ‫را به گروگان گرفته است‪ .‬در سال ‪ ،٢٠١5‬این کشور‬ ‫‪-‬بله‪ ،‬او باستانشناس است‪.‬‬
‫علیزاده با صبر و حوصله این توضیحات را ارائه میکرد‪ :‬او‬ ‫توافقنامهای را امضا کرد که در آن قول داده بود در ازای‬ ‫بازجو با اشاره به آژانس اطلاعاتی اسرائیل گفت‪« :‬نه‪ ،‬او‬
‫فقط یک باستانشناس بود و با هرکسی که با او مکاتبه‬ ‫کاهش ‪ ١٠٠‬میلیارد دلاری تحریمهای آمریکا و اروپا‪ ،‬برنامه‬ ‫مامور سازمان موساد است و شما با وى در تماس هستید‪».‬‬
‫میکرد یا با هر سازمانی که در اسرائیل کار میکرد‪ ،‬صرفاً‬ ‫پرفسور علیزاده گفت‪« :‬واقعا نمیدانم او در موساد است‬
‫برای تحقیق و تفحص بوده است‪ .‬وى تصور میکرد که پلیس‬ ‫تسلیحات هستهای خود را متوقف کند‪.‬‬ ‫یا نه‪ .‬شما اطلاعات بیشتری دارید؛ اما میتوانید ایمیلها را‬
‫سعی میکند به اشتباه وادارش کند بطوری که اظهارات خود‬ ‫همچنین در مورد معامله مبادله گروگانها با زندانیان‪.‬‬ ‫ببینید‪ .‬تنها کاری که ما انجام میدهیم باستانشناسی است‪».‬‬
‫را تغییر دهد‪ .‬اما وى مدام همان چیزی را که میدانست‬ ‫پس از اینکه دولت ترامپ تحریمهای سنگین علیه حکومت‬ ‫بازجو ادامه داد‪« :‬خب‪ ،‬شما آن ایمیلهایى را که در مورد‬
‫ایران را در سال ‪ ٢٠١٨‬به دلیل نقض توافق اتمی بازگرداند‪،‬‬ ‫باستانشناسی نیستند حذف کردهاید‪».‬‬
‫حقیقت است تکرار میکرد‪.‬‬ ‫این کشور وارد یک بحران اقتصادی شد که باعث اعتراضات‬ ‫علیزاده جواب داد‪« :‬اگر من میخواستم این کار را انجام‬
‫در ماه اوت‪ ،‬سه ماه پس از حبس خانگی‪ ،‬علیزاده احساس‬ ‫دهم‪ ،‬اینها را هم حذف میکردم تا شما نبینید‪ ،‬نه؟»‬
‫کرد که بازجویانش صبر خود را از دست میدهند‪ -‬زبان‬ ‫گسترده ضد دولتی و متعاقب آن سرکوب مخالفان شد‪.‬‬ ‫(مجله شیکاگو که این گزارش را منتشر کرده از طریق‬
‫آنها پرخاشگرتر و خصمانهتر شده بود و دیگر به وى اجازه‬ ‫علیزاده شروع به فکر کردن کرد که رژیم چقدر برای او‬ ‫ایمیل با روزن تماس گرفت و روزن پاسخ داد‪« :‬من به هیچ‬
‫نمىدادند که به سوالات آنها رو در رو پاسخ دهد‪ .‬در عوض‪،‬‬ ‫پول میخواهد و چه چیزی میتواند در ازای آزادی خود‬ ‫عنوان و هرگز برای موساد کار نکردهام‪ ،‬چه برای دستمزد یا‬
‫او را رو به یک دیوار خالی مىنشاندند و از پشت سر او را‬ ‫ارائه دهد‪ .‬او تلفن همراه برادرش را قرض گرفت (تلفن‬ ‫داوطلبانه‪ .‬این یک اتهام پوچ است‪)».‬‬
‫با سوالاتی درباره همان موضوعات خستهکننده و جزئیاتی‬ ‫خودش را به او ندادند) تا پیامی در واتساپ به همکارش‬ ‫علیزاده از سؤالات آنها احساس ناامیدی میکرد‪ .‬هرکس‬
‫خانم تیتر ارسال کند و دوستش را در مورد بازداشت خود‬ ‫کمی در مورد حرفهاش اطلاعات داشت میفهمید که این‬
‫که قبلاً بارها مرور کرده بودند‪ ،‬کلافه مىکردند‪.‬‬ ‫آگاه نماید اما از او خواهش کرد که به کسی دیگر نگوید زیرا‬ ‫نقشهها چیز غیرعادی نیستند‪ .‬اما بازجویان اصرار داشتند‬
‫پی بردن به جرم فرار البته بدتر از جاسوسی نبود‪ .‬او‬ ‫که او حتما حقیقت شیطانیتری را پنهان کرده است‪.‬‬
‫نقشهای جسورانه برای فرار از کشور طراحی کرد‪ .‬در ایران‬ ‫ممکن است باعث سر و صدا شود‪.‬‬ ‫پروفسوری که معمولاً تضعیف نمیشود‪ ،‬سعی میکرد‬
‫کسانی که با هواپیما‪ ،‬قطار یا اتوبوس سفر میکنند باید کارت‬ ‫تیتر بطور وحشتناکى نگران علیزاده شد که نکند دفعه‬ ‫روحیهاش را حفظ کند و به همه چیز تا حد امکان مؤدبانه‬
‫ملی یا پاسپورت معتبر نشان دهند‪ .‬اما گذرنامههای علیزاده‬ ‫مأموران امنیتی در آپارتمانش حاضر شوند و وى را به زندان‬ ‫پاسخ دهد‪ .‬او می دانست که اگر افسران را بیش از حد به‬
‫توقیف شده بود‪ ،‬و حتی اگر او همچنان گذرنامههایش را‬ ‫ببرند و این آخرین چیزی باشد که کسی از او میشنود‪.‬‬ ‫چالش بکشد‪ ،‬ممکن است کتکاش بزنند‪.‬‬
‫داشت‪ ،‬مطمئن بود که در فهرست سیاه ممنوعالخروجی‬ ‫بنابراین برخلاف درخواست علیزاده‪ ،‬از تئو ون دن هوت‬ ‫بازجویی چندین ساعت به همین منوال طول کشید‪.‬‬
‫مدیر ‪ ISAC‬در آن زمان کمک خواست‪ .‬او میگوید‪« :‬با‬ ‫علیزاده در تمام این مدت خود را در لبه پرتگاه احساس‬
‫قرار دارد‪.‬‬ ‫این طرح و برنامه باید به سراغ افرادی میرفت که در‬ ‫مىکرد و مطمئن نبود که چه زمانی و چگونه به پایان‬
‫یک روز در حالی که علیزاده در نزدیکی آپارتمان خود در‬ ‫بالای زنجیره قرار داشتند‪ ،‬زیرا این ماجرا مىتوانست خیلی‬ ‫میرسد‪ .‬وقتی بالاخره انجام شد‪ ،‬از او خواستند خط به خط‪،‬‬
‫حال پیادهروی کوتاهی بود‪ ،‬دست به ریسک کرد چرا که‬ ‫صفحه به صفحه‪ ،‬متن بازجوییاش را امضا کند‪.‬‬
‫چه بسا تحت نظر میبود‪ .‬وی جلوى یک تاکسی شخصی‬ ‫خطرناک شود‪».‬‬ ‫این روند خستهکننده بیش از یک ساعت طول کشید‪ .‬او‬
‫را نگه داشت و از راننده پرسید که آیا در آیندهای نزدیک‬ ‫ون دن هوت‪ ،‬یک استاد دانشگاه از هلند‪ ،‬تجربهای در‬ ‫مطمئن بود که بعداً او را به دادگاه میبرند‪ ،‬جایی که قاضی‬
‫مىتواند در فاصله ‪ ١٣٠٠‬کیلومتری از تهران تا بندرعباس‪،‬‬ ‫زمینه مذاکرات گروگانگیری نداشت‪ ،‬بنابراین با وزارت امور‬ ‫به اتهامات او نگاه میکند‪ ،‬اظهارات سوگندخوردهاش مبنی‬
‫شهری بندری در خلیج فارس‪ ،‬رانندگی کند‪ .‬او میتوانست‬ ‫خارجه ایالات متحده تماس گرفت‪ .‬مقامات آنجا فرمهایی را‬ ‫بر اعتراف به سفر به اسرائیل را میبیند و وى را به زندان‬
‫‪ ١5٠‬میلیون ریال (حدود ‪ ٣5٠٠‬دلار) بپردازد که بیشتر از‬ ‫برای او فرستادند تا علیزاده آن را امضا کند و به آنها اجازه‬ ‫بدنام اوین در شمال تهران میفرستد‪ .‬جایی که مىتوانست‬
‫درآمد یک سال معمولی برای یک تاکسی بود‪ .‬مرد راننده‬ ‫دادند که موضوع را به اطلاع عموم نیز برساند و در صورتی‬ ‫در انتظار اعدام حتمى خود باشد‪.‬‬
‫که اوضاع بدتر شود‪ ،‬یک کمپین فشار عمومی به راه بیفتد‬ ‫(طبق گزارش عفو بینالملل‪ ،‬در دو سال پس از دستگیری‬
‫موافقت کرد‪.‬‬ ‫تا به عنوان آخرین راه حل بتوان از اعدام وی جلوگیری کرد‪.‬‬ ‫علیزاده‪ ،‬جمهوری اسلامی بیش از ‪ ٨5٠‬نفر را اعدام کرده‬
‫این سفر دو روز طول می کشد‪ .‬اقامت در هتل نیاز به‬ ‫است که اکثراً به دلیل جرائم مربوط به مواد مخدر‪ ،‬اما‬
‫مدرکی داشت که علیزاده نداشت‪ ،‬بنابراین گفت که در طول‬ ‫یک بیوگرافی مختصر نیز به وى دادند‪.‬‬ ‫برخی نیز به اتهام جاسوسی بوده از جمله یک ایرانی‪-‬‬
‫مسیر کمپ خواهند زد و کیسه خواب تهیه خواهد کرد‪.‬‬ ‫ون دن هوت با رئیس موزه ملی ایران تماس گرفت و‬ ‫انگلیسی متهم به جاسوسی برای ‪).MI6‬‬
‫او شماره تلفن راننده را گرفت و خواست که منتظر تماس‬ ‫تهدید کرد که اگر علیزاده سالم به ایالات متحده بازنگردد‪،‬‬ ‫اما مانند فئودور داستایوفسکی که بیش از یک قرن پیش‪،‬‬
‫ایران هرگز ‪ ٢5٠٠٠‬لوح ایلامی را که آیساک هنوز در اختیار‬ ‫از لوله تفنگهای جوخه مرگ تزار به پایین نگاه میکرد‪،‬‬
‫وی باشد‪.‬‬ ‫دارد‪ ،‬نخواهد دید‪ .‬علیزاده با یک دانشجوی سابق که ارتباط‬ ‫علیزاده هنوز زمان بیشتری در پیش داشت‪ .‬ماموران به‬
‫آنچه علیزاده به راننده تاکسی نگفت این بود که قبل ًا با‬ ‫خوبی با دولت ایران داشت تماس گرفت و ادعا کرد که ارزش‬ ‫او گفتند که در حصر خانگی قرار خواهد داشت که بطور‬
‫یک ماهیگیر در بندرعباس تماس گرفته بود که متخصص در‬ ‫این لوحهها میلیاردها دلار است‪ ،‬دروغى مصلحتى که برای‬ ‫دورهای او را چک کنند‪ ،‬با آپارتمانش تماس میگیرند تا‬
‫قاچاق ایرانیان از خلیج فارس و عبور از گشتهای سپاه‬ ‫مطمئن شوند که در خانه است و هر از گاهی برای بازدید‬
‫پاسداران مسلح با قایقهای تندرو‪ ،‬به امارات متحده عربی‬ ‫جلب نظر مقامات طراحی شد‪.‬‬ ‫به آنجا مى روند‪ .‬علیزاده مطمئن بود که کسى به سود وی‬
‫یا قطر بود‪ .‬این یک نقشه خطرناک بود‪ ،‬اما علیزاده فکر‬ ‫روزها در حصر خانگی گذشت‪ .‬سپس هفتهها و ماهها‪ .‬با‬ ‫در پروندهاش مداخله کرده است‪.‬‬
‫گذشت زمان‪ ،‬علیزاده به برنامه خود برای استفاده از لوحهها‬ ‫با وانت سفید بدون علامت‪ ،‬علیزاده در خیابانهای پر‬
‫میکرد این بهترین اقدام براى آزادی او است‪.‬‬ ‫به عنوان اهرمی برای تضمین آزادی خود‪ ،‬دیگر کمتر اعتماد‬ ‫ترافیک تهران به خانه منتقل شد‪ .‬ون جلوی آپارتمانش ایستاد‬
‫در روزهای قبل از فرار برنامهریزی شده‪ ،‬علیزاده عصبی‬ ‫داشت‪ .‬او که از فکر زندانی شدن و یک مرگ وحشتناک رنج‬ ‫و مأموران او را تا در خانه همراهی کردند و رفتند‪ .‬علیزاده‬
‫بود‪ .‬براى اینکه نمیتوانست به همه راههای احتمالی که‬ ‫تماشا میکرد که در غروب تهران ون با سرعت حرکت کرد‬
‫ممکن است اشتباه پیش برود فکر نکند‪ :‬ممکن است تاکسی‬ ‫میبرد‪ ،‬در افسردگی شدید فرو رفت‪.‬‬
‫در قسمتی از جاده خراب شود یا توسط پلیس به دلیل‬ ‫بدون لپتاپ او نمیتوانست کار کند‪ ،‬نه اینکه تمایل‬ ‫و از نظر دور شد‪.‬‬
‫خوابیدن در فضای باز بازجویی شود و از او درخواست‬ ‫زیادی به این کار داشت‪ .‬او در طول روز می نشست و‬ ‫افکار مختلفی در ذهن علیزاده میچرخید‪ .‬اگر قرار نبود‬
‫سریالهای ترکی و شبکههای خبری بینالمللی را تماشا‬
‫کارت هویت کنند‪.‬‬ ‫میکرد‪ .‬در شب‪ ،‬او یا مقدار زیادی از ویسکی غیرقانونی‬
‫سرانجام در اواسط ماه اوت‪ ،‬ناگهان یک روز صبح‪ ،‬تلفن‬ ‫خود مینوشید یا آنقدر قرص خواب مصرف میکرد که‬
‫زنگ خورد‪ .‬یک مامور امنیتی بود که به علیزاده گفت برود‬ ‫بیحال شود و بخوابد‪ .‬صبح روز بعد هم با احساسات مبهم‬
‫و بیحوصلگی از خواب بیدار میشد‪ .‬کم غذا میخورد و به‬
‫وسایلش از جمله پاسپورتش را تحویل بگیرد‪.‬‬
‫استاد باستانشناس مات و مبهوت مانده بود‪ .‬نهایتا شاید‬

‫نقشه براى فرار جسورانه ضروری نباشد‪ .‬آرامشی او‬