گزارشهای رسیده حاکی از آن است که روسها و سپاه قدس برای کشاندن هوانیروز و تعداد بیشتری از تکاوران به جنگ سوریه ارتش را تحت فشار قرار دادهاند اما موانع قانونی، کمبود داوطلب و ناکافی بودن تجهیزات باعث شده بجز موارد محدود این تصمیم هنوز عملی نشود.
بنا به خبرهای رسیده به کیهان لندن، در جریان سفر امیر حاتمی وزیر دفاع جمهوری اسلامی به مسکو (۱۵ و ۱۶ فروردین ۹۷) وزیر دفاع و مقامات روسیه از او خواستند که در مورد اعزام یگانهای بیشتری از ارتش به سوریه تصمیمگیری شود و همچنین شرایط استفاده نیروی هوایی روسیه از پایگاه نوژه همدان (شاهرخی) نیز فراهم شود.
یکی از مواردی که در دیدار اخیر الکساندر لاورنتیف فرستاده پوتین با علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در تهران (۲۱ فروردین) مطرح شد پیگیری همین موضوع بود که در نهایت شمخانی برای اعزام نیروهای ارتش به سوریه زمان بیشتری خواسته اما در مورد استفاده روسها از پایگاه نوژه قول مساعد داده است.
اعزام نیروهای ارتش ایران به سوریه به سه سال پیش برمیگردد. اوایل سال ۱۳۹۴ وقتی عطاءالله صالحی در ایران فرمانده ارتش بود، با گره خوردن جنگ در سوریه و کاهش توان سپاه قدس و صدمات جدی ارتش بشار اسد از طرف سپاه پیشنهاد کمک گرفتن از ارتش در جنگ سوریه با علی خامنهای مطرح شد و او نیز این پیشنهاد را با فرمانده وقت ارتش عطاءالله صالحی مطرح کرد و تصمیم را به خود او واگذار کرد ولی فقط توصیه کرد که اگر شرایط فراهم است این پیشنهاد مورد بررسی قرار گیرد.
آن زمان، پیشنهاد حضور ارتش در جنگ سوریه با مخالفتهای زیادی بین فرماندهان رده بالای آن مواجه شد. مخالفان معتقد بودند بر اساس اساسنامه سازمانی ارتش نمیتواند خارج از مرزهای ایران مأموریت انجام دهد. از سوی دیگر مخالفان اعلام کردند توانایی ارتش از نظر تجهیزات مناسب حضور در چنین میدانی نیست و از اینها مهمتر نیروی انسانی و پرسنل در بدنهی ارتش است که افکار عمومی و مردم نیز باید برای حضور ارتش در جنگ سوریه آمادگی ذهنی داشته باشند.
پس از افتضاح سپاه در استان حلب و سقوط خانطومان، فشار روسها بر جمهوری اسلامی برای کشاندن ارتش به سوریه بیشتر شد و در نهایت فرماندهان تصمیم گرفتند برای کمک به سپاه، گروه خیلی محدودی از میان «تکاوران داوطلب» به حلب اعزام شوند.
اولین گروه از «مدافعان حرم» وابسته به ارتش که در سوریه جان خود را از دست دادند به فروردین ۱۳۹۵ در حلب بر میگردد. کیهان لندن همان زمان با یک افسر تیپ ۶۵ در این مورد گفتگو کرد.
در همین دوران چهار نفر از خلبانان و تکنسینهای هوانیروز مورد تایید حفاظت اطلاعات ارتش و رکن ۲ تحت عنوان مستشار به سوریه اعزام شدند تا ضمن برآورد موقعیت میدانی جنگ سوریه، بررسی کنند که آیا تا چه میزان زیرساختهای ارتش بشار اسد که عمدتا بر اساس تجهیزات و الگوهای «شرق» به ویژه روسیه بنا شده برای استفاده از هلیکوپترهای هوانیروز ایران که همهی آنها آمریکایی هستند مهیاست.
این خلبانان بعد از بازگشت به ایران نتیجهی بررسیهای خود را از طریق فرمانده پیشین هوانیروز، هوشنگ یاری، در اختیار عطاءالله صالحی گذاشتند و تاکید کردند که پیچیدگیهای میدان جنگ در سوریه میطلبد که هم توانایی یگان هلیکوپتری افزایش پیدا کند، هم تجهیزات و قطعات مورد نیاز برای اورهال هلیکوپترها تامین شود و هم بر اساس مدل جنگهای داخلی سوریه تاکتیکهای گروهی ویژهی جنگهای نیابتی طراحی و تمرین شود.
هوشنگ یاری فرمانده پیشین هوانیروز با توجه به امکانات و تجهیزات مستهلک این یگان از منتقدان پشتیبانی نظامی از سپاه در سوریه بود؛ با این حال بر اساس دستور ستاد کل این مسئولیت در سال ۹۴ به عهده پایگاه یکم رزمی هوانیروز کرمانشاه که بزرگترین و قویترین گردانهای هلیکوپترهای کبرا در آن مستقر هستند واگذار شد که در آن زمان فرمانده آن سرتیپ دوم خلبان یوسف قربانی بود.
همان سال تمرین گردانهای رزمی کرمانشاه بر اساس «جنگ نیابتی» در کرمانشاه آغاز شده و در رزمایش بیت المقدس در منطقهی «تنگه کنشت» و «سر پل ذهاب» به طور اختصاصی به اجرا درآمد.
خوشخدمتی خلبان یوسف قربانی در نهایت باعث شد او در خرداد سال ۱۳۹۶ جانشین هوشنگ یاری و فرمانده هوانیروز شد؛ ولی با همه این احوال، اعزام هلیکوپترهای هوانیروز ارتش به سوریه از دستور خارج گشت.
گفته میشود یکی از مراکزی که در سوریه مورد بازدید مستشاران هوانیروز جمهوری اسلامی قرار گرفت پایگاه التیفور (T4) بود که چند روز پیش در ۲۱ فروردین ۹۷ هدف حمله هوایی قرار گرفت که به اسراییل نسبت داده میشود.
در دو سال گذشته رژیم ایران تلاش کرد در هوانیروز با استفاده از امکانات محدود، یگان هلیکوپترها را تقویت و اورهال کند. نصب دوربین دید در شب، لانچر و سیستمهای ناوبری الکترونیک و ساخت چند مدل موشک از جمله این برنامهها بوده است.
در اواسط سال ۱۳۹۶ یک فروند هلیکوپتر ۲۰۹ اورهال شده برای تست دوربین دید در شب پرواز کرد اما سیستم جواب نداد و این هلیکوپتر در نصرآباد اصفهان سقوط کرد و دو خلبان آن جان باختند.
با برکناری صالحی و انتصاب عبدالرحیم موسوی عملا چاکری و گماشتگی در برابر «رهبر» و فرماندهان سپاه، در رأس ارتش تبدیل به افتخار شد و به تابوت سپردن ارتش ملی کلید خورد. با این حال همچنان بخشی از فرماندهان سپاه اعتماد لازم را به ارتشیها ندارند.
خلاء یگان هلیکوپتری مستقر در منطقه برای کمک به «جبهه مقاومت»، سپاه را در سال ۱۳۹۲ به فکر تاسیس هوانیروز انداخت و اوایل اسفند سال ۱۳۹۶ نخستین مرکز آموزشهای هوانوردی، «مرکز تحقیقات بالگردی و مرکز تعمیرات تخصصی بالگرد هوانیروز» را برای خود افتتاح نمود و حتی اقدام به ساخت هلیکوپترهایی با عنوان شاهد ۲۷۸ کرد.
حالا روسیه و سپاه به دنبال آن هستند در جریان عملیات آزادسازی ادلب که قرار است در هفتههای آینده آغاز شود بتوانند از یگانهای ارتش ایران نیز استفاده کنند.
طبق اطلاعات به دست آمده، علاوه بر مستشارانی از هوانیروز، از یگان پهپادهای نیروی زمینی و جنگال (جنگ الکترونیک)، تفنگداران دریایی نیز به سوریه اعزام شدهاند که این گروه در پادگان غورین در استان لاذقیه مستقر بودهاند.
اختلاف بدنهی ارتش و سپاه برای اعزام به سوریه
بخشی از مخالفتها در بدنهی ارتش و کمبود داوطلب اعزام، مربوط به تفنگداران دریایی ارتش است. این مسئله آنقدر علنی شده که به گوش علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی نیز رسیده است. روز ۲۷ فروردین ۹۷ آیتالله غلامعلی صفاییبوشهری امام جمعه بوشهر و نماینده ولی فقیه در این استان در دیدار با فرماندهان و مدیران ردههای مختلف «منطقه دوم نیروی دریایی سپاه»، گفته «حمایت و تقویت سپاه یک واجب شرعی و تضعیف آن حرام است و کسانی که سپاه را تضعیف میکنند در مسیر آمریکا و صهیونیست گام برمیدارند.»
«منطقه دوم نیروی دریایی ارتش» نیز در بوشهر است و قرار بود با کمک سپاه در لاذقیه پایگاه نظامی ایجاد کنند.
بحال ملت وکشوری باید گریست که نیروهای نظامی آن به بهانهٔ «واجبات شرعی» به میدانهای یک جنگ وحشیانهٔ خارجی فرستاده شود
خلأ یگان رزمی هلیکوپتری برای تقویت محور مقاومت محسوس است .. // ساعتی پیش پرواز ۲۴ هلیکوپتر در آسمان رباط کریم مشاهده شد (یوتوب)
چندتا هلیکوپتر کبرا دارن که اونا رو هم مى خوان نابودش کنند، واقعا که ملت ایران لیاقت بیش از این رو نداره، راست گفتن که هر ملتى لایق دولتشه هر چه مى کشیم از بیعرضگى و بى جنمى خودمان هست هیچکس مقصر نیست ، نه خمینى و نه خامنه اى و نه هیچکس دیگر ، ملت ایران مشکل دارند و بس، یه ملت منفعل و بى خاصیت و ترسو
رفتن ارتش به سوریه براى جنگهاى نیابتى ، براى بقاى بشار الأسد ، و خشنودى پوتین!! ، بدون هیچ هدف و انگیزه ، مخالف منافع ملى و انسانى و خلاف وجدان ، شرافت و کرامت انسانیست .
حتى اگر ارتشیان مجبور به استعفا بشوند ، شرافتمندانه تر است که دستشان بخون سورى ها اغشته شوند و خداى ناکرده خود بدون هیچ دلیلى کشته شوند .
اولین سود شرکت دادن ارتش در برنامه جنگ خانمانسوز سوریه همانا کم کردن خطر خودکار شدن ارتش در کشور به سود معترضان و مخالفان این نظام تبهکار و پیوستن ارتش به مردم است
در با تلاق سوریه چقدر سرباز ایرانی باید پیشمرگ اسد جانی شوند. شرم وننگ بر شما وطن فروشان بیوطن
سپاه این نهاد بی عرضه بی لیاقت بی کفایت حتی از عهده وظائف خود در داخل ایران برنمیاید یک نهاد سربار و انگل مصرفی دزد بودجه بر که تنها با انحلال و واضمحلال عناصر ناپاک و نابابش و ادغام آن دسته از ارکان مناسبش در ارتش مشکل عقب ماندگی کشور بهبود میابد وجود این نهاد نامشروع در کشور که در هیچ نقطه ای از دنیا سابقه نداشته و ندارد باعث سقوط اقتصادی اخلاقی و فرهنگی و اجتماعی کشور و ازبین رفتن اعتبار بین المللی ایران شده است نهادی که بیشتر اعضاّ آن مجرمین و افراد سابقه دار زندانها باشند برای هیچ کشوری اعتبار و افتخار ایجاد نمیکند