در حالی که میانگین سرعت اینترنت موبایل و ثابت در جهان افزایش یافته اما سرعت اینترنت موبایل در ایران طی تیرماه امسال سه پله کاهش یافته است.
گزارش جدید «اسپیدتست» از وضعیت سرعت اینترنت ثابت و موبایل در جهان نشان از ادامه کاهش سرعت اینترنت موبایل در ایران دارد. دو کشور امارات و قطر در همسایگی ایران در رتبه‌های اول و دوم سرعت اینترنت موبایل قرار گرفته‌اند.
طبق گزارش اسپیدتست در ماه ژوئیه برابر با تیرماه سرعت اینترنت ثابت در ایران به صورت جزیی افزایش یافته اما سرعت اینترنت موبایل کاهش پیدا کرده است. رتبه اینترنت موبایل تغییر نداشته اما رتبه اینترنت ثابت با وجود افزایش سرعت باز هم کاهش یافته است.
این گزارش افزوده که سرعت اینترنت ثابت در ایران از ۱۱/۸۰ مگابیت بر ثانیه در گزارش قبلی که تیرماه منتشر شده بود، به ۱۲/۱۱ مگابیت بر ثانیه افزایش یافته است. اینهمه در حالیست که رتبه ایران در زمینه سرعت اینترنت ثابت با سه رتبه کاهش روبرو و در انتهای جدول در رده ۱۴۸ جهان قرار دارد.
در سطح جهان نیز سنگاپور بالاترین سرعت اینترنت ثابت را در اختیار کاربران قرار می‌دهد و این سرعت برابر ۲۴۷/۴۴ مگابیت بر ثانیه است. در رتبه دوم هنگ‌کنگ با سرعت ۲۴۲/۹۹ مگابیت بر ثانیه قرار گرفته و در رتبه‌های بعدی هم به ترتیب کشورهای شیلی، امارات متحده عربی و تایلند قرار دارند.
سرعت اینترنت موبایل در ایران نیز از ۳۴/۶۵ مگابیت بر ثانیه در خردادماه به ۳۳/۴۴ مگابیت بر ثانیه در تیرماه کاهش یافته که کشور را در رتبه ۶۷ جهان قرار داده است.
در بخش اینترنت موبایل امارات متحده عربی و قطر به ترتیب در رتبه‌های اول و دوم جهان قرار دارند. این دو کشور به ترتیب سرعتی برابر ۲۰۵/۷۷ مگابیت بر ثانیه و ۱۸۶/۳۳ مگابیت بر ثانیه را در اختیار شهروندان خود قرار می‌دهند. کویت، اروگوئه و کره جنوبی نیز به ترتیب در رتبه‌های بعدی بالاترین سرعت اینترنت موبایل قرار دارند.
پس از انتشار گزارش پیشین «اسپیدتست» که تیرماه منتشر شده بود، انجمن تجارت الکترونیک تهران اعلام کرد که معیار سرعت اینترنت نمی‌تواند فقط «اسپیدتست» باشد. این انجمن تأکید کرده که سرعت اینترنت ایران از کشورهایی چون میانمار هم پایین‌تر است.
انجمن تجارت الکترونیک تهران در رابطه با اینکه چرا سرعت ایران در «اسپیدتست» بالاتر از آمارهای استخراج‌شده از سایر پایگاه‌های معتبر است، توضیح داده بود که «اسپیدتست» به صورت پیش‌فرض کاربر را به نزدیک‌ترین سرور در کشور متصل می‌کند.
به گفته کارشناسان فنی این انجمن، «اسپیدتست» تنها سرعت ارتباطات داخلی را اندازه‌گیری می‌کند. در این گزارش آمده است که: «اسپیدتست بجای سنجش کیفیت سرعت اینترنت، به بررسی کیفیت لایه Access شبکه کشور می‌پردازد.»
از سوی دیگر گزارش‌ها از سرعت پایین اینترنت در ایران در حالی منتشر می‌شود که ابراهیم رئیسی هفتم تیر ۱۴۰۲ دستور داده بود برای حل مشکل کُندی اینترنت، کارگروهی متشکل از مرکز ملی فضای مجازی و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ایجاد شود و حداکثر تا یک ماه بعد از تشکیل راهکار بدهد.
با گذشت بیش از یک ماه و نیم همچنان اختلال و کاهش سرعت اینترنت در ایران ادامه دارد و شهروندان از «اینترنت افتضاح» شکایت دارند.
وبسایت «عصر ایران» با اشاره به دستور رئیس دولت برای افزایش اینترنت نوشته که «اگر این دستور هم مثلا بعد از ۵۰ سال به مقصد رسید و مسئولان اینترنت آن زمان دریافتش کردند، جای هیچگونه تعجبی نیست و ترتیب اثر می دهند. مهم این است که دیر و زود دارد ولی سوخت و سوز ندارد. بالاخره نوادگان ما هم اینترنت پر سرعت می‌خواهند و نصیب آنها بشود هم خوشحال می‌شویم.»
جدا از کُندی سرعت اینترنت در ایران، فیلترینگ نیز یکی دیگر از ابزارهای سرکوب شهروندان است که از سوی جمهوری اسلامی سال‌هاست انجام شده است. فیلترینگ و کاهش سرعت مشکلات زیادی برای کسب و کارها ایجاد کرده و زیان گسترده‌ای را به استارتاپ‌ها و کسب و کارهایی بر پایه اینترنت و شبکه‌های اجتماعی وارد کرده است. جمهوری اسلامی در طرحی به عنوان «طرح صیانت» محدودسازی اینترنت را بیش از پیش و بطور گسترده در دستور کار قرار داده است.
شرکت «Top۱۰Vpn» که در زمینه آزمایش و بررسی خدمات VPN فعالیت دارد اوایل سال میلادی کنونی گزارشی از خسارت‌های ناشی از محدود ساختن اینترنت در کشورهای مختلف منتشر کرده است. بر اساس این گزارش در سال ۲۰۲۲ ایران در کنار روسیه و قزاقستان بیشترین خسارت‌های اقتصادی ناشی از محدودیت‌های اینترنتی توسط دولت‌های مستقر را متحمل شده‌اند.
بر اساس رده‌بندی شرکت «Top۱۰Vpn» محدودیت‌های اینترنتی در روسیه همزمان با آغاز حمله ولادیمیر پوتین به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲، خسارتی بالغ بر ۲۲ میلیارد دلار را برای اقتصاد این کشور در پی داشته است. پس از ایران که با خسارت ۷۷۳ میلیون دلاری در رتبه دوم قرار دارد، کشورهای قزاقستان با خسارت ۴۱۰ میلیون دلاری، میانمار با خسارت ۲۴۱ میلیون دلاری و ازبکستان با خسارت ۲۲۰ میلیون دلاری در رتبه سوم تا پنجم قرار گرفته‌اند.
۷۷۳ میلیون دلار خسارت ناشی از قطع اینترنت در ایران طی یک سال!
محدود ساختن اینترنت در ایران در سال جدید میلادی با وجود آرام شدن اعتراضات خیابانی شدت پیدا کرد. مؤسسه Surfshark تجزیه و تحلیلى ۶ ماهه از اختلال و قطع اینترنت بر اساس Internet Shutdown Tracker (ردیابی قطع اینترنت) انجام داده که بر این اساس در نیمه اول سال ۲۰۲۳، در ایران نسبت به سال قبل با ١١ مورد ثبت شده، محدودیت اینترنت بیشتری وجود داشته است.
نام ایران در نیمه اول سال ٢٠٢٣ به عنوان کانون جهانی محدودیت‌های اینترنت مطرح شده است بطوری که مسئول ١۴ محدودیت از ۴٢ محدودیت جدید ثبت شده در سراسر جهان بوده است.
هندوستان با ٩ و پاکستان با ٣ مورد ثبت شده با فاصله نزدیک بهم بعد از ایران قرار دارند. بطور کلی قاره آسیا ٧١ درصد از محدودیت‌های جدید را به خود اختصاص داده است که اهمیت چشمگیر منطقه را در این چالش جهانی نشان می‌دهد.
افزایش محدودیت‌های اینترنت به ویژه در ایران نگران کننده است، زیرا این کشور در نیمه اول سال ۲۰۲۳ از تمامى محدودیت‌های اینترنت خود در سال ۲۰۲۲ فراتر رفته است.
انجمن تجارت الکترونیک تهران نیز تیرماه امسال گزارش تحلیلی از اختلالات، محدودیت‌ها و سرعت اینترنت در ایران منتشر کرده است. در این گزارش آمده بود که رکود گسترده و تعطیلی چشمگیر شرکت‌های فناوری و مهاجرت متخصصان فناوری و انتقال استارتاپ‌ها به کشورهای همسایه به خاطر کیفیت اینترنت رخ داده است. این انجمن معتقد است وضعیت رو به افول اینترنت در ایران علاوه بر ایجاد مشکلات فنی، باعث ناامیدی گسترده متخصصان فناوری شده است.
کیفیت اینترنت در ایران در وضعیت «بحرانی» گزارش شده و آمده بود که اینترنت ایران در بین ۱۰۰ کشور با بیشترین تولید ناخالص ملی، ایران پس از میانمار دومین اینترنت پراختلال و پس از چین، دومین اینترنت محدود دنیا را دارد. این گزارش همچنین تأکید کرده که اینترنت ایران جزو ۵ اینترنت کُند جهان است.
بررسی‌های این انجمن روی دامنه‌ها و آی‌پی‌های لیسـت خاکستری که اکثریت اینترنت را شامل می‌شوند نشان می‌دهد تجهیزات حاکمیتی با ایجاد اختلال عمدی باعث می‌شوند تا ۵۰ درصد داده‌های ارسالی به این مقاصد با مشکل مواجه شوند. این انجمن اعلام کرده این موضوع دلیل اصلی محسوس و مورد اعتراض شدید این روزهای کاربران در استفاده از اینترنت است.
این گزارش افزوده بود که علاوه بر ۴۵ وبسایتی که حداقل در نصف موارد در دسترس نبودند، ۱۴ وبسایت اختلالی بین ۱۰ تا ۵۰ درصدی را از خود نشان دادند.
انجمن تجارت الکترونیک تهران دلیل اصلی اختلالات حاکم در اینترنت را سیاست جدید و غلط فیلترنگ هوشمند اجرا شده توسط وزارت ارتباطات عنوان کرده است. این انجمن دقیقاً گفته که بر اساس بررسی آنها در حال حاضر هر نوع ترافیک اینترنتی در صورتی که به صورت موردی و از سمت نهادهای مسئولِ مجاز «وایت لیست» نشده باشد، به صورت خودکار دچار اختلال می‌شود.
انجمن تجارت الکترونیک تهران با بیان اینکه «احتمالاً بخاطر مقابله با VPNها، اختلال‌های عمدی روی تمامی IPها و ارتباطات کشور وجود دارد» نوشته که برای اثبات فرضیه خود تست‌هایی روی اینترنت شبکه همراه اول و ایرانسل انجام داده که بر اساس خروجی نتایج این تست‌ها، یا ترافیک اینترنت ایران به خارج Lost شده و یا به دلیل مشکلات حاکم بر شبکه، امکان تست گرفتن وجود ندارد.
گزارش تکاندهنده انجمن تجارت الکترونیک ایران از وضعیت اینترنت کشور
جلال رشیدی کوچی نماینده مخالف با طرح صیانت گفته که بر اساس اصل ۷۹ قانون اساسی ادامه فیلترینگ اینستاگرام و واتساپ یک عمل کاملاً غیرقانونی است. این نماینده مجلس شورای اسلامی افزوده که اجرای قانون در کشور سلیقه‌ای است و قانون باید تنها ملاک کار باشد. البته باید بگوییم که فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی توسط مقام‌های دولتی مانند شورای امنیت کشور اجرایی شده است.
جلال رشیدی کوچی با اشاره به فیلترینگ و قطع گسترده اینترنت پس از اعتراضات سال گذشته افزوده که «سال گذشته شرایط اضطراری در کشور ایجاد شد و پلتفرم‌هایی هم به بحرانی‌ترشدن فضا کمک کردند. تشخیص دولت این بود که این پلتفرم‌ها را به‌صورت موقت فیلتر کند. شخص رئیس جمهور در‌این‌باره صحبت کردند و وزیر کشور هم توضیحاتی دادند که تا آرام‌شدن فضا این پلتفرم‌ها را فیلتر می‌کنیم. اما در کمال ناباوری همچنان این روند ادامه دارد».
در این میان وزارت ارتباطات دولت هم در زمینه قطع و کُندی اینترنت و فیلترینگ از خود سلب مسئولیت کرده و گفته که تصمیم به قطع و کاهش سرعت اینترنت و فیلترینگ از سوی مقام‌های حاکمیتی نظیر شورای امنیت کشور صورت گرفته است.
