بانک مرکزی تا اطلاع ثانوی نرخ تورم را اعلام نخواهد کرد!

بانک مرکزی در اقدامی عجیب اعلام کرده است نرخ تورم در ایران تا اطلاع ثانوی از سوی این بانک اعلام نخواهد شد. بانک مرکزی علت این تصمیم را «به حداقل رساندن اختلافات آماری» عنوان کرده است.

پیش از این بانک مرکزی و مرکز آمار ایران دو نهاد رسمی برای اعلام نرخ تورم و دیگر آمارهای اقتصادی در ایران بوده‌اند. اکنون مدیر اداره آمارهای اقتصادی بانک مرکزی گفته است از این پس برای جلوگیری از اختلافات آماری تنها مرکز آمار ایران نرخ تورم را اعلام خواهد کرد.

این تصمیم در شرایطی گرفته شده که بانک مرکزی در ماه‌های گذشته و در اوج فشارهای تورمی و بحران اقتصادی معمولا آمارهایی را از شاخص‌های قیمتی ارائه می‌کرد که نسبت به آمارهای مرکز آمار اعداد درشت‌تری را نشان می‌داد.

محمود چلویان مدیر اداره آمارهای اقتصادی بانک مرکزی در توضیح این تصمیم ناگهانی بانک مرکزی گفته است: «آمارهای تولیدشده توسط این دو نهاد طیف گسترده‌ای از موضوعات و متغیرها را پوشش می‌دهد و در مواردی هم آمارهای مشترکی تولید می‌شود که به عنوان مثال می‌توان به نرخ تورم شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی اشاره کرد.»

محمود چلویان با اشاره به تفاوت نتایج نرخ تورم بانک مرکزی گفته است: «در برخی از مقاطع زمانی بین نتایج نرخ تورم بانک مرکزی و مرکز آمار اختلاف محسوسی رخ می‌دهد و در بررسی‌های انجام شده عمده دلایل این امر مربوط به تفاوت سال پایه، دوره‎های احصاء (آمارگیری) هزینه‌های خانوارها، تناسب نظام جمع آوری داده ها به منظور کاهش خطای غیر نمونه گیری و عوامل دیگر بوده است.»

این مقام مسئول بانک مرکزی در خصوص دلیل عدم انتشار نرخ تورم آذرماه توسط بانک مرکزی گفته است که «اخیرا‍ً نیز بین نتایج شاخص تورم اعلامی بانک مرکزی و مرکز آمار تفاوت هایی رخ داده است که ممکن است برای عموم باعث سردرگمی و سوء تفاهم شود، به همین دلیل و باتوجه به اینکه مرکز آمار ایران نرخ تورم را قبل از بانک مرکزی منتشر می‌کند، تصمیم گرفته شده تا نتایج شاخص تورم بانک مرکزی فعلا منتشر نشود تا با انجام بررسی‌های تخصصی و کارشناسی دوجانبه در خصوص اختلافات آمارها، این اختلافات به حداقل ممکن کاهش یابد.»

محمود چلویان گفته است بانک مرکزی از این پس و به روال سابق به فرایند تولید آمارهای خود و انتشار دیگر شاخص‌های اقتصادی نظیر شاخص بهای تولیدکننده ادامه خواهد داد.

با این وجود به نظر می‌رسد دقیق‌تر بودن آمار ارائه شده از سوی بانک مرکزی نسبت به اعداد و ارقام مرکز آمار ایران موجب اختلافات و یا اعمال فشارهایی بر بانک مرکزی شود. قدرت‌الله امام‌وردی اقتصاددان و استاد دانشگاه در این‌باره معتقد است: «بانک مرکزی در جمع آوری آمارهای اقتصادی از نمونه آماری گسترده‌تر و بزرگتری استفاده می‌کند و همین هم باعث می‌شود آمارهای این نهاد دقیق‌تر باشد. همچنین تعداد شاخص‌هایی هم که این نهاد از شهرها و روستاهای مختلف مورد استفاده قرار می‌دهد بیشتر است.»

به عقیده این اقتصاددان «زمانی که آمار دقیق و صحیح وجود نداشته باشد نمی‌توانیم راه به جایی ببریم و در مسیر شفافی حرکت کنیم. این مساله مخصوصا درباره آمارهای بانک مرکزی که به صورت دقیق‌تری وضعیت عمومی اقتصاد را نشان می‌دهد بیشتر هم صدق می‌کند.»

وبسایت بانک مرکزی در روز پنجشنبه ششم دی‌ماه برای لحظاتی نرخ تورم ماه آذر را روی خروجی خود قرار داد اما پس از مدت زمان کوتاهی آن را حذف کرد. این آمار که برای دقایق اندکی منتشر شد نشان می‌داد که تورم ۱۲ ماهه منتهی به آذرماه ۲۴درصد و تورم نقطه به نقطه در این ماه به بالای ۴۲درصد رسیده است.

این در حالیست که آمار ارائه شده از تورم آذرماه از سوی مرکز آمار ایران ارقامی پایین‌تر را نشان می‌داد بطوری که تورم ۱۲ ماهه آذرماه توسط این مرکز ۱۸درصد عنوان شده بود.