دادستان کل کشور با صدور بخشنامه‌ای خطاب به دادستان‌های عمومی و انقلاب مراکز استان‌ها بر «پایش و نظارت بر فرایند آموزش کودکان و نوجوانان بازمانده از تحصیل» تاکید کرد.
محمد موحدی دادستان کل کشور با صدور بخشنامه‌ای خطاب به دادستان‌های عمومی و انقلاب مراکز استان‌ها بر پایش و نظارت بر فرآیند آموزش کودکان و نوجوانان بازمانده از تحصیل تأکید کرد.
وی در این بخشنامه آورده که «گزارش تحلیلی راجع به اطفال و نوجوانان بازمانده از تحصیل به ضمیمه تدابیر و راهکار‌های پیشنهادی در حوزه استان از آموزش و پرورش محل اخذ شود.»
او همچنین از دادستان‌های عمومی و انقلاب خواسته «در نشستی با دعوت از مدیران و مسئولان مرتبط استانی ضمن علت کاوی دقیق موضوع و با استفاده از تمامی ظرفیت‌های موجود استان، حداکثر تا پایان مهرماه زمینه‌ی اجرایی شدن تدابیر کارشناسی اتخاذ شده به منظور کامل شدن پوشش آموزشی فراگیر در تمامی نقاط استان فراهم شود.»
در بخش دیگری از این بخشنامه آمده «در مواردی که والدین، اولیاء، سرپرستان قانونی یا متولی امر نگهداری و مراقبت، از ثبت نام کودک اجتناب می‌کنند، یا در موارد اختلاف والدین با هم یا اختلاف، ولی با حاضن (حضانت گیرنده)، که موجب ورود آسیب به سلامت، امنیت یا تاخیر و وقفه در آموزش طفل و نوجوان می‌شود و وی را در معرض خطر قرار می‌دهد … .»
دادستان کل کشور البته بز ثبت‌نام همه کودکان مهاجر افغانستانی نیز تأکید کرده و نوشته «با توجه به قانون حمایت از اطفال و نوجوانان و ماده ۲ آیین نامه اجرایی آموزش اتباع مجاز خارجی مبنی بر پوشش تحصیلی کامل همه اطفال و نوجوانان مقیم کشور صرف نظر از ملیت آنان، تمامی افراد زیر ۱۸ سال باید در مدارس ثبت نام شوند و عذری برای امتناع از پذیرش آنان وجود ندارد.»
محمد موحدی همچنین تأکید کرده که در مورد تمامی اطفال و نوجوانان مقیم مراکز نگهداری (بهزیستی، کانون اصلاح و تربیت و…) با همکاری بخش‌های مرتبط نسبت به پوشش تحصیلی فراگیر برای تمامی جامعه هدف اقدام شود.
در حالی که عدم دسترسی بسیاری از کودکان ساکن روستاهای دور افتاده به مدرسه در محل زندگی، و عدم دسترسی به سرویس رفت و آمد به مدارس روستاها و شهرهای همجوار از دلایل مهم در ترک تحصیل دانش‌آموزان به شمار می‌رود، دادستان کل کشور در بخشنامه صادره نوشته «وزارت راه وشهرسازی و بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در طرح‌های توسعه مناطق مسکونی شهری و روستایی مکلف به پیش‌بینی فضا‌های آموزشی لازم می‌باشند، با برگزاری نشست‌های کارشناسی و ملاحظه طرح‌های تفصیلی و هادی، آخرین وضعیت استان را از این حیث ارزیابی کرده و حسب مورد عمل به تکالیف قانونی را به دستگاه‌های مربوط یاد آوری نمایید.»
این بند از بخشنامه البته شامل کودکانی که هم‌اکنون به دلیل عدم دسترسی به فضای آموزشی ترک تحصیل می‌کنند نمی‌شود چرا که دستوری زمانبر و برای آینده است!
بخشنامه دادستانی کل کشور در حالی منتشر شده که در هفته‌های منتهی به بازگشایی مدارس و آغاز سال تحصیلی، گزارش‌ها از ترک تحصیل ده‌ها هزار دانش‌آموز در کشور حکایت دارد.
مسعود بهرامی مدیرکل آموزش و پرورش استان تهران اعلام کرده «حدود ۱۰۰۰۰ تا ۱۲۰۰۰ واجد شرایط ورود به کلاس اول ابتدایی در این استان هنوز برای ثبت‌نام مراجعه نکرده‌اند.»
رضوان حکیم‌زاده معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش نیز هفته گذشته اعلام کرد ۱۶۴ هزار کودک بازمانده از تحصیل در مقطع دبستان در ایران وجود دارد.
معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش گفته بود «در سال تحصیلی ۱۴۰۲ _ ۱۴۰۳ حدود ۲۱۶ هزار کودک بازمانده از تحصیل در دوره ابتدایی داشتیم که پیگیری شده‌اند و حدود ۳۱ هزار نفر از این کودکان طی سال تحصیلی جذب شده‌اند.»
محمد مولوی عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی نیز تیرماه امسال گفته بود ۲۷۹ هزار دانش‌آموز به دلیل «مشکلات مالی» ترک تحصیل کرده‌اند.
ترک تحصیل دانش‌آموزان به دلیل فقر و نبود امکانات؛ آموزش و پرورش به دنبال «ادبستان» با نیروهای ارزشی!
فقر و ناتوانی خانواده‌ها در تأمین هزینه تحصیل، کار کودکان برای تأمین بخشی از بودجه مورد نیاز خانواده، و همچنین عدم دسترسی دانش‌آموزان ساکن در روستاهای دورافتاده به مدرسه و سرویس رفت و آمد به مدرسه از جمله اصلی‌ترین عوامل ترک تحصیل دانش‌آموزان عنوان شده است.
مرکز آمار ایران در گزارشی اعلام کرده در سال تحصیلی ۱۴۰۱ -۱۴۰۲ در مقاطع تحصیلی مختلف ۹۲۹ هزار و ۷۹۸ نفر از تحصیل بازماندند. سال گذشته، ۱۵ تا ۱۷ ساله‌ها بیشترین تعداد ترک تحصیل را داشتند.
مرکز پژوهش‌های مجلس، ۲۰ اسفند ۱۴۰۱ از افزایش ۱۷ درصدی دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در مدت شش سال خبر داده بودد: «آمار بازماندگان از تحصیل هم‌سو با سیاستگذاری‌ها و در جهت کاهش و در نهایت به صفر رسیدن نیست. بلکه این نرخ در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ نسبت به سال تحصیلی ۱۳۹۵-۱۳۹۴ به میزان ۱۷.۱۵ درصد افزایش یافته است.»
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، «نرخ جذب بسیار ناچیز کودکان بازمانده از تحصیل در کنار تعداد بالای ترک تحصیل سالیانه از ۳۴۷ هزار نفر تا ۲۷۰ هزار نفر موجب شده روند بازماندگی از تحصیل در نظام آموزش و پرورش رو به رشد باشد.»
ترک تحصیل به دلیل فقر برای ایرانی‌ها؛ سهمیه و تخفیف شهریه برای اتباع خارجی
محمدرضا نیک‌نژاد عضو کانون صنفی معلمان فروردین امسال در گفتگو با روزنامه «هم‌میهن» با اشاره به نرخ فزاینده ترک تحصیل دانش‌آموزان گفته بود که «شکم گرسنه، خیلی نمی‌تواند به مسائلی مانند فرهنگ، رعایت حقوق و… فکر کند. شرایط اقتصادی فعلی هم نشان می‌دهد که سال بسیار بدی خواهیم داشت؛ اولین نقطه‌ای هم که تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد، آموزش است. براساس اخباری که از دل ساختار و زبان مسئولان می‌شنویم حدود ۴-۳ میلیون دانش‌آموز بازمانده از تحصیل هستند که بسیاری از آنها ریشه اقتصادی دارند، یعنی خانواده‌هایی که نمی‌توانند هزینه تحصیل دانش‌آموز خود را تأمین کنند.»
به گفته این فعال صنفی آموزگاران، بخش آموزش در زندگی امروز و فردای دانش‌آموز ناکارآمد است و نمی‌تواند مهارتی را آموزش دهد و طبیعتاً دانش‌آموزان از تحصیل گریزان می‌شوند، همچنین درس نخواندن هم نوعی از بازماندگی از آموزش است. آموزش ناکارآمد و بدون‌کیفیت هم نوعی بازماندگی از آموزش است. دانش‌آموزانی که در سال‌های اخیر گمان می‌کنند از مسیر آموزش به اهداف اقتصادی و اجتماعی خود نمی‌رسند، از آموزش گریزان شده و قید تحصیل را می‌زنند؛ خطری که بسیار جدی است.
مسعود زمردیان مؤسس آموزشگاه کودکان استثنایی در فردیس البرز آذرماه گذشته در گفتگو با «اعتماد» گفته بود که «کمبود امکانات مالی و دوری مسیر به دلیل عدم توانایی پرداخت هزینه‌های بسیار گزاف سرویس ایاب و ذهاب منجر به ترک تحصیل بعضی از دانش‌آموزان استثنایی می‌شود، چرا که بسیاری از این عزیزان از بضاعت مالی کمی برخوردار بوده و در فقر شدید بسر می‌برند.»
مسعود زمردیان با بیان اینکه «در سفره بسیاری از این خانواده‌ها و بچه‌های‌شان اقلام اساسی مانند مرغ، گوشت، میوه، مواد پروتئینی و… پیدا نمی‌شود» گفته بود از ۱۸۰ نفر دانش‌آموز این مرکز تقریبا بیش از ۱۰۰ نفر از آنها از خانواده‌های بسیار بی‌بضاعت و در سطح خیلی پایین زیر خط فقر هستند.
هادی موسوی نیک کارشناس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی نیز آبان‌ماه پارسال گفته بود که یک و نیم میلیون کودک در آستانه ترک تحصیل قرار دارند و ۱۴ میلیون کودک نیز در خانوارهایی زندگی می‌کنند که حداقل سبد غذایی را نمی‌توانند دریافت کنند.
هادی موسوی‌نیک گفته که بر اساس آمار آموزش و پرورش حدود ۴۵۰ هزار کودک بازمانده از تحصیل داریم، حدود یک و نیم میلیون نفر کودک در معرض بازماندگی از تحصیل داریم.
نرخ بالای و صعودی ترک تحصیل دانش‌آموزان، در کنار مشکلات دیگری از جمله کاهش شدید کیفیت آموزش، ناایمن بودن مدارس، کمبود کلاس درس و آموزگار، ساختار آموزشی ایران را بحران‌زده کرده است. اینهمه در حالیست که مسعود پزشکیان رئیس دولت چهاردهم دستور داده که روز اول مهر و همزمان با آغاز سال تحصیلی جدید در ایران، در همه مدارس سرتاسر کشور نماز جماعت برگزار شود! در آنسو علیرضا کاظمی وزیر آموزش و پرورش گفته «باید نماز را به دغدغه اصلی دانش‌آموزان و معلمان تبدیل کنیم.»
