دولت دونالد ترامپ در حال بررسی طرحی برای متوقف کردن و بازرسی نفتکش‌های جمهوری اسلامی در دریا تحت یک توافق بین‌المللی با هدف مقابله با گسترش سلاح‌های کشتار جمعی است.
رئیس جمهور آمریکا با هدف جلوگیری از دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای، متعهد شده است که کارزار «فشار حداکثری» علیه حکومت ایران را احیا کند و صادرات نفت آن را به «صفر» برساند.
یکی از منابع می‌گوید: «نیازی به غرق کردن کشتی‌ها یا بازداشت افراد نیست تا اثر بازدارنده‌ای ایجاد شود.» او افزود، «تأخیر در تحویل نیز عدم اطمینان را در شبکه تجارت غیرقانونی ایجاد می‌کند.»
دولت آمریکا در حال بررسی این موضوع است که آیا بازرسی در دریا می‌تواند تحت چارچوب «ابتکار امنیت اشاعه» (PSI) که در سال ۲۰۰۳ راه‌اندازی شد، انجام شود. هدف از این ابتکار جلوگیری از قاچاق سلاح‌های کشتار جمعی است.
این ابتکار به رهبری آمریکا شکل گرفت و بیش از ۱۰۰ کشور آن را امضاء کرده‌اند. یکی از منابع گفت که این ساز و کار می‌تواند دولت‌های خارجی را قادر سازد تا به درخواست واشنگتن، محموله‌های نفتی ایران را متوقف کرده و مورد بازرسی قرار دهند که این امر عملاً تحویل محموله‌ها را به تأخیر انداخته و زنجیره‌های تأمین درآمد تهران را مختل می‌کند.
دو منبع دیگر اعلام کردند که شورای امنیت ملی آمریکا، که مسئول تدوین سیاست‌های کاخ سفید است، در حال بررسی امکان بازرسی‌های دریایی است.
مشخص نیست که آیا واشنگتن تا کنون با امضاکنندگان «ابتکار امنیت اشاعه» تماس گرفته و میزان تمایل آنها به همکاری با این پیشنهاد را سنجیده است یا نه.
جان بولتون مشاور پیشین امنیت ملی آمریکا در دولت اول ترامپ که در زمان شکل گرفتن این ابتکار، مذاکره‌کننده ارشد آمریکا بود، به رویترز گفت: «کاملاً موجه خواهد بود» که از این ابتکار برای کند کردن صادرات نفت ایران استفاده شود. او همچنین تأکید کرد که فروش نفت برای ایران «به وضوح حیاتی است تا بتواند درآمد لازم را برای فعالیت‌های گسترش تسلیحات و حمایت از تروریسم به دست آورد.»
شورای امنیت ملی کاخ سفید به درخواست رویترز برای اظهار نظر پاسخ نداده است. وزارتخانه‌های نفت و امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نیز به درخواست‌های جداگانه برای اظهار نظر پاسخی نداده‌اند.
مسعود پزشکیان رئیس دولت جمهوری اسلامی پیش از این در جریان جلسه استیضاح عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد در مجلس شورای اسلامی اعتراف کرد: «قانون ترامپ کلی از کشتی‌های ما را در دریا تحریم کرد، نمی‌دانند محموله را چگونه تخلیه کنند.»
