Page 12 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۱۴۸ (دوره جديد

‫صفحه ‪ - Page 12 - 12‬شماره ‪148‬‬
‫جمعه ‪ 20‬تا پنجشنبه‪ 26‬بهم ‌نماه ‪1396‬خورشیدی‬

‫خود بر جای گذاشت که بنا بر شرایط‬ ‫داریوشهمایونروزنام ‌هنگاریبرجسته‪،‬‬ ‫دو قرن فراز و نشیب مطبوعات در ایران (‪)56‬‬
‫موجود در خاورمیانه‪ ،‬بسیاری از آنها‬ ‫نظری ‌هپردازی جستجوگر و نوجو‪ ،‬و‬
‫همچنان معتبرند و گویی همین امروز‬ ‫سیاستمداری مل ‌یگرا و میه ‌ندوست‬ ‫( کیهان لندن شماره ‪) 1237‬‬
‫نگاشته شده‌اند‪ .‬مقالات قدیم ‌یوی‬ ‫بود که بر نقش موثر ایران در مناسبات‬
‫داریوش همایون‬ ‫در ده ‌ههای سی تا پنجاه خورشیدی‬ ‫احمد احـرار‬ ‫و به رئیس‌الوزرا خاطرنشان ساخت‬ ‫وثوق‌الدوله که در ‪ 22‬مردادماه‬
‫همچنین بازتاب مستند موقعیت‬ ‫منطق ‌های و جهانی آگاهی داشت‪.‬‬ ‫کابینه‌ای را که اشخاص مشهور به‬ ‫‪ 1295‬به دنبال برکناری سپهسالار‬
‫(‪۵‬مهر‪،۱۳۰۷‬تهران‪۸-‬بهمن‪،۱۳۸۹‬ژنو)‬ ‫سیاسی و اجتماعی ایران هستند‪.‬‬ ‫وی سال‌های طولانی در روزنامه‌های‬ ‫‪ 1314‬رهنما که نمایندۀ مجلس‬ ‫مخالفت با انگلستان و متمایل به‬ ‫(محمدولی خان تنکابنی) مأمور‬
‫از همین رو ما به بازنشر گلچینی از‬ ‫معتبر ایران قلم زد و از بنیانگذاران‬ ‫جدیدالافتتاح نیز بود‪ ،‬مورد ب ‌یمهری‬ ‫آلمان در آن عضویت داشته باشند‬ ‫تشکیل کابینه شده بود‪ ،‬هشت روز‬
‫آثار داریوش همایون می‌پردازیم که‬ ‫اصلی روزنامه‌ی «آیندگان» بود‬ ‫رضاشاه قرار گرفت و به زندان افتاد‬ ‫بعد استعفا کرد‪ .‬مساعی او برای‬
‫در سال‌های تبعید پس از انقلاب ‪۵۷‬‬ ‫که صفح ‌ه‌ای نوین در تاریخچه‌ی‬ ‫و امتیاز روزنامۀ ایران به مجید موقر‬ ‫تحمل نخواهد کرد‪.‬‬ ‫تعیین وزیران و معرفی کابینه به‬
‫با کیهان لندن نیز همکاری نزدیک‬ ‫روزنامه‌نگاری ایران گشود‪.‬همایون‬ ‫علت این تغییر تصمیم‪ ،‬تغییراتی‬ ‫جایی نرسیده بود زیرا ایران در‬
‫داشت‪ .‬مقالاتی که در این ستون‬ ‫مهارت روزنامه‌نگاری و تسلط خود‬ ‫واگذار شد‪.‬‬ ‫بود که بر اثر ورود رومانی به جنگ‪،‬‬ ‫میان امواج طوفان دست و پا م ‌یزد‪.‬‬
‫م ‌یخوانید‪ ،‬از آرشیو کیهان لندن‬ ‫بر زبان فارسی را با ایده‌های سیاسی‬ ‫مخبرالسلطنه هدایت‪ ،‬نخس ‌توزیر‬ ‫در جبهۀ شرق صورت گرفت‪ .‬رومانی‬ ‫وثوق‌الدوله می‌دانست تا وقتی‬
‫خویش در هم آمیخت و از دهه‌ی ‪۳۰‬‬ ‫وقت‪ ،‬در «خاطرات و خطرات»‬ ‫ب ‌هنفع متفقین علیه متحدین اعلان‬ ‫سرنوشت جنگ جهانی مشخص‬
‫انتخاب شده‌اند‪.‬‬ ‫خورشیدی به این سو‪ ،‬نوشته‌هایی از‬ ‫می‌نویسد‪« :‬رهنما (زین‌العابدین)‪،‬‬ ‫جنگ داد و بدی ‌نسان‪ ،‬خط مواصلاتی‬ ‫نشده است و قوای نظامی متحدین‬
‫تجدد (رضا) برادرش‪ ،‬بهرامی (دبیر‬ ‫میان آلمان و اطریش با متحدشان‬ ‫و متفقین هر کدام بخشی از خاک‬
‫راه سراشیب فدرالیسم زبانی‬ ‫اعظم) رئیس اسبق دفتر مخصوص‬ ‫عثمانی قطع شد‪ .‬این یک تغییر مهم‬ ‫ایران را در تصرف دارند‪ ،‬برای ایران‬
‫و دشتی (علی) به عللی که نم ‌یدانم‬ ‫استراتژیک در جنگ جهانی بود که‬ ‫راهی جز حفظ تعادل بین طرفین‬
‫کیهان لندن شماره ‪ 18 - 1336‬آذر ماه ‪1389‬‬ ‫توقیف بودند‪ .‬با رهنما خصوصیتی‬ ‫تضعیف دولت عثمانی‪ ،‬عق ‌بنشینی‬ ‫و باقی ماندن در حالت بیطرفی ـ‬
‫داشتم‪ .‬چند ماهی هم معاون من بود‪.‬‬ ‫قوای تحت فرمان ژنرال علی احسان‬ ‫هرچند جز اسمی از آن نمانده بود ـ‬
‫مستعمراتی بر سر هم شد‌هاند‪.‬‬ ‫ما اکنون کتابی در دست داریم‬ ‫جنگ دوم خلیج فارس و اشغال‬ ‫روزی به‌خیال من رسید که توسطی‬ ‫از همدان و کرمانشاه‪ ،‬کوچیدن‬ ‫وجود ندارد‪ .‬در این حال‪ ،‬احمدشاه‬
‫تاریخ ناشاد این کشور‌ها از‬ ‫که به گفتاورد از پیشگفتار خود‬ ‫عراق از سوی ارتش آمریکا پیام ‌دهای‬ ‫بکنم‪ .‬در شرفیابی عرض کردم روی‬ ‫مهاجرین به آن سوی مرز و انحلال‬ ‫عقیده داشت که بیطرفی ایران را‬
‫درگیر ‌یهای مسلحانه و کشتا‌رها و‬ ‫م ‌یخواهد «با آگاهی [دادن] از اصول‬ ‫دور و نزدیک فراوان داشت و یکی‬ ‫سیاه و موی سفید تکلیفی م ‌یآورد و‬ ‫دولت موقت نظام‌السلطنه‪ ،‬پیاده‬ ‫با تشکیل کابینۀ ائتلافی می‌توان‬
‫ادامه دشمن ‌یهای قومی سرشار است‬ ‫فدرالیسم و اوضاع کشو‌رهای فدرال‬ ‫از آ ‌نها برآمدن فدرالیسم ب ‌هعنوان‬ ‫اشخاص بی انتظاری نیستند‪ .‬رهنما‬ ‫شدن نیروهای انگلیسی در بنادر‬ ‫تضمین کرد در حالی که وثوق‌الدوله‬
‫و امروز مگر در اندکی از آنان هنوز‬ ‫از سرگشتگ ‌یهای بی فرجام ما کاسته‬ ‫بخشی از برنامه سیاسی بسیاری‬ ‫و دشتی و بهرامی اگر تقصیرشان‬ ‫جنوب و ملحق شدن نیروهای روس‬ ‫گردآوردن وزرای مختلف‌العقیده‬
‫شمشیر دشمنی‌ها در نیام نرفته‬ ‫شود و ‪...‬از هیاهوی بسیاری که‬ ‫گروه‌های سیاسی از قومی تا چپ‬ ‫قابل عفو است استدعای عفو دارند‪.‬‬ ‫و انگلیس در اصفهان را ب ‌هدنبال آورد‪.‬‬ ‫و نشاندن آنان در کنار یکدیگر را‬
‫است‪ .‬در این زمینه دبیر کل سازمان‬ ‫امروزه به‌ویژه در خارج از کشور‬ ‫بود‪ .‬با هجوم آمریکائیان و جدا شدن‬ ‫به عادتی که شاه دارد و راه م ‌یرود‪،‬‬ ‫وثوق‌الدوله در هفتم شهریورماه‬
‫قومی یاد شده به آسانی نه تنها تجربه‬ ‫درمورد فدرالیسم به عنوان کیمیای‬ ‫عملی و روز افزون کردستان عراق در‬
‫جدائی هند و پاکستان را در ‪ 1947‬از‬ ‫سعادت به راه افتاده است رهائی‬ ‫دو دهه گذشته‪ ،‬ناگهان خواس ‌تهای‬ ‫محمدعلی خان علاءالسلطنه‬ ‫حسن وثوق (وثو ‌قالدوله)‬
‫یاد م ‌یبرد‪ ،‬به گشاد‌هنظری تمام آنچه‬ ‫یابیم‪«( .‬فدرالیسم در جهان سوم» از‬ ‫سازمان‌هائی مانند حزب دموکرات‬
‫را که در ‪1945‬ـ‪ 46‬در جمهوری‬ ‫محمدرضا خوبروی پاک‪ ،‬دو جلد‪ ،‬نشر‬ ‫کردستان ایران ـ جای گرفته و‬ ‫در خیابانی که بود رفتند و برگشتند‬ ‫‪ 28( 1295‬اوت ‪ )1916‬دولت خود‬ ‫بی‌فایده و مشکل‌ساز م ‌یدانست‪ .‬او‬
‫مهاباد و حکومت فرقه دمکرات در‬ ‫پشتیبانی شده «اقلیم کردستان»‬ ‫و دو سه مرتبه این رفت و آمد‬ ‫را معرفی کرد‪:‬‬ ‫معتقد بود برخورد جناحی وزیران‬
‫هزار‪)1389 ،‬‬ ‫که دیگر چندان ارتباطی به بقیه‬ ‫واقع شد‪ .‬آخرالامر فرمودند آنها را‬ ‫در داخل دولت مانع از توافق بر سر‬
‫آذربایجان پیش آمد ب ‌هعنوان نمون ‌های‬ ‫عراق ندارد ــ از «دموکراسی برای‬ ‫بخشیدم‪ ،‬بروند ولایت خودشان و‬ ‫و ثو ق‌ا لد و له ( حسن و ثو ق )‬ ‫مسائل و اتخاذ و اجرای تصمیمات‬
‫از مناسبات صل ‌حآمیز «ملیت ‌»ها در‬ ‫آقای محمدرضا خوبروی پاک‬ ‫ایران‪ ،‬خودمختاری برای کردستان»‬ ‫منظور رهنما و تجدد بود که توطناً‬ ‫رئیس‌الوزرا و وزیر امور خارجه‪،‬‬ ‫سریع و قاطع می‌شود و کار مملکت‬
‫آینده م ‌یستاید‪« :‬ما در خود ایران در‬ ‫پژوهشگر خستگی ناپذیر فدرالیسم‬ ‫درگذشت و به فدرالیسم برای ایران‬ ‫عراق ‌یاند‪ .‬بهرامی و دشتی هم بنا شد‬ ‫نصر ‌تالدوله (فیروزمیرزا فیروز) وزیر‬ ‫پیشرفت نم ‌یکند‪ .‬از طرفی نیز معلوم‬
‫زمانجنگجهانیدوم‪،‬تجربۀحکومت‬ ‫در کتاب تازه خود‪ ،‬فدرالیسم در جهان‬ ‫رسید و واژ‌ههای خلق و قوم که تا آن‬ ‫از تهران بروند‪ .‬عرض کردم اجازه‬ ‫عدلیه‪ ،‬سردار منصور رشتی (فتح‌الله‬ ‫نبود که روس و انگلیس با شرکت‬
‫آذربایجانوهمچنینحکومتدمکرات‬ ‫سوم در دو جلد و بیش از ‪ 900‬صفحه‬ ‫زمان بر ادبیات آن گرو‌هها چیرگی‬ ‫هست امر ملوکانه را به نظمیه ابلاغ‬ ‫اکبر) وزیر داخله‪ ،‬مشارالملک (حسن‬ ‫وزرای طرفدار آلمان و عثمانی در‬
‫کردستان را داریم‪ .‬در واقع هیچ‬ ‫بررسی فراگیری از ‪ 16‬کشور فدرال‬ ‫داشت جایش را به ملیت‪ ،‬و به تندی‪،‬‬ ‫کنم؟ فرمودند بلی‪ .‬ابلاغ کردم و امر‬ ‫مشار) وزیر مالیه و سرپرست وزارت‬ ‫کابینه موافق باشند و آن را بهانۀ‬
‫مشکلی در دورانی که این دو حکومت‬ ‫چهان سومی از میکرونزی تا هند کرده‬ ‫ملت داد و ملت ایران از واژگان آنان‬ ‫رسمی هم صادر شد‪ .‬رهنما و تجدد‬ ‫تجارت‪ ،‬حشم ‌ت‌الدوله (میرزا تقی‬ ‫نقض باز هم بیشتر بیطرفی ایران‬
‫محلی همسایۀ همدیگر بودند پیش‬ ‫است که در کنار پنج کتاب و پانزده‬ ‫پاک شد و ملی ‌تها و مل ‌تهای ایران‪،‬‬ ‫به عراق رفتند‪ .‬بهرامی و دشتی به‬ ‫خان والاتبار) وزیر جنگ‪ ،‬ممتازالملک‬
‫نیامد و اگر مشکلاتی در این رابطه‬ ‫مقاله دیگر او‪ ،‬همه در همین زمین ‌هها‪،‬‬ ‫همه بر گرد زبان‪ ،‬جایش را گرفت‪ .‬به‬ ‫بروجرد و بهبهان‪ .‬در ‪ 28‬خرداد یا‬ ‫(مرتضی خان ممتاز) وزیر معارف و‬ ‫قرار ندهند‪.‬‬
‫پیدا م ‏یشد ب ‌هسادگی با دیالوگ و‬ ‫بهترین راهنمای ورود در این مباحث‬ ‫پشتیبانی حزب دمکرات کردستان‬ ‫شهریور ‪ 1314‬رهنما از بغداد شرحی‬ ‫اوقاف و صنایع مستظرفه‪ ،‬قوام‌الدوله‬ ‫وضع فلاک ‌تبار خزانه نیز مشکل‬
‫گفتگو حل م ‏یشد‪ .‬ما اکنون هم اسناد‬ ‫است و م ‌یباید امیدوار بود گرد و غبار‬ ‫گرو‌ههای دیگری به نمایندگی خود‬ ‫در تشکر به من نوشت و من هم از‬ ‫(شکرالله خان) وزیر فواید عامه‪،‬‬ ‫دیگری بود‪ .‬در خزانۀ دولت حتی‬
‫تاریخی داریم که در این مورد امضاء‬ ‫سخنان تکراری را فرو نشاند‪ .‬کتاب به‬ ‫اعلام کرد‌هی «ملت ‌»های عرب و ترک‬ ‫زبان خود امتنان دارم که همیشه‬ ‫امین‌الملک (دکتر اسماعیل خان‬ ‫برای مخارج عادی و جاری پولی‬
‫شده و به رفع اختلافاتی اشاره م ‌یکند‬ ‫قانون اساسی تازه عراق نرسیده است‬ ‫و بلوچ و ترکمن در کنگره ملی ‌تهای‬ ‫یافت نم ‌یشد و استقراض یا استمهال‬
‫و بر خلاف ادعاِی دبیر کل یاد شده‪،‬‬ ‫ایران گردآمدند و بازار تاریخ بافی و ملت‬ ‫ب ‌هخیر گردیده است»‪.‬‬ ‫مرزبان) وزیر پست و تلگراف‪.‬‬ ‫از دول خارجی نیز که می‌توانست‬
‫که پیش آمده است‪*».‬‬ ‫در میان کشو‌رهای فراوان پیشرفته‬ ‫سازی‪ ،‬و تنور کینه و نفرت از قومی تا‬ ‫رهنما بعد از شهریور ‪ 1320‬به‬ ‫متعا قباً نصیر ا لد و له ( میر ز ا‬ ‫گرهی از مشکل بگشاید در آن‬
‫در آن یک سال ارتش شوروی‬ ‫جز انگشت شماری دارای نظام فدرال‬ ‫ایران بازگشت و روزنامه و چاپخانه‬ ‫احمدخان بدر) به‌معاونت وزارت‬
‫شمال ایران را در تصرف داشت و‬ ‫نیستند و در میان انبوه کشو‌رهای‬ ‫حد نژادی گرم شد‪.‬‬ ‫خود را پس گرفت و به انتشار مجدد‬ ‫امور خارجه و عدل‌الملک (حسین‬ ‫شرایط مقدور نمی‌بود‪.‬‬
‫صاحب اختیار آن تجربه «دمکراتیک»‬ ‫جهان سومی نیز نظام فدرال تنها در‬ ‫پای ‌ههای نظری این تلا ‌شها که‬ ‫«ایران» همت گماشت‪ .‬پس از‬ ‫دادگر) به معاونت وزارت داخله‬ ‫احمدشاه‪ ،‬معاذیر وثوق‌الدوله را‬
‫بود («کسی که به تو [پیشه وری] گفت‬ ‫‪ 17‬کشور برقرار است‪( .‬یکی دیگر از‬ ‫نیازی به نشان دادن دست‌هائی‬ ‫چندی او عهده‌دار سفارت ایران در‬ ‫پذیرفت و فرمان ریاست وزراء ب ‌هنام‬
‫بیا به تو م ‌یگوید برو‪ )».‬در ‪1947‬‬ ‫نمون ‌ههای فراوان نا آگاهی و نادیده‬ ‫از بیرون ایران در آنها نیست یکی‬ ‫فرانسه شد و مدیریت روزنامه را به‬ ‫منصوب و معرفی شدند‪.‬‬ ‫محمدعلی خان علاءالسلطنه صادر‬
‫امپراتوری بریتانیا هندوستان را به حال‬ ‫گرفتن واقعیات در این سازمان ها‪).‬‬ ‫حق دمکراتیک هر ملت برای تعیین‬ ‫پسرش حمید رهنما سپرد‪ .‬مجید‬ ‫از رویدادهای مهم مطبوعاتی‬ ‫شد اما او نیز به تشکیل دولت توفیق‬
‫خود رها کرده بود تا مسلمان و هندو‬ ‫اما درباره اینکه «تا کنون مسأل ‌های در‬ ‫سرنوشت است و دیگری یکی شمردن‬ ‫مو ّقر نیز روزنامه‌ دیگری به‌نام «مهر‬ ‫در این دوره‪ ،‬انتشار مجدد روزنامۀ‬ ‫نیافت و دو روز بعد‪ ،‬شاه مجدداً‬
‫ص ‌دها هزار تنی را از یکدیگر بکشند و‬ ‫این رابطه پیش نیامده» بهتر است‬ ‫ملت و زبان‪ ،‬و زبان ب ‌هعنوان عنصر‬ ‫«ایران» پس از پانزده سال تعطیل‬ ‫وثوق‌الدوله را با اصرار‪ ،‬به قبول‬
‫میلیو ‌نها تنی را پاکشوئی کنند‪ .‬این‬ ‫نگاهی هرچه هم تند به کتاب در‬ ‫کمابیش منحصر ملیت‪ .‬در کنار آنها‬ ‫ایران» انتشار داد‪.‬‬ ‫است‪ .‬روزنامه دولت عل ّیه ایران که‬
‫سازما ‌نها دوست ندارند به واقعیات‬ ‫دست بیندازند‪.‬بررسی آقای خوبروی‬ ‫پار‌های محافل نزدیک به نئوکا ‌نهای‬ ‫دیگر رویداد این دوره (کابینۀ اول‬ ‫در سلطنت ناصرالدین‌شاه توسط‬ ‫مسؤولیت مکلف ساخت‪.‬‬
‫مزاحم اجازه مداخله بدهند‪ .‬قو ‌یترین‬ ‫پاک که در فارسی یگانه است و مرجع‬ ‫آمریکائی‪ ،‬از حقوق سیاسی اقوام‪ ،‬و‬ ‫وثو ‌قالدوله) قتل متی ‌نالسلطنه مدیر‬ ‫محمدحسن خان اعتمادالسلطنه‬ ‫وثوق‌الدوله پس از آن که در‬
‫منطق او که در ایران کشت و کشتار‬ ‫مسلمی خواهد ماند سرتاسر جغرافیا و‬ ‫ایران به عنوان شرکت سهامی که هر‬ ‫وزیر انطباعات بنیاد نهاده شد‬ ‫نوبت ثانی مأمور تشکیل کابینه‬
‫و پاکشوئی بر سر مرزهای زبانی پیش‬ ‫تاریخ کشو‌رهای شانزد‌هگانه و خطوط‬ ‫کس دلش بخواهد م ‌یتواند سه ‌مش‬ ‫«عصر جدید» بود‪.‬‬ ‫در کودتای محمدعلی شاه به‬ ‫شد «جورج چرچیل» نایب سفارت‬
‫نخواهد آمد آن است که در جاهائی‬ ‫اصلی قانون اساسی آنان را م ‌یپوشاند‬ ‫را بردارد و برود‪ ،‬نیز دم م ‌یزنند‪ .‬آن‬ ‫عبدالحمید خان متین‌السلطنه‬ ‫جانبداری از وی برخاست و با غلبۀ‬ ‫انگلیس و «یورینف» عضو سفارت‬
‫جدائی بی خونریزی بوده است‪ .‬اما‬ ‫و ناکام ‌یهای یکایک را بر م ‌یشمارد‪.‬‬ ‫نئوکان‌ها در رویاروئی‌شان با رژیم‬ ‫نخستین روزنام ‌هنگار ایرانی بود که‬ ‫آزادیخواهان و برقراری مشروطۀ‬ ‫روسیه را به منزل خود دعوت کرد‬
‫در جاهائی هم خونریزی شده است و‬ ‫در عموم این کشو‌رها فدرالیسم حتا‬ ‫اسلامی به نفی ایران رسید‌هاند که گویا‬ ‫در یک اقدام تروریستی به‌هلاکت‬ ‫دوم به محاق تعطیل رفت‪ .‬در‬ ‫و با تشریح اوضاع‪ ،‬لزوم تسریع‬
‫مسأله ژر ‌فتر از این ساد‌هگر ‌یهاست‪.‬‬ ‫در آزمایش دمکراسی نیز کامیاب‬ ‫با یا بی جمهوری اسلامی به هر حال‬ ‫رسید‪ .‬او که ابتدا در بوشهر‬ ‫نخستین کابینۀ وثوق‌الدوله این‬ ‫در معرفی دولت جدید را یادآور‬
‫نیست و الیگارش ‌یها و ماشی ‌نهای‬ ‫بیش از اندازه بزرگ است و م ‌یباید‬ ‫روزنامه‌های «مظفری» و «طلوع»‬ ‫روزنامه به مدیریت سیدحسین‬ ‫شد و افزود که مجموعۀ شرایط‬
‫***‬ ‫سیاسی فاسد جانشین فساد و ناکارائی‬ ‫به شش دولت ـ ملت زبانی‪ ،‬از جمله‬ ‫را منتشر م ‌یکرد ب ‌هنمایندگی دوره‬ ‫اردبیلی انتشار مجدد یافت‪ .‬عمر‬ ‫اقتضا م ‌یکند کابینۀ معتدلی هرچه‬
‫مشکل سازما ‌نهای قومی در این‬ ‫نظا ‌مهای عموماً استعماری پیشین‬ ‫دوم مجلس شورای ملی انتخاب شد‬ ‫اردبیلی یک سال پس از انتشار‬ ‫زودتر تشکیل شود و اشخاصی مثل‬
‫است که در ایران تود‌ههای مردمی‬ ‫شده‌اند‪ .‬هزین ‌ههای اداری واگذاری‬ ‫«فارسستان» تجزیه شود‪.‬‬ ‫و به تهران آمد و در تهران به انتشار‬ ‫«ایران» به‌سر رسید و مدیریت آن‬ ‫محتش ‌م‌السلطنه و مستشارالدوله در‬
‫زندگی م ‌یکنند که با این سرزمین و‬ ‫قدرت در واح ‌دهای فدرال به صورت‬ ‫«فدرالیسم بر اساس ملیت در‬ ‫«عصر جدید» همت گماشت‪ .‬احمد‬ ‫را محمد ملک‌زاده به‌عهده گرفت‬
‫این پیون ‌دهای همه سویه سه هزار‌های‬ ‫افزایش ناکارائی و ریخت و پاش و‬ ‫ایران‪[...‬که]مناطقجغرافیاییملی ‌تها‬ ‫کسروی عصر جدید را «یکی از‬ ‫ولی نویسنده و گردانندۀ اصلی‬ ‫آن عضویت پیدا کنند‪.‬‬
‫خو کرده‌اند و ترتیبات دیگری را‬ ‫کند شدن فرایند توسعه در بیشتر‬ ‫[هرکدام] یک واحد فدرال را تشکیل‬ ‫روزنامه‌های آبرومند ایران» می‌داند‬ ‫آن‪ ،‬محمدتقی بهار «ملک‌الشعرا»‬ ‫چرچیل به شدت با این نظریه‬
‫نم ‌یپذیرند مگر بر آنها تحمیل شود یا‬ ‫کشور‌های فدرال بروز کرده است‪،‬‬ ‫بدهند» از سوی سازما ‌نهای قومی‬ ‫و دربارۀ مدیر آن م ‌ینویسد «چنانکه‬ ‫بود‪ .‬پس از وی میرزا اسماعیل‬ ‫مخالف بود ولی عاقبت تسلیم‬
‫بدانمتقاعدشوند‪.‬فرایندمرزکش ‌یهای‬ ‫به‌گونه‌ای که دستخوش بی‌ثباتی‬ ‫نه تنها به‌عنوان پاسخی به مسأله‬ ‫ما از نوشت ‌ههایش م ‌یفهمیم خود مرد‬ ‫خان یکانی به مدیریت «ایران»‬ ‫استدلال وثوق‌الدوله شد و رضا‬
‫زبانی و پدید آوردن واح ‌دهای فدرال‬ ‫درمان ناپذیر و صحنه تجاوزات زننده‬ ‫«ستم ملی» بلکه تنها راه رسیدن به‬ ‫چیزفهم خونسردی م ‌یبوده و در آن‬ ‫برگزیده شد و بالاخره زین‌العابدین‬ ‫به قضا داد اما چند روز بعد‪ ،‬در‬
‫م ‌یباید از نقط ‌های آغاز شود که دولت‬ ‫به حقوق بشر شد‌هاند‪ .‬نکته دیگری که‬ ‫دمکراسی در ایران جلوه داده م ‌یشود‪.‬‬ ‫زمان کسی در میان روزنامه‌نگاران‬ ‫رهنما (شیخ‌العراقین‌زاده) ادارۀ آن‬ ‫حالی که وثوق‌الدوله مطالعات خود‬
‫ـ ملت موجود ایران است‪ .‬تحمیل‬ ‫هیچنم ‌یتواندبرملتسازانخوشآید‬ ‫این سازمان‌ها به ضرب تکرار و‬ ‫به آگاهی و فهم او نمی‌بوده‪ ،‬و در‬ ‫را برعهده گرفت و تا سال ‪1314‬‬ ‫را برای معرفی کابینه تمام کرده‬
‫کردن فدرالیسم حتا با دسته‌های‬ ‫آن است که هیچ کدام از این کشو‌رها‬ ‫با بی‌اعتنائی به استدلال‌ها و راه‬ ‫نگارشهایش نیز همه ایرانخواهی‬ ‫به‌صورت یومیه انتشار می‌یافت و از‬ ‫و اسامی وزرا به‌طور غیر رسمی‬
‫مسلح از بیرون مر‌زها یا بمباران هوائی‬ ‫پیش از در آمدن به فدراسیون‪ ،‬واحد‬ ‫ح ‌لهای دیگر م ‌یکوشند فدرالیسم را‬ ‫نشان می‌دهد»‪ « .‬ادامه دارد»‬ ‫اعتبار زیادی برخوردار بود‪ .‬در سال‬ ‫منتشر شده بود‪ ،‬سفارت انگلیس‬
‫آمریکا مسلم نیست و به خونریز ‌یهای‬ ‫یکپارچه مستقلی نبود‌هاند و تقریباً‬ ‫در میان نیر‌وهای مخالف جا بیندازند‪.‬‬ ‫ناگهان از توافق حاصله سرپیچید‬
‫همه از خرده ری ‌زهای امپراتور ‌یهای‬ ‫آنها نه تنها پار‌های عناصر فرص ‌تطلب‬
‫تر ‌سآور خواهد انجامید‪.‬‬ ‫را جلب کرد‌هاند‪ ،‬وارث یک پادشاهی‬
‫ادامه در صفحه ‪17‬‬ ‫را که بزرگترین دستاوردش جلوگیری‬
‫از تجزیه ایران و تشکیل دولت ـ ملت‬
‫مدرن ایران است به حلقه کسانی‬
‫درآورد‌هاند که فدرالیسم را یک گزینه‬
‫پذیرفتنی م ‌یشمارند و با ب ‌یگناهی‬
‫تمام تا آنجا م ‌یروند که از مردم‬
‫م ‌یخواهند در آینده پس از جمهوری‬
‫اسلامی آزادانه میان یک نظام فدراتیو یا‬
‫متمرکز گزینش کنند‪ .‬ترفند ن ‌هچندان‬
‫پوشیده آنان تا اینجا پیشرفت زیاد‬
‫داشته است‪ :‬همه با تمرکزگرائی‬
‫مخالفند؛ تنها جایگزین تمرکز زدائی‬
‫نیز نظام فدراتیو است که به‌گفته‬
‫دبیرکل یکی از این سازما ‌نها «چیزی‬
‫نیست که ملیت‏های ایرانی آن را‬
‫اختراع کرده باشند‪ ،‬سیستمی است که‬
‫امروزه در اکثریت کشورهای پیشرفتۀ‬
‫دنیاوجودداردوتابهحالهممسأل ‏های‬

‫در این رابطه پیش نیامده است»‪.‬‬