Page 14 - (کیهان لندن - سال سى و سوم ـ شماره ۱۶۷ (دوره جديد
P. 14
صفحه - Page 14 - 14شماره 167
جمعه 8تا پنجشنبه 14تیرماه 1397خورشیدی
خمینی به سلامتی وارد فرودگاه شاه رفت ...خمینی آمد! چهارشنبه 27 ،دی 1357
مهرآباد شده است .به گفتۀ نمایندۀ
مخصوص «رادیو» فرانس انتر که همراه خمینی از جبهۀ ملی خواست که انحلال خودشان را اعلام کنند ( 17ژانویۀ )1979
آقای خمینی بوده ،ایشان تمام مدت جا هطل بها مثل سنجابی به دیوانگی افتاد هاند و به دنبال استفاده از
مسافرت خواب بودند و صبح بدون این ...امروز هم تظاهراتی بوده است،
که حالت اضطراب داشته باشند بیدار قدرت خمینی با دکتر بختیار مخالفت م یکنند ولی آرام انجام شده .تقریباً تمام
شدند .در کنار طیاره اتومبیل مرسدس مجسمههای شاه در خیابانهای
سبز رنگی با تعدادی پلیس آماده بودند یادداش تهای بخش الحاقی کتاب «بر بال بحران» که ایرج امینی درباره زندگی سیاسی و تهران پایین کشیده شده .آقای صادق
که ایشان را از پیست فرودگاه به خارج خصوصی خاطرات پدرش ،شادروان دکتر علی امینی نوشته است (بخ شهایی از آن را وزیری از وزارت دادگستری استعفا
ببرند .جمعیت زیادی درخیابانها در چند شماره اخیر کیهان خواندید) به یادداش تهای خصوصی دکتر امینی نموده ...شب گذشته آقای افشار،
انتظار ایشان را دارد .به گفتۀ خبرنگار دکتر امینی از وزیر خارجۀ سابق ،برای خداحافظی
دیگر که در تهران است در حدود دو روزهای بحران در ما ههای طوفانی سال 1357اختصاص دارد. تلفن کرد .به تدریج همه م یروند،
میلیون نفر در بهشت زهرا از دیشب در آن زمان ،دکتر امینی با هدف آرام کردن اوضاع و رسیدن به توافق سیاسی چون وضع روشن نیست و نگرانی
خوابیدهاند و انتظار ورود آقای خمینی (بخش پایانی) میان شاه و گرو ههای مخالف ـ به ویژه رهبران جبهه ملی ـ فعالانه م یکوشید و با زیاد است .آقای شبستر یزاده به اتفاق
را دارند .قرار است ایشان نطق سیاسی آن که نام خودش در همه حال برای تصدی مقام نخس توزیری بر سر زبا نها بود،
ایراد کنند و تشکیل جمهوری اسلامی شخص ًا به تشکیل دولت ائتلاف ملی به ریاست یکی از مل یگرایان عقیده داشت. آقای خامن های آمدند.
را اعلام نمایند .گفته شد اسلحه بین دکترامینی،دیدارهاوفعالی تهایخودرادرآنچندماههبهطورروزانهیادداشت عدم رضایت آقای شریعتمداری و
مردم تقسیم شده ،ولی دستور درگیری کرده است و این یادداش تها مرجع و سند معتبری برای علاقمندان به تحقیق و سایر آیات قم از این که آقای خمینی
داده نشده است .آیتالله درنطق بررسی وقایع منجر به خروج شاه از کشور و به قدرت رسیدن خمینی محسوب با آ نها مشورت نم یکند و آ نها را به
مختصری همه را دعوت به وحدت م یشود .یادداش تهای خصوصی دکتر امینی را در چند شماره خواهید خواند. حساب نم یآورد ک مکم علنی م یشود.
کرده است .مطلب این جاست که اگر همین اختلاف بین دانشجویان و
ایشان توفیق به ایجاد آرامش نکنند و به پاریس و ملاقات با آقای خمینی ولی آقا مصمم به رفتن هستند .آقای که از منسوبان ایشان است نگران بود ... وضع روز صحبت کردم .من را خیلی استادان چپ و مذهبیها آشکار
زد و خوردی درگیرد دخالت ارتش برآنم داشت که به تهران تلفن کنم دکتر مبشری هم راجع به سرسختی خو شبین م یداند .انتظار داشتم که بعد گردیده و دامنۀ اختلافات در روزهای
حتمی است .فعل ًا دولت سه روز برای و با بختیار صحبت کنم .ساعت شش اطرافیان ایشان که به قصد نتیج هگیری دوشنبه 2 ،بهمن 1357 از برگذاری اربعین وضع دکتر بختیار بعد قطعاً شدیدتر میشود .آقای
ابراز احساسات مردم اجازۀ تظاهرات را و نیم صبح با ایشان صحبت کردم، و به هر قیمت ایشان را م یخواهند بهتر خواهد شد .او ،یعنی سفیر آمریکا، پولادی هم آمد و قرار شد ساعتی
داده است .باید ساع تهای آینده انتظار گفت :بعد از مذاکرات با مهندس حرکت دهند ،معتقد بود که اصراری ( 22ژانویۀ )1979 نگران تشکیل حکومت موقت از طرف برای ملاقات من با آقای طالقانی
نط ق آقای خمینی و تشریح برنامۀ بازرگان و دکتر بهشتی اعلامی های تهیه نکنم و بگذارم بروند و نتیجۀ آن را هر آقای خمینی و دو دستگی در داخله
کردهام که متن آن را خواند و حاکی ...مقدمات کار سفر را فراهم کردم و برخورد با ارتش است .ولی فعالیت درست کند ...
سیاسی ایشان را داشت ... از این بود که به عنوان یک نفر ایرانی چه هست بگیرند ... ...تلفنی با آقای دکتر بختیار صحبت زیادی م یشود که چنین وضعی پیش ساعت سه بعد از ظهر عدهای
وط ندوست م یآید پاریس و یکسره کردم ،گفت« :دیشب شورای سلطنت نیاید .اختلاف نظر بین آقای خمینی و از خانمها و آقایان اعضای هیئت
جمعه 13 ،بهمن 1357 به نوفل لوشاتو خواهد رفت و جریان چهارشنبه 4 ،بهمن 1357 با شرکت آقایان اعضا منهای آقای جبهۀ ملی زیادتر شده و آقای خمینی مدیرۀ آسایشگاه کهریزک آمدند و
( 2فوریۀ ()1979پاریس) وضع کشور را با آقای خمینی در میان سید جلال تهرانی که در پاریس است، از جبهۀ ملی خواسته است که انحلال در حضور آقای دکتر حکی مزاده که
...صبح زود برای شنیدن اخبار ( 24ژانویۀ ()1979پاریس) تشکیل شد .دیشب هم در تلویزیون استعفا کرده بود بحث مختصری شد.
بیدار شدم ...آقایان دکتر منتصری، گفتم که من حکومت قانونی هستم صورت مجلسی تنظیم شد و استعفای
احمد بن یاحمد و مهندس رحم تالله ...تلفنی با سهولت تهران را گرفتم ایشان رد شد و قرار شد مدت شش
مقدم مهمان شام بودند .به اتفاق، ماه خانم دکتر نوشیروانی که تخصص
ورود آقای خمینی و رفتن ایشان را محمد رضا شاه و علیاحضرت فرح لحظاتی پیش از ترک ایران خمینی پس از 15سال تبعید به ایران بر م یگردد در روانکاری دارد ،موقتاً وظایف ایشان
به بهشت زهرا و مراجعت با هلیکوپتر
به شهر و جمعیت زیادی که با فریاد و خواهد گذاشت و ایشان را متوجه و با آقای بختیار صحبت کردم ،گفت: و چنانچه آقای خمینی هم بیایند و خودشان را اعلام کنند تا سنجابی را انجام دهد ...
جست وخیز روی اتومبیل و کامیون مسؤولیتی که عهدهدار خواهند بود آقای عل یقلی بیانی را با نام های فرستاده بخواهند برخلاف قانون عمل بکنند بتواند وارد شورای انقلاب شود .به این
وغیره اظهار شعف میکردند« ،در م یگذارد و احتمالاً دوشنبه را با هم که آقای خمینی را ملاقات کند و ظاهراً مختار هستند و نتایج سوء آن دام نگیر شکل وضع سنجابی بدتر شده است و پنجشنبه 28 ،دی 1357
تلویزیون» نگاه کردیم .نطق آقای ناهار خواهیم خورد .ولی غفلتاً معلوم در نامه از ایشان خواسته است که در خودشان خواهد شد ».خداحافظی مذاکرات داریوش فروهر هم در پاریس
خمینی در بهشت زهرا حمله به شاه، شد که دیشب آقای خمینی با وجود مراجعت عجله نکنند .توصیه کرد که با ایشان کردم .با آقای مانیان هم به این شکل دچار ب نبست شده است ... ( 18ژانویۀ )1979
دولت و مجلسین و غیرقانونی بودن موافقتی که قبل ًا شده بوده به القای آقای دکتر مبشری هم دنبال کار صحبت کردم .راجع به باز شدن بازار
همۀ ای نها بود ...بن یاحمد و مقدم به عدهای از دوستان در تهران اعلامیۀ را بگیرد .مطلب را به دکتر مبشری نظری داشت که چون فرصت بحث نبود یکشنبه 1 ،بهمن 1357 ساعت هفت و نیم آقای پولادی
ایران مراجعت م یکنند ،ولی منتصری مختصری داده و مذاکرات را تکذیب اطلاع دادم ،خوشحال شد .آقای نزیه گذاشتم به بعد .آقای فلسفی واعظ هم ( 21ژانویۀ )1979 آمد و قرار ملاقاتی را با آقای طالقانی
خواهد ماند .اخبار صبح را که شنیدم و دوباره شرط ملاقات را استعفای هم تلفن کرد و در زمینۀ پیشنهادهای مطلبی را شب گذشته راجع به بردن گذاشتم که ایشان را قبل از حرکت به
و تفسیر آقای سابلیه در فرانس انتر آقای دکتر بختیار دانسته است ... دکتر مبشری صحبت کرد .جریان را به یک هواپیمای هما به پاریس برای ...آخرین روزی است که تهران اروپا ببینم .دکتر شجاعی آمد و آقای
خیلی خو شبینانه نبود .فعل ًا آقای ساعت 11منزل دکتر مبشری رفتم. او گفتم .در ملاقاتی که دیروز با آقای آوردن خانوادۀ آقای خمینی گفته بود هستم و امیدوارم فردا حرکت کنم. برقعی برای حفظ نظم و آرامشی که
شاپور بختیار که قصد استعفا ندارد. آقای مهندس مقدم «رحم تالله مقدم خمینی کرده او را خسته دیده بود و اول وقت خبر دادند که به گفتۀ رادیو در راهپیمایی فردا (جمعه ،اربعین
قشون هم پشت سر دولت است و مراغهای» هم بود .ناهاری به اتفاق در اخبار هم گفته شد که دکتر آقای که جوابش را دادم ... مونته کارلو و سوئیس آقای خمینی حسینی) در نظر دارند مذاکراتی
حافظ قانون اساسی .برگشتن شاه آقایان خوردیم و در اطراف جریانی خمینی توصیه کرده است که با برنامۀ تصمیم گرفت هاند روز جمعه به تهران کرد و نظر داشت من با رئیس
مقدور نیست و به تدریج فراموش که پیش آمده صحبت شد و همه از سنگینی که ایشان در پیش دارند بهتر س هشنبه 3 ،بهمن 1357 بیایند .مسیر حرکت را هم تعیین ستاد ،آقای ارتشبد قرهباغی ،صحبت
میشود .شب را به گفته رادیو و لجاجت آقا و تلقین اطرافیان ناراحت کردهاند که از فرودگاه و عبور از خیابان کنم .بعداً آقای سعید (حسن)،
تلویزیون ،آقای خمینی در منزل یکی هستند و راه حلی به نظر نم یرسد ... است در حرکت عجله نکنند. ( 23ژانویۀ ( )1979پاریس) آیزنهاور بروند بهش تزهرا و نماز را در پسر مرحوم حاج عبدالله سعید ،در
از دوستانش خواهد بود که محل آن را دکتر بختیار هم قرار است فردا صبح اظهارات آقای مهندس بازرگان را در مسجد شاه که اخیراً اسم آن را عوض همین زمینه صحبت کرد؛ بالاخره
مخفی نگاه داشت هاند .در ظرف دو روز مصاحبۀ مطبوعاتی داشته باشد .بعد از مورد حکومت اسلامی در روزنامۀ لوموند اولین روز اقامت در پاریس را با بیدار کرده و مسجد خمینی نام گذاشت هاند آقای فلسفی واعظ .با آقای ارتشبد
آینده روشن م یشود که آقای خمینی ظهر آقای دکتر اعتبار «عبدالحسین» و هرالد تریبون خواندم .تعجب کردم که شدن چهار صبح آغاز کردم .قهوه را بخوانند .نگران شدم که این اقدام بدون قرهباغی به تفصیل صحبت کردم.
چه خواهد کرد و دولت بختیار چه از کن «جنوب فرانسه» تلفن کرده ایشان طرز حکومت را مدل زمان پیغمبر خوردم و بعد از نماز و گرفتن حمام، مطالعه ممکن است منجر به خونریزی بعد از مذاکرات مفصل و اطمینان
عک سالعملی نشان خواهد داد ... و با بختیار تلفنی صحبت کرده بود. ساعت هشت و ربع با تاکسی به منزل در تهران شود .با آقای میناچی تماس از این که حتیالمقدور از برخورد
ایشان با اعلامیۀ اخیر آقای خمینی ،از (ص) در مدینه توضیح دادهاند. آقایدکترمبشری«اسدالله»کهخان های گرفتم .ایشان هم ناراحت بود .همچنین قشون با تظاهرکنندگان احتراز شود،
شنبه 14 ،بهمن 1357 حرکت به پاریس منصرف شده است روی توصیۀ آقای شاپور بختیار به متعلق به آقای افشار ،وکیل دادگستری، با آقای دکتر سحابی ،ایشان هم اظهار نمود که بعد از ظهر جلسۀ
( 3فوریۀ ()1979پاریس) ولی تلویزیون فرانسه تا آخرین ساعت آقای سید جلال تهرانی تلفن کردم. م یباشد ،رفتم .از دیدن دکتر مبشری همی نطور .بالاخره با آقای دکتر بهشتی شورای امنیت با نخس توزیر دارند
...روزنام ههای امروز اخبارشان بعد ایشان آنچه در تلویزیون و روزنام هها خوشحال شدم و تا ساعت 12با ایشان مدتی صحبت کردم و ایشان گفتند و تصمیم لازم را خواهند گرفت .با
از مصاحبۀ مطبوعاتی آقای خمینی انصراف ایشان را تأیید نم یکرد ... در خصوص استعفایش نوشته بودند در اطراف اوضاع و نظریات آقای خمینی جلسۀ مشورتی عصر داریم و شاید آقا آقای نخستوزیر (شاپور بختیار)
مساعدتر است ،چون آقای خمینی شاهدرمراکشبامخبرتایم(نیویورک) و گفته بودند تکذیب کرد .گفتم چرا صحبت داشتیم .از منزل ایشان به را منصرف کنم .ظاهراً آقای آی تالله هم صحبت کردم .او هم با نظر من
در اعلان افراد کمیتۀ انقلاب و دولت مصاحب های کرده و بحران فعلی ایران شما این کار را (تکذیب) نکردید؟ گفت: بن یصدر «ابوالحسن» تلفن کردم و نظر طالقانی هم به ایشان تلفن کردهاند موافق بود و قرار شد پیامی هم بدهد
موقت چیزی نگفته و فشارش روی را به گردن کارتر گذاشته است... شرحی به روزنام هها نوشتم! من که خودم را مبنی بر این که کمیسیونی ولی معلوم نیست نتیجهای حاصل خطاب به مردم که رعایت نظم را
استعفای بختیار است و او هم محکم مرکب از خود بن یصدر و چند نفر دیگر شود .آقای محمدحسین حائری آمد بکنند .ساعت چهار بعد از ظهر آقای
ایستاده و اطمینان به پیشتیبانی پنجشنبه 12 ،بهمن 1357 ندیدم ،دیگران هم ندیدند ... قبل از آقای خمینی بروند و وضع را و مدتی در اطراف ملاقات احتمالی قرهباغی تلفن کرد که در شورا نظر
قشون دارد .در عین حال مذاکراتی ( 1فوریۀ ()1979پاریس) ببینند ،و وقتی وضع را دیدند مقدمات من با آقای خمینی و بالاخره احتمال آقای نخس توزیر هم در زمینۀ نظر
بین طرفداران خمینی و قشون وجود یکشنبه 8 ،بهمن 1357 رفتن ایشان فراهم شود ،دادم .نظر من را آمدن ایشان صحبت شد .آقای حائری من بوده و امیدوارم که فردا راهپیمایی
دارد که آی تالله در انتظار نتیجۀ آن ...ساعت 7اخبار را شنیدم .آقای ( 28ژانویۀ ()1979پاریس) خود او هم داشت و گفت :چند روز پیش آرام انجام گردد .ضمناً اطلاع پیدا
است .تهدید به جهاد م یکند ،ولی ...خبر آمدن آقای شاپور بختیار به آقای خمینی پیشنهاد داده است، کردم آقای سید جلال تهرانی به
تصور میکنم رفقای او در تهران پاریس رفته است که با آقای خمینی
تن به چنین عملی ندهند و از ملاقات کند و ایشان را متوجه وضع
خونریزی تا حد امکان جلوگیری این جا بنماید .از حال انتظام پرسیدم.
خواهند کرد .پشت پرده هم قطعاً
آمریکاییها اقداماتی میکنند که تب دارد و خوابیده است ...
در عین پشتیبانی ضمنی از خمینی
نگذارند برخوردی بین قشون و جمعه 29 ،دی 1357
مردم بشود و تا حد امکان از کادر
قانون اساسی خارج نشود .متأسفانه ( 19ژانویۀ )1979
جاهطلبها مثل سنجابی به جای
این که رل اساسی در حفظ تمامیت ...ساعت 7صبح منزل آقای صدر
کشور بازی کنند به دیوانگی افتادهاند «احمد صدر حاج سیدجوادی» رفتم.
و با این که در روزنام هها صراحت دارد در حدود ساعت هفت و نیم آقای
که دو ساعت او را پشت در نگاه داشته طالقانی آمد .بعد از مد تها که ایشان
و راه ندادهاند ،به دنبال استفاده از در حبس و بعداً آزاد شدند ایشان را
قدرت آقای خمینی با بختیار مخالفت ندیده بودم .البته فرسوده شده ولی
خوب است .دچار قند و فشار خون
م یکند. است .بیش از یک ساعت صحبت
افسوس از این که در کشور ما کردیم .طرز فکر آقایان با حقیقت
شخصیت وجود ندارد و افرادی سیاسی و اقتصادی تفاوت زیاد دارد
مثل سنجابی با تمام تجربیات تلخ و متأسفانه امکان این که یک راه حل
گذشته و اشتباهات ،باز هم همان مثبتی بتوان به دست آورد آسان
رویه را دنبال میکنند و احتمالاً نیست .به هر حال مذاکرات بد نبود ...
کشور و خودشان را از بین خواهند
برد ،چنانچه همین کار را در اثر شنبه 30 ،دی 1357
ندانم کاری با دکتر مصدق کردند .به
هر حال امیدوارم که تندروی نشود و ( 20ژانویۀ )1979
راه حل عاقلان های در پیش بگیرند ...
...دیشب با آقای فلسفی واعظ
ادامه در صفحه 17 صحبت کردم .از این که راهپیمایی
اربعین خوب انجام شد راضی بود و
دعا م یکرد ...با آقای دکتر بهشتی
تلفنی صحبت کردم و خداحافظی
کردم .تقاضا داشت سه هفتهای
دیرتر بروم چون وجودم را در تهران
ضروری میداند .ساعت 11آقای
سالیوان ،سفیر کبیر آمریکا را ملاقات
کردم و ساعتی با ایشان در مورد