Page 13 - (کیهان لندن - سال سى و هفتمـ شماره ۲۹۸ (دوره جديد
P. 13

‫صفحه ‪13‬ـ ‪ Page 13‬ـ شماره ‪1۷64‬‬
‫جمعه ‪ ۵‬تا پنجشنبه ‪ ۱۱‬فوریه ‪2۰2۱‬‬

   ‫موسیقی در شعر حافظ (‪)6‬‬                                                  ‫دین و آزادی‬                                                                                                             ‫زیباییهای مرز پرگهر‬

‫دکتر قاسم طالبزاده‬                  ‫بانگ‬                                  ‫لئوناردو باف یک پژوهشگر دینی‬                                                                                             ‫چشمه علی‬
                                                                          ‫معروف در برزیل است‪ .‬متن زیر‪،‬‬
‫بانگ زدن و بانگ دادن در زبان فارسی به معنی صدا زدن است و گاهی به‬                                                                                                                                 ‫«چشمه علی» یک از نقاط باستانی‪،‬‬
‫معنای آواز نیز به کار برده شده است‪ .‬حافظ در دیوان خود بانگ را در معنیهای‬                      ‫نوشته اوست‪:‬‬                                                                                        ‫دیدنی و تفریحی شهرری به شمار‬
‫گوناگون استفاده کرده‪ ،‬بانگ چنگ‪ ،‬بانگ بربط‪ ،‬بانگ غزلهای حافظ‪ ،‬بانگ نای‪،‬‬    ‫در میزگردی که درباره «دین و‬                                                                                            ‫میرود که در جنوب تهران و شمال‬
                                                                          ‫آزادی» برپا شده بود و دالاییلاما هم‬                                                                                    ‫شهرری‪،‬منطقه‪ 2۰‬شهرداریتهرانقرار‬
         ‫بانگ بلند‪ ،‬را در اشعارش آورده که ذیل ًا به هر یک خواهیم پرداخت‪.‬‬  ‫در آن حضور داشت‪ ،‬من با کنجکاوی‪،‬‬                                                                                        ‫دارد‪ .‬این چشمه در همسایگی ابنبابویه‪،‬‬
                                                                          ‫و البته کمی بدجنسی‪ ،‬از او پرسیدم‪:‬‬                                                                                      ‫برج طغرل‪ ،‬دژ رشکان و در زیر باروی‬
     ‫اول به بانگ نای و نی‪ ،‬آرد به دل پیغام وی‬                                                                      ‫شده ممکن است بعضی از تاریخنویسان‬       ‫محل به دست آمده است‪ .‬به استناد‬         ‫ری واقع شده است‪ .‬چشمه علی از میان‬
     ‫وآنگه به یک پیمانه می با من وفاداری کند‬                               ‫عالیجناب‪ ،‬بهترین دین کدام است؟‬          ‫از این جهت این قلعه را طبرک نامیده‬     ‫روایتهای مختلف مادر زرتشت نیز در‬       ‫صخرهای بزرگ خارج شده و به سوی‬
                                                                          ‫خودم فکر کردم که لابد خواهد‬              ‫باشند‪ .‬بعضی گویند منوچهر این قلعه را‬   ‫این مکان متولد شده است‪ .‬درباره آب‬      ‫جنوب و سپس جنوب شرق جاری است‪.‬‬
     ‫مطرب کجاست تا همه محصول زهد و علم‬                                    ‫گفت‪« :‬بودایی» یا «ادیان شرقی که‬          ‫بنا کرده و برخی قلعه طبرک را زبیدیه‬    ‫چشمه گفته میشود که از جاجرود و‬         ‫نام باستانی این چشمه سورینی بوده‬
          ‫در کار بانگ بربط و آواز نی کنم‬                                  ‫خیلی قدیمیتر از مسیحیت هستند‪».‬‬           ‫نوشتهاند‪ .‬به هر حال چشمه علی ری‬        ‫قیطریه تأمین میشود و پس از گذر از‬      ‫است که احتمالا منسوب به دودمانی‬
                                                                          ‫دالاییلاما کمی درنگ کرد‪ ،‬لبخندی‬          ‫در سوابق و گذشته آب زیادی داشته‬        ‫راههای زیرزمینی‪ ،‬از دل تپه میجوشد‪.‬‬     ‫بزرگ در دوره اشکانیان و ساسانیان‬
   ‫می خور به بانگ چنگ و مخور غصه‪ ،‬ور کسی‬                                  ‫زد و به چشمان من خیره شد ‪ ...‬و‬           ‫چنانکه آثار آن در سنگها باقی مانده‬     ‫این چشمه از چندین لحاظ اهمیت‬           ‫است‪ .‬بعدها به نام امام اول شیعیان به‬
        ‫گوید ترا که باده مخور‪ ،‬گو هو الغفور‬                               ‫آنگاه گفت‪«:‬بهترین دین‪ ،‬آن است‬            ‫است‪ ،‬ولی قناتهایی که در بالای آن‬       ‫دارد‪ .‬هم به دلیل تبدیل شدن آن به‬
                                                                          ‫که شما را به خداوند نزدیکتر سازد‪.‬‬        ‫کندهاند‪ ،‬آب آن را به اندازهای کم کرده‬  ‫منطقهای تفریحی و ایجاد پارک و فضای‬                 ‫چشمه علی معروف شد‪.‬‬
         ‫به بانگ چنگ بگوییم آن حکایتها‬                                    ‫دینی که از شما آدم بهتری بسازد‪».‬‬         ‫که در فصل پائیز یک سنگ و نیم آب‬        ‫سبز در کنار آن و هم به دلیل وجود چند‬   ‫قدمت چشمهعلی به حدود ‪8۰۰۰‬‬
      ‫که از نهفتن آن دیگ سینه میزد جوش‬                                    ‫من که از چنین پاسخ خردمندانهای‬           ‫دارد و این آب از موقوفات حضرت‬          ‫اثر باستانی در نزدیکی آن‪ .‬دیوار قدیمی‬  ‫سال پیش بر میگردد‪ ،‬زمانی که‬
                                                                                                                   ‫عبدالعظیم حسنی است‪ .‬از شهر تهران‬       ‫شهر ری با نام باروی ری دقیقا در بالای‬  ‫نخستین اجتماع در کنار چشمهای‬
      ‫اگر چه باده فرح بخش و باد گل بیز است‬                                        ‫شرمنده شده بودم‪ ،‬پرسیدم‪:‬‬         ‫به دو راه به زاویه مقدسه و قصبه حضرت‬   ‫چشمه قرار داشته و کتیبه فتحعلی شاه‬      ‫دایمی واقع بربالای تپهای گرد آمدند‪.‬‬
   ‫به بانگ چنگ مخور می که محتسب تیز است‬                                   ‫آنچهمراانسانبهتریمیسازدچیست؟‬             ‫عبدالعظیم میروند‪ ،‬یکی راهی است‬         ‫قاجار نیز بر دیواره این چشمه حک‬        ‫در گذشته فرش فروشها و مردم‬
                                                                          ‫او پاسخ داد‪«:‬هر چیز که شما‬               ‫به خط مستقیم و بیشتر معمول و راه‬                                              ‫تهران‪ ،‬قالیها و قالیچههای خود را با این‬
      ‫ما‪ ،‬می به بانگ چنگ نه امروز میخوریم‬                                 ‫را دلرحمتر‪ ،‬فهمیدهتر‪ ،‬مستقلتر‪،‬‬           ‫دیگر از راه چشمه علی است که قدری‬                              ‫شده است‪.‬‬        ‫عقیده که در آب این چشمه خاصیتی‬
     ‫بس دور شد که گنبد چرخ این صدا شنید‬                                   ‫بیطرفتر‪ ،‬بامحبتتر‪ ،‬انسان دوستتر‪،‬‬         ‫از جاده مستقیم منحرف و نسبتاً در وتر‬   ‫چشمهای است در شمال شهر قدیم‬            ‫است که فرش را خوب تمیز و رنگ‬
                                                                                                                   ‫است‪ .‬چشمه علی بین قصبه حضرت‬            ‫ری که آبش از زیر سنگ صلب خارایی‬        ‫روشنتر و پر جلاتر میسازد‪ ،‬در آب‬
        ‫رباب و چنگ به بانگ بلند میگویند‬                                        ‫با مسؤولیتتر و اخلاقیتر سازد‪.‬‬       ‫عبدالعظیم و آبادی و باغ دولتآباد که‬    ‫خارج شده به جانب جنوب جاری‬
       ‫که گوش هوش به پیغام اهل راز کنید‬                                   ‫دینی که این کار را برای شما بکند‪،‬‬                                               ‫میشود و بنابر پژوهشها و اطلاعات‬                     ‫چشمهعلیمیشستند‪.‬‬
                                                                                                                    ‫از باغهای دولتی میباشد واقع است‪.‬‬      ‫نگارنده قلعه ریبندی که خلیفه مهدی‬      ‫نخستین نشانههای تمدن در چشمه‬
   ‫صد هزاران گل شگفت و بانگ مرغی بر نخاست‬                                                 ‫بهترین دین است»‬          ‫تاکنون در محدوده شهرری چه‬              ‫عباسی بنا نمود بالای همین چشمه‬         ‫علی‪ ،‬که شامل تپه باستانی‪ ،‬برج و‬
    ‫عندلیبان را چه پیش آمد‪ ،‬هزاران را چه شد‬                               ‫من لحظهای ساکت ماندم و به‬                ‫بیرون از بافت شهری و چه در داخل‬        ‫و روی تخته سنگ بوده چنانکه حالا‬        ‫باروهای قدیمی ری و چشمه زیرزمینی‬
                                                                          ‫حرفهای خردمندانۀ او اندیشیدم‪ .‬به‬         ‫آن ‪ 2۰۰‬اثر تاریخی شناسایی شده‬          ‫آثار آن باقی و نمودار است نیز احتمال‬   ‫است‪،‬مربوط به تولید سفالینههای سرخ‬
      ‫سرم خوش است و به بانگ بلند میگویم‬                                   ‫نظر من پیامی که در پشت حرفهای‬            ‫که بین این تعداد ‪ ۳۴‬اثر به ثبت ملی‬     ‫می رود که قلعه طبرک همین قلعه‬          ‫رنگ با نقشهای سیاه یا قهوهای سیر‬
        ‫که من نسیم حیات از پیاله میجویم‬                                                                                                                   ‫ریبندی باشد و سایرین آن را به این‬      ‫و تصاویری که بر آن نقش شده می‬
                                                                                     ‫او قرار دارد چنین است‪:‬‬                             ‫رسیده است‪.‬‬        ‫اسم موسوم ساخته باشند و چون در‬         ‫باشد‪ .‬در کنار چشمه‪ ،‬تپهای است که‬
         ‫کامم از تلخی غم چون زهر گشت‬                                      ‫دوست من! این که تو به چه دینی‬            ‫در بین ‪ 2۰۰‬اثر‪ ،‬آثار پیش از تاریخ و‬    ‫زبان فارسی طبر به معنی کوه است‬         ‫در کاوش سالهای ‪ ۱9۳۴‬و ‪ ۱9۳۶‬م‪،‬‬
           ‫بانگ نوش شاد خواران یاد باد‬                                    ‫اعتقاد داری و یا این که اصل ًا به هیچ‬    ‫دوره اسلامی دیده میشود‪ .‬شهرستان‬        ‫چنانکه طبرستان به معنی کوهستان‬         ‫به رهبری اریک اشمیت که برای موزه‬
                                                                          ‫دینی اعتقاد نداری‪ ،‬برای من اهمیت‬         ‫ری با دو هزار و ‪ 29۳‬کیلومتر مربع‬       ‫میباشد و طبرک با کاف که در فارسی‬       ‫هنرهای زیبای بوستون و فیلادلفیا در‬
        ‫شراب خانگی ترس محتسب خورده‬                                        ‫ندارد‪ .‬آنچه برای من اهمیت دارد‪ ،‬رفتار‬    ‫وسعت‪ ،‬دارای ‪ ۱۶۳‬روستا با جمعیتی‬        ‫علامتتصغیراستبهمعنیکوهکوچک‬             ‫امریکا انجام شد‪ ،‬از آن آثاری به دست‬
        ‫به روی یار بنوشیم و بانگ نوشانوش‬                                  ‫تو در خانه‪ ،‬در خانواده‪ ،‬در محل کار‪ ،‬در‬   ‫بالغ بر ‪ 9۰۰‬هزار نفر در جنوب استان‬     ‫است و این قلعه بر روی کوه کوچک واقع‬    ‫آمده است‪ .‬قدیمیترین شواهد موجود‬
                                                                                                                                                                                                 ‫در این منطقه که به اوایل هزاره چهارم‬
      ‫بانگ گاوی چه صدا باز دهد‪ ،‬عشوه مخر‬                                          ‫جامعه و در ک ّل جهان است‪.‬‬                     ‫تهران واقع شده است‪.‬‬                                              ‫قبل از میلاد بر میگردد‪ ،‬سفالینههایی‬
      ‫سامری کیست که دست از ید بیضا ببرد‬                                   ‫به یاد داشته باش‪ ،‬عالم هستی‬                                                                                            ‫است که ذکر آن رفت‪ .‬این محل در هزاره‬
                                                                                                                                                                                                 ‫سوم پیش از میلاد ناگهان متروک شد و‬
        ‫فکند زمزمۀ عشق در حجاز و عراق‬                                             ‫بازتاب اعمال و افکار ماست‪.‬‬                                                                                     ‫دوباره از هزاره دوم مسکونی و آباد گشت‪.‬‬
          ‫نوای بانگ غزلهای حافظ شیراز‬                                     ‫قانون عمل و عکسالعمل فقط‬                                                                                               ‫آثاری از عهد پارتها (حصار معبد آناهیتا‬
                                                                          ‫منحصر به فیزیک نیست‪ .‬در روابط‬                                                                                          ‫متعلق به آغاز عصر مسیحی)‪ ،‬ساسانیها‬
      ‫کس ندانست که منزلگه مقصود کجاست‬                                     ‫انسانی هم صادق است‪.‬اگر خوبی کنی‪،‬‬                                                                                       ‫و اسلام تا عهد تیموریان نیز در این‬
        ‫اینقدر هست که بانگ جرسی میآید‬                                     ‫خوبی میبینی و اگر بدی کنی‪ ،‬بدی‪.‬‬
                                                                          ‫همیشه چیزهایی را به دست خواهی‬
                                                                          ‫آورد که برای دیگران نیز همانها را‬
                                                                          ‫آرزو کنی‪ .‬شاد بودن‪ ،‬هدف نیست‪.‬‬

                                                                                           ‫یک انتخاب است‪.‬‬

‫‪۷ 84‬‬

   ‫‪43‬‬                                               ‫‪۲‬‬

‫‪۲‬‬  ‫‪۷6‬‬                            ‫‪5‬‬                                               ‫(سودوکو)‬

   ‫‪5 61‬‬                                                                                                            ‫‪ 15 14 13 1۲ 11 1۰ 9 8 ۷ 6 5 4 3 ۲ 1‬عمودی‪:‬‬

‫‪6 ۲8‬‬                                                                  ‫‪13‬‬                                           ‫‪ ۱‬ـ آغازگر حرفۀ پرستاری و معروفترین‬                                                               ‫‪1‬‬
                                                                                                                                     ‫پرستار جهان‬                                                                     ‫‪۲‬‬
                                                       ‫‪5 64‬‬                                                                                                                                                          ‫‪3‬‬
                                                                                                                   ‫‪ 2‬ـ بهره ـ از خوانندگان مشهور و فقید‬                                                              ‫‪4‬‬
   ‫‪385‬‬                       ‫‪6‬‬                                 ‫‪1‬‬                           ‫‪3‬‬                                  ‫آمریکا در قرن گذشته‬                                                                    ‫‪5‬‬
                                                                                           ‫‪5‬‬                                                                                                                         ‫‪6‬‬
   ‫‪۷ 83‬‬                                                ‫‪14‬‬                                                          ‫‪ ۳‬ـ قلیل ـ رودخانهای در روسیه ـ از‬                                                                ‫‪۷‬‬
                                                                                                                                   ‫خلفای راشدین‬                                                                      ‫‪8‬‬
   ‫‪9 15‬‬                                                                   ‫‪51‬‬                                                                                                                                         ‫‪9‬‬
                                                                                                                   ‫‪ ۴‬ـ از اعضای داخلی بدن انسان ـ پایتخت‬                                                             ‫‪1۰‬‬
‫‪46۷‬‬                                                    ‫‪9۲‬‬                        ‫‪5‬‬                                 ‫کشوری است ـ قسمتی از اندام‬                                                                        ‫‪11‬‬
                                                                                                                   ‫‪ ۵‬ـ از آفات نباتی ـ ُمل ـ پسوندی‬                                                                  ‫‪1۲‬‬
‫‪ 9‬ـ از میوهها ـ بالا و والا‬            ‫عمودی‪:‬‬          ‫‪11 1۰ 9 8 ۷ 6 5 4 3 ۲ 1‬‬                                     ‫که معنی دارنده میدهد ـ دمل و‬                                                                      ‫‪13‬‬
‫‪ ۱۰‬ـ ملالآور ـ ورزشی‬             ‫‪ ۱‬ـ سند زناشویی‬                                                                                                                                                                     ‫‪14‬‬
                               ‫‪ 2‬ـ مخترع دینامیت‬                                                                ‫‪1‬‬                      ‫ورم عفونی‬                                                                     ‫‪15‬‬
             ‫است‬             ‫‪ ۳‬ـ اقبال ـ قسمتی‬                                                                     ‫‪ ۶‬ـازمترجمانصاحبناموبرجستۀایران‬
‫‪ ۱۱‬ـ از پیمودنیها ـ‬                                                                           ‫‪۲‬‬                                                                                                                  ‫افقی‪:‬‬
                                        ‫از اندام‬                                                                          ‫‪ ۷‬ـ از نخست وزیران پیشین‬                                               ‫‪ ۱‬ـ از داستانسرایان و‬
      ‫کشوری است‬              ‫‪ ۴‬ـ از خوانندگان‬                                                 ‫‪3‬‬                    ‫‪ 8‬ـ دشمن «خورد» ـ مجعد ـ خالص‬                                                 ‫نویسندگان معروف فرانسه‬
                             ‫معروف و قدیمی‬                                                                         ‫‪ 9‬از شهرهای تاریخی عراق ـ حرف‬
                                                                                              ‫‪4‬‬                                                                                                            ‫در قرن بیستم‬
                                       ‫کشور ما‬                                                                                ‫تعجب ـ میوهای است‬                                                  ‫‪2‬ـ کشوری است ـ درآمد ـ آوا‬
                                 ‫‪ ۵‬ـ مخفی ـ زشت‬                                               ‫‪5‬‬                    ‫‪ ۱۰‬ـانتهاـپلیمعروفدرایرانـلمیزرع‬                                              ‫‪ ۳‬ـ بیابان ـ وسیلهای برای‬
                             ‫‪ ۶‬ـ سلطان جاز ایران ـ‬                                            ‫‪6‬‬                    ‫‪ ۱۱‬ـ از خوانندگان معروف و‬
                                                                                                                                                                                                     ‫نواختن ـ از جواهرات‬
                                   ‫خوراکی است‬                                                 ‫‪۷‬‬                      ‫خوشصدای قدیمی ایران ـ توان‬                ‫شدن ـ از نخستوزیران‬                 ‫‪ ۴‬ـ کشیده شده ـ سلسله‬
                                        ‫‪ ۷‬ـ بلدیه‬                                                                  ‫‪ ۱2‬ـ شدیدترین و سختترین ـ ذرت‬               ‫پیشین هند ـ از وسایل‬              ‫‪ ۵‬ـ مادر بهعربی ـ اجرا ـ‬
                                                                                              ‫‪8‬‬
                             ‫‪ 8‬ـ عدم حضور ـ‬                                                   ‫‪9‬‬                                      ‫ـ ظرفی است‬                                  ‫خانه‬                             ‫آشکار‬
                                   ‫کشنده است‬                                                                       ‫‪ ۱۳‬ـ از هنرپیشگان معروف و قدیمی‬             ‫‪ ۱2‬ـ واحد پول کشوری‬               ‫‪ ۶‬ـ پشیمان ـ قسمتی از‬
                                                                                                                                                               ‫است ـ مانع ـ رنگی است‬             ‫اندام ـ راه بیپایان ـ ته‬
                                                                                              ‫‪1۰‬‬                                         ‫تآتر ایران‬
                                                                                                                   ‫‪ ۱۴‬ـ خونبها ـ موجودی خیالی و نامرئی‬                      ‫ـ میل وافر‬                       ‫حوض است‬
                             ‫حل جدول شماره قبل‬                                                           ‫‪11‬‬                                                    ‫‪ ۱۳‬ـ جان کندن ـ پایتخت‬            ‫‪ ۷‬ـ از وسایل سنتی موسیقی‬
                                                                                                                                   ‫ـ پستی و خ ّفت‬                                                ‫ـ بالاپوشی است ـ مغرور‬
                                                                                                ‫افقی‪:‬‬              ‫‪ ۱۵‬ـ کشوری است ـ از خاندانهای‬                 ‫کشوری است ـ بیروح‬
                                                                                   ‫‪ ۱‬ـ از پادشاهان آل زیار‬                                                     ‫‪ ۱۴‬ـ قدم ـ از خوانندگان‬                          ‫و مفتخر‬
                                                                                 ‫‪ 2‬ـ شهری تاریخی در آسیا‬               ‫حکومتی در ایران ـ سرنوشت‬                ‫خوشصدا و معروف ایران ـ‬            ‫‪ 8‬ـ گیاهی از تیرۀ گندمیان‬
                                                                                 ‫ـ از اعضای بدن انسان ـ‬                                                        ‫شهری قدیمی در کشور ما‬             ‫ـ پیداناشدنی ـ بسته و‬
                                                                                                                                            ‫حل جدول شماره قبل‬  ‫‪۱۵‬ـ باریکه ـ از خوانندگان‬
                                                                                               ‫آلودگی‬                                                                                                           ‫محموله‬
                                                              ‫اندازهگیری وزن‬                ‫‪ ۳‬ـ گلی است‬                                                                   ‫قدیمی ایران‬                ‫‪ 9‬ـ صدا ـ مادر ـ باردار‬
                                                          ‫‪ 8‬ـ خرس ـ موقعیت و‬      ‫‪ ۴‬ـ از اقلیتهای قومی در‬                                                                                        ‫‪ ۱۰‬ـ پهلوان ـ از شهرهای‬
                                                           ‫مقام ـ حرارت بدن‬       ‫ایران ـ تکیهگاه ـ نوعی‬                                                                                         ‫عراق ـ شایسته و نیکوکار‬
                                                       ‫‪ 9‬ـ رودخانهای در روسیه ـ‬                                                                                                                  ‫‪ ۱۱‬ـ دردمندی و اندوهگین‬
                                                       ‫از وسایل دوخت و دوز ـ‬                       ‫مار‬
                                                                                   ‫‪ ۵‬ـ راهنمایی ـ بیگانگان‬
                                                              ‫شهری در ایران‬       ‫‪ ۶‬ـ اشاره به دور ـ هدایت‬
                                                            ‫‪۱۰‬ـ کشوری است ـ‬
                                                                                          ‫ـ ظرفی است‬
                                                                ‫صحرایی است‬            ‫‪ ۷‬ـ زیارتکنندگان ـ‬
                                                             ‫‪ ۱۱‬ـ همیشگی ـ از‬       ‫میوهای است ـ واحد‬
                                                            ‫شهرهای کشور ما‬
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18