Page 12 - (کیهان لندن - سال سى و دوم ـ شماره ۶۳ (دوره جديد
P. 12

‫صفحه ‪ - Page 12 - 12‬شماره ‪63‬‬
                                                                                                                                                        ‫جمعه ‪ 21‬تا پنجشنبه‪ 27‬خردادماه ‪1395‬خورشیدی‬

‫این بافنده همچنین درباره‬            ‫کو کوزه‌گر  و کوزه‌خر  و کوزه‌فروش‬                                                                                                                     ‫آزاده کریمی ‪ -‬در حالی روز‬
‫وضعیت صنایع دستی هرمزگان‬                                                                                                                                                                   ‫جهانی صنایع دستی فرا م ‌یرسد‬
‫م ‌یگوید‪ :‬خان ‌مها تولیدکننده‬       ‫یک میز خاتم هزار یورویی برای‬           ‫هزین ‌های که کردیم‪ ،‬فروش کنیم‪.‬‬       ‫با ورود نپال‪ ،‬چین‪ ،‬پاکستان‪،‬‬           ‫تا کنون باعث از بین رفتن بیش از ‪۱۰‬‬   ‫که صنایع دستی ایران به گفته‬
‫هستند و مردها م ‌یفروشند‪ .‬حصیر‬      ‫کشوری مثل آلمان اصلا مناسب‬             ‫مد ‌تهاست یک سری صنایع دستی‬          ‫افغانستان‪ ،‬هندوستان و ترکیه به بازار‬   ‫هزار شغل در این عرصه شده است‪.‬‬       ‫معاون صنای ‌عدستی سازمان میراث‬
‫بندرعباس فروش خوبی دارد‪،‬‬            ‫نیست‪ .‬زمانه تغییر کرده است‪ ،‬کسی‬        ‫برای فروش گذاشت ‌هایم ولی یک‬         ‫فرش جهان‪ ،‬بسیاری از سرمای ‌هداران‬                                          ‫فرهنگی بهمن نامور مطلق‪ ،‬طی‬
‫شوهرم لبا ‌سهای بندری‪ ،‬روسری‬        ‫سالن پذیرایی برای مهمان تزئین‬          ‫خریدار نداریم‪ .‬پول گمرک‪ ،‬مالیات و‬    ‫ایرانی برای تولید ارزان فرش در‬        ‫از ‪ ۲/۵‬میلیون هنرمند و تولیدکننده‬    ‫‪ ۱۰‬سال گذشته به اندازه ‪ ۱۰۰‬سال‬
‫و زیورآلات بندری م ‌یفروشد و‬        ‫نم ‌یکند‪ ،‬ولی وسایل روزانه مصرفی‬                                            ‫این کشورها سرمای ‌هگذاری کردند و‬      ‫صنایع دستی تنها ‪ ۳۶۵‬هزار نفر زیر‬     ‫بازار صنای ‌ع دستی جهان را از دست‬
                                    ‫همیشه خواهان دارد‪ .‬ضمن اینکه‬                            ‫بیمه هم داد‌هایم‪.‬‬   ‫تجربیات بافندگان داخلی را در اختیار‬   ‫پوشش سازمان میراث فرهنگی قرار‬
       ‫خریدار خودش را هم دارد‪.‬‬      ‫نگهداری وسایل بزرگ فلزی با توجه‬        ‫این فروشنده صنایع دستی در‬                                                  ‫دارند و ‪ ۷۵‬هزار نفر بیمه هنرمندان‬                         ‫داده‌است‪.‬‬
‫او در این باره که چقدر مورد‬         ‫به آب و هوای هر کشوری مشکلات‬           ‫شهر برلین با اشاره به نقاط ضعف‬                          ‫آنها قرار دادند‪.‬‬   ‫صنایع دستی شد‌هاند‪ .‬اما سازمان‬
‫حمایت مسئولین قرار م ‌یگیرد‪،‬‬        ‫خودش را دارد‪ .‬مثلا در آلمان تجربه‬      ‫صنایع دستی در ایران می گوید‪ :‬این‬     ‫از سال ‪ ۷۴‬رکود فرش در ایران آغاز‬      ‫تامین اجتماعی به دلیل بدهی چند‬       ‫‪ ۱۰‬ژوئن(‪ ۲۰‬خرداد) روز جهانی‬
‫م ‌یگوید‪ :‬من بیمه هستم‪ ،‬دولت‬                                               ‫صنایع در ایران هنوز نتوانسته از نظر‬  ‫شد و از فروش ‪ ۳۶‬تن فرش در سال‪،‬‬        ‫ساله دولت‪ ،‬این تعداد را تا سقف ‪۵‬‬     ‫صنایع دستی و سالروز تاسیس‬
‫تولیدکنندگان صنایع دستی را‬                                                                                                                                                                 ‫«شورای جهانی صنایع دستی» به‬
‫بیمه م ‌یکند‪ .‬وام هم م ‌یدهد البته‬  ‫د ‌ههاهنردستیدرایرانوجودداردکهبیشترشانبارکودومشکلروبروهستند‬                 ‫سا ‌لهاست صنعت فرش ایران دچار رکود است‬                                     ‫عنوان نهادی وابسته به یونسکو است‪.‬‬
‫در مقایسه خیلی زیاد نیست ولی‬                                                                                                                                                               ‫این شورا برای حفاظت از صنایع‬
‫تا ‪ ۲۰۰‬میلیون تومان به ما وام‬       ‫نشان داده وقتی صنایع فلزی با‬           ‫صنعتی خودش را با بازار جهانی وفق‬     ‫اکنون به ‪ ۳‬هزار و ‪ ۹۰۰‬تن رسیده و‬               ‫هزار نفر کاهش داده است‪.‬‬     ‫دستی به عنوان بخشی از حیات‬
                                    ‫آب و هوا سازگاری ندارند و خراب‬         ‫دهد و همچنان در همان عهد قدیم‬        ‫فقط ‪ ۳۰‬درصد حجم تجارت جهانی‬           ‫کاهش بیمه هنرمندان صنای ‌عدستی‬       ‫فرهنگی‪ -‬اقتصادی کشورهای دنیا‬
                       ‫م ‌یدهد‪.‬‬                                            ‫خودش مانده است‪ .‬متاسفانه کیفیت‬                                             ‫ب ‌هدلیل نتایج بازرسی سازمان تامین‬   ‫فعالیت م ‌یکند‪ .‬ایران از سال ‪۱۳۴۷‬‬
‫محمد استاد خات ‌مکاری از استان‬                              ‫م ‌یشوند‪.‬‬      ‫محصولات اصلا خوب نیست و از‬                       ‫فرش از آن ایران است‪.‬‬      ‫اجتماعی در استا ‌‌نها مبنی بر تغییر‬  ‫توسط سازمان صنایع دستی ایران‬
‫فارس نیز با اشاره به کپ ‌یبرداری‬    ‫او بازار اروپا را متفاوت از آمریکا و‬                                        ‫سعید اکبرزاده یکی از فروشندگان‬        ‫کاربری یا عدم فعالیت کارگا‌ههای‬      ‫به عضویت شورای جهانی صنایع‬
‫از هنر خات ‌مکاری ایران به کیهان‬    ‫کانادا م ‌یداند‪ :‬در اروپا بیشتر وسایل‬                                                                             ‫تولیدی بوده‪ ،‬درحالی که باید‬
‫لندن م ‌یگوید‪ :‬در حیطه خات ‌مکاری‬   ‫گالری فروش م ‌یروند ولی در بازار‬        ‫کشورهای دیگر از صنایع دستی ایران‬                                          ‫دلایل قطعی بر حمایت بیشتر از‬                     ‫دستی در آمده است‪.‬‬
‫چین و پاکستان رقیبی برای ایران‬      ‫آمریکا و کانادا وسایل بزرگتر هم به‬     ‫کپ ‌یبرداری کرده و آنها را به قیمت اززانتر‬                                                                      ‫برخورداری از‪ ۳۶۶‬هنر‬
‫محسوب نم ‌یشوند و خاتم ایران‬        ‫فروش م ‌یرسد‪ .‬اما در اروپا به دلیل‬                                                                                 ‫تولیدکنندگان صنایع دستی باشند‪.‬‬      ‫صنای ‌عدستی‪ ،‬ایران را جزو‬
‫همچنان حرف اول را در جهان‬           ‫نزدیکبودن ترکیه‪ ،‬معمولا آلمان ‌یها از‬               ‫تولید م ‌یکنند‬                                                ‫عدم اقبال داخلی و خارجی و‬            ‫کشورهایی با تنوع صنایع دستی‬
                                    ‫ترکیه خرید م ‌یکنند تا از خود آلمان‪.‬‬                                                                              ‫منسوخ شدن د‌هها هنر دستی‬             ‫بالا قرار داده‪ ،‬ولی با این وجود‬
                        ‫م ‌یزند‪.‬‬    ‫اعظم یکی از گلی ‌مبافان تبریزی‬         ‫بدترین مواد استفاده م ‌یکنند‪ .‬خصوصا‬  ‫صنایع دستی در آلمان درباره وضعیت‬      ‫چون چلنگری‪ ،‬سفال‪ ،‬نمدمالی‪،‬‬           ‫ضعف مدیریت‪ ،‬کاهش قدرت خرید‬
‫او اضافه م ‌یکند‪ :‬ظرافتی که در‬      ‫ساکن هرمزگان درباره رونق کار‬           ‫در صنایع فلزی‪ ،‬ایمنی مصر ‌فکننده‬     ‫کنونی فروش هنرهای دستی ایران به‬       ‫مشبک فلزی‪ ،‬سوخت روی چوب‪،‬‬             ‫داخلی‪ ،‬نبود نوآوری‪ ،‬اصرار بر تقلید‬
‫خات ‌م ایران وجود دارد حتی در‬       ‫خود به کیهان لندن‪ ،‬م ‌یگوید‪ :‬فروش‬      ‫در نظر گرفته نشده‪ ،‬احتمال بریدن‬      ‫کیهان لندن م ‌یگوید‪ :‬از وقتی سفر‬      ‫کربا ‌سبافی‪ ،‬حما ‌مسری‪ ،‬فو ‌تبافی‪،‬‬   ‫از سب ‌کها و نق ‌شهای قدیمی‪،‬‬
‫هند‪ ،‬سوریه و پاکستان هم دیده‬        ‫گلیم‪ ،‬فرش و تابلوفرش به خاطر‬           ‫دست و زخمی شدن وجود دارد‪ .‬این‬        ‫به ایران نسبت به قبل زیاد شده‪،‬‬        ‫میخ و زی ‌نسازی هنرمندان بسیاری‬      ‫قاچاق صنایع دستی‪ ،‬تحری ‌مهای‬
‫نم ‌یشود‪ .‬به طور مثال در خاتم‬       ‫تحری ‌مها به صفر رسید و کارمان‬         ‫در حالیست که خریدار آلمانی از‬        ‫آلمان ‌یها به طور مستقیم اقدام به‬                                          ‫بی ‌نالمللی‪ ،‬ب ‌یتوجهی به خواست‬
‫سوریه در هر یک سانت ‌یمتر بیشتر‬     ‫به کسادی برخورد‪ .‬کار از بافند‌هها‬      ‫فروشنده تضمین امنیت کالا را هم‬       ‫خرید صنایع دستی م ‌یکنند‪ .‬ایران ‌یها‬   ‫را مجبور به تغییر شغل کرده است‪.‬‬     ‫بازار متقاضی‪ ،‬نوپا بودن در بازرگانی‬
‫از ‪ ۱۰‬قطعه کار نم ‌یشود‪ ،‬در حالی‬    ‫م ‌یگرفتم‪ ،‬ولی خریداری نبود‪ .‬الان‬                                                                                 ‫فرش ایرانی نیز که روزگاری‬            ‫آنلاین‪ ،‬پایین بودن کیفیت مواد‬
‫که در خاتم شیراز در هر یک سانتی‬                                                                                                                       ‫قیمتی معادل برلیان داشت‪ ،‬امروز‬       ‫خام‪ ،‬کمبود فضای عرضه صنایع‬
‫متر ‪ ۳۶۰‬قطعه جا م ‌یگیرد‪ .‬برای‬                                                                                                                                                             ‫دستی‪ ،‬کاهش وجه هنری در‬
‫همین هنرخاتم کاری ایران هنوز‬                                                                                                                                                               ‫صنایع دستی و بالا رفتن قیمت‬
‫هم متمایز از دیگر کشورهای رقیب‬                                                                                                                                                             ‫صنایع دستی‪ ،‬ایران را تا رتبه س ‌یام‬
                                                                                                                                                                                           ‫صادرات در این عرصه پایین کشیده‬
                          ‫است‪.‬‬
‫این هنرمند شرایط کنونی کار‬                                                                                                                                                                                           ‫است‪.‬‬
‫خود را مناسب ارزیابی م ‌یکند و‬                                                                                                                                                             ‫بهمن نامور مطلق معاون صنایع‬
‫م ‌یافزاید‪ :‬هنر خاتم رونق خودش را‬                                                                                                                                                          ‫دستی سازمان میراث فرهنگی‬
‫دارد و در سطح بی ‌نالمللی خصوصا‬                                                                                                                                                            ‫شرایط مناسب صنایع دستی را در‬
‫در منطقه خاورمیانه با درخواست‬                                                                                                                                                              ‫‪ ۱۰‬سال اخیر‪ ،‬موجب عقب ماندن‬
‫و سفارش روبروست‪ .‬حتی مشتری‬                                                                                                                                                                 ‫ایران به اندازه ‪ ۱۰۰‬سال از بازار‬
‫داخلی هم با وجود قدرت خرید‬                                                                                                                                                                 ‫بی ‌نالمللی دانسته است‪ .‬اما بازار‬
‫اندک همچنان خواستار هنر‬                                                                                                                                                                    ‫داخلی نیز با رویکرد مردم به اجناس‬
‫خات ‌مکاری است و تجارت چمدانی‬                                                                                                                                                              ‫دیگر و عمدتا خارجی‪ ،‬رونق لازم را‬
‫خاتم از طرف ایرانیان خارج از‬                                                                                                                                                               ‫ندارد و کمپین حمایت از خرید‬
‫کشور و گردشگران مورد توجه‬                                                                                                                                                                  ‫صنای ‌عدستی با شعار «هنر ایرانی‬
‫است‪ .‬همچنین با مصرفی کردن‬                                                                                                                                                                  ‫شایسته خانه ایرانی است» و طرح‬
‫خات ‌مکاری مردم عادی خواستار‬                                                                                                                                                               ‫«حمایت از هنرمندان و استادکاران‬
‫تختخواب‪ ،‬میز‪ ،‬وسایل خانگی با‬                                                                                                                                                               ‫صنایع دستی» در مجلس شورای‬
‫طر ‌حهای خاتم شد‌هاند و نسبت‬                                                                                                                                                               ‫اسلامی نیز از همین رو به راه افتاده‬
‫به قبل از کلیشه رایج بیرون آمده‬
                                                                                                                                                                                                                     ‫است‪.‬‬
                          ‫است‪.‬‬                                                                                                                                                             ‫سهم صنایع دستی و فرش در‬
‫این استاد دانشگاه صنایع دستی‬                                                                                                                                                               ‫صادرات غیرنفتی سال ‪ ۹۴‬فقط‬
‫در این باره که برخی از اساتید‬                                                                                                                                                              ‫هشت دهم درصد بوده و جایگاه‬
‫صنایع دستی با فقر دست و پنجه‬                                                                                                                                                               ‫آخر صادرات غیرنفتی را داشته‪.‬‬
‫نرم م ‌یکنند و با مرگ آنها هنر‬                                                                                                                                                             ‫صادرات ایران در سال گذشته ‪۱۲‬‬
‫آنها نیز از بین م ‌یرود‪ ،‬م ‌یگوید‪:‬‬                                                                                                                                                         ‫هزار تن به ارزش ‪ ۳۳۳‬میلیون‬
‫قبلا اینطور بود ولی با گسترش‬                                                                                                                                                               ‫دلار صادرات صنایع دستی بوده‪،‬‬
‫دانشگا‌ههای صنایع دستی و بیمه‬                                                                                                                                                              ‫که نسبت به سال ‪ ۹۳‬کاهش ‪۳۰‬‬
‫شدن هنرمندان صنایع دستی‬                                                                                                                                                                    ‫درصدی از حیث وزن و افت ‪۱۴‬‬
‫خوشبختانه چنین اتفاقاتی نم ‌یافتد‪.‬‬                                                                                                                                                         ‫درصدی از لحاظ ارزش مالی را‬
‫اکنون صنایع چوب از زمان صفویه و‬
‫زندیه احیا شده و با علوم دانشگاهی‬                                                                                                                                                                            ‫نشان م ‌یدهد‪.‬‬
                                                                                                                                                                                           ‫سهم ایران از گردش مالی ‪۱۰‬هزار‬
              ‫پیوند خورده است‪.‬‬                                                                                                                                                             ‫میلیاردی بازار زیارتی صنایع دستی‬
‫او تاکید م ‌یکند‪ :‬با اجرایی شدن‬                                                                                                                                                            ‫مثل تسبیح‪ ،‬سجاده‪ ،‬انگشتر و‬
‫برجام و گسترش گردشگری و‬                                                                                                                                                                    ‫تزئینات خرد نیز با وجود تلاش‬
‫صادرات قطعا صنایع دستی ایران‬                                                                                                                                                               ‫برای جذب بازارهای مذهبی و‬
‫از انزوا بیرون م ‌یآید و هنرمندان‬                                                                                                                                                          ‫زیارتی تنها ‪ ۵‬درصد است‪ ،‬در حالی‬
‫شرایط بهتری برای کار خواهند‬                                                                                                                                                                ‫که چین این بازار را به دست گرفته‬

                         ‫داشت‪.‬‬                                                                                                                                                                                       ‫است‪.‬‬
‫شاید آشنایی مردم با صنایع‬
‫دستی داخلی‪ ،‬امکان خرید عموم‬                                                                                                                                                                ‫با اعمال تحری ‌مهای بی ‌نالمللی‪،‬‬
‫از محصولات هنری‪ ،‬جلوگیری از‬                                                                                                                                                                ‫ایران بازارهای اروپا‪ ،‬آمریکای شمالی‬
‫قاچاق صنایع دستی کپ ‌یبرداری‬                                                                                                                                                               ‫و بخشی از آسیا را از دست داد و‬

‫دانشگا ‌ههای صنایع دستی به نجات این هنر آمد ‌هاند‬                                                               ‫از نظر صنایع دستی‪ ۱۰۰ ،‬سال از جهان عقب افتاده‌ایم‬

‫شده‪ ،‬تنوع بخشیدن به باف ‌تهای‬       ‫‪ ۴۰‬تا تابلو فرش داریم ولی یکسال‬        ‫م ‌یخواهد‪ ،‬و اگر مشکلی پیش بیاید‬     ‫هم وقتی خارج از کشور زندگی‬            ‫سرنوشت غ ‌مانگیزی پیدا کرده است‪.‬‬     ‫عمده صادرات را متوجه کشورهای‬
‫سنتی و کاربردی کردن صنایع‬                      ‫است که فروش نرفت ‌هاند‪.‬‬              ‫فروشنده باید جوابگو باشد‪.‬‬   ‫م ‌یکنند‪ ،‬تازه یادشان م ‌یافتد که چه‬  ‫کپ ‌یبرداری طر ‌حهای ایرانی و تلفیق‬  ‫ترکیه‪ ،‬آلمان‪ ،‬اندونزی‪ ،‬قبرس‪،‬‬
‫دستی‪ ،‬حمایت دولتی از صنایع‬                                                                                      ‫صنایع دستی در ایران تولید م ‌یشود‬     ‫آنها با نیروی کار ارزان کشورهای‬      ‫لبنان‪ ،‬استرالیا کرد‪ .‬اما واردات‬
‫دستی و از همه مهمتر حمایت‬           ‫او اضافه م ‌یکند‪ :‬مردم عادی گلیم‬       ‫اکبرزاده چرخه تولید و فروش‬           ‫و اغلب هم خانواد‌هها از داخل ایران‬    ‫هند‪ ،‬پاکستان‪ ،‬نپال و چین موجب‬        ‫صنایع دستی قاچاق خصوصا از‬
‫از هنرمندان و صنعتگران صنایع‬        ‫و تابلو کم م ‌یخرند‪ ،‬بیشتر خریداران‬    ‫صنایع دستی را نیازمند تغییر‬                                                ‫شده تا فر ‌شهای بافت این کشورها‬      ‫چین بازار کارگا‌ههای خانگی که‬
‫دستی بتواند پیکر نیمه جان هنر و‬     ‫تاجرند و به دبی و ترکیه م ‌یفرستند‬     ‫م ‌یداند و چنین م ‌یگوید‪ :‬صنایع‬                     ‫برایشان م ‌یفرستند‪.‬‬    ‫بسیار ارزان تر از فرش ایران باشند‬    ‫عمد‌هترین تولیدکنندگان صنایع‬
‫صنایع دستی ایرانی را زندگی دوباره‬   ‫که شنیدم خوب فروش م ‌یرود‪.‬‬             ‫دستی باید مصرفی باشند و از شکل‬       ‫او اضافه م ‌یکند‪ :‬ما یک غرفه‬          ‫و جای فرش ایرانی را در بازارهای‬      ‫دست ‌یاند را کساد کرده است‪ .‬قاچاق‬
                                    ‫فروش آنقدر که ما زحمت م ‌یکشیم‪،‬‬        ‫صرفا تزئینی خارج شوند‪ .‬خریدن‬         ‫نمایشگاه صنایع دستی در برلین‬           ‫جهانی و حتی در خود ایران بگیرند‪.‬‬    ‫کپ ‌یهای ارزان قیمت صنایع دستی‬
                        ‫ببخشد‪.‬‬                                             ‫یک ظرف تزئینی ‪ ۲۰۰‬یورویی یا‬          ‫اجاره کردیم و فقط توانستیم معادل‬
                                                         ‫خوب نیست‪.‬‬
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16