Page 12 - (کیهان لندن - سال سى و هشتم ـ شماره ۳۲۵ (دوره جديد
P. 12
صفحه - Page 12 - 1۲شماره 1۷91
جمعه 2۹مردادماه تا ۴شهریورماه۱۴۰۰خورشیدی
بیست سال پیش در چنین روزهایی کابل آهسته از گزارش ـ مصاحبۀ صدرالدین الهی
ویرانههای خود بر میخاست!
سید ضیا؛ مرد اول یا مرد دوم کودتا ()1۲
=افغانستان در بهار ۲۰۰۲ ( کیهان لندن شماره ) 1414
نفسی تازه میکشید و با
آموزش و تمرین نظامی سربازان گارد ملی افغانستان توسط نیروهای آیسف؛ کمکهای مالی و آموزشی و خودتان کسی از آن عبور رفت و آمدهایی است و گفت و سینه به سینه با شاه
امنیتی کشورهای غربی شروع نکند. شنودهایی .بوی خوش نمیآمد.
کابل؛ مه ۲۰۰۲ به بازسازی خود میکرد .آن رضا خان شروع کرده بود به سید از روزهای بعد حرف
زمان نازنین انصاری خبرنگار ـ نه آقا ،این مزخرفاتی است میزند؛ او اولین دیدارش با احمد
است که سهم ویژه تلاش مراجع بینالمللی را پرواز کرد .مانند سایر مناطق افغانستان، بین ا لمللی و مد یر مسئو ل که بعدها سر هم کردهاند .قضیه بدمنصبی و قدرتنمایی...
برای کمک به افغانستان بر عهده دارد .آیسف فرودگاه کابل نیز در اثر جنگهای داخلی کنونی کیهان لندن و کیهان در و این حرفها بهانه بود .ایشان حرفش را میبرم .سید بیش شاه میگوید:
به نهادهایی مانند دفاتر سازمان ملل متحد، بین ۱۹۹2تا ۱۹۹۶که به ظهور طالبان لایف به نمایندگی از این نشریه در هیأت دولت مینشست و از اندازه در مورد روابط خودش ـ رفتم قصر فرحآباد که حکم
حکومت موقت و پلیس کابل یاری میدهد و و قدرت گرفتن آنها منجر شد ،کاملا ویران هفتگی به افغانستان سفر کرد حرفهای نامربوط میزد که به با رضا شاه دوپهلوست .جور
نقش مهمی در ایجاد صلح و آرامش و امنیت شده است .دو طرف باند فرودگاه هنوز پر تا از نزدیک درباره موقعیت خاصی است .هم به او علاقهمند صدارتم را از احمد شاه بگیرم.
از مینهای آن زمان است .در حال حاضر این کشور همسایه شرقی ایران کارش ارتباطی نداشت. است و هم مثل کسی که حریف =این چند روز بعد از کودتا
در کابل و مناطق حومه آن ایفا میکند. نیروهای حافظ صلح انگلستان و فرانسه برج که پیوندهای عمیق تاریخی و =مگر عضو هیأت دولت مقابلش را جدی نمیگیرد درباره
بدین ترتیب آیسف در زمینه خلع سلاح مراقبت فرودگاه را تحت کنترل خود دارند. فرهنگیباهمدارندگزارشبدهد. او قضاوت میکند .یک حسادت بود؟
عمومی و جلوگیری از تجهیز مجدد افراد هنگام ورود ما وضع امنیتی کال بسیار =«در مجموع بر اساس اوضاع بود که میآمد آن جا؟ آشکار نسبت به رضا شاه در ـ دو روز .روز پنجم حوت .چون
غیرمسئول و مسلح شدن آنها ،آموزش دادن حساس بود زیرا که قرار بود روز بعد به و احوالی که در کابل مشهود ـ نه. او هست .حسادت مردی که روز چهارم حوت سرهنگ موسی
این افراد که در سطح گستردهای بیکار مناسبت پیروزی افغانها بر نیروهای اتحاد است چنین به نظر میرسد که آرزویش را مردی تواناتر از او خان بمبی به فرحآباد رفته و
هستند کوشش میکند .به موازات این برنامه، جماهیر شوروی سابق که در سال ۱۹۹2 افغانستان آینده نیاز به یک =شما چرا اجازه میدادید درباره درخواستهای ما با او
آیسف به طرح اجرائی آمریکا شامل آموزش روی داد ،جشن و رژه برگزار شود .این رژه حکومت قوی با تشکیلات و در هیأت دولت شرکت کند؟ دزدیده است .وقتی از بدمنصبی صحبت کرده بود ،شاه با بدترین
سربازان افغانی ،متشکل از گروههای مختلف برای مجاهدین سابق موقعیت مناسبی سازمانهای اداری مؤثر و کارساز ـ اتفاقاً اختلاف از همین جا رضا شاه حرف میزند ،صادقانه از وضع ممکن با من روبرو شد .به
نژادی و قبیلهای نیز کمک میکند و امیدوار بود که نسبت به احمد شاهمسعود رهبر دارد که بتواند با اتکای یک ارتش ناسپاسیسرادرسپهگلهمنداست. او گفته بودند که همه آتشها از
است که یک نیروی نظامی ملی ۶۰هزار نفری مجاهدین که گفته میشود توسط نیروهای ملی و متحد در جهت وحدت شروع شد که بنده به ایشان =چرا بد منصبی آقا؟ چرا؟ گور من بر میخیزد .اجازه نداد که
شبهنظامی القاعده در ۹سپتامبر []2۰۰۱ قوی افغانستان پیش برود .در اخطار کردم که در مقام فرمانده ـ برای این که من او را به من به او نزدیک شوم؛ روی یک
را برای افغانستان آماده کند. کشته شد ،ادای احترام کنند .این نخستین حال حاضر جناحهای مختلف دیویزیون قزاق جایشان در قدرت رسانده بودم .این من صندلی نشست و با تفرعن تمام
امید میرود که بدین ترتیب آیسف بتواند سان و رژه پس از شش سال بود .حکومت در افغانستان هر یک قومی و قزاقخانه است نه در هیأت دولت. بودم که عنوان سردار سپه را گفت« :منظورتان از این کارها
اعتماد و تفاهم عمومی را جلب کند و بین طالبان برگزاری چنین جشنهایی را ممنوع انفرادی فکر میکنند ...بایستی هیأت دولت جای وزراء است .و برایش انتخاب کردم .خودش چه بود و چیست؟ چرا اعضای
جامعه افغان در کابل به عنوان یک نیروی در آینده که لویه جرگه حکومت ایشان گفت« :خوب ،ما را هم اصل ًانمیدانستسردارسپهیعنی دولت مرا توقیف کردهاید؟» دیدم
کارساز و مطمئن به حساب آید .اما همچنانکه کرده بود. آتی را معین و مشخص میکند، چه؟ فرمان رئیس دیویزیون قزاق اگر سید در برابر این بیاعتنایی
مقاماتبالایآیسفمیگویند«:مانمیتوانیم مواضع کنترل خیابانی زیاد شده بود خود افغانها بتوانند از پوسته وزیر کنید». را من برایش گرفتم .از پیش شاه جا بزند ،کارش زار است .بدون
به تنهایی این کشور را آباد کنیم .این کار و حرکت وسایل نقلیه به کندی صورت قومیتگراییخارجشوندودولت ساکت میشود .همینقدر کافی که آمدم ،خودم رفتم قزاقخانه، اجازه سیگاری از قوطی سیگار
خطیر از عهده سازمانهای بینالمللی و میگرفت .عکسهای احمد شاه مسعود همه مرکزی در جهت وحدت ملی است .معلوم است دعوا از کجا دستم را گذاشتم روی شانهاش نقرهام درآوردم ،روشن کردم،
جا دیده میشد .نیروهای مختلط نظامی با افغانستان گامهای مؤثر بردارد». رفتم روی صندلی ،متن فرمان دودش را با غیظ به هوا دادم و
تشریک مساعی افغانها برمیآید». یونیفورمهای متفاوت ،مسلح به سلاح و سوار آغاز شده. سردار سپهی و ریاست دیویزیون گفتم« :شما دولتی نداشتید که
حامد کرزای ریاست حکومت موقت در ماه مه 2۰۰2تازه چند ماهی از سقوط -بعد ،به تحریک قزاقها را برای قزاقها خواندم .اما رضا من توقیف کنم .اگر دولتی سرکار
افغانستان را برایدو ماه دیگر تا تشکلجلسه بر تانک در خیابانها دیده میشدند. طالبان در نوامبر 2۰۰۱پس از حمله نظامی پرداخت .ماژور مسعود خان و خان بدمنصب بود ،بد منصب. بود ،من سی ِد روزنامهنویس با یک
فوقالعاده لویه جرگه که مجلس عالی سنتی پس از عبور از هفت خوان مواضع کنترل آمریکا به افغانستان در اکتبر همان سال کلنل ساعت دو بعد از نیمه شب اصل ًا رعایت سلسله مراتب سرش مشت قزاق گرسنه تهران را فتح
افغانستان است ،عهدهدار خواهد بود .او به خیابانی سرانجام به هتل اینترکنینتانتال گذشته بود .دولت جرج بوش در ایالات آمدند توی اتاق من .کلنل دست نمیشد .میخواست بالاتر از نمیکردم» .و معطل نشدم که
نظر بسیاری از افغانها به عنوان تنها شخص کابل رسیدیم .این هتل اقامتگاه موقت متحده و کشورهای اروپایی پس از حمله مرا بوسید و گفت« :آقا اجازه بده مرخصم کند .عقب عقب هم
برای اداره حکومت موقتی مورد توافق همه بسیاری از وزرای حکومت موقت افغانستان تروریستی القاعده در ۱۱سپتامبر 2۰۰۱ من و سه تا از افسران ژاندارم فردا همه باشد. خارج نشدم .تعظیم کوتاهی کردم
جناحها قرار گرفته است .او نه سربازی در به برجهای دوقلوی نیویورک و همچنین صبح این مردکه دراز را در مدخل =خوب ،آخر حق داشت و پشت به او از در بیرون آمدم.
اختیار دارد و نه یک پایگاه سیاسی مستقلی. و روزنامهنگاران خارجی است. ساختمان پنتاگون (وزارت دفاع آمریکا) آقا .پشتش به دو هزار و خیلیها رفتار من با او را دور از
فقط دارای یک امتیاز است و آن اینکه او یک علیرغم ویرانی ناشی از 23سال جنگ و «جنگ علیه تروریسم» را اعلام کردند که قزاقخانه با موزر بزنیم». پانصد قزاق مسلح بود .شما به ادب تلقی میکنند ولی من در آن
افغان پشتون متکی به غرب و دارای پشتوانه ستیز که کابل را به ویرانه تبدیل کرده است، با کمتر از یک ماه بعد با حمله همهجانبه مسعود خان هم تصدیق کرده قول خودتان یک کمیته آهن
شهر آرام و در حال بازگشت به یک زندگی به افغانستان آغاز شد .بخشی از رهبران و گفت حق با کاظم است .ماندن داشتید که تعداد اعضایش به شرایط چارهای نداشتم.
خارجی است. کاملا فقیرانه است .مدارس برای آموزش اعضای طالبان و القاعده دو گروه تروریستی این دیگر صلاح نیست نه به =گفتهاند که در روزهای
به دنبال شکست طالبان ،بسیاری از دختران و پسران باز شدهاند و زندگی تجاری فرقهایو ُس ّنیبهجمهوری اسلامیپاکستان صلاح دسته است و نه به صلاح زحمت بیست نفر میشد. بعد هم مزاحمش میشدید.
پشتونها در شرایط سخت سیاسی قرار در حد بسیار نازل آغاز شده است .اما زیربنای مملکت .کلنل برای من تشریح نگاهی میکند .خندهای قبا
گرفتهاند زیرا بیشتر مقامات مؤثر حکومتی اقتصادی ،اجتماعی و بهداشتی شهر بسیار و جمهوری اسلامی ایران فرار کردند. کرد که چطور سه تا از بهترین سوخته برلب دارد و من یادم راست است؟
در رژیم موقت از جمله وزارت دفاع در اختیار ضعیف است .ایستگاههای نیروی برق ،آب افغانستان که تحت پنج سال حکومت تپانچهزنهای ژاندارم را حاضر میافتد که او دارد حرف مهمی ـ مزاحم نه .ایشان عادت
تاجیکها است که دومین قوم گسترده در و راههای ارتباطی احتیاج به مرمت فوری سرکوب خشن و بیامان و قرون وسطایی کرده که به اتفاق خود او از بالای داشت صبحها بخوابد و صبح
بین اقوام و قبایل مختلف افغانند .بعلاوه طالبان ،از ۱۹۹۶تا ،2۰۰۱از پای در آمده سر در قزاقخانه و از کنار سکوی میزند. مال کار کردن است .من صبح
در بسیاری از مناطق شمالی حملات علیه و عاجل دارند. بود ،نفسی تازه میکشید و با کمکهای مالی در ورودی به رضا خان آتش =میفرمودید... زود میرفتم و به عمله خلوت
پشتونها که بیشتر از سوی تاجیکها بوده مزد روزانه پرداختی به نیروی کار بطور و آموزشی و امنیتی کشورهای غربی شروع کنند .جوری که جان سالم به در ـ بله ،عرض میکردم نظامیهای میگفتم به عرض برسانید
است ،باعث دلسردی و روگردانی پشتونها متوسط یک دلار در روز است و ۸۰درصد نبرد .من مطمئن بودم که کلنل درس خوانده و حساب و کتابدان رئیسالوزراء شرفیاب است .و
از حکومت موقت شده است .بسیاری از از مردم به آب لولهکشی و تصفیهشده به بازسازی خود میکرد. با آن مهارت و چالاکی موفق ناراضی بودند .سردستهشان کلنل
پشتونهایمناطقجنوبیاکنونبهظاهرشاه دسترسی ندارند و بیشتر بخشهای شهر از آن زمان نازنین انصاری خبرنگار بینالمللی کاظم خان بود .او را که دیدهاید. ایشان اوقاتش تلخ میشد.
که به مدت چهل سال از ۱۹33تا ۱۹۷3با داشتن برق محروم هستند .به همین جهت و مدیرمسئول کنونی کیهان لندن و کیهان میشود .اما... هنوز هم شور و شرش را دارد. =آخر معمولاً شاه را دیدن
صلح و امنیت و آرامش بر افغانستان حکم بهداشت و سلامتی افراد در سطحی بسیار لایف (کیهان لندن به زبان انگلیسی) به و در خاموشی خاطره دوباره راست میگوید .کلنل حاکم تشریفاتی دارد .باید قبل ًا
نمایندگی از این نشریه هفتگی به افغانستان نظامی تهران را چندین بار دیدهام.
رانده بود ،چشم دوختهاند. پایین قرار دارد. سفرکردتاازنزدیکدربارهموقعیتاینکشور فرو میرود. با همه پیری و ضعیفی لحظهای کسب اجازه بشود و...
جلسه فوقالعاده لویه جرگه درباره انتقال با اینکه در حال حاضر برخورد نظامی همسایه شرقی ایران که پیوندهای عمیق ـ برگشتم و به آنها گفتم: در ارادت به سید تردید ندارد و حرفم را میبرد .با عصبانیت
قدرت و سیستم آینده حکومتی افغانستان وجود ندارد ،خطر بقایای نیروهای شبهنظامی تاریخی و فرهنگی با هم دارند گزارش بدهد. «رفقا ،مرکب قسمی که یک هم دقیقهای آرام نیست .مصاحبه و لکنت همیشگی که هنگام
تصمیم خواهد گرفت .بسیاری تشکیل لویه القاعده و طالبان همچنان احساس میشود. مرور این گزارشها حالا که پس از بیست ماه و اندی پیش پشت قرآن خوبی با او کردهام .کلنل ترسوتر عصبا نیت می آ ید سر ا غش
جرگه را به مثابه نوعی رفراندوم برای تعیین امنیت و حفاظت کابل و حومه آن در قلمرو سال با خروج آمریکا از افغانستان این کشور گذاشتهایم خشک نشده .کشتن از سید ،اما روشنتر از او حرف
حکومت موقت تلقی میکنند .حکومتی که مسئولیت آیسف است که مأموریت آن جدا رنجدیده دوباره به دامان طالبان افتاده است رضا خان آسان است ،اما کشتن میگوید:
بر اساس رأی لویه جرگه تشکیل خواهد از عملیات آزادسازی نیروهای آمریکا در خالیازاهمیتنیستودرسهایتاریخیدارد. وجدان آسان نیست ».و به این زده است. ـ آقا ...آقا ...مثل این که شما
شد ،فقط به مدت دو سال به افغانستان بقیه قسمتهای کشور است .موافقتنامه طریق آن قسم شب اول حوت، سید ادامه میدهد: هم رئیس تشریفات هستید .اولاً
حکم خواهد راند و امید میرود که پس از بُن مقرر داشته است که آیسف حکومت ***** جان رضا خان را آن روز واقعاً ـ خبر شدم که اینها علیه شاه حق آسایش ندارد .شاه واقعی
آن با انتخابات آزاد تکلیف حکومت دائمی موقت افغانستان را که به صورت رسمی در کابل آهسته از ویرانه خود نجات داد و شنیدم او هم روزی رضا خان حرفهایی میزنند، کسی است که وقتی رعیتش
22دسامبر 2۰۰۱تشکیل شد ،همراهی و که مرا عزل کردند و اشرار قصد فکرهایی دارند .میان من و رضا خواب است ،او بیدار باشد .خدا
افغانستان معین شود. بر میخیزد جانم را داشتند ،برگشته بود و خان هم چندان روابط روشن رحمت کند مرحوم رضا شاه را.
در مجموع بر اساس اوضاع و احوالی که یاری کند. [بازنشر از کیهان لندن شماره ۹۰۶؛ ۱۶مه به کلنل که میخواست با من صبح ساعت چهار سرکارش بود.
در کابل مشهود است چنین به نظر میرسد آیسف در ۱۶ژانویه 2۰۰2برای اولین بار بیاید گفته بود« :کاظم ،ما قسم نبود. شب هم روی تشک پنبهای کف
که افغانستان آینده نیاز به یک حکومت در کابل مستقر شد .در مدت یک ماه این نهاد 2۶ / 2۰۰2اردیبهشت ]۱3۸۱ خوردهایم که خون هم را نریزیم. =این مال چند روز بعد از
قوی با تشکیلات و سازمانهای اداری مؤثر با پنج هزار سرباز شروع به فعالیت کرد .ابتدا نازنین انصاری – سفر ما به کابل از لندن مطمئن باش که تو و سید ضیاء را اتاق میخوابید.
و کارساز دارد که بتواند با اتکای یک ارتش آیسف یک نهاد انگلیسی به شمار میرفت 2۶آوریل [ ]2۰۰2آغاز شد .پس از تعویض سالم از این معرکه به در میبرم» کودتا است؟ و سرش را به هیهات و افسوس
ملی و متحد در جهت وحدت قوی افغانستان ولی اکنون از نوزده ملیت مختلف تشکیل هواپیما در دوبی به کراچی سفر کردیم .در و بُرد .من قاعدتاً باید به انتقام آن ـ تقریب یک ماه و نیم بعد. تکان میدهد و یاد روزهایی که
پیش برود .در حال حاضر جناحهای مختلف یافته است .سربازان انگلیسی با ۱۴2۹نفر فرودگاه کراچی توسط مقاما مسلح امنیتی همه بیآبرویی برای رجال ایران، =پیش از استعفای اول سلطان احمد شاه را بیدار میکرده
در افغانستان هر یک قومی و انفرادی فکر در رأس و پس از آنها سربازان آلمانی با به پایگاه نیروی بینالمللی کمکهای امنیتی به دست اجامر و اوباش قطعه ماژور مسعود خان از وزارت میافتد .یکهو بلند میشود .صاف
میکنند .آیسف معتقد است که گسترش ۱۰2۱نفر ،فرانسویها با ۴۰۷نفر و ترکها ( ISAFآیسف) هدایت شدیم .آیسف به قطعه میشدم .ولی رضا خان و خدنگ روبروی من میایستد.
مأموریتاش به خارج از کابل از عهده این با 2۷۱نفر در مراتب بعدی قرار دارند .مقامات دنبال «توافق بُن» برای حکومت آینده سردار سپه مرا صحیح و سالم جنگ یا بعد از آن؟ کلاهش را مثل نظامیها به
نهاد بیرون است و واقعیت نیز چنین است انگلیسی امیدوار هستند که ترکیه به عنوان افغانستان ایجاد شد و پایگاه آن در کراچی از تهران خارج کرد و یک دسته ـ در همان حدود. دست میگیرد و پاهایش را جفت
زیرا هیچیک از دولتهای شریک در مجموعه تنهانیرویمسلمانعضوآیسفبتواندرهبری مرکز برنامهریزی و آمادگی عملیاتی در قزاق را تا مرز مسؤول حراست
آیسف حاضر به قبول این مسئولیت مهم این نهاد را بطور مؤثر بر عهده گیرد .این اولین =نوشتهاند که شما با رضا میکند و به هم میزند:
نیستند و معتقدند که بایستی در آینده که بار است که ترکیه در چنین عملیات سطح کابل است. جان من ساخت. شاه حتی درگیری لفظی در =آقا .خدمت با تفریح و
لویه جرگه حکومت آتی را معین و مشخص این پایگاه که در ناحیه «شاه فیصل کلنی» سید رئیسالوزراء حرف زیادی حد مشاجره و فحاشی پیدا تفرج و عیاشی و مهمانی و
میکند ،خود افغانها بتوانند از پوسته بالایی ایفای نقش میکند. قرار دارد ،دارای یک پایگاه هوایی است. برای گفتن ندارد .چیزهایی کردهاید ،سر ورود او به هیأت قمار و زن جور در نمیآید.
قومیتگرایی خارج شوند و دولت مرکزی امروزه در غیاب یک ارتش متحد افغان و در همچنین خانه موقت ۱۸۰سرباز و افسر از دوران کوتاه ریاست وزرائی دولت .از در مخصوص عمارت وای به مملکتی که معضلاتش
در جهت وحدت ملی افغانستان گامهای فقدان یک سیستم قضائی واقعی و در حالی انگلیسی ،یونانی ،بلژیکی ،رومانی و پرتغالی میگوید که خواندنی است .از ناصریه که محل کار و اقامت سر میز قمار و روی سفره آس
که افغانستان از داشتن یک نیروی نظامی است .خطر حملات تروریستی و عملیات جمله قضیه دوغ به جای شامپانی شما بوده و گفته بودید جز
مؤثر بردارد. واحد محروم است ،نیروی آیسف نهاد مؤثری خشونتآمیز در شهر کراچی همچنان بالا حل بشود.
است .ناحیه «شاه فیصل کلنی»نه تنها در مهمانی رسمی دولتی. وقتی لبهایش میلرزد ،زیر لب
پناهگاه مطمئنی برای طرفداران طالبان به چیزهایی میگوید ،چیزهایی که
شمار میرودلکه این پایگاه در ماه فوریه مورد من در آن روزها دلم نمیخواهد
حمله موشکی مخالفین قرار گرفته بود. بشنوم.
هواپیمای سی ۱3۰-روز 2۷آوریل به کابل آقا ،اجازه بدهید این مردکه
دراز را بزنیم!
دردنبالۀگفتگو،سیدضیاءالدین
فاش میکند که ماژور مسعود
خان کیهان و کلنل کاظم خان
سیاح در صدد بودند سردار سپه
را هدف گلوله قرار دهند و از سر
راه بردارند:
ـ خبر شدم که میان کلنل
کاظم خان و ماژور مسعود خان