Page 18 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۷۵ (دوره جديد
P. 18

‫جمهوری اسلامی و جن ِگ پوتین؛ مأموریت‬                                                                                                                        ‫صفحه‌‪‌‌1۸‬شماره‌‪‌1۸41‬‬
      ‫مقدس در جنگ اوکراین؟!‬                                                                                                              ‫جمعه ‪ ۲۸‬مرداد تا ‪ ۳‬شهریورماه ‪۱4۰۱‬خورشیدی‬

‫خوش و بش علی خامنهای و ولادیمیر پوتین در تهران ‪ /‬تابستان ‪۱۴۰۱‬‬                                                       ‫نیجریهای که میمون شدهاند و سنگالیهایی که به‬
                                                                                                                    ‫مارهای لزج مبدل گشتهاند‪ .‬در این هنگام است که حتا یک‬
‫اولی در استخری در شمال تهران بطرز مشکوک غرق‬                ‫= احتمالا جنگ اوکراین آوازه «ماهان ایر» را که در بازار‬   ‫هندی که خود را تبعه درجه یک کشور انگلستان میداند‪،‬‬
‫شد و دومی به دستور دونالد ترامپ رئیس جمهور پیشین‬           ‫جهانی خطوط هواپیمایی یک شرکت کوچک و بیاهمیت‬              ‫حقیقت تلخی را در مییابد‪« :‬این سفیدها هستند که ما را‬
‫آمریکا در فرودگاه بغداد کشته شد‪ .‬یکی از آنها به نحوی‬       ‫است جهانی خواهد کرد‪ .‬نهادهایی مهم بینالمللی از جمله‬      ‫تعریف میکنند… تمام ماجرا همین است‪ .‬قدرت توصیف در‬
‫ادعای اصلاحطلبانه و عملگرایی داشت و دیگری رادیکال‬          ‫ناتو بایستی به زودی برنامه پروازهای این شرکت را مورد‬     ‫دست آنهاست و ما باید تسلیم تصویرهایی شویم که آنها از ما‬
‫و مسئول صدور انقلاب اسلامی بود‪ .‬همزیستی این دو تن‬                                                                   ‫در ذهن خود میسازند»‪ .‬یک مهاجر حتا اگر تابعیت انگلیسی‬
                                                                                    ‫توجه بیشتری قرار دهند‪.‬‬
 ‫نمونه روشنی از ترکیب قدرت و الیگارشی در تهران است‪.‬‬                                                                     ‫هم داشته باشد باز کسی نیست جز یک غیر انگلیسی!‬
                     ‫شرکت هواپیمایی خانوادهها‬              ‫علی صدرزاده (ژورنال‪ – )۲۱‬بعد از اینکه علی خامنهای‬        ‫روزی در سرزمینی دور به جهانگردی برخوردم که انگلیسی‬
                                                           ‫رهبر جمهوری اسلامی بی پرده و بدون هیچگونه شرط و‬          ‫را با لهجه آلمانی حرف میزد‪ .‬به عمد از او پرسیدم که آیا‬
‫در وبسایت شرکت «ماهان ایر» میتوان مطالب‬                    ‫شروطی از جنگافروزی پوتین در اوکراین حمایت کرد‪ ،‬اینک‬      ‫خارجی است؟ او با تعجب گفت‪« :‬نه! من آلمانی هستم!»‬
‫شگفتانگیزی در مورد چگونگی تأسیس این شرکت مطالعه‬            ‫ارسال حمایت های مادی و ترابری وی نیز برای جنگ پوتین‬      ‫این پاسخ بیشتر به یک شوخی شبیه بود‪ .‬از سر لجبازی گفتم‪:‬‬
‫کرد‪ .‬همه چیز با یک گفتگوی تلفنی آغاز شد‪ .‬یک تاجر‬           ‫آغاز شده است‪ .‬در این رابطه شرکت هواپیمایی ماهان که‬       ‫«درست است که شما آلمانی هستید‪ ،‬اما در این کشور‪ ،‬خارجی‬
‫مصری ناشناس از دوبی به استاندار کرمان زنگ میزند‪.‬‬           ‫در ظاهر به عنوان یک شرکت تجاری در خطوط هوایی ثبت‬         ‫به حساب می آیید!» او با اصرار تکرار کرد‪« :‬نه‪ ،‬من خارجی‬
‫استاندار کرمان پسرعموی همسر رفسنجانی است که در آن‬                                                                   ‫نیستم‪ ،‬آلمانیم!» کلمه «خارجی» برای او ناخوشایند و بیشتر به‬
‫دوران رئیس جمهور قدرتمند جمهوری اسلامی بود که قدرتش‬                            ‫شده‪ ،‬نقش ویژهای ایفا میکند‪.‬‬          ‫معنای«غیرآلمانی»بودتاموقعیتیجغرافیاییوقراردادی‪.‬این‬
‫از قدرت رهبر نظام هم فراتر میرفت‪ .‬بعدها کفه قدرت‬           ‫«ماهان ایر» نامی است که باید به خاطر سپرد‪ .‬در بازار‬      ‫کلمه در کشور وی به عنوان ناسزا به کار میرود‪ .‬او شاید هرگز‬
‫بین این دو به نفع رهیر جمهوری اسلامی تغییر یافت‪ .‬گفته‬      ‫جهانی خطوط هواپیمایی یک شرکت کوچک و بیاهمیت‬              ‫فکر نکرده بود که آن خارجیهایی که در آلمان زندگی میکنند‬
‫میشود که مرگ رفسنجانی در راستای تثبیت بیشتر قدرت‬           ‫محسوب میشود‪ .‬موسسهای که به علت آلوده شدن در‬              ‫نیز «خارجی» نیستند و مانند وی از کشوری دیگر آمدهاند‪.‬‬
‫علی خامنهای و به دستور او انجام گرفته است؛ اما بگذریم‪.‬‬     ‫جنگهای منطقهای‪ ،‬حداقل برای جمهوری اسلامی ایران به‬        ‫حدود چهل سال پیش ژان پل سارتر در پیشگفتاری بر‬
‫تاجر مصری پیام مهمی به استاندار کرمان منتقل میکند‪:‬‬         ‫فاکتور مهمی تبدیل شده است‪ .‬احتمالا جنگ اوکراین آوازه‬     ‫کتاب «نفرین شدگان زمین» از فرانتس فانون‪ ،‬از دست رفتن‬
‫آیا ایران حاضر است با دریافت چهار هواپیمای دست دوم‬         ‫«ماهان ایر» را جهانی خواهد کرد‪ .‬نهادهای مهم بینالمللی‬    ‫هویت بومیان کشورهای مستعمره را به نوعی مسخ انسان به‬
‫از وامهایی که دومن پادشاه پهلوی به مصر داده صرف نظر‬        ‫از جمله ناتو بایستی به زودی برنامه پروازهای این شرکت را‬  ‫حیوان تشبیه ساخت‪ .‬او نوشت‪« :‬من ادعا نمیکنم که ممکن‬
‫کند؟ شاه ایران چهارده سال پیش از آن و در پی «انقلاب‬                                                                 ‫نیست انسان را به یک حیوان تبدیل ساخت‪ ،‬لیکن میگویم‬
‫اسلامی» به مصر رفت و در آنجا درگذشت و به خاک سپرده‬                              ‫مورد توجه بیشتری قرار دهند‪.‬‬         ‫این کار ممکن نیست مگر اینکه مقاومت او را به تمامی در‬
‫شد‪ .‬استاندار کرمان به رئیس جمهوری اسلامی در تهران زنگ‬      ‫«ماهان ایر» به تاریخ جمهوری اسلامی‪ ،‬چه در زمان‬           ‫هم شکست»‪ .‬قصه تلخی است‪ .‬تطبیق در یک دوره یعنی‬
‫میزند‪ .‬وی موافقت میکند‪ .‬تاجر مصری به کرمان میآید و‬         ‫حال و چه در آینده شکل خواهد داد‪ .‬فهم چگونگی تاریخ‬        ‫همرنگ شدن با فرهنگ استعمارگر و در دورانی دیگر یعنی‬
‫در فرودگاه پس از پانزده دقیقه با استاندار به توافق میرسد‪.‬‬  ‫پیدایش‪ ،‬گسترش و عملکرد این شرکت هواپیمایی‪ ،‬به فهم ما‬     ‫ادغام و حل شدن در کشور پناه دهنده‪ .‬همواره این انسان‬
‫وبدینترتیب فرودگاهکرمانمحلتولد«ماهانایر»میشود‪.‬‬             ‫از پستوهای پیچیده قدرت ملاها در جمهوری اسلامی ایران‬      ‫«غیر غربی» است که چه به عنوان میزبان در دوران استعمار‬
‫شرکت هواپیمایی نوپا اما یک شرکت خصوصی است که‬               ‫کمک میکند زیرا عواملی مانند الیگارشی خانوادگی ‪،‬چه‬        ‫و چه به عنوان مهمان ناخواسته در دوران پناهندگی و «ارتقاء»‬
‫زیرمجموعه یک هلدینگ مذهبی به نام «مولی الموحدین»‬           ‫اصلاحطلب وچه اصولاگرای رادیکال در آن دخیل هستند‪.‬‬         ‫کشورهای مستعمره به «جهان سوم» باید تغییر هویّت دهد و‬
‫است‪ .‬این هلدینگ به خانواده رفسنجانی تعلق دارد‪« .‬ماهان‬                                                               ‫از«خود»به«دیگری»تبدیلشود‪.‬رشدیبهتصویرخودمحوری‬
‫ایر» توسعه مییابد‪ .‬این شرکت موفق میشود به صورت‬                              ‫یک واحه و یک شرکت هواپیمایی‬             ‫فرهنگ سفید‪ ،‬فرهنگ خودبرتربین غرب میپردازد‪.‬‬
‫قانونی و غیرقانونی در بازارهای جهانی هواپیماهای قدیمی‪،‬‬     ‫ماهان شهر کوچکی در استان کرمان‪ ،‬واحهای در حاشیه‬          ‫روند تطبیق مهاجران در «آیههای شیطانی» با ایثار همراه‬
‫ولی هنوز قابل استفاده‪ ،‬مانند بوئینگ‪ ،‬ایرباس و هواپیماهای‬   ‫کویر است و پر طرفدار و معروف به آب و هوای مطبوع‪ .‬در‬      ‫است‪ .‬آنها نام و هویّت خود را از دست میدهند بدون‬
‫بریتانیایی ‪ BAE‬و همچنین مدلهای روسی توپولوف و‬              ‫ماهان آرامگاه پایهگذار یکی از بزرگترین فرقههای صوفیان‬    ‫آنکه نام و هویّت نوینی دریافت کنند‪ .‬آنها به کسی تبدیل‬
                                                           ‫ایران قرار دارد‪ .‬علی اکبرهاشمی رفسنجانی «جعبه سیاه»‬      ‫میشوند که پیش از آن نبودهاند‪ ،‬بدون آنکه واقعاً کسی‬
                        ‫ایولوشین را خریداری کند‪.‬‬           ‫جمهوری اسلامی و همچنین سردار مخوف قاسم سلیمانی‬           ‫شده باشند‪ .‬آنها در نمییابند روند تبدیل‪ ،‬چه هنگام و چگونه‬
                                                                                                                    ‫آغاز میشود‪ .‬اما یک چیز مسلّم است‪ :‬تغییر و مسخ با نام‬
                                                                                        ‫از همین منطقهاند‪.‬‬           ‫مهاجر که هویّتش در آن پنهان است آغاز میگردد و سرانجام‬
                                                                                                                    ‫همدردیای نیست جز خواندن این ترانه‪« :‬کفشهای زیبایم‬
                                                                                                                    ‫ژاپنیاند‪ ،‬شلوارم انگلیسی است‪ ،‬کلاه روسی بر سر دارم‪ ،‬لیکن‬

                                                                                                                                               ‫خون من هندی است»‪.‬‬
                                                                                                                    ‫در چنین شرایطی آدمی به تدریج مرگ را پذیرا میشود‬
                                                                                                                    ‫بدون آنکه دوباره متولد شود‪ .‬برخی تغییر را با تولد اشتباه‬
                                                                                                                    ‫میگیرند حال آنکه تغییر و مسخ‪ ،‬تولد دوباره نیست‪ ،‬از دست‬

                                                                                                                                                  ‫دادن هویّت است‪.‬‬
                                                                                                                    ‫در عین حال رشدی یکسویه به قضایا نمینگرد‪ .‬او آگاه‬
                                                                                                                    ‫است که انسان مهاجر از یک سو با رنج‪ ،‬اهانت‪ ،‬یأس و درد‬
                                                                                                                    ‫درگیر است و از سوی دیگر با دنیایی تازه و ارزشهایی نوین‬
                                                                                                                    ‫آشنا میشود‪ .‬او تضاد بین این دو دنیا را میکاود‪ .‬اندیشه‬

                                                                                                                                   ‫نسبیت و تردید در هر دو دنیا راه دارد‪.‬‬
                                                                                                                    ‫«آیههای شیطانی» با مرگ و تولد دوباره آغاز میشود‪،‬‬
                                                                                                                    ‫ماجراها از سر میگذراند و در آخرین بند به مرگ و تولد‬
                                                                                                                    ‫دوباره باز میگردد‪« :‬هنگامی که کهنه از مرگ سر باز میزند‪،‬‬

                                                                                                                                              ‫نو نمیتواند متولد شود»‪.‬‬
                                                                                                                    ‫*این مطلب نخستین بار در نشریه هفتگی کیهان لندن‬

                                                                                                                                    ‫(شماره ‪ ۱۶ )۷۲۷‬مهر ‪ ۱۳۷۷‬چاپ شد‪.‬‬
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23