Page 3 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۷۵ (دوره جديد

‫صفحه‌‪‌۳‬شماره‌‪1۸41‬‬
‫جمعه ‪ ۲۱‬تا پنجشنبه ‪ ۲۷‬اوت ‪۲۰۲۲‬‬

‫سوء قصد به آزادی اندیشه و بیان‬ ‫سرمقاله‬

‫مشروطه و پهلوی‬

‫کابوس جمهوری اسلامی و استمرارطلبانش‬

‫=آنچـه بـا فتـوای قتـل و همچنیـن سـوء قصـد بـه‬ ‫از تکرار این موضوع خسته نمیشوم که پهلوی زمانی به‬
‫جـان سـلمان رشـدی مـورد حملـه قـرار گرفتـه‪ ،‬حـق‬ ‫تاریخ سرفرازیهای ایران سپرده میشود که مردم به نظام‬
‫و حکومتی مجهز شوند که خدماتی بیش از آن دوران به‬
‫آزادی اندیشـه و بیـان اسـت‪.‬‬ ‫آنها و مملکت ارائه دهد‪ .‬تا آن زمان‪ ،‬پهلویها کابوس هم‬
‫جمهوری اسلامی و هم اقلیت سیاسی‪ -‬عقیدتی چپ و‬
‫راست و مذهبی باقی خواهد ماند‪ .‬کابوسی که برای مردم‬
‫صدالبته رؤیاست‪ .‬نه رؤیای بازگشت به دورانی که به تجربه‬
‫و تاریخ پیوسته بلکه رؤیای تداوم مشروطه و پهلوی که‬
‫همگام با روح زمان‪ ،‬با دمکراسی و حقوق بشر تکمیل شده‬

‫است‪.‬‬

‫خامنهای رهبر کنونی جمهوری اسلامی نیز در سال ‪ ۱۳۸۳‬بر‬ ‫سوقصد به جان سلمان رشدی سه دهه پس از فتوای روحالله‬ ‫امرداد از یکسو یادآور درگذشت دو پادشاه پهلوی (چهارم‬
‫آن مهر تائید زد و گفت «غیرقابل تغییر» است‪.‬‬ ‫خمینی‪ ،‬شاید ضربهای باشد که دنیا را از خواب خرگوشی‬ ‫و پنجم امرداد) و از سوی دیگر «‪ ۲۸‬مرداد ‪ »۳۲‬و همچنین‬
‫بیدار کند‪ .‬تاریخ این فتوا‪ ،‬که حکم مرگ سلمان رشدی‪،‬‬ ‫فاجعه سینما رکس آبادان (‪ ۲۸‬امرداد ‪ )۱۳۵۷‬است‪ .‬قابل‬
‫در این میان‪ ،‬روزنامههای جمهوری اسلامی حتی اجرای ناکام‬ ‫نویسنده بریتانیایی هندیتبار کتاب «آیات شیطانی» را‬ ‫توجه اینکه همه اینها همچنان در حال نقشآفرینی هستند!‬
‫این فتوا را جشن گرفتند! روزنامه حکومتی «جام جم» با‬ ‫صادر میکند‪ ۲۵ ،‬بهمن ‪ ۱۳۶۷‬یعنی ‪ ۳۳‬سال پیش است‪.‬‬ ‫در یکسو پهلویها و پادشاهانش در صف مردم و جبههی‬
‫توجه به اینکه ضربات چاقو به چشم راست رشدی آسیب‬ ‫در ماههای پس از صدور این فتوا هینوشی ایگاراشی مترجم‬ ‫مبارزه برای آزادی و تجدد حضور دارند و دو «‪ ۲۸‬مرداد»‬
‫وارد کرده‪ ،‬تیتر زد«چشم شیطان کور شد!» این روزنامه‬ ‫‪ ۴۴‬ساله ژاپنی «آیات شیطانی» در مقابل دفتر کارش در‬ ‫که روزگار به طنزی تلخ و در یک «بازی نغز» آنها را در‬
‫مینویسد «واقعیت این است ترور سلمان رشدی آنهم پس‬ ‫دانشگاه تسوکویا‪ ،‬در حومه توکیو‪ ،‬با ضربات چاقو به قتل‬ ‫یک روز رقم زده‪ ،‬در جبهه ضدآزادی و تجدد! جبههای که‬
‫از ‪ ۳۳‬سال به وضوح نشاندهنده قدرت فرازمانی و فرامکانی‬ ‫رسید‪ .‬اتوره کاپریولو مترجم این کتاب به زبان ایتالیایی نیز‬ ‫جمهوری اسلامی و هواداران پیدا و پنهاناش تمام نیرو و‬
‫در مقابل خانهاش در میلان‪ ،‬با ضربات چاقو سخت مجروح‬ ‫تلاش خود را نه برای حل مشکلات کشور و مردم بلکه در‬
‫انتقام جبهه حق علیه باطل است!»‬ ‫شد‪ .‬در اسلو به سمت ویلیام نیگارد ناشر نروژی کتاب سه‬ ‫یک «جهاد تبیین» هیستریک که لبریز از دروغ و تحریف‬
‫ما ایرانیها با اینگونه فتواهای نوشته و نانوشته آشنایی‬ ‫گلوله شلیک و او را سخت مجروح کردند‪ .‬در شهر سیواس‬ ‫و نامردمی است‪ ،‬علیه پهلویها به کار گرفتهاند‪ .‬نکته مهم‬
‫داریم‪ .‬فتواهایی که به نام اسلام و دفاع از ارزشهای آن‬ ‫در ترکیه‪ ،‬هتلی را که عزیز نسین نویسنده شهیر ترک در آن‬ ‫اینکه هرچه بیشتر «جهاد» میکنند‪ ،‬کمتر قادر به «تبیین»‬
‫صادر میشوند‪ ،‬ولی در حقیقت یا برای توجیه شکستها و‬ ‫اقامت داشت به دلیل دفاعاش از آزادی بیان و حق انتشار‬ ‫آن در جامعه میشوند و پاسخ عکس میگیرند! حال آنکه‬
‫ناکامیهای نظام هستند و یا تنها هدفشان خاموش ساختن‬ ‫رمان «آیات شیطانی» به آتش کشیدند‪ .‬این نویسنده جان‬ ‫راه خلاص شدن از «کابوس پهلوی» برای جمهوری اسلامی و‬
‫صدای کسانی است که مخالف حکومت اسلامی هستند‬ ‫سالم بدر برد‪ ،‬ولی ‪ ۳۷‬نفر در این واقعه مرگبار جان خود‬ ‫همه استمرارطلبانش بسیار آسان ولی تجربه ثابت کرده که‬
‫و یا مانند هزاران آثاری که در نقد ادیان مختلف نوشته‬ ‫را از دست دادند‪ .‬در اعتراضات مسلمانان متعصب و بیگانه‬ ‫از توان آنها خارج است‪ :‬ارائه خدماتی بیش از پهلویها به‬
‫شده‪ ،‬به نقد اسلام و داستانها و تأثیرات آن و روشنگری‬ ‫با آزادی بیان که در هند و پاکستان در اعتراض به انتشار‬
‫میپردازند‪ .‬فتوای قتل سلمان رشدی از سوی روحالله‬ ‫«آیات شیطانی»‪ ،‬قبل از صدور فتوای خمینی‪ ،‬برگزار شد‬ ‫مردم و مملکت! تمام!‬
‫خمینی بلافاصله پس از انتشار «آیات شیطانی» صادر نشد‪.‬‬ ‫نیز عدهای در درگیری با پلیس جان سپردند‪ .‬دفتر نشر «نیما»‬ ‫واقعیت اما این است که این جبهه اگر تمام نیروی خود را‬
‫این فتوا ماهها پس از اعتراض متعصبان مذهبی و ناآگاه‬ ‫که ترجمه فارسی این کتاب را منتشر کرده است به آتش‬ ‫هم جمع کند‪ ،‬که در طول چهل و سه سال گذشته چیزی‬
‫علیه این نویسنده در هند و پاکستان و چند ماه پس از بالا‬ ‫کشیده شد‪ .‬سردبیر مجله «خلق» در سلیمانیه که بخشی‬ ‫جز این نکرده‪ ،‬به دلیل قرار دادن دین و ایدئولوژی و یا‬
‫کشیدن «جام زهر» و پذیرفتن قطعنامه ‪ ۵۹۸‬شورای امنیت‬ ‫از ترجمه کردی این کتاب را در سال ‪ ۲۰۱۰‬منتشر کرده بود‬ ‫عقیده سیاسی بجای دانش و کارآمدی و تخصص‪ ،‬نتوانسته‬
‫سازمان ملل متحد در ارتباط با آتشبس جنگ ایران و عراق‬ ‫هدف حمله مسلحانه قرار گرفت‪ .‬سردبیر از این حادثه جان‬ ‫خدمات پنجاه ساله پهلوی را حفظ کند چه برسد به آنکه‬
‫منتشر شد‪ .‬جمهوری اسلامی در بیش از چهار دههای که از‬ ‫سالم بدر برد ولی برمی بهداد مترجم کتاب از آن زمان در‬ ‫بر آنها بیفزاید و یا بیش از آن ارائه دهد! این ناتوانی را‬
‫عمرش میگذرد‪ ،‬هر بار با مشکلاتی در کشور مواجه شده‪،‬‬ ‫برخی مدعیان مخالفت با جمهوری اسلامی که دم از‬
‫تلاش کرده است با بحرانآفرینی در خارج از مرزهایش بر‬ ‫خفا زندگی میکند‪.‬‬ ‫دمکراسی و حقوق بشر میزنند نیز در طول چهار دهه به‬
‫مشکلات داخلی سرپوش بگذارد تا بلکه حواسها را منحرف‬ ‫جایزه برای جنایت‬ ‫نمایش گذاشتهاند‪ .‬اینست که راه همبستگی ملی در «نه‬
‫کند‪ .‬با پایان جنگ هشت ساله نیز مردم ایران منتظر بودند‬ ‫برای سر سلمان رشدی‪ ،‬که در ده سال اول پس از صدور‬ ‫به جمهوری اسلامی» را میبایست در جامعه و میان مردم‬
‫تا جمهوری اسلامی که دیگر بهانه جنگ را ندارد به بازسازی‬ ‫این فتوا مخفیانه و تحت محافظت پلیس زندگی میکرد‪،‬‬ ‫معترض پی گرفت که حلقه اتصال خود را برای عبور از امروز‬
‫و رفع مشکلات کشور بپردازد‪ .‬بجایش اما همزمان با سالگرد‬ ‫نهادهای حکومتی در جمهوری اسلامی سه میلیون و ‪۳۰۰‬‬ ‫و رسیدن به آینده در تکیه بر میراث توانمند مشروطه و‬
‫دهمین سالگرد انقلاب‪ ،‬فتوای قتل یک نویسنده در آنسوی‬ ‫هزار دلار جایزه تعیین کردند‪ .‬جایزهای که البته به هادی‬ ‫پهلوی میبینند و این راه را با یا بدون من و شما نیز خواهند‬
‫جهان به جرم نوشتن یک رمان صادر شد و غوغایی را‬ ‫مطر جوان ‪ ۲۴‬ساله آمریکایی لبنانیتبار که جمعه ‪ ۱۲‬اوت‬
‫برانگیخت که همه توجهات داخل و خارج به آن جلب شد‪.‬‬ ‫‪ ۲۰۲۲‬در یک نشست ادبی در غرب نیویورک این نویسنده را‬ ‫پیمود‪ .‬چه بهتر که همراهشان باشیم!‬
‫کاردآجین کرد‪ ،‬به دلیل ناکام ماندنش در ارتکاب این جنایت‬
‫سوء قصد به آزادی بیان‬ ‫به وی تعلق نخواهد گرفت‪ .‬ولی اگر هادی مطر ناموفق بود‪،‬‬
‫سلمان رشدی بارها تا کنون اعلام کرده است که «آیات‬ ‫آیا افراد دیگری تلاش نخواهند کرد فتوای روحالله خمینی را‪،‬‬
‫شیطانی» در ضدیت با اسلام نوشته نشده است‪.‬او در‬ ‫برای دریافت این جایزه و یا توهم گوشهای از بهشت که‬
‫این رمان اتفاقا وحشت خویش را از مطلقگرایی‪ ،‬که خود‬ ‫به آنها وعده داده شده‪ ،‬به اجرا دربیاورند؟ فتوایی که علی‬
‫گرفتارش شد‪ ،‬بیان میکند و هدفاش جلب توجه مخاطبان‬

‫به ضرورت گفتگو‪ ،‬آزادی و حق انتقاد و پرسشگری‬