Page 5 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۷۵ (دوره جديد
P. 5
صفحه۵شماره1۸41
جمعه ۲۱تا پنجشنبه ۲۷اوت ۲۰۲۲
محمدجواد ظریف ،هتل کوبورگ وین؛ ۱۴ژوییه ۲۰۱۵ چون عربستان و قطر و عراق را در فروش نفت و
میعانات و گاز بگیرد.
وارد مرحله اجرا کرده که به معنای افزایش هزینههای دولت صورت توافق هستهای ندارد .بر باد رفتن درآمدهای ارزی
است .درآمدهای دولت بر خلاف ادعای مقامات دولتی ،با با برداشته شدن تحریم پس از برجام ،سرکوب شدید مردم ظرفیت تولید و میزان فروش نفت ایران دارای آمار رسمی و
کاهش روبرو بوده .بدهی به بانک مرکزی نیز که با استقراض در اعتراضات دیماه ۹۶و اعتراضات بعد از آن ،تشدید روند قابل استنادی نیست و آمارهای فروش و درآمد نفتی کشور هم
و پیشخور کردن ارز ناشی از صادرات صورت گرفته در امرداد مداخلهجویانه جمهوری اسلامی در منطقه با افزایش درآمد سالهاست به بهانه تحریم منتشر نمیشود .آمارهایی نیز که
گذشته رقمی معادل ۱۶۵.۵هزار میلیارد تومان عنوان شده ناشی از برجام ،و تشدید شکاف میان مردم و حکومت باعث از سوی مقامات جمهوری اسلامی مطرح میشود غیرشفاف و
بود .دولت رئیسی مدعی است که طی یک سال گذشته این شده که حنای ج ّوسازیهای برخی محافل رژیم در مورد شعاری است .در یکی از آمارها ابراهیم رئیسی اوایل فروردین
رقم را به ۱۳۳.۸هزار میلیارد تومان کاهش داده است .حتی امسال مدعی شد در پاییز و زمستان گذشته در مجموع ۱۴
اگر ادعای دولت رئیسی درست باشد بدهی دولت به بانک «احیای برجام» دیگر برای مردم رنگی نداشته باشد. میلیارد دلار قرارداد و تفاهمنامه در صنعت نفت امضا شده
مرکزی در ایران ،بیش از درآمد نفتی عربستان سعودی طی نگاهی به آمار پروژههای نیمهتمام در دوران پسابرجام نشان است .چند روز بعد جواد اوجی وزیر نفت این رقم را «بیش از
شش ماه نخست امسال است .این مقایسه نشان میدهد میدهد درآمدهای ارزی برای پیشبرد این پروژهها هزینه نشد. ۱۶میلیارد دلار» اعلام کرد و یک ماه بعدتر شرکت ملی نفت
حتی با برداشته شدن تحریمها نیز دولت برای پرداخت این همچنین در دوران پسابرجام میزان فساد و رانت برای مقامات
حکومتی و نزدیکانشان به شدت افزایش یافت .پروندههای ایران این رقم را به نه و نیم میلیارد دلار کاهش داد!
بدهی راه درازی در پیش دارد! فساد اقتصادی افرادی چون مهدی جهانگیری برادر اسحاق در سالهایی که جمهوری اسلامی با پافشاری بر اهداف
از سوی دیگر بر اساس لایحه بودجه ۱۴۰۱سهم صندوق جهانگیری ،حسین فریدون برادر حسن روحانی تا فرزندان و ایدئولوژیک خود در منطقه و جهان ،برای برداشته شدن
توسعه ملی از محل منابع حاصل از صادرات نفت ،میعانات دامادها و اقوام دیگر مقامات حکومتی نشان میدهد افزایش تحریمها فرصتها را میسوزاند ،کشورهای منطقه با سرعت
گازی و خالص صادرات گاز ۴۰درصد است .این صندوق در درآمدهای جمهوری اسلامی با تقویت و گسترش شبکه مافیا و در حال توسعه اقتصادی و تثبیت موقعیت خود در بازارهای
عمل در اختیار علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی است و
او تصمیم میگیرد این مبالغ کجا و به چه منظور هزینه شود. رانت و فساد آن ارتباط مستقیم دارد. جهانیبودند.
ایندرحالیستکهنظامالدینموسویسخنگویهیئترئیسه هرچند دولت روحانی مدعی بود در فاصله برجام تا بازگشت قطر یکی از اصلیترین رقبای ایران در بازار جهانی گاز است.
مجلس شورای اسلامی اسفند سال گذشته گفته بود در سال دوباره تحریمها توانسته رشد اقتصادی ایجاد کند اما به صادرات منابع هیدروکربور قطر که بخش اعظم آن گاز مایع
۱۴۰۱و بر اساس نظر علی خامنهای و قوانین بالادستی باید دست آوردن رقمی به عنوان رشد اقتصادی به مدد افزایش بوده ،در شش ماه نخست سال جاری میلادی رشد ۱۰۰
سهم ۴۰درصد از درآمد حاصل از فروش یک میلیون و ۴۰۰ درآمدهای خامفروشی نفت بوده و در زمینه درآمد غیرنفتی درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل داشته و به حدود۵۵
هزار بشکه نفت بطور کامل به صندوق توسعه ملی واریز نه تنها پیشرفتی وجود نداشت بلکه ایران نتوانست با جذب
سرمایهگذاری به تولید اشتغال بپردازد .همچنین درآمد ناشی از میلیارد دلار رسیده است.
شود. خامفروشی نفت در زیرساختهای اقتصادی و برای تقویت یکی از مهمترین رقبای ایران در بازار نفت پادشاهی عربستان
این بدان معناست که صندوق توسعه ملی از ابتدای امسال بنیهی اقتصاد و تولید هزینه نشد و به همین دلیل بلافاصله با سعودی است .صادرات نفتی این کشور طی بهار امسال با
تا کنون از وزارت نفت طلبکار بوده و اگر تحریمها برداشته اعلام خروج دونالد ترامپ از برجام روزگار سیاه رکود تورمی به ۹۰درصد افزایش به ۶۶میلیارد دلاررسید و سبب شد درآمد
شود باید کل مبلغ پیشبینی شده در لایحه بودجه به این نفتی این کشور در شش ماه نخست ۲۰۲۲به بیش از ۱۱۵
صندوق پرداخت شود .در نتیجه از هماکنون مشخص است اقتصاد کشور بازگشت! میلیارد دلار برسد .صندوق بینالمللی پول نیز پیشبینی کرده
حتی در صورت احیای برجام و پس از آنکه به فرض دولت ارز حاصل از خامفروشی نفت برای «از مردم بهتران»! عربستان پرسرعتترین رشد اقتصادی در ۱۱سال اخیر را طی
بدهیهنگفتخودرابهبانکمرکزیپرداختکرد ۴۰،درصد در چنین شرایطی دولت ابراهیم رئیسی نیز قادر نخواهد بود سال جاری ادامه خواهد داد .اقتصاد عربستان سعودی در
از درآمد نفت و گاز ایران به صندوق توسعه ملی میرود و در صورت توافق هستهای احتمالی اقتصاد کشور را به نفع سه ماهه دوم سال جاری میلادی یازده و هشت دهم درصد
مستقیم وارد چرخه اقتصاد یا بهبود زیرساختها نخواهد شد مردم رونق ببخشد .قابل پیشبینی است که درآمدهای ارزی بزرگتر شد و رشد تولید ناخالص داخلی در بخش غیرنفتی که
ایران نسبت به دوران تحریم با افزایش روبرو خواهد شد اما محرکهی اشتغالزایی است به رقم قابل توجه پنج و چها دهم
و در نتیجه مردم از آن سهمی نخواهند داشت. این افزایش درآمد نخواهد توانست به شکل پایدار ،کیفیت
در این میان باید سهمخواهی جریانهای سیاسی ،سازمانهای درصد دست یافت.
تبلیغاتی و ارگانهای امنیتی و نظامی و بودجهرسانی به زندگی مردم را بهبود ببخشد. عراق نیز که در سالهای گذشته همواره با جنگ و درگیریهای
نیروهای نیابتی رژیم و گروههای ترویستی و مسلح منطقه را دولت رئیسی با کسری بودجه و بدهی سنگین به بانک داخلی و خارجی و تغییر رژیم سیاسی روبرو بوده توانسته
نیز در نظر گرفت .تنها در یک نمونه حشمتالله فلاحتپیشه مرکزی روبروست که البته بخشی از این بدهیها میراث در بازار انرژی از ایران پیشی بگیرد بطوری که در شش ماه
عضوپیشینکمیسیونامنیتملیمجلسشورایاسلامیگفته دولت حسن روحانی است .به دلیل ساختار غیرشفاف ،مبلغ نخستسالجاریمیلادیودرستهمزمانبا کُندشدنروند
جمهوریاسلامیبرایحفظحکومت ...ادامه در صفحه ۳۹ دقیق کسری بودجه مشخص نیست .دولت به تازگی افزایش مذاکرات هستهای جمهوری اسلامی و غرب ،درآمدهای ارزی
حقوق بازنشستگان و اجرای طرح رتبهبندی آموزگاران را نیز عراق تنها از صادرات نفت خام به بیش از ۶۱میلیارد دلار
رسیده و به حریفی جدی برای ایران در بازار جهانی نفت
تبدیل شده است.
در مقابل ،رشد اقتصادی ایران در یک دهه گذشته نه تنها
تقریبا صفر بوده بلکه در نیمی از دهه ۹۰خورشیدی منفی
بوده است .در دهه ۸۰خورشیدی هم که تحریم هستهای در
کار نبود ،رشد اقتصادی ایران بطور میانگین حدود پنج درصد
گزارش شده است.
قابل توجه اینکه ایران در دهه ۹۰خورشیدی ،دوران پسابرجام
و برداشته شدن تحریم را نیز داشت اما جمهوری اسلامی
ناکارآمد نتوانست از آن به سود مردم بهره ببرد .در عوض،
بدهیهای نفتی کشور افزایش یافت و از سال ۹۷بطور
میانگین هر سال ۱۰میلیارد دلار به بدهی شرکت ملی نفت
ایران افزوده شد .تورم بر اساس ادعای مرکز آمار ایران به مرز
۵۵درصد رسیده ولی کارشناسان آن را بیش از اینها ارزیابی
میکنند.
توافق جدید و تکرار پسابرجام :هیچ برای مردم!
امیدواری به تغییر شرایط در دوران پسابرجام در سال ۹۴
در جامعه ایران خیلی بیش از امروز بود ولی به دلیل همان
تجربه ،افکار عمومی امروز چندان امیدواری به گشایش در
