Page 21 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۷۹ (دوره جديد

‫صفحه‌‪‌‌۲1‬شماره‌‪184۵‬‬ ‫مفید و روشنگر است‪.‬‬ ‫علاوه بر این‪ ،‬آشکار است که این جریان درک علمی‬
‫جمعه ‪ 1۹‬تا پنجشنبه ‪ ۲۵‬سپتامبر ‪۲0۲۲‬‬ ‫الیزابت هینتون استاد مطالعات تاریخی و همچنین استاد‬ ‫صحیحی از مفهوم پدیده فاشیسم ندارد و مخاطبان خود‬
‫دانشکده حقوق دانشگاه «ییل» در آثار برجسته خود‪ ،‬این‬ ‫را نیز از سوی کسانی انتخاب میکند که آنها هم تمایلی‬
‫عنوان مثال‪ ،‬رسانههایی بهم ریختگی کشور را که آنرا به لبه‬ ‫موضوعات را توضیح داده است‪ .‬وی در کتاب از جنگ علیه‬ ‫به درک علمی از این مفاهیم ندارند‪ .‬این جریان گروههای‬
‫پرتگاه نابودی ملک و ملت و تاریخ و فرهنگ آنان سوق‬ ‫فقر به سوی جنگ علیه جرم و جنایت‪ ،‬از انتشارات هاروارد‪،‬‬
‫داده‪ ،‬ناشی از بیتدبیری و جهالت آن فرد و هواداران او‬ ‫گوشههای از این نوع سیاستها را روشن ساخته است‪ .‬به‬ ‫متفاوتی را با گرایشهای سیاسی مختلف در بر میگیرد‪.‬‬
‫میدانند‪ ،‬اعتراضی نیست‪ .‬اما مشکل در این است که این‬ ‫عنوان مثال اینکه چگونه سیاهپوستان به سوی رفتارهایی‬ ‫برخی از گروهها با اندیشههای چپگرایی ساختارشکن‪،‬‬
‫نوع تحلیلها که در اغلب رسانههای تحلیلی خارج از کشور‬ ‫کشیده میشوند که از آنها چهرهای جنایتکارانه برای جامعه‬ ‫با طرح نگرانی خود از استقرار فاشیسم دیگری در فردای‬
‫و همچنین تحلیلگران انجام میشود‪ ،‬ریشه اصلی مصیبتها‬ ‫شکل میگیرد‪ ]۳[.‬البته جامعه امروزین ایران به خوبی این‬ ‫انتقال از استبداد‪ ،‬در عمل موانعی را در برابر بدیلها‬
‫یعنی نگرش فاشیستی برخاسته از زیربنای مؤسس نظام را‬ ‫نوع اندیشههای فاشیستی نظام حاکم و ساز و کارهای‬ ‫قرار میدهند‪ .‬به عنوان مثال‪ ،‬به دنبال اعلام مواضع چند‬
‫متناسب با آن را که با توسل به مذهب سیاسی توجیه‬ ‫هفته پیش شاهزاده رضا پهلوی‪ ،‬یا برای عدهای «آقای رضا‬
‫به حاشیه میرانند‪.‬‬ ‫میشوند تجربه کرده و نسبت به آنها آگاهی یافته است‪.‬‬ ‫پهلوی»‪ ،‬در خصوص ضرورت عبور از حکومت اسلامی به‬
‫در این ارتباط‪ ،‬و برای آشکار ساختن ماهیت ذاتی فاشیسم‪،‬‬ ‫اسلامیپروری امور‪ ،‬شامل آموزش‪ ،‬فرهنگ و هنر‪ ،‬ورزش‪،‬‬ ‫سوی ایرانی آزاد‪ ،‬سر و صداهای زیادی از سوی گروههای‬
‫در تحلیل قدرتمند خود در باره فلسفه فاشیسم اوایل قرن‬ ‫صنعت و حرفه‪ ،‬و دیگر ابعاد جامعه‪ ،‬به درستی مشابه همان‬ ‫چپگرا با گرایشهای مختلف‪ ،‬و یا گروهی که خود را‬
‫بیستم‪« ،‬روی» توضیح میدهد که فلسفه فاشیسم برآیند‬ ‫نازیپروری فاشیستهای آلمان و ایتالیا است‪ ،‬که میکوشید‬ ‫«جمهوریخواهان» مینامند‪ ،‬به راه افتاد که به موجب آن‬
‫منطقی ایدهگرایی پساهگلی است‪ .‬یعنی مکاتب شبهعلمی‬ ‫سلطه تمامیتخواهانه رعبانگیزی بر مردم تحمیل کند‪]۴[.‬‬ ‫نوعی ضدیت زیر عنوان «صدای پای فاشیسم» را نمایندگی‬
‫تحصلی فرامدرن‪ ،‬واقعگرایی جدید و تجربهگرایی‪ ،‬که در‬ ‫گروههای سرکوب وفادار به حکومت شامل بسیج‪ ،‬یا آنچه‬ ‫میکرد‪ .‬اینگونه مواضع ذهنیت کنکاشگر را ممکن است‬
‫عین تظاهر به انکار ایدهگرایی‪ ،‬سعی در احیای مجدد‬ ‫خود آنان گروههای «خودجوش» مینامند‪ ،‬همان کارکردی را‬ ‫به این نتیجه برساند که آنان حکومت اسلامی را بر انجام‬
‫نوع جدیدی از رمزگرایی متافیزیکی داشتند‪ .‬آن مکاتب‬ ‫دارد که «سربازان توفان» و یا «پیراهن قهوهایها»[‪ ]۵‬برای‬
‫ایدهگرایانه پساهگلی با استتار فریبکارانه خود‪ ،‬در‬ ‫رژیم نازی از سال ‪ ١٩٢٠‬در آلمان به عهده داشتند‪ .‬اینان‬ ‫تغییرات برای آینده ایران ترجیح میدهند‪.‬‬
‫پراگماتیسم و هگلگرایی جدید به اوج خود رسیدند‪ .‬اولی‬ ‫مانند بسیج انقلاب اسلامی‪ ،‬سازمان شبهنظامی بودند که با‬ ‫بنابراین‪ ،‬در شرایط حساس و خطیر کنونی ایران یک‬
‫شکل مبتذل مادیگرایانه را نمایندگی میکرد که با تجارب‬ ‫ارعاب و اتخاذ روشهای خشونتآمیز نقش کلیدی در به‬ ‫پرسش برای هر ایرانی دردمند و تلاشگر برای رهایی از‬
‫دینی خود را توضیح میداد‪ .‬دومی سلاح انقلابی دیالکتیک‬ ‫استبداد و تمامیت خواهی مذهبی باید مطرح شود‪« :‬به‬
‫هگلی را برای خدمت به اهداف واکنش ستیزهجویانه‬ ‫قدرت رسیدن آدولف هیتلر ایفا کردند‪.‬‬ ‫درستی فاشیسم چیست؟» اهمیت طرح پرسش هم برای‬
‫انتخاب کرده ولی در عمل آنرا تحریف نمود‪ .‬حاصل این‬ ‫پیشنهاد میشود برای درک بهتر دیدگاههای فاشیستی به‬ ‫درک صحیح ویژگیهای حکومت سرکوبگر کنونی مهم است‬
‫تلفیق‪ ،‬زیر پا گذاشتن تمام معیارهای زمینی اخلاق‪ ،‬عدالت‬ ‫برخی از پیشزمینههای تاریخی کهن‪ ،‬البته با نهایت دقت‬ ‫و هم برای آماده شدن به سوی آیندهای آزاد برای ایران‬
‫و آزادی بود‪ .‬بنابراین‪ ،‬و به عنوان مثال‪ ،‬فیلسوف فاشیسم‪،‬‬ ‫در ادراک مفهوم‪ ،‬مراجعه شود‪ .‬جمهوری افلاطون شاید یکی‬ ‫و ایرانیان‪ ،‬و همچنین برای به دست آوردن بینش صحیح‬
‫«جووانی جنتیلی»[‪ ]۸‬اندیشیدن را معادل تفکر در خدا‬ ‫از بهترینهای این متون کهن باشد‪ .‬در این کتاب‪ ،‬هنگامیکه‬ ‫درباره ماهیت نظام سیاسی آینده ایران‪ .‬این نوشتار قصد‬
‫میدانست و میگفت هرچه انسان بیشتر فکر کند‪ ،‬بیشتر‬ ‫دمکراسی مورد نقد قرار میگیرد‪ ،‬استدلالی که در جهت‬ ‫دارد توضیح دهد که اساسا فاشیسم چیست و مختصات آن‬
‫خود را در محضر خدا احساس میکند‪ .‬خدا همه چیز است‬ ‫ناتوانی دمکراسی به عنوان حکومت مطلوب ارائه میشود‬ ‫چگونه تعریف میشود‪ .‬امید که این توضیحات بتواند در‬
‫و انسان هیچ! با الهام از همین اندیشه است که فاشیسم‬ ‫این است که توده مردم سادهاندیش همه معنا و مفهوم‬ ‫جهت روشنگری اندیشهها و همچنین فعالان جامعه مدنی‬
‫همه چیز و خلاقیت انسانی هیچ به حساب میآید‪.‬‬ ‫دمکراسی را به گزینش فرد مورد نظر خود تقلیل میدهند‪.‬‬
‫فیلسوفان فاشیسم برای توجیه ارتجاع سیاسی و بربریت‬ ‫این برگزیدگان ممکن است تنگنظر و نادان باشند‪ .‬به دلیل‬ ‫مفید باشد‪.‬‬
‫اجتماعی مهمترین اصول بنیادی فرهنگ مدرن اروپا‪ ،‬یعنی‬ ‫تنگنظری به رقابتجویی و حسادت برای قدرت بیشتر‬
‫انسانگرایی را زیر پا گذاشتند‪ ]۹[.‬دقت نماییم این تفسیر‬ ‫روی میآورند‪ ،‬در حالی که نادانی آنان مانع از این میشود‬ ‫فلسفه فاشیسم‬
‫عمیق چگونه میتواند ماهیت فاشیستی حکومت اسلامی‬ ‫که بدانند مملکت را چگونه باید اداره کنند‪ .‬آنچه در‬ ‫اصلیترین نکتهای که باید در بررسی فلسفه فکری‬
‫دمکراسیهایی که از طریق انتخابات مردم سادهاندیش و‬ ‫و هستیشناسی فاشیسم مورد توجه قرار داد این است‬
‫را آشکار سازد‪.‬‬ ‫ناآگاه شکل گرفتهاند این است که طبقه خاصی بر مملکت‬ ‫که فاشیستها برای پنهان ساختن اهداف سلطهگرانه و‬
‫انسان فانی اعتقاد به فاشیسم را میپذیرد… خود را در‬ ‫حاکم شده و همه امکانات و ابزار قدرت را در اختیار خود‬ ‫تمامیتخواه سیاسی خویش‪ ،‬بنایی فلسفی برای توضیح‬
‫وجود فراگیر الوهیت غرق میکند تا توسط خداوند متعال‪،‬‬ ‫میگیرد‪ ]۶[.‬به همین دلیل است که به نظر افلاطون استبداد‬ ‫دیدگاههای خود تاسیس میکنند که بر احساسات تودههای‬
‫اراده و عمل او فارغ از تمام قوانین این جهانی آزاد شود‪.‬‬ ‫رای از درون همینگونه سیستمهای دمکراسی سرچشمه‬ ‫مردم‪ ،‬و به ویژه اقشار ناآگاهی قرر دارد که به سرعت در‬
‫در اینجا اعمال وحشیانه و خشونتآمیز‪ ،‬آنگونه که در پی‬ ‫میگیرد‪ ]۷[.‬همین نوع حکومت ناآگاهان است که با رای‬ ‫جهت اهداف فاشیستی بسیج میشوند‪ .‬به همین دلیل‪،‬‬
‫اهداف الهی صورت میپذیرند‪ ،‬در جهان هستی همگی‬ ‫دمکراتیک هیئت پانصد نفره منصفه آتن‪ ،‬در سال ‪ ٣٩٩‬قبل‬ ‫میتوان فلسفه فاشیسم را در تلاش برای سلطه انحصاری‬
‫توجیه مییابند‪ ،‬فرآیند تفکری که چنین اعمالی را توضیح‬ ‫از میلاد‪ ،‬سقراط را به اتهام واهی به فساد کشاندن اندیشه‬ ‫بر قدرت از طریق تبلیغات فریبنده و عوامگرایانه مردم‬
‫میدهد‪ ،‬به گونهای فریبکارانه به عنوان تبلور دنیایی عالم‬ ‫جوانان آتنی به مرگ محکوم میکند‪ .‬این ناآگاهی تودهوار‬ ‫سادهاندیش خلاصه کرد‪ .‬از اینگونه ویژگی فریبکارانه‬
‫الوهیت تصور میشود‪ .‬این اعمال الهام گرفته از منبعی‬ ‫مردم است که جام شوکران را به سقراط تحمیل میکند؛ و‬ ‫فاشیسم مشکلات و بلایای سیاسی اجتماعی پیچیدهای‬
‫الهی قلمداد میشوند‪ .‬خدا سرمایهداری پوسیده و مضطرب‬ ‫سپس همان محکومیت را در چهار قرن بعد به عیسی مسیح‬ ‫مانند برتریطلبی نژادی‪ ،‬شستشوی فکری مزدوری‪ ،‬سرکوب‬
‫را تحت حمایت خود میگیرد و هر مدافع متعصب این‬ ‫مخالفان‪ ،‬و سلطه تمامیتخواهانه به وجود میآید‪ .‬همه‬
‫نظام فرسوده مادیگرای مبتذل‪ ،‬ابزاری الهی تعبیر میشود‪.‬‬ ‫تحمیل میسازد‪.‬‬ ‫این مصائب و بلایای اجتماعی نیز زیر عنوان قانون‪ ،‬نظم‪،‬‬
‫از طریق این مکر حیلهگرانه‪ ،‬او (فاشیست) آزادی بی حد‬ ‫در نگاه افلاطون‪ ،‬حال هرگاه این مختصات دمکراسیها‬ ‫و یا ملاحظات امنیتی برای آنچه فاشیسم شکوه و اقتدار‬
‫و حصر اراده خود را حفظ میکند ولی آنرا از دیگران سلب‬ ‫را در نظر بگیریم‪ ،‬به خوبی در مییابیم که حکومت‬ ‫ملی مینامد‪ ،‬توجیه میشوند‪ .‬البته این روشها به خوبی با‬
‫میسازد (در اینجا فاشیسم به وجود میآید) «فاشیست‬ ‫مطلوب آنست که توسط رهبری با ویژگیهای سیاستمداری‬ ‫تبلیغات میآمیزند و از طریق شستشوی مغزی سادهاندیشان‬
‫خردمندانه تعریف شده و شکل میگیرد‪ .‬منظور از این بیان‬ ‫و یا باورمندان‪ ،‬به نگرش سیستماتیک مسلط بر جامعه‬
‫همان ابرمرد است!»[‪]۱۰‬‬ ‫این است که رای دادن و انتخاب کردن مانند مهارتی است‬ ‫تبدیل میشوند به گونهای که هرنوع مقاومت در برابر آنها‬
‫همراه با این شکل و محتوی فاشیسم‪ ،‬میتوان به‬ ‫که باید به افراد آموزش داده شود تا بتوانند مسئولانه در‬ ‫نه تنها توسط دستگاههای سرکوبگر نظام فاشیستی‪ ،‬بلکه‬
‫اشکال معاصر آن در جوامع مختلف هم دست یافت‪.‬‬ ‫خصوص اداره جامعه خود تصمیم بگیرند‪ .‬این منظور از‬ ‫باورهای فاشیستی مردم سادهاندیش سرکوب میگردد‪ .‬در‬
‫سیاستهای ملیگرایی افراطی‪ ،‬بیگانههراسی و انواع‬ ‫شرایط امروزین ایران‪ ،‬و شاید فردای ایران‪ ،‬بیگانه نیست‪ .‬به‬ ‫حقیقت‪ ،‬کارکرد فاشیسم دوران حکومت نازی که توسط‬
‫نژادپرستی خشونتآمیز که توسط رهبری با گرایشهای‬ ‫درستی نمیتوان رئیس جمهور را صرف نظر از آرای تقلیلی‬ ‫سیاستهای نازیپروری همه ابعاد حیات اجتماعی و‬
‫اقتدارگرا توضیح داده میشوند‪ ،‬نمایشهایی از اینگونه‬ ‫که از طریق تبلیغات فریبکارانه دستگاه حکومتی از آن‬ ‫سیاسی و به ویژه فرهنگی جامعه را در بر میگرفت‪ ،‬از‬
‫فاشیسم هستند‪ .‬در فلسفه فاشیسم‪« ،‬استانلی جیسون»‬ ‫خود ساخت‪ ،‬سمبل مدیریت کشور دانست‪ .‬حال اگر‪ ،‬به‬ ‫نمونههای برجسته توضیح دهنده فاشیسم است که مطالعه‬
‫توضیح میدهد کسانی که این سیاستها را اجرا میکنند‬ ‫آن برای درک رفتارهای فاشیستی در هر عصری و جامعهای‬
‫دنبالهروان سرسخت شیوههای پدرسالارانه هستند‪« :‬آنها‬
‫رسانهها‪ ،‬تولیدکنندگان فرهنگی و معلمان را به عنوان‬

‫دروغگویان فاسد با دستور کار چپ نقابدار‬