Page 12 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۹۲ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‪‌‌‌1‌۲‬شماره‌‪‌1۸۵۸‬‬
‫جمعه ‪ ۲۵‬آذرماه تا ‪ 1‬دیماه ‪1401‬خورشیدی‬

‫معمایی بهنام هویدا (‪)۱۳‬‬ ‫مذاكرات بنی صدر و مبشری با آیتالله خمینی‬
‫نوشته دكتر عباس میانی‬ ‫خمینی ظاهراً با محاكمه هویدا در یك دادگاه علنی موافقت كرد ولی پنهانی بازنشردر خصوص محاكمه هویدا‬

‫به خلخالی دستور داد كار را تمام كند‬
‫دو تن از كارمندان دفتر رئیس جمهوری كه گزارشی محرمانه در باره بند و بست مایان با آمریكا‬

‫تهیه كرده بودند به اتهامات واهی دستگیر و اعدام شدند‬
‫(تاریخ نشر در کیهان لندن‪ :‬خرداد تا مهرماه ‪ ۱۳۸۰‬شمارههای ‪) ۸۶۱-۸۷۷‬‬

‫ابوالحسن بنیصدر در مصاحبه اوریانا فالاچی با خمینی؛ ‪۱۳۵۸‬‬ ‫دكتر عباس میانی‪ ،‬متن انگلیسی كتاب خود را با عنوان‬

‫تبرئه خواهد كرد‪».‬‬ ‫قضایی مملكت بود‪ ،‬در عمل هیچ قدرتی نداشت‪ .‬حتی‬ ‫‪ Persian Sphinx‬انتشار داد‪.‬‬
‫آیتالله خمینی زیر بار نمیرفت‪ .‬میگفت این‬ ‫از ملاقات با هویدا در زندان هم عاجز بود‪.‬‬
‫جنایتكاران مستحق دادگاه نیستند‪ .‬ولی پس از چندی‪،‬‬ ‫«اسفنكس» در اساطیر نام یك موجود افسانهایست با‬
‫دستكم به ظاهر‪ ،‬متقاعد شد‪ .‬به بنی صدر و مبشری‬ ‫گردانندگان زندان قصر‪ ،‬ظاهرا به تأسی از دستورات‬
‫دستور داد كه به تهران بازگردند و كار تدارك دادگاه علنی‬ ‫روحانیونی چون خلخالی‪ ،‬جلوی چنین ملاقاتی را گرفته‬ ‫كله انسان و اندام شیر كه بر دروازه شهری نشسته بود و‬
‫هویدا را بیاغازند‪ .‬دیدار این سه نفر نزدیك غروب به پایان‬
‫رسید‪ .‬مبشری تصمیم گرفت روز بعد به دیدار هویدا برود‬ ‫بودند‪.‬‬ ‫هر كس میخواست وارد شهر شود مجبور بود به معمایی‬
‫مبشری كه از ناكامی تلاشهایش مستاصل شده بود‪ ،‬به‬
‫و او را در جریان این تصمیمات تازه بگذارد‪.‬‬ ‫بنی صدر توسل جست‪ .‬هر دو میدانستند كه در همه‬ ‫كه او مطرح میكرد پاسخ دهد‪ .‬اگر پاسخش صحیح بود‪،‬‬
‫اما به رغم این قول و قرارها‪ ،‬به رغم وعده و عیدهای‬ ‫مسایل مهم مملكت‪ ،‬تصمیم نهایی با آیتالله خمینی‬ ‫اجازه ورود مییافت و ال ّا سرش به باد میرفت‪.‬‬
‫آیتالله خمینی‪ ،‬روز بعد از ملاقاتش با بنی صدر و مبشری‪،‬‬ ‫است‪ .‬میدانستند كه سرنوشت هویدا و چند و چون دادگاه‬
‫حدود ساعت سه بعد از ظهر‪ ،‬هویدا را وارد دادگاه خلخالی‬ ‫او نیز در زمره مهمترین مسایل روزند‪ .‬به همین خاطر با‬ ‫این كلمه اما به معنی شخص پیچیده و مرموز وارد‬
‫كردند‪ .‬بنی صدر به تاكید میگفت‪« :‬هیچكس جز خمینی‬ ‫هلیكوپتری به قم پرواز كردند و به دیدار رهبر انقلاب‬
‫رفتند‪ .‬كیسهای پر از اسناد و همچنین یادداشت هویدا را‬ ‫زبانهای اروپایی شده و به كسانی اطاق میشود كه‬
‫قدرت نداشت در مورد دادگاه هویدا تصمیمی بگیرد‪».‬‬ ‫كه روی یك تكه كاغذ زرد رنگ كوچك نوشته بود همراه‬
‫خلخالی هم بارها در بیست سال اخیر‪ .‬به تصریح و‬ ‫خود بردند‪ .‬مبشری حتی در آن زمان با برخی از فعالان‬ ‫نمیتوان از اسرار و افكارشان سر درآورد‪.‬‬
‫تلویح‪ ،‬این نظر بنی صدر را تائیدكرده است‪ .‬به كرات‬ ‫سابق كنفدراسیون هم تماس گرفته بود و خواسته بود اسناد‬
‫گفته است هر چه كرده‪ ،‬به دستور امامش بود‪ .‬برای نمونه‪،‬‬ ‫و مداركی علیه هویدا را در اختیارش بگذارند‪ .‬بنیصدر‬ ‫آیا هویدا واقعا چنین پدیدهای بود و باقی ماندن او در‬
‫همزمان با بیستمین سالگرد انقلاب‪ ،‬خلخالی در گفتگویی‬ ‫و مبشری به آیتالله خمینی گفتند كه‪« ،‬این كیسه پر از‬
‫با خبرنگار روزنامه نیویورك تایمز دوباره تاكید كرد كه‪،‬‬ ‫اسنادی است كه توسط وزارت دادگستری جمع آوری شده‬ ‫مقام نخست وزیری به مدت سیزده سال یك معماست؟‬
‫«هر چه كردم‪ ،‬به فرمان مقدس امام بود‪ .‬فقط آن چه را‬ ‫و همه موید ابعاد فساد رژیم سابقاند»‪ ،‬گفتند هویدا‬
‫هم حاضر است‪ ،‬در صورتی كه در دادگاهی علنی مورد‬ ‫قضاوت در این مورد با خواننده كتاب است كه به لطف‬
‫كه او میخواست میكردم‪».‬‬ ‫محاكمه قرار گیرد‪ ،‬هر چه میداند بگوید‪ .‬بنی صدر تاكید‬
‫كرد كه چنین دادگاهی پیروزی بزرگی برای انقلاب محسوب‬ ‫شش سال كار نویسنده و گفتگوی او با دوستان و دشمنان‬
‫چرا از دادگاه علنی میترسیدند؟‬ ‫خواهد شد‪ .‬میگفت از این طریق میتوانیم در دادگاه افكار‬
‫در آن زمان‪ ،‬رژیم جمهوری اسلامی درگیر رقابتهای‬ ‫عمومی ایران و جهان‪ ،‬رژیم سابق را محكوم كنیم‪ .‬به مرشد‬ ‫و مخالفان و موافقان هویدا‪ ،‬با شخصیت وی از زوایای‬
‫درونی شدیدی بود‪ .‬به علاوه‪ ،‬كارگزاران رژیم نگران‬ ‫و مراد آن روزگارش میگفت با این كار‪« ،‬تاریخ نیز ما را‬
‫مختلف آشنایی پیدا میكند‪.‬‬
‫كودتای سلطنت طلبان هم بودند‪.‬‬
‫چنان كه قبا نوشتیم‪ ،‬هرآینه آگاهان و صاحبنظران‬

‫در باره این كتاب و مندرجات آن نظری داشته باشند‬

‫ما استقبال میكنیم به شرط آن كه هدف‪ ،‬روشنتر شدن‬

‫موضوعات و كمك به تصحیح و تكمیل تاریخ باشد‪.‬‬

‫صادق خلخالی بارها گفته است كه من هر چه كردم طبق‬
‫دستور صریح «امام» بوده است‪ .‬تمام شواهد و قرائن نیز‬
‫تأیید میكنند كه خلخالی لااقل در این گفتهاش صادق است‪.‬‬
‫محاكمه سریع هویدا و به قتل رساندن او طبق دستور‬
‫پنهانی خمینی صورت گرفت در حالی كه دولت موقت و‬

‫شورای انقلاب طرفدار تشكیل یك دادگاه واقعی بود‪.‬‬
‫دكتر عباس میلانی در «معمای هویدا» اطلاعات تازهای‬

‫راجع به این ماجرا به دست میدهد‪.‬‬
‫فعالیتهای هویدا در زندان به ارسال این پیامهای‬

‫مخفیانه محدود نبود‪.‬‬
‫در اواسط فروردین‪ ،‬یادداشتی به اسدالله مبشری‬
‫نوشت كه در آن زمان هنوز وزیر دادگستری دولت موقت‬
‫بود‪ .‬در نامه از مبشری تقاضای یك ملاقات خصوصی‬
‫كرد‪ .‬در عین حال‪ ،‬نوشته بود كه اگر او را در دادگاه‬
‫علنی محاكمه كنند‪،‬او نیز هر آنچه را در باره تاریخ‬
‫دوران پهلوی میداند باز خواهدگفت‪ .‬هویدا ظاهراً‬
‫دریافته بود كه تنها امكان زنده ماندش در این است كه‬
‫سرنوشتش را به دست دولت موقت بسپارد‪ .‬میدانست‬
‫كه تنها دولت موقت ممكن بود برای رسیدگی جدی به‬
‫پرونده هویدا‪ ،‬دادگاهی عادلانه و علنی تشكیل دهد‪.‬‬
‫به همین خاطر نه تنها در روز نخست انقلاب با یكی‬
‫از وزرای این دولت تماس گرفت‪ ،‬بلكه بعدها‪ ،‬آن چنان‬
‫كه از این نامه و شواهد دیگر بر میآید‪ ،‬میكوشید‬
‫سرنوشتش را به دست این دولت بسپارد‪ .‬اما واقعیت این‬
‫بود كه مبشری‪ ،‬به رغم آن كه در ظاهر بالاترین مقام‬