Page 19 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۰۶ (دوره جديد
P. 19
صفحه19شماره1۸۷۲ شهرهاییمانندکرمان،نیشابور،اصفهان،بیشترشهرهایاستان ۲۸۰شهر و ۹۲۰۰
جمعه ۷تا پنجشنبه 1۳آوریل ۲0۲۳ یزد ،رفسنجان ،مرودشت فارس ،میناب در خطر قرار دارند
روستای ایران با
نمک یا گچ یا سنگهای کربناته مانند سنگ آهک یا دولومیت و خانگی مصرف استاندارد آب رعایت نمیشود و حتی آموزش
ساخته شده است .در بیشتر موارد ،فروچالهها به تدریج ایجاد و اطلاعرسانی در اینباره نیز صورت نمیگیرد .او تأکید کرده که جمعیتی بالغ بر
میشود .با این حال ،گاهی اوقات ،فروپاشی ناگهانی است. «ما باید روی این موضوع یک برنامه آموزشی بسیار قوی در
فروچالههای ناگهانی همانهایی است که ناگهان باز میشود صدا و سیما و فضای مجازی و همچنین مدارس و دانشگاهها ۱۹میلیون در
و زمین کشاورزی ،ماشینها ،خانهها و خیابانها را میبلعد و داشته باشیم .ما اگر میخواهیم کار مثبتی انجام دهیم باید
به دانشآموزان از همین دوران مدرسه بیاموزیم این کودکان خطر فرونشست
معمولا بسیار خبرساز میشود». آیندگان ادارهکننده این کشور بزرگ هستند و باید بدانند که
مقایسه استانداردهای جهانی و وضعیتی که در ایران خطرات پیش روی آنها چیست و به آنها مسائل را آموزش زمین!
حکمفرماست بیانگر بحرانی است که با گذشت بیش از دهیم تا کودکان در منازل نقش پیشگیری کننده از مصرف
دو دهه همچنان مقامات جمهوری اسلامی به آن بیتوجه =نخستین فروچاله ایران در استان همدان و در سال
هستند .بر اساس استانداردهای جهانی کشورها مجاز هستند بیش از حد را داشته باشند». ۷۱در شهرستان بهار و سپس منطقه جهانآباد ،دشتهای
۱۰درصد از آبخوانهای خود برداشت کنند؛ اما در کشور ما آمارهای سازمان محیط زیست نشان میدهد که نخستین کبودرآهنگ و قهاوند ایجاد شد که اکنون به ۳۴فروچاله در
۷۰درصد از آبخوانها برداشت میشود ،در حالی که حالت فروچالهایراندراستانهمدانودرسال ۷۱درشهرستانبهار
بحرانی در برداشت از آبخوانها ،برداشت ۴۰درصدی است و سپس منطقه جهانآباد ،دشتهای کبودرآهنگ و قهاوند سطح استان رسیده است.
و این یعنی در ایران حدود ۲برابر بیشتر از حالت بحران از و آخرین مورد آن نیز سال ۹۷در نزدیکی روستای « ِکردآباد» =رئیس سازمان مدیریت بحران توضیح داده که تعداد
۲۸۰شهر و ۹۲۰۰روستا در معرض خطرات ناشی از
آبخوانها برداشت میشود. شهرستان کبودرآهنگ این استان ایجاد شد. فرونشست قرار دارند و جمعیتی حدود ۱۸تا ۱۹میلیون نفر
از سوی دیگر در اتحادیه اروپا میزان فرونشست ۴میلیمتر محمد مهدی آرتیمانی معاون اداره کل منابع طبیعی و
در سال به عنوان معیار بحرانی فرونشست شناخته میشود و آبخیزداری استان همدان آذرماه امسال با تأیید این آمارها در این پهنه ساکن هستند.
این در حالیست که میانگین فرونشست در ایران ۶سانتیمتر اعلام کرد که ۳۴فروچاله در استان همدان شناسایی شده که
توزیع زمانی آنها به ترتیب شامل پنج فروچاله در دهه۱۱،۹۰ رئیس سازمان مدیریت بحران ایران با بیان اینکه با تخلیه
در سال است! مرتب آبخوانها حدود ۹درصد مساحت کشور با پدیده
قابل توجه اینکه بطور مرتب آمارهای نگرانکننده در رابطه فروچاله در دهه هشتاد و مابقی مربوط به دهه ۷۰است. فرونشست زمین روبروست گفته که ۲۸۰شهر و ۹۲۰۰روستا
با وضعیت منابع آبی و فرونشست زمین منتشر میشود اما در علی بیتاللهی عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه و
عمل هیچ اقدام موثری نمیگیرد .برای نمونه ذبیح الله اعظمی شهرسازی اسفندماه گذشته اعلام کرده بود که ۴۹درصد مردم در معرض خطرات ناشی از این پدیده قرار دارند.
عضو کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی مجلس شورای محمد حسن نامی رئیس سازمان مدیریت بحران کشور با
اسلامی شهریور سال ۱۴۰۰گفته بود که از ۶۰۹دشت ایران ایران در معرض فرونشست زمین قرار دارند. ارائه آماری تکاندهنده از گسترش پدیده فرونشست زمین در
علی بیتاللهی نیز تهران ،خراسان رضوی و اصفهان را دارای ایران گفته که در ۱۲۵هزار کیلومترمربع که حدود ۹درصد
۴۹۹مورد دچار فرونشست جدی است. وضعیت بحرانیترین در مقایسه با دیگر استانها اعلام کرده و
ذبیح الله اعظمی تأکید کرده بود که در اوایل انقلاب گفته بود که تهران در رابطه با سرعت فرونشست زمین رکورد مساحت کشور میشود ،شاهد فرونشست هستیم.
مشخص شده بود که برداشت آب در یکسری مکان ها مثل رئیس سازمان مدیریت بحران توضیح داده که تعداد ۲۸۰
دشت رفسنجان ممنوع است ،اما از دولت احمدی نژاد به جهانی را شکسته است. شهر و ۹۲۰۰روستا در معرض خطرات ناشی از فرونشست
بعد اعلام شد که لازم است در دشت ها چاه هایی حفر شود به گفته عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات راه و شهرسازی، قرار دارند و جمعیتی حدود ۱۸تا ۱۹میلیون نفر در این پهنه
تا کشاورزان بتوانند از طریق آن ،محصولات شان را آبیاری و اینکه بسیاری از کارشناسان این حوزه آن را زلزله خاموش
ارتزاقکنند،متاسفانهاینموضوعبدونبرنامهکارشناسیشده خوانده بودند اما هنوز آن طور که باید این موضوع به ساکنهستند.
و آینده نگری انجام شد .می توان به جرات گفت که نتیجه عنوان یک بحران بالقوه مطرح نبوده است .جالب این که به گفته این مقام مسئول از سال ۱۳۷۸که فرونشست زمین
چنین تصمیمی آن شد که اکنون تعداد چاه های غیرمجاز از مخاطرات این موضوع به مراتب بالاتر از زمینلرزه است اما در فامنین همدان اعلام شد تا این تاریخ کارشناسان مطالعات
هراس از زمینلرزه حداقل میان جامعه ایرانی بسیار بیشتر از و اقدامات زیادی درباره گسترش پرسرعت پدیده فرونشست
چاه های مجاز نیز بیشتر شده است.
عضو کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی مجلس شورای فرونشست زمین بوده است. در ایران انجام دادهاند.
اسلامی افزوده بود که «موضوع آبخیز داری و آبخوان داری مهدی زارع استاد زلزلهشناسی درباره علت ایجاد این پدیده رئیس سازمان مدیریت بحران تأکید کرده که «نتایج
یکی از مهمترین موضوعاتی است که وزارت کشاورزی باید توضیح داده که «فروچالهها حفرههایی است در زمین که نامطلوب توسعه پهنههای فرونشست زمین در سرزمین
به آن توجه لازم را داشته باشد .از طرفی وزارت نیرو نیز باید در مناطق جمعشدن آب بدون زهکشی رخ میدهد .آب ایران را همه شاهد هستیم و آخرین ارزیابی از تجمیع تمام
مساعدت و مشارکت های لازم در تامین آب مورد نیاز زمین با زهکش زیرزمینی میتواند غارهای زیرزمینی را حل کند، نقشههای موجود که شامل نقشههای سازمان نقشهبرداری،
را در حوزههای آبی مناطق مختلف کشور به کار بندد .یکی بهویژه در مناطقی که سنگ بستر از سنگهای تبخیری مانند سازمان زمینشناسی ،سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح و
از پیشنهادات این است که از طرح الگوی کاشت مناسب، مرکز تحقیقات وزارت راه و مسکن و شهرسازی و… نشان
حذف گیاهان پرآب بر ،توسعه سیستم نوین آبیاری و اینکه میدهد که فرونشست در کشور ما جدی است و باید به آن
آب به گیاهان داده شود و نه به زمین استفاده شود ،قطعاً
این اقدامات می تواند جهت مقابله و پیشگیری از فرونشست دقت کنیم».
محمد حسن نامی با بیان اینکه «زومهای فرونشست در
های زمین موثر واقع شود». برخی از شهرها قابل توجه است» گفته که «فرونشست در
این در حالیست که با گذشت بیش از یک سال و نیم از تهران ،خراسان رضوی و اصفهان بیشتر باید توجه شود و ما نیز
سخنانهشداردهندهعضوکمیسیونکشاورزیمجلسشورای به دنبال این هستیم که با یک برنامه خاص و مدون انتقال آب
اسلامی حتی برای تغییر الگوی کشت نیز اقدامی صورت به سفرههای زیرزمینی انجام شود تا آبخوانها از بین نروند».
نگرفته است؛ همچنان در بیش از ۱۰استان ایران برنجکاری او معتقد است در هیچیک از بخشهای کشاورزی ،صنعتی
میشود و کاشت هندوانه در استانهای مختلف ادامه دارد!
یکی از موارد هشداردهنده درباره روند فرونشست زمین
در ایران اینست که فرونشستها طی سالهای گذشته در
حاشیهی شهرهایی مثل تهران ،اصفهان ،اهواز نیز حادثه
میآفریند .فرونشست در شهرها که به صورت دهان باز کردن
خیابانها و اتوبانها ،ریزش تونلهای مترو و بلعیده شدن
ساختمانها توسط زمین بروز پیدا میکند نه تنها تهدیدی
جدید برای محیط زیست بلکه به خطر جدی علیه جان
شهروندان نیز تبدیل شده است.
