Page 26 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۱۰ (دوره جديد
P. 26

‫صفحه‌‌‌‪‌‌۲‌‌‌۶‬شماره‌‪‌18۷۶‬‬
                                                                                                                                         ‫جمعه ‪ 1۵‬تا ‪ ۲1‬اردیبهشتماه ‪140۲‬خورشیدی‬

                     ‫ماتریوشکای دگرگونی بزرگ در ایران‪:‬‬

‫از «تغییر رژیم» به «تبدیل رژیم» به سبک روسی؟!‬

‫صف کشیدن ارتشیها و سپاهیها برای دست دادن با لوان جاگاریان سفیر روسیه در ایران ‪ /‬تهران‪ /‬سهشنبه ‪ ۱۷‬خرداد ‪۱۴۰۱‬‬

‫روبرو خواهد شد (مرگ خامنهای‪ ،‬فروپاشی از درون‬           ‫شوروی در پنج سال آخر منتهی به فروپاشی آن (بین‬         ‫=این احتمال میرود که جمهوری اسلامی به منظور‬
‫یا حتی اعتراضات بزرگ و ریزشهای قابل توجه و…)‬           ‫سالهای ‪ ۱۹۸۶‬تا ‪ )۱۹۹۱‬است تنها با این تفاوت عمده‬       ‫پیشدستی کردن در برابر هرگونه سناریوی براندازی یا‬
‫از این رو این احتمال میرود که جمهوری اسلامی به‬         ‫که شوروی در دوران میخائیل گورباچف در سایه یکسری‬       ‫سرنگونی کامل رژیم‪ ،‬مسیر تحولات را عمدا به سمت‬
‫منظور پیشدستی کردن در برابر هرگونه سناریوی براندازی‬    ‫اصلاحات سیاسی‪ ،‬اجتماعی و اقتصادی در نهایت فرو‬         ‫تبدیل رژیم بجای تغییر رژیم سوق دهد؛ به این معنا‬
‫یا سرنگونی کامل رژیم‪ ،‬مسیر تحولات را عمدا به سمت‬       ‫پاشید و جمهوری اسلامی در دوران خامنهای در سایه‬        ‫که در این مسیر برای حفظ رژیم (به معنای حفظ هسته‬
‫تبدیل رژیم بجای تغییر رژیم سوق دهد؛ به این معنا که‬     ‫سیلابی از ورشکستگی سیاسی‪ ،‬اجتماعی و اقتصادی با‬        ‫اصلی مافیای اقتصادی و اطلاعاتی) اگر لازم باشد با برخی‬
‫در این مسیر برای حفظ رژیم (به معنای حفظ هسته‬                                                                 ‫عناصر اصلاحطلب و مخالف مورد تایید نظام وارد نوعی‬
‫اصلی مافیای اقتصادی و اطلاعاتی) اگر لازم باشد با برخی‬        ‫احتمال جدی فروپاشی حتی از درون روبروست‪.‬‬         ‫قرارداد سیاسی موقت شده تا فعلا مانع از سرنگونی کامل‬
‫عناصر اصلاحطلب و مخالف مورد تایید نظام وارد نوعی‬       ‫اتحاد جماهیر شوروی اگرچه فرو پاشید اما باید در نظر‬    ‫رژیم از طریق اعتراضات گسترده مردمی یا در نتیجهی‬
‫قرارداد سیاسی موقت شده تا فعلا مانع از سرنگونی کامل‬    ‫داشت که این فروپاشی منجر به تبدیل رژیم (‪regime‬‬
‫رژیم از طریق اعتراضات گسترده مردمی یا در نتیجهی‬        ‫‪ )transformation‬شد نه تغییر رژیم (‪)regime change‬‬                                 ‫فروپاشی رژیم شود‪.‬‬
                                                       ‫از طریق انقلاب مردمی یا کودتا‪ .‬در شوروی نظام کمونیسم‬  ‫=اهمیت گزینه «تبدیل رژیم» بجای «تغییر رژیم»‬
                            ‫فروپاشی رژیم شود‪.‬‬          ‫فرو پاشید اما نهاد قدرت با محوریت کا‪.‬گ‪.‬ب ‪KGB‬‬          ‫برای جمهوری اسلامی از این جهت حائز اهمیت است‬
‫این بدان معناست که ممکن است جمهوری اسلامی‬              ‫توانست در عین وجود تضادها و اختلافات در سایه بروز‬     ‫که با تغییر رژیم (سرنگونی کلیت جمهوری اسلامی) سپاه‬
‫مشابه اتحاد جماهیر شوروی نوعی گذار کنترل شده قدرت‬      ‫یکسری منازعات داخلی و رقابتهای شدید به صورت پیدا‬      ‫نیز عملا خلع قدرت و منحل خواهد شد و یا حتی از‬
‫را کلید بزند و بجای اینکه چهرههایی از خارج امکان کسب‬   ‫و پنهان به جابجایی در کرسی قدرت یا به عبارت دقیقتر‬    ‫بین خواهد رفت‪ .‬بنابراین سپاه برای بقای خود هم که‬
‫قدرت در نتیجه سرنگونی رژیم را پیدا کنند جمهوری‬         ‫به روی کار آمدن بوریس یلتسین بجای گورباچف کمک‬         ‫شده تلاش خواهد کرد با وخیمتر شدن اوضاع در ایران‬
‫اسلامی خودش نوعی «گذار قدرت به شکل درونزا» را‬          ‫کند و به حیات خود به شکل دگردیسییافته ادامه دهد‪.‬‬      ‫و با افزایش فشارها در داخل و خارج پیشدستی کرده و‬
‫حتی به صورت موقت به عنوان اقدامی پیشدستانه در‬          ‫در مورد سرنوشت جمهوری اسلامی به نظر میرسد‬             ‫معادلات در داخل را تا آنجا که میتواند به نفع خود تمام‬
‫دستور کار قرار دهد تا منافع اصلی صاحبان اصلی قدرت‬      ‫هسته اصلی قدرت در حکومت با محوریت سپاه به‬             ‫کند پیش از آنکه از اپوزیسیون در خارج رودست بخورد‬
‫و رانت که در رأس آن خامنهای و سپاه است حفظ شود‬         ‫منظور پیشدستی کردن در برابر اپوزیسیونی که دنبال‬       ‫و یا در نتیجه خیزش میلیونی قشر خاکستری ساقط شود‪.‬‬
‫حتی اگر لازم باشد که خود رهبر جمهوری اسلامی نیز در‬     ‫سرنگونی رژیم است گزینه تبدیل رژیم به سبک آنچه در‬
                                                                                                             ‫حسین آقایی – ایران آبستن تحولات بزرگ و غیرقابل‬
           ‫این فر ِآیند به تدریج به حاشیه رانده شود‪.‬‬              ‫شوروی رخ داد را نیز در نظر داشته باشد‪.‬‬     ‫پیشبینی است و دگرگونی بزرگ در ایران اجتنابناپذیر‬
                                                       ‫از این رو با توجه به اینکه زمان‪ ،‬الزامات رئال‬         ‫مینماید‪ .‬آنچه معماگونه به نظر میرسد این است که این‬
‫مسیر گذار قدرت یا تبدیل رژیم در شوروی چگونه‬            ‫پالتیک حاکم بر روابط بینالملل‪ ،‬سیاست مشت آهنین‬        ‫دگرگونی بزرگ در ایران به چه شکلی خواهد بود و مهمتر‬
                                   ‫رقم خورد؟‬           ‫جمهوری اسلامی در برابر مردم و واقعیات موجود در‬        ‫آنکه بر سر جمهوری اسلامی در این فرایند دگرگونی چه‬
                                                       ‫جامعه ایران (بهخصوص نزد قشر خاکستری یا توده‬
‫میخائیل گورباچف که به دنبال برنامههای اصلاحطلبانه‬      ‫میلیونی) فعلا به ضرر مردم ایران در حال رقم خوردن‬                                        ‫خواهد آمد‪.‬‬
‫بود در سال ‪ ۱۹۸۶‬ابتدا مجموعه اصلاحات پروسترویکا‪،‬‬       ‫است اما حکومت دیر یا زود با نقاط عطف تاریخی‬           ‫جمهوری اسلامی از بسیاری جهات شبیه اتحاد جماهیر‬

     ‫یعنی بازسازی و سپس گلانوست یعنی شفافیت را‬
   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31