Page 21 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۴۱۷ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‪‌‌‌۲‌‌1‬شماره‌‪1۸۸۳‬‬ ‫و صلاح جهان خلقت شرکت میکند‪ .‬درواقع این شراکت‬ ‫این شرارتها آزادیهای ذاتی مردم را غارت میکنند و‬
‫جمعه ‪ ۲۳‬تا پنجشنبه ‪ ۲۹‬ژوئن ‪۲0۲۳‬‬ ‫با خدا در اداره جهان را قانون طبیعی تعیین میکند‪ .‬این‬ ‫بنابراین نقض فاحش «تعهدات جهانی» هستند‪.‬‬
‫یعنی مشارکت انسان با خداوند در مراقبت از خود و جهان‬
‫و وقوع جنگها آنرا توضیح داده و تنظیم کرد‪ .‬تصور او از‬ ‫ادبیات حقوقی اواخر قرون وسطا‪ ،‬حقوق ملتها را مطابق‬
‫قانون این بود که میتواند در دوران دگرگونیهای بنیادین‬ ‫هستی از طریق فیض الهی‪.‬‬ ‫با الهیات مسیحی تنظیم کرد‪ .‬توماس آکویناس[‪ ،]۱۲‬متکلم‬
‫در روابط بینالمللی آستانه عصر مدرن‪ ،‬و فقدان هرگونه‬ ‫این استدلال کلامی برای حقوق ملتها‪ ،‬و استنتاج «تعهدات‬ ‫متأخر قرون وسطا‪ ،‬تصوری مبتنی بر ایمان مسیحی از حقوق‬
‫قانون مورد توافق ملتها‪ ،‬فراتر آنچه بر مبانی الهی فرض‬ ‫جهانی»ازآنتوسطآکوئیناسبا روشنیبیشتریتوضیحداده‬ ‫ملتها را با منشاء «تعهدات جهانی» بشارت داد‪ ]۱۳[.‬در این‬
‫میشد‪ ،‬به نیازها پاسخ گوید‪ .‬حقوق ملتها ویژگی حقوق‬ ‫شده است‪ .‬از آنجا که خداوند خالق و حاکم بر کل هستی‬ ‫منظر‪ ،‬هر نوع قانونی باید با قوانین ابدی و مطلق طبیعی که‬
‫موضوعه را دارد و از رضایت مشترک ملتها ناشی میشود‪.‬‬ ‫است‪ ،‬آنچه را طبق قانون ابدی بیان کرده است باید برای‬ ‫از جانب خداوند تعیین شدهاند‪ ،‬تناسب داشته باشد‪ .‬آکویناس‬
‫این توصیف قانون شامل استنتاج ضروری از قانون طبیعی‬ ‫تعریف و تعیین خیر عمومی مورد استفاده قرار گیرد‪ .‬درواقع‬ ‫با استعانت از مفهوم ارسطویی خیر عمومی استدلال میکند‬
‫نیست‪ ،‬اما توسط آن توضیح داده شده و تایید میشود‪ .‬این‬ ‫این خیر و موهبتی از جانب خداست که جهان را آفریده‬ ‫که جهان آفرینش از اهداف خوب پیروی می کند و قوانین‬
‫قانونی است که توسط ملتها به اجرا در میآید‪ ،‬از این رو‬ ‫است‪ .‬آن خوبی که مخلوق میتواند درک کند باید معیار‬ ‫ناشی از عقل الهی[‪ ]۱۴‬بر آن حاکم است‪ .‬این عقل الهی را‬
‫مانند صنعتی دستساز است که نیازهای جامعه انسانی را‬ ‫رفتار انسانی او باشد‪ ،‬و در این راه کل عالم هستی باید منبع‬ ‫میتوان در حقوق جاودانه طبیعت جستجو کرد‪ .‬وی برای‬
‫در شرایط تحولات اساسی تامین میکند‪ ]۲۴[.‬در این دیدگاه‪،‬‬ ‫الهام برای خیر عمومی باشد‪ .‬بنابراین کسى که اراده خود را با‬ ‫تبیین حقوق طبیعی‪ ،‬جهان آفرینش را واقعیتی موجود و عینی‬
‫قانون طبیعی استواری ادله خود را از منابع الهی خارج ساخته‬ ‫عقلانیت الهی منطبق میکند‪ ،‬آنچه را که خداوند از او خواسته‬ ‫میدانست که اجزا و عناصر اساسی آن بر اساس قوانین علّی با‬
‫و بر ملاحظات اخلاقی تکیه میکند‪ .‬به نظر سوارز‪ ،‬در شرایط‬ ‫است‪ ،‬انجام مىدهد و این چیزی بجز توجه به هدف نهایی‬ ‫یکدیگر مراوده دارند‪ .‬انسان با ظرفیت عقلانی خود میتواند‬
‫زمانی او‪ ،‬به مفهومی از قانون نیاز بود که بتواند عمل ًا به‬ ‫عالم خلقت که همانا خیر و نیکى است‪ ،‬نیست‪ ]۱۸[.‬توجه به‬ ‫قوانین علّی را بازشناخته و به اهمیت اهداف خیر عمومی‬
‫تحولات جاری در سیاست‪ ،‬تجارت‪ ،‬دیپلماسی و جنگ پاسخ‬ ‫این خیر به عنوان زیربنای خیر عمومی‪ ،‬فضیلتی است که در‬ ‫دست یابد‪ ]۱۵[.‬به عقیده آکویناس‪ ،‬انسانها میتوانند از‬
‫دهد‪ .‬این دیدگاه عادلانه‪ ،‬که برخاسته از نیازهای ملتهاست‪،‬‬ ‫روح انسان وجود دارد و امر خیر و پاکی را از بدی و شرارت بر‬ ‫طریق مشاهده جهان پدیداری محسوس به حقایق ناملموس‬
‫به بهترین وجه با نیازهای آنان نیز مطابقت پیدا میکند‪.‬‬ ‫او مینمایاند‪ ]۱۹[.‬به عبارت دیگر‪ ،‬خیر عمومی فضیلتی است‬ ‫نهفته در آن دست یابند‪ ]۱۶[.‬به همین ترتیب خداوند نیز از‬
‫بنابراین‪« ،‬حقوق ملتها تغییرپذیر نیست‪ .‬و لزوماً مانند‬ ‫که همواره هدف جهان خلقت را بر اساس زندگی اجتماعی‬ ‫طریق عالم خلقت و نشانههای خود در عالم طبیعی بر انسان‬
‫قانون طبیعی برای همه مشترک نیست‪ .‬بلکه «بطور منظم‬ ‫هماهنگ میکند‪ ،‬و در نتیجه از اهداف فردی انسان پیشی‬ ‫تجلی میکند‪ .‬این دیدگاه از آیه ‪ ۱:۲۰‬کتاب رومیان در انجیل‬
‫همه را در بر میگیرد»‪ ]۲۵[.‬این بدان معناست که در شرایط‬ ‫میگیرد‪ .‬خیر عمومی به معنای حفاظت از جهان طبیعی‬ ‫گرفته شده است که میگوید‪« :‬انسان از ابتدا‪ ،‬آسمان و زمین و‬
‫عدم توافق و پراکندگی آراء در میان ملتها و مردم‪ ،‬معقول‬ ‫است که شامل همه گیاهان‪ ،‬جانوران‪ ،‬و گونههای انسانی و‬ ‫چیزهایی را که خدا آفریده‪ ،‬دیده است و با دیدن آنها میتواند‬
‫جامدات میشود‪ ]۲۰[.‬با توجه به این مشاهدات‪ ،‬اگر رفتاری‬ ‫به وجود خدا و قدرت ابدی او که نادیدنی هستند پی ببرد»‪.‬‬
‫بودن حقوق ملتها آن را مورد قبول همگان قرار میدهد‪.‬‬ ‫مطابق با نظم عمومی نباشد‪ ،‬نمیتوان آن رفتار را انسانی تلقی‬ ‫عقل انسان از طریق حقوق طبیعی میتواند حقیقت عقل‬
‫امر ضروری در تعریف سوارز از حقوق ملتها‪ ،‬تمایزی‬ ‫کرد‪ .‬این حکمی است که توسط قانون ازلی و جاودانه خداوند‬ ‫الهی را درک کند‪ .‬این ظرفیت عقل انسان دلیل روشنی بر‬
‫است که او میان جامعه انسانها و جامعه ملل بر اساس‬ ‫برای تأمین مصالح عمومی وضع شده است‪ .‬قوانین بشری تا‬ ‫وجود خداوند است‪ .‬خداوند به عنوان منبع حیات‪ ،‬جهان را‬
‫مفهوم انسان برقرار میسازد‪ .‬در این تفاوت‪ ،‬کشور شکل‬ ‫زمانی کهباقوانینابدیمطابقتداشتهباشندمیتوانندراهرا‬ ‫با برنامهای هماهنگ آفریده است‪ .‬پس در این آفرینش زیبا‬
‫کامل جامعه است‪ ،‬زیرا در آن حاکمیت دولت جاری است‪،‬‬ ‫اهداف والایی نهفته است که با ظرفیت فکری انسان قابل‬
‫و به وسیله آن «تا جایی که در زندگی جامعه انسانی بزرگتر‬ ‫برایخیرعمومیهموار کنند‪]۲۱[.‬‬ ‫درک است‪ .‬مهمترین پیام طراحی هماهنگ خلقت‪ ،‬خیر و‬
‫میتواند مشارکت داشته باشد‪ ،‬فعالیتهای حاصل از‬ ‫کشیش‪ ،‬فیلسوف و عالم تبشیری اسپانیایی‪ ،‬و یکی از‬ ‫صلاح عمومی است‪ .‬اما از آنجایی که خیر امری انتزاعی است‪،‬‬
‫اراده حاکمیتی خود را تعیین میکند»‪ ]۲۶[.‬این دیدگاه از‬ ‫چهرههای برجسته مکتب الهیاتی سالامانکا[‪ ]۲۲‬فرانسیسکو‬ ‫انسان باید با رفتارهای اجتماعی خوب خود آنها را به مرحله‬
‫زندگی مشترک بینالمللی نشانه درکی واقعگرایانه از منابع‬ ‫سوارز[‪ ]۲۳‬حقوق ملتها را از دیدگاه الهیات محدودکنندهای‬ ‫اجرا درآورد‪ .‬مشارکت انسان در زندگی خوب مستلزم قانون‬
‫و ماهیت قوانین حاکم بر همکاری میان کشورهاست‪.‬‬ ‫که آکویناس برای آن تعریف کرده بود‪ ،‬بیرون آورده و آن را در‬
‫درواقع‪ ،‬این کلیسا و شرح الهی آن از قوانین نیست که باید‬ ‫لایه همپوشانی میان حقوق طبیعی و حقوق برآمده از اراده‬ ‫ابدی حقوق ملتهاست‪.‬‬
‫در موضوعات میان جامعه کشورها لحاظ شود‪ .‬کشورها‬ ‫آزاد انسانی قرار داد‪ .‬این تلاشی برای پاسخگویی به نیازهای‬ ‫طبق تعریف‪ ،‬قانون اساساً شامل ارزیابی عملی انسان است‪،‬‬
‫برآیند اراده افرادی هستند که دولت را تشکیل میدهند‪ ،‬و‬ ‫انسانگرایی نوظهور قرن شانزدهم بود‪ .‬در عصر انسانگرایی‬ ‫و عمل انسان حاصل عقل است که اولین فعل انسان است‪ .‬از‬
‫برای وجود آن یک ویژگی مشخص‪ ،‬یعنی حاکمیت را تعیین‬ ‫نوین‪ ،‬و همچنین در زمانه کشف دنیای جدید‪ ،‬سوارز سعی‬ ‫آنجا که قانون قواعد رفتاری را تعریف کرده‪ ،‬و سپس معیارهای‬
‫میکنند‪ .‬بنابراین در عصر ظهور و گسترش امپراتوریها‪ ،‬هیچ‬ ‫می کردازروایتهایباستانیدر حقوقملتها برایتوضیح‬ ‫عمل صحیح را تعیین میکند‪ ،‬قانون فقط در عقلانیت انسانی‬
‫منطق آرمانگرایانه و یا الهی برای رفتار و اقدامات کشورهای‬ ‫ضرورت «تعهدات جهانی» استفاده کند‪ .‬اما این حقوق‬ ‫متبلور میشود‪ .‬از آنجا که عقل بیانگر قدرت انسان در اجرای‬
‫مستقل نمیتواند اعمال شود‪ .‬نتیجه چنین استدلالی این‬ ‫را مطابق با نیازهای جامعه بینالمللی تازه در حال ظهور‬ ‫اراده است‪ ،‬عقلانیت خود ظرفیتی هدفمند در انسان است و‬
‫است که جامعه بینالملل به عنوان مجموعهای از کشورهای‬ ‫هماهنگ کرده و از طریق روابط تجاری‪ ،‬حوزه دیپلماتیک‪،‬‬ ‫چون عالم خلقت شکل گرفته و تکامل یافته است‪ ،‬عقلانیت‪،‬‬
‫مستقل از نظر مفهومی به مراتب فراتر و گستردهتر از‬ ‫یعنی همان قانون‪ ،‬باید معطوف به هدف متعالی شود که‬
‫خیر عمومی است‪ .‬درواقع قانون چیزی نیست جز دستوری‬
‫مفهوم جهان مسیحیت است‪]۲۷[.‬‬ ‫برای تامین منافع عمومی‪ .‬این امر به این معناست که قانون‬
‫باید مورد احترام کسانی باشد که مسئولیت مراقبت از جامعه‬
‫‪Theologicae. Irvine, USA: Xlist‬‬ ‫‪Jus Gentium and International‬‬ ‫*دکتر محمود مسائلی بنیانگذار و دبیرکل‬
‫‪Publishing, p. 143‬‬ ‫‪Law. The American Journal of In-‬‬ ‫افتخاری اندیشکده بینالمللی نظریههای‬ ‫را بر عهده میگیرند[‪.]۱۷‬‬
‫‪[۱۶] Ibid. p. 224‬‬ ‫‪ternational Law, Vol. 12, No. 1: 58‬‬ ‫بدیل؛ با مقام مشورتی نزد سازمان ملل‬ ‫با همه این صفاتی که به حقوق طبیعی منسوب می‬
‫‪[۱۷] Ibid. p. 267‬‬ ‫‪[۸] Barney, S.A. et al. (2010). The‬‬ ‫متحد؛بنیانگذارومدیرمرکزمطالعاتعالی‬ ‫شود‪ ،‬دستهبندیهایی از قوانین وجود دارد‪ .‬مهمترین‬
‫‪[۱۸] Aquinas, op cit., p. 269‬‬ ‫‪Etymologies of Isidore Seville.‬‬ ‫حقوق بشر و توسعه دمکراتیک؛ اتاوا؛ کانادا‬ ‫قانون آن است که فناناپذیر است یعنی توسط خداوند‬
‫‪[۱۹] Ibid. p. 533‬‬ ‫‪Cambridge University Press‬‬ ‫به عنوان قانونگذار اصلی وضع شده است‪ .‬عقلانیت الهی‬
‫‪[۲۰] Ibid. p. 278‬‬ ‫‪[۹] Ex pace factum‬‬ ‫‪[۱] Jus gentium‬‬ ‫که منبع الهام و پشتوانه عقلانیت انسان است‪ ،‬بر کل عالم‬
‫‪[۲۱] Ibid. p. 319‬‬ ‫‪[۱۰] Barney, op cit., p. 119‬‬ ‫‪[۲] Schall, J. (1992). Natural Law‬‬ ‫خلقت حاکم است‪ .‬به عبارت دیگر‪ ،‬اعتقاد بر این است که‬
‫‪[۲۲] Salamanca School‬‬ ‫‪[۱۱] [۱۱] Barney, op cit., p. 125‬‬ ‫‪and the Law of Nations: Some‬‬ ‫حاکمیت خلقت در دست خداست و خداوند حاکم واقعی‬
‫‪[۲۳] Francisco Suárez (1548-‬‬ ‫‪[۱۲] Thomas Aquinas (1225-‬‬ ‫همه هستی است و قانون الهی بر قلمرو او که ابدی و‬
‫‪Theoretical Considerations. Ford-‬‬ ‫جاودانه است ناظر است‪ .‬از آنجا که مخلوقات نمیتوانند‬
‫)‪1617‬‬ ‫)‪1274‬‬ ‫حقیقت قانون الهی را بدانند‪ ،‬برای تبیین قانون ابدی به‬
‫‪ham International Law Journal,‬‬ ‫قانون دیگری به نام قانون طبیعت نیاز است‪ .‬مخلوق‬
‫‪[۲۴] O’Connell, D.P. The Ration-‬‬ ‫[‪ ]۱۳‬این نویسنده فرصتی داشت تا‬ ‫‪vol. 15, No. 4: 1004-05‬‬ ‫خداوند قوانین طبیعی را با عقل خویش میشناسد و در خیر‬
‫‪al Foundations of International‬‬ ‫مجموعه دو جلدی الهیات کاتولیک سنت‬ ‫‪[۳] Roman jurists, Gaius (130-180‬‬
‫‪Law, p. 261. See: http://classic.‬‬ ‫توماس آکوئیناس را در کلاسهای درس‬ ‫)‪AD‬‬
‫‪austlii.edu.au/au/journals/Syd-‬‬ ‫کشیش برجسته شادروان لورنس دووان در‬ ‫‪[۴] Poste, E. (1904). (Trans.). In-‬‬
‫‪LawRw/1957/2.pdf‬‬ ‫فاصله سالهای ‪ ۲۰۰۲‬تا ‪ ۲۰۰۳‬در کالج‬ ‫‪vestigation of Roman Law by Gai-‬‬
‫‪[۲۵] Ibid. p. 262‬‬ ‫دانشگاهی الهیات و فلسفه مطالعه کند‪.‬‬ ‫‪us. Oxford: The Clarendon Press‬‬
‫‪[۲۶] Ibid. 254‬‬ ‫‪[۵] Gentes‬‬
‫‪[۲۷] Ibid. 225‬‬ ‫‪[۱۴] Lex aeterna‬‬ ‫‪[۶] Poste, op cit. p. 139‬‬
‫‪[۱۵] Aquinas, T. (2015). Summa‬‬ ‫‪[۷] Sherman, G.E. (January 1918).‬‬