Page 13 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۴۴ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‪‌‌‌‌1‌3‬شماره‌‪1۹10‬‬ ‫=هیچ فكر نمیكردی ممكن است پیش از ترك بروكسل‬ ‫من موافق این كار نبودم و گفتم مایلم به پاریس‬
‫جمعه ‪ ۵‬تا پنجشنبه ‪ 11‬ژانویه ‪۲0۲4‬‬ ‫در فرودگاه دستگیر شوی؟‬ ‫بروم و با دوستانم ملاقات كنم‪ ،‬چون مدتی است از وضع‬
‫آنها بیخبرم‪ .‬پدر پییر گفت‪ :‬مانعی ندارد فردا ترتیب این‬
‫ــ نه‪ ،‬درسطح روابط گرم ودوستانه باقی ماند‪ .‬دیگر به‬ ‫ــ نگران كه بودم؛ اما آن روزها كنترل مرزها به شكل‬ ‫كار را می دهیم‪ .‬فقط خیلی احتیاط كن‪ ،‬چون ما مسئول‬
‫نوعی اهل خانه شده بودم‪.‬‬ ‫امروز نبود‪ .‬حتی به این كه موعد تمدیدگذرنامه ایرانیام نیز‬ ‫سلامت تو هستیم و نمیخواهیم برایت اتفاق ناگواری رخ‬
‫سرآمده‪ ،‬اهمیتی ندادم علاوه براین چارهای نداشتم‪ .‬هرچه‬
‫=شب و روزشان چگونه میگذشت و چه فعالیتی‬ ‫زودتر اروپا را ترك میكردم خطر دستگیری كمتر میشد‪.‬‬ ‫دهد‪.‬‬
‫داشتند؟‬ ‫درفرودگاه الجزایر دو فرانسوی‪ ،‬كه خود را از دوستان ژولی‬ ‫روز بعد‪ ،‬یكی از روستائیان آمد و مرا با اتومبیل به‬
‫معرفی كردند به استقبالم آمدند‪ .‬با آنها به منزلشان كه‬ ‫پاریس برد‪ .‬فردای آن روز با ژولی تماس گرفتم‪ .‬او ظاهرا از‬
‫ــ نمی پرسیدم چه میكنند‪ .‬این یك اصل اساسی بود‬ ‫آمدنم به پاریس توسط پدر پییر اطلاع یافته بود و با هم‬
‫كه هیچ وقت سئوالی نكنیم و اگر مطلبی عنوان می شد‪،‬‬ ‫درنزدیكی میدان پست مركزی قرارداشت رفتم‪.‬‬ ‫دركافهای ملاقات كردیم‪ .‬ژولی گفت چون پلیس فرانسه در‬
‫كنجكاوی نداشته باشیم‪ .‬همین قدر میتوانم بگویم كه آن‬ ‫=آنها در الجزایر چه میكردند؟‬ ‫تعقیبم است‪ ،‬ماندنم در آن كشور صلاح نیست‪ .‬به همین‬
‫روزها آوازه انقلاب الجزایر و كوبا درتمام جهان پیچیده بود‪.‬‬ ‫جهت بهتراست به بلژیك بروم و در آنجا مدتی با استقاده‬
‫انقلابیونی كه زندان دیده‪ ،‬شكنجه شده‪ ،‬شكست خورده و‬ ‫ــ درآن خانه چهار زن فرانسوی زندگی میكردند كه از‬ ‫از امكاناتی كه در اختیار دارند منتظر بمانم‪ .‬اما این امكانات‬
‫تحت تعقیب بودند‪ ،‬به الجزایر و كوبا دل میبستند و آن‬ ‫دوره مبارزات آزادیبخش با جنبش استقلال طلبانه الجزایر‬ ‫نیز موقتی است و راه دیگر این است كه اگر مایل باشم به‬
‫را میهن و سرزمین خود می دانستند‪ .‬از خاورمیانه‪ ،‬آمریكای‬ ‫همكاری داشتند و با پیروزی انقلاب در الجزایرماندگار شده‬
‫لاتین‪ ،‬آسیا و آفریقا‪ ،‬انقلابیون به سوی الجزایر و كوبا روان‬ ‫بودند‪ .‬بیش از آن نیز مدتها در مصر زندگی كرده و روزگاری‬ ‫الجزایر بروم‪.‬‬
‫عضو حزب كمونیست مصر بودند و به اجبار آن كشور را‬ ‫=چرا الجزایر؟‬
‫بودند‪.‬‬ ‫ترك كرده بودند‪ .‬هر چهار نفر زبان عربی را خیلی خوب‬
‫شبها وقتی در خیابانهای الجزایر قدم میزدی آرژانتینی‬ ‫ــ گروهی كه ژولی عضو آن بود‪ .‬با جنبش آزادی بخش‬
‫و پرتغالی و عرب و ترك و هزار و یك جماعت دیگر را‬ ‫صحبت میكردند و انگلیسی و فرانسه میدانستند‪.‬‬ ‫الجزایر همكاری و به آن جنبش كمك میكرد‪ .‬ژولی‬
‫میدیدی كه بیش و كم هم سرنوشت تو بودند و از همین‬ ‫=با ژولی چه رابطهای داشتند؟‬ ‫میگفت‪ :‬ما در الجزایر امكانات زیادی داریم و میتوانیم آن‬
‫واقعیت احساس یگانگی و غرور میكردی‪ .‬در آن روزگار‬
‫الجزایر به انقلاب ایران كمك میكرد و من هنگام اقامت در‬ ‫ــ عضو همان گروه توما بودند و می گفتند یهودی‬ ‫جا برایت گذرنامه الجزایری بگیریم‪.‬‬
‫آن كشور با چند ایرانی كه سیاسی بودند و آنها را از اروپا‬ ‫هستند و این نكتهای درخور توجه است‪ .‬یعنی از ژولی‬ ‫=موافقت كردی؟‬
‫میشناختم رو به رو شدم‪ .‬بدون آن كه بپرسم چرا و برای‬ ‫كارشناس زبان كردی تا پدر پی یر مسیحی و یهودیانی‬
‫كه روزگاری عضو حزب كمونیست مصر بودند‪ ،‬همگی‬ ‫ــ به نظرم پیشنهاد خوبیآمد‪ .‬چون در فرانسه یا بلژیك‬
‫چه به الجزایر آمدهاند‪.‬‬ ‫به هرحال خطر دستگیری و تحویلم به دولت ایران وجود‬
‫احمد بن بلا‬ ‫داشت‪ .‬حال آن كه درالجزایر دست و بالم بازتر بود‪ .‬برای‬
‫دكتر فریدون كشاورز‬ ‫دریك سمت و سو در یك تشكیلات برای سالیان طولانی‬ ‫مدتی از ماجرا دور میشدم و میتوانستم صبركنم تا آبها‬
‫دیدار با بن بلا‬ ‫فعالیت و مبارزه كرده بودند‪ .‬بعد ها متوجه شدم یكی از‬ ‫از آسیاب بیفتد‪ .‬علاوه براین‪ ،‬كشاورز نیز در الجزایربود‬
‫آنها كه نادیا نام داشت خواهر ژولی است‪ .‬نادیا با آن كه‬ ‫ویاد حرف چینیها افتاده بودم كه میگفتند‪ :‬اگر تصمیم‬
‫=دیدار با بن بلا چگونه بود؟‬ ‫هنوز سی سال نداشت دندانهایش شكسته بود‪ .‬میگفت‬ ‫گرفتید به چین بیائید با رفیق فریدون كشاورز تماس‬
‫ــ وقتی كار گرفتن گذرنامه الجزایری به تاخیر افتاد‪،‬‬ ‫درجریان بازجوییهایی كه در مصر متحمل شد‪ ،‬به این‬
‫ازمیزبانانم پرسیدم آیاهیچ راهی هست كه به بن بلا رجوع‬ ‫بگیرید‪.‬‬
‫كنیم؟ چند روز بعد گفتند برایم از او وقت گرفتهاند‪ .‬با‬ ‫روز افتاده است‪.‬‬ ‫بر این اساس با پیشنهاد ژولی موافقت كردم‪ .‬با این همه‬
‫بن بلا در كاخ ریاست جمهوری ملاقات كردم‪ .‬دیدار با او‬ ‫=این اطلاعات را چگونه به دست آوردی؟‬ ‫قرار شد اول به بلژیك كه امن تر بود برگردم و از آنجا به‬
‫احساس شادی و شعفی فوق العاده در من ایجاد كرد‪ .‬آن‬ ‫ــ سه ماهی با آنها زندگی كردم‪ .‬نسبت به من خیلی‬ ‫الجزایر بروم‪ ،‬ژولی نشان محلی را در مرز فرانسه و بلژیك‬
‫روزها از بن بلا‪ ،‬با احترام و ویژگی خاصی نام برده میشد‪.‬‬ ‫مهربان بودند‪ ،‬اما علی رغم آن چه در آغاز كار گفته بودند‬ ‫به من داد‪ .‬با آذر هوشنگ توكلی به سمت مرز رفتیم‪ .‬پیش‬
‫به هرحال‪ ،‬در ملاقات كوتاهی كه با او داشتم موقعیتم را‬ ‫كه ظرف یكی دوهفته برایم گذرنامه الجزایری میگیرند‪،‬‬ ‫از ترك فرانسه با برخی كادرها و رهبران گروههای سیاسی‬
‫تشریح كردم و توضیح دادم به چه علت به الجزیره آمدهام‪.‬‬ ‫هرچه دوندگی میكردیم به جایی نمیرسیدیم‪ .‬حتی موفق‬ ‫ایرانی تماس گرفتیم تا مسأله دفاع ازگروه نیكخواه را برنامه‬
‫همچنین اضافه كردم كه در ماجرای كاخ مرمر نقشی‬ ‫شدند برایم از بن بلا‪ ،‬رئیس جمهور الجزایر وقت ملاقات‬
‫نداشتهام و بعید میدانم كه نیكخواه و یارانش نیز دراین‬ ‫بگیرند‪ ،‬اما نمیدانم چرا گذرنامه درست نشد؟‬ ‫ریزی كنیم‪.‬‬
‫=آیا آن مهربانیها به روابط عاطفی و عاشقانه نیزكشید؟‬ ‫=درآن جا با چه كسی قرار داشتی؟‬
‫مسأله دخیل بوده باشند‪.‬‬
‫=بن بلا چه گفت؟‬ ‫ــ حساب همه چیزرا كرده بودند‪ .‬در مرز فرانسه در‬
‫خانهای كه نشانی آن را به ما داده بودند منتظرشدیم و‬
‫سرساعت معین براساس كروكیای كه كشیده بود پیاده از‬
‫منطقهای كه خاك فرانسه را از بلژیك جدا میكرد گذشتیم‪.‬‬
‫آذرهوشنگ توكلی از همین جا برگشت و من پس از ده‬
‫پانزده دقیقه راه پیمایی وارد خاك بلژیك شدم‪ .‬دراین جا یك‬
‫خانم بلژیكی در اتومبیل سیتروئن مشكی رنگی در انتظارم‬
‫بود‪ .‬با رد و بدل كردن رمز كوتاهی سوار شدم و به سمت‬
‫بروكسل آمدیم‪ .‬نردیكیهای غروب‪ ،‬پس از یك ساعت‬
‫رانندگی به بروكسل رسیدیم‪ .‬او مرا به خانه و خانوادهای‬
‫بلژیكی برد و چند روز بعد با هم به سفارت الجزایر در‬
‫بلژیك رفتیم‪ .‬گمان میكنم هنوز سفارت نبود و بیشتر حالت‬

‫دفتر نمایندگی را داشت‪.‬‬
‫=خود را چگونه معرفی كردی؟‬

‫ــ گفتم موریس و تبعه ایران هستم‪ .‬این رمزی بود كه‬
‫ژولی پیشاپیش قرارش را با آنها گذاشته بود‪ .‬ده دقیقهای‬
‫بیش نگذشته بود كه روی ورقهای به من ویزا دادند‪ .‬بیرون‬
‫دفتر نمایندگی‪ ،‬همان خانم با سیتروئن مشكی رنگش در‬
‫انتظارم نشسته بود‪ .‬از آنجا برگشتیم و همان روز بلیطی‬
‫برایم گرفتند و دو روز بعد با شركت هواپیمایی سابتا به‬

‫الجزایر رفتم‪.‬‬