Page 20 - (کیهان لندن - سال چهلم ـ شماره ۴۴۶ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‌‪‌‌‌۲‌‌0‬شماره‌‪‌1۹1۲‬‬
‫جمعه ‪ ۲۹‬دیماه تا ‪ ۵‬بهمنماه ‪140۲‬خورشیدی‬

‫یادداشتی کوتاه درباره چپگرایی؛ مفهوم چپ در طیف اندیشه سیاسی‬

‫بنیادشکن برای سامان بخشیدن به امور جامعه نیز استقبال‬ ‫داده میشوند‪ .‬این جایگاه نیز از نقطه فرضی انتهای سمت‬ ‫=آیین لیبرال میبایست در جایگاه میانهی بین راست‬
‫میکند‪.‬‬ ‫راست تا آخرین نقطه فرضی انتهای سمت چپ امتداد‬ ‫افراطی و چپ افراطی تعریف شود زیرا نه تنها رو به ترقی‬
‫پیدا کرده و به نسبت جهتگیری آن به سمت راست و یا‬ ‫و اصلاحات اجتماعی عمیق دارد بلکه توانایی و تمایل به‬
‫در فاصله میان نقطه وسط طیف تا انتهای سمت‬ ‫چپ‪ ،‬ویژگی پیشرو و یا واپسگرا را با خود حمل میکند‪ .‬در‬ ‫استقرار عدالت اجتماعی نیز دارد و از همکاری و یادگیری‬
‫راست‪ ،‬آیینهایی قرار میگیرند که به نسبت جایگاه خود‬ ‫حقیقت‪ ،‬این مفاهیم که اغلب جامه آیینی بر تن میکنند‪،‬‬ ‫از دو طیف متقابل ًا حذفکنندهی راست ارتجاعی تا چپ‬
‫و فاصلهای که با طرف چپ و یا راست انتخاب میکنند‪،‬‬ ‫بسته به جایگاهی که در میان دو قطب سمت راست و چپ‬ ‫مدعی تغییرات بنیادشکن برای سامان بخشیدن به امور‬
‫هرکدام درجاتی از پیشرو بودن و یا مواضع واپسگرا را‬ ‫برای خود در نظر میگیرند‪ ،‬میتوان آنها را در محدودهی‬
‫حمل میکنند‪ .‬اما هیچکدام از آنها بنیادشکن‪ ،‬انقلابی‪ ،‬و‬ ‫پیشرو و مترقی و یا در حیطهی واپسگرا و ارتجاعی قرار داد‪.‬‬ ‫جامعه نیز استقبال میکند‪.‬‬
‫برهم زننده کل سیستم اجتماعی و سیاسی نیستند‪ .‬آیین‬ ‫در ابتداییترین نقطه سمت راست طیف سیاسی هر نوع‬ ‫=برخی معتقدند راست افراطی و چپ افراطی در‬
‫محافظهکاری متعادل به نسبت داعیههایی که دارد میتواند‬ ‫آیینی قرار میگیرد که با تغییرات پیشرو مخالفت میکند‪.‬‬ ‫نهایت از نظر عینی و ذهنی در عرصه عمل و واقعیت‬
‫در یکی از نقاط میان این بخش از طیف سیاسی قرار‬ ‫به عنوان مثال‪ ،‬اسلامگرایی سیاسی مبتنی بر شریعت مانند‬ ‫با هم تلاقی میکنند‪ .‬موضوع محافظهکاری اما بیشترین‬
‫گیرد‪ .‬اما آیینهایی که در فاصله میان نقطه وسط طیف‬ ‫طالبان یکی از روشنترین آیینهای سیاسی است‪ .‬در حالی‬ ‫سردرگمی را برای علاقمندان به آیینهای سیاسی به وجود‬
‫سیاسی تا انتهای سمت چپ آن قرار میگیرند‪ ،‬درجات بالاتر‬ ‫که در انتهای سمت چپ طیف سیاسی‪ ،‬آیینهایی قرار‬ ‫میآورد‪ .‬جایگاه محافظهکاری در طیف سیاسی از راست‬
‫و شدیدتری از پیشرو بودن و کمتری از درجه واپسگرایی‬ ‫میگیرند که داعیه مترقیترین و پیشروترین بودن‪ ،‬مانند چپ‬
‫را مدعی هستند‪ .‬این آیینها که از لیبرالیسم اجتماعی‬ ‫کمونیستی کوبا‪ ،‬یا ونزوئلا‪ ،‬یا کره شمالی را دارند‪ .‬بنابراین‬ ‫افراطی تا چپ افراطی کجاست؟‬
‫تا اشکال مختلف چپ را شامل میشوند‪ ،‬به دلیل همان‬ ‫ماهیت آیین سیاسی نه فقط از طریق جایگاه مورد ادعایی‬
‫سمتگیری خود به سوی نقطه انتهایی سمت چپ طیف‬ ‫خود‪ ،‬بلکه به واسطه جهتگیری به سوی نقطه سمت چپ‬ ‫محمود مسائلی – این روزها در جریان مبارزات مردم‬
‫سیاسی‪ ،‬حامل درجات متفاوتی از بینادشکنی و انقلابی‬ ‫(یعنی پیشرو بودن)‪ ،‬و یا به طرف راست (یعنی واپسگرایی)‬ ‫ایران برای آزادی و رسیدن به نظام حکومتی مبتنی بر اراده‬
‫بودن هستند‪ .‬هرچه موضع این آیینها یا نظرات سیاسی به‬ ‫تعریف میشود‪ .‬دو داعیه پیشرو مترقی و یا ارتجاعی بودن‬ ‫و اختیار مردم‪ ،‬که در اصطلاح سیاسی دمکراسی نام دارد‪،‬‬
‫طرف نقطهی انتهایی چپ نزدیکتر باشد‪ ،‬درجه بنیادشکنی‬ ‫هم با «تمایل» و «توانایی» این آیینهای سیاسی برای پذیرش‬ ‫مباحثی در افکار عمومی و همچنین رسانهها مطرح است‪.‬‬
‫اصلاحات اجتماعی مربوط به عدالت اجتماعی وابستگی و‬ ‫به نظر میرسد که اغلب این مباحث به درستی جوهر‬
‫و انقلابی بودن آن بیشتر است به نمودار زیر توجه کنید‪:‬‬ ‫پیوند دارد‪ .‬نمودار زیر میتواند جایگاه آیینهای سیاسی را‬ ‫این مفاهیم سیاسی را بیان نمیکنند و در نتیجه کمتر‬
‫برخی معتقدند راست افراطی و چپ افراطی در نهایت‬ ‫توانستهاند به نتایج روشنی برسند‪.‬کسانی هم زیر عنوان‬
‫از نظر عینی و ذهنی در عرصه عمل و واقعیت با هم تلاقی‬ ‫در طیف اندیشههای سیاسی توضیح دهد‪:‬‬ ‫چپگرایی نه تنها تعهد انسانی دفاع از حقوق و آزادیهای‬
‫تا کنون آنچه تفاوتهای عمده میان دو مجموعه و یا‬ ‫ذاتی شهروندان ایران تامین خیر عمومی را از نظر دور نگه‬
‫میکنند‪.‬‬ ‫گروه آیینهای سیاسی را شامل میشود‪ ،‬تکیه بر دو واقعیتی‬ ‫داشتهاند‪ ،‬بلکه آنگونه که اغلب مشاهده میشود به سوی‬
‫موضوع محافظهکاری اما بیشترین سردرگمی را برای‬ ‫است که به قاعده تبدیل میشوند‪ .‬چپگرایی به حاکمیت‬ ‫خیانت نسبت به مردم و میهن نیز کشیده میشوند‪ .‬اینان‬
‫علاقمندان به آیینهای سیاسی به وجود میآورد‪ .‬جایگاه‬ ‫مردم و انجام تغییرات بنیادشکن برای رساندن مردم به‬ ‫در هر کجا موضوعات مربوط «اراده آزاد» مطرح میشود‪،‬‬
‫محافظهکاری در طیف سیاسی از راست افراطی تا چپ‬ ‫حاکمیت خویش اصرار میکند‪ .‬راستگرایی‪ ،‬در نقطه مقابل‪،‬‬ ‫با تفاسیر خاص و جانبدارانه‪ ،‬خود هم «اراده آزاد» و هم‬
‫با انکار حقوق ذاتی مردم برای تعیین سرنوشت خویش‪ ،‬با‬ ‫«مردم» را در راستای نقطه نظرات ایدئولوژیک خود تقلیل‬
‫افراطی کجاست؟‬ ‫هر نوع تغییرات بنیادین و شالودهشکن مخالفت میکند‪.‬‬ ‫داده و تصویری از مفاهیم سیاسی ارائه میکنند که در آن‬
‫آیینهای محافظهکار آنهایی هستند که خواهان‬ ‫در نقطه میانی طیف‪ ،‬مواضع میانهرو قرار میگیرند‪ .‬موضع‬
‫حفظ وضع موجود هستند و یا آن را مورد محافظت‬ ‫میانهرو با اصلاحات در سیستم از طریق همکاری میان‬ ‫هیچ معنایی مگر مخالفت با جهان آزاد نمیتوان یافت‪.‬‬
‫قرار میدهند‪ .‬البته این تعریف با آنچه در مورد احزاب‬ ‫طرفین مشخص میشود‪ .‬پیشنهاد میشود آیین لیبرال در‬ ‫این نوشتار میکوشد مفهوم چپ را در طیف اندیشه‬
‫محافظهکار استفاده میشود متفاوت است‪ .‬در حقیقت‪،‬‬ ‫این جایگاه تعریف شود زیرا نه تنها رو به ترقی و اصلاحات‬ ‫سیاسی توضیح دهد تا از طریق آن شاید خوانندگان بتوانند‬
‫در اینجا نظر ما به احزاب سیاسی معطوف نیست‪ ،‬بلکه به‬ ‫اجتماعی عمیق دارد بلکه توانایی و تمایل به استقرار عدالت‬ ‫به پارهای سردرگمیها درباره این آیین پر سر و صدا پایان‬
‫معنی محافظهکاری از نقطه نظر جایگاهی که در طیف‬ ‫اجتماعی نیز دارد و از همکاری و یادگیری از دو طیف‬ ‫بخشند‪ .‬برای این منظور مفهوم چپ در طیف اندیشه‬
‫سیاسی قرار دارد‪ ،‬توجه داریم‪ .‬حال‪ ،‬اگر محافظه کاری را‬ ‫متقابلاً حذفکنندهی راست ارتجاعی تا چپ مدعی تغییرات‬
‫به عنوان حفظ کردن وضعیتی که در جریان است (کنسرو‬ ‫سیاسی به سادهترین شکل ممکن توضیح داده میشود‪.‬‬
‫کردن وضع موجود) در نظر بگیریم‪ .‬هر کدام از آیینهای‬ ‫مفاهیم و آیینهای سیاسی در رابطه با جایگاهی که در‬
‫طیف اندیشه سیاسی به خود اختصاص میدهند توضیح‬
‫سیاسی‪ ،‬چه چپ و چه راست و چه لیبرال و میانه‬