بازار پوشاک ایران همچنان با عرضه گسترده کالاهای قاچاق روبروست و به گفته سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز میزان پوشاک قاچاق در بازار ۱/۵ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. بخش زیادی از مردم به دلیل مشکلات مالی به خرید لباس‌های دست دوم روی آورده‌اند و در نتیجه بازار پوشاک با رکود عمیق نیز روبروست.
حمیدرضا دهقانی‌نیا سخنگوی ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز امروز جمعه ۲۱ مهر ۱۴۰۲ از ادامه طرح مقابله با پوشاک قاچاق در همه استان‌ها خبر داده و گفته حجم پوشاک قاچاق موجود در بازار کشور به زیر دو میلیارد دلار و حدود ۱/۵ میلیارد دلار رسیده است.
مجید افتخاری عضو هیئت مدیره اتحادیه تولید و صادرات پوشاک نیز پیشتر گفته بود که شاهد سونامی عجیبی هستیم و تاکنون این حجم کالای قاچاق به بازار ایران سابقه نداشته است. به گفته این مقام صنفی، هر سال بخش‌های جدید به صورت قاچاق وارد بازار می‌شوند و توانمندی شرکت‌های داخلی را از بین می‌برند.
او نیز رقم ۳/۵ میلیارد دلار را برای کالای قاچاق موجود در بازار پوشاک تأیید کرده بود: «در حال حاضر بخش قابل توجهی از بازار داخل دست قاچاق است و تخمین زده می‌شود بیش از ۳/۵ میلیارد دلار پوشاک قاچاق در سطح عرضه است.»
به گفته مجید افتخاری در گذشته فقط پوشاک تُرک در بازار قاچاق ایران بود، اما بعد از مدتی فروش پوشاک بنگلادشی به صورت کیلویی اضافه شد که تا این محصولات یک دهم قیمت کالا در مبدا هم در ایران عرضه می‌شوند. بعد از برداشته شدن محدودیت‌های کرونا، پوشاک چینی هم به بازار ایران اضافه شد. بنابراین بدنه تولید دچار چالش‌های جدید است و با مشکلات داخلی از جمله تامین انرژی نیز مواجه است.
یکی دیگر از مشکلاتی که سبب ایجاد بحران در بخش تولید پوشاک در داخل کشور شده، کاهش تقاضا در بازار به دلیل کاهش قدرت خرید مردم است.
در حالیکه سالهاست بازار پوشاک دست دوم بخشی از تقاضای پوشاک را پاسخ می‌دهد اما به تازگی و با کاهش قدرت خرید مردم به دلیل تورم فزاینده و ادامه‌دار اقتصاد کشور، بازار پوشاک دست‌دوم رونق بیشتری پیدا کرده است.
وبسایت «تجارت نیوز» امروز پنجشنبه ۲۰ مهرماه ۱۴۰۲ با انتشار گزارشی درباره رونق گرفتن خرید و فروش پوشاک دست‌دوم که به پوشاک تاناکورا معروف است نوشت که اگر یک روز عصر از میدان ولیعصر تهران به سمت میدان فاطمی پیاده حرکت کنید شدت این استقبال را خواهید دید، در حالی که دو چهار راه پایین‌تر یعنی حد فاصل جمهوری تا انقلاب، تولیدکنندگان ایرانی حسرت بازار دستفروشان لباس‌های «استوک» را می‌خورند که با اجاره موزاییک از ماموران شهرداری پیاده‌روهای ولیعصر را مال خود کرده‌اند.
حسین افتخاری عضو اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنایع نساجی درباره رونق بازار پوشاک و مصنوعات چرمی استوک و دست دوم به «تجارت نیوز» گفته که «بخش زیادی از استقبال مردم از این‌گونه کالاها مربوط به شرایط اقتصادی است، به هر حال باید قبول کنیم که اکثریت مردم قدرت خرید سال‌های قبل را ندارند و این در خرید پوشاک کاملا مشخص است. فلذا ما پیشنهاد دادیم که سازوکاری برای فروش اقساطی در نظر گرفته شود تا تولیدکنندگان بتوانند سرپا بمانند، اما هیچ نهادی حاضر به همکاری نشد.»
او همچنین به واردات کالاهای استوک نیز اشاره کرده و توضیح داده که «کالای استوک کالایی است که خارج از سفارش تولید شده، یا از مد افتاده، یا دارای ایرادات سطحی است که بیشتر از بنگلادش و چین وارد کشور می‌شود. از سوی دیگر، کالاهای دست دوم یا تاناکورا نیز به پوشاکی می‌گویند که دست دوم است که برخی از آن‌ها برند هستند، به‌طور مثال یک کفش مارک که قیمت اصلی آن ۱۵ میلیون است به قیمت ۲/۵ میلیون به فروش می‌رسد.»
رکود بی‌سابقه در بازار پوشاک ایران؛ مردم پولی برای خرید لباس عید ندارند
اسفندماه گذشته نیز روزنامه «مردم‌سالاری» گزارش داده بود که «قاچاقچیان بازار پوشاک شب عید را به انحصار خود درآورده‌اند و دیگر تولیدکنندگان جایی برای عرضه ندارند. در عین حال برای خرید از همین بازار پر از محصول قاچاق خرید یک دست لباس حداقل ۱/۵ میلیون تومان آب می‌خورد. بدین صورت یک خانوار چهار نفره تنها برای خرید یک دست لباس برای هر یک از اعضا دست کم به شش میلیون تومان سرمایه نیاز دارد.»
بر اساس این گزارش «اگر ازدحامی هم در جمعیت به چشم بخورد، دست‌ها خالی‌اند. چرا که با توجه به قیمت‌های موجود و سایر مخارج زندگی، جیب‌ها خالی مانده‌اند. حقوق‌بگیرانی که به محض دریافت دستمزد خود باید آن را خرج هزینه‌هایی همچون خوراک و اجاره مسکن کنند دیگر سرمایه‌ای برای به گردش‌درآوردن در بازار پوشاک نخواهند داشت.»
دولت با صدور بخشنامه‌ای از واردات رسمی پوشاک خودداری کرده اما در همین حال از تولیدکنندگان داخلی نیز حمایت نکرده است. این روند از یکسو باعث سرریز شدن بازار پوشاک از کالای قاچاق خارجی شده و از سوی دیگر تولیدکنندگان داخلی را به ورشکستگی کشانده است. همچنین بسیاری از فروشگاه‌های عرضه پوشاک نیز در ماه‌های گذشته به بهانه مبارزه با بی‌حجابی تعطیل و پلمب شده‌اند که این موضوع نیز زیانی مضاعف به بازار پوشاک وارد کرده است.
زنگ خطر نابودی صنعت چرم ایران؛ مشتری داخلی توان خرید ندارد و بازارهای صادراتی از دست رفته است
صنعت چرم ایران از جمله بخش‌هایی از صنعت پوشاک است که در پی کاهش شدید تقاضای داخلی و سیاست‌های ناکارآمد دولت با خطر نابودی روبروست. در همین رابطه «کیهان لندن» ماه گذشته در گزارشی نوشت که صنعت چرم ایران که در گذشته‌ای نه چندان دور پرآوازه بود اکنون با رکود شدید روبروست و محصولات چرم دیگر خریدار ندارند. رکود عمیق در این صنعت احتمال لغو نمایشگاه چرم «امپکس» را به دلیل عدم استقبال و خالی ماندن غرفه‌ها افزایش داده است.
گزارش‌ها نشان می‌دهد قیمت محصولات چرم و چرم مصنوعی تا حدی نجومی شده که مردم تعمیر کیف و کفش را به خرید آن ترجیح می‌دهند و با وصله و پینه، تا چند سال از کیف و کفش‌های قدیمی خود استفاده می‌کنند.
صنعت چرم ایران مشکلات دیگری نیز دارد؛ ایران در حالی که تا چند سال پیش از جمله صادرکنندگان چرم مرغوب طبیعی بود اکنون به واردکننده چرم مصنوعی بی‌کیفیت تبدیل شده است. تولیدکنندگان محصولات چرمی از جمله کیف و کفش ناچار هستند محصولاتی ارزانتر با توجه به قدرت خرید جامعه تولید کنند.
افزایش رکود در صنف کیف و کفش چرم باعث شده تا بسیاری از فعالان این صنف به تغییر شغل روی آورند و یا در کنار فروش، تعمیر کیف و کفش را هم به فعالیت خود اضافه کنند.
چرم ایرانی نیز به دلیل کاهش رونق این صنعت با کاهش کیفیت روبرو شده و نه تنها خریداران داخلی را از دست داده بلکه حتی کشورهایی مثل عراق که مصرف‌کنندگان عمده محصولات چرم ایرانی بودند، اکنون به دلیل کیفیت پایین، دمپایی‌ها و صندل‌های چرم ایرانی را پس می‌فرستند.
