Page 13 - (کیهان لندن - سال سى و ششم ـ شماره ۲۲۶ (دوره جديد
P. 13

‫صفحه ‪13‬ـ ‪ Page 13‬ـ شماره ‪۱۶۹۲‬‬                                               ‫ديوارهاي‬                                ‫مروارید سیاه‬                                ‫نوروز در مرداد!‬
‫جمعه ‪ ۳۰‬اوت تا پنجشنبه ‪ ۵‬سپتامبر ‪2019‬‬                                       ‫شيش ‌هاي‬

     ‫رادیو تهران از روز اول‬

‫=اولین فرستنده‌های رادیویی‬            ‫=سال ‪ 1303‬پای ب ‌یسیم به ایران‬        ‫روزي دانشمندى آزمايش جالبى‬              ‫ادسون آرانتس دونا سیمنتو یا‬           ‫الرشید‪ ،‬یک سال نوروز را وسط مرداد‬         ‫فکرش را بکنید! وسط خرم‌ا‌پزان‬
     ‫ایران‪ ،‬دستگا‌ههای آلمانی بودند‪.‬‬  ‫باز شد‪ .‬دستگاه‌های بی‌سیم وزارت‬       ‫انجام داد‪ .‬او كي آكواريوم ساخت و با‬     ‫همان پله‪ ،‬زندگی را در اکتبر ‪1940‬‬      ‫ماه جشن گرفتند! خلاصه این روال‬            ‫مرداد ماه‪ ،‬پدر بزرگ محترم در حالی‬
                                                                            ‫قرار دادن يک ديوار شيش ‌هاى در وسط‬      ‫میلادی‪ ،‬کودکی را با واکس زدن‬          ‫ادامه یافت تا زمان سلجوقیان و خواجه‬       ‫که دستی به سر سبزه سفره هفت سین‬
‫=تبریز دومین شهری بود که در‬            ‫جنگ‪ ،‬پدربزرگ رادیو کنونی بودند‪.‬‬      ‫آكواريوم آن‌را به دو بخش تقسيم‌کرد‪.‬‬     ‫کفش در باشگاه بائورو و فوتبال را با‬   ‫نظام الملک وزیر‪ .‬این وزیر بزرگ‪،‬‬           ‫م ‌یکشد‪ ،‬از لای قرآن یک اسکناس‬
‫سال ‪ 1325‬صاحب رادیو شد؛ بعد هم‬        ‫=اداره رادیو سال ‪ 1313‬تأسیس‬           ‫در يک بخش‪ ،‬ماهى بزرگى قرار داد و‬        ‫چپاندن روزنامه توی یک لنگه جوراب‬      ‫سلطان ملکشاه سلجوقی را قانع کرد که‬        ‫نو در بیاورد و بگذارد کف دس ‌تتان‬
                                      ‫شد‪ ،‬آن هم بعد از خرید ‪ 3‬دستگاه‬        ‫در بخش ديگر ماهى کوچکى که غذاى‬          ‫شروع کرد؛ اما بقیه اتفاق‌ها خیلی‬      ‫تقویم باید از نو تنظیم شود‪ .‬او گروهی‬      ‫که این هم عیدی شما! خب‪ ،‬کمی‬
                 ‫مشهد و اصفهان‪.‬‬       ‫فرستنده رادیویی موج کوتاه و متوسط‪.‬‬                                            ‫سریع افتاد‪ .‬در ‪ 16‬سالگی با باشگاه‬     ‫از ریاض ‌یدا ‌نها و ستاره شنا ‌سها را در‬  ‫تصور غریبی است اما بهتر است بدانید‬
‫=رادیو از سال ‪ 1324‬برای روزهای‬        ‫=اولین ساختمان رادیو در باغ‬                  ‫مورد علاقه ماهى بزرگتر بود‪.‬‬      ‫سانتوز برزیل قرارداد بست‪ 10 ،‬ماه‬      ‫اصفهان جمع کرد که سرپرست آنها‬             ‫که اگر از چند صد سال پیش نظام‬
                                      ‫ب ‌یسیم‪ ،‬پایی ‌نتر از سیدخندان‪ ،‬محل‬   ‫ماهى کوچک‪ ،‬تنها غذاى ماهى‬               ‫بعد به تیم ملی برزیل دعوت شد و‬        ‫هم عمر خیام نیشابوری بود؛ به همین‬         ‫المللک ـ وزیر ملکشاه سلجوقی ـ شاه‬
      ‫تعطیل هم برنامه ویژه داشت‪.‬‬                                            ‫بزرگ بود و دانشمند به او غذاى‬           ‫یک سال بعد (وقتی که فقط ‪ 17‬سال‬        ‫دلیل هم هست که تقویم امروز ما به‬          ‫را متقاعد نکرده بود که باید تقویم را‬
‫=اولین فرستنده ویژه خارج از‬                     ‫فعلی وزارت ارتباطات بود‪.‬‬                                            ‫و ‪ 239‬روز داشت) با گلی که به ولز‬      ‫خیامی‪ ،‬ملکی و جلالی معروف است‬             ‫اصلاح کند‪ ،‬الآن این تصور‪ ،‬خیلی هم‬
                                      ‫=رادیو در اولین روز کار ‌یاش‪4 ،‬‬                         ‫ديگرى نمى‌داد‪.‬‬        ‫زد‪ ،‬جوانترین گلزن تاریخ جام جهانی‬
     ‫کشور‪ ،‬چند سال بعد نصب شد‪.‬‬                                              ‫او براى شکار ماهى کوچک‪ ،‬بارها‬           ‫فوتبال لقب گرفت‪ .‬پله ‪ 14‬سال (از‬           ‫(کنیه ملکشاه‪ ،‬جلال الدین بود)‪.‬‬                         ‫دور از ذهن نبود‪.‬‬
‫=سال ‪ 1338‬ـ بعد از جدا شدن‬                           ‫ساعت برنامه داشت‪.‬‬      ‫و بارها به سويش حمله برد ولى هر‬         ‫‪ 1957‬تا ‪ )1971‬برای تیم ملی برزیل‬      ‫خیام و همکارانش‪ ،‬با دقت فراوان‬            ‫ماجرا از این قرار بود که خلفای‬
‫رادیو ایران از رادیو تهران ـ ساختمان‬  ‫=‪ 4‬ساعت برنامه‪ ،‬در قالب ‪ 2‬بخش‬         ‫بار با ديوار نامرئي كه وجود داشت‬        ‫بازی کرد‪ 4 ،‬بار به جام جهانی رفت‪3 ،‬‬   ‫نقطه اعتدال بهار سال ‪ 622‬میلادی‬           ‫اموی‪ ،‬خیلی زود فهمیدند تقویم قمری‬
‫جدید رادیو در میدان ارگ افتتاح‬        ‫بود؛ یکی ظهر و دیگری عصر‪ .‬هر روز‬      ‫برخورد مى‌کرد‪ ،‬همان ديوار شيشه‌اى‬       ‫بار قهرمان شد و در ‪ 92‬بازی‪ 77 ،‬گل‬     ‫(یعنی سال هجرت پیامبر) را تعیین‬           ‫خودشان ـ که هر سال ‪ 9‬روز جا به‬
‫شد؛ جایی که حالا آن هم قدیمی به‬       ‫‪ 4‬گفتار ‪ 15‬دقیق ‌های خوانده م ‌یشد و‬  ‫که او را از غذاى مورد علاقه‌اش جدا‬      ‫برای کشورش زد؛ کشوری که پله را تا‬     ‫کردند‪ .‬بعد سال را به ‪ 12‬ماه ‪ 30‬روزه‬       ‫جا م ‌یشود ـ به درد گرفتن مالیات‬
                                                                                                                    ‫سر حد حسادت دوست داشت و بعد‬           ‫تقسیم کردند و ‪ 5‬یا ‪ 6‬روز باقیمانده را‬     ‫و حساب و کتاب نم ‌یخورد‪ .‬چون که‬
                   ‫حساب م ‌یآید‪.‬‬                    ‫بقی ‌هاش موسیقی بود‪.‬‬                           ‫مى‌کرد ‪...‬‬       ‫از جام جهانی ‪ ،1962‬وقتی باشگا‌ههای‬    ‫هم بین اسفند و اول بهار ـ به عنوان‬        ‫ملت طبق کار و بار کشاورزی و کاشت‬
‫=تا قبل از تأسیس سازمان رادیو‬         ‫=بودجۀ رادیو در سال اول تأسیس‬         ‫پس از مدتى‪ ،‬ماهى بزرگ ازحمله و‬          ‫ثروتمند اروپایی برای گرفتن یک امضا‬    ‫روزهای «اندرگاه» ـ به سال اضافه‬           ‫و برداشت محصول م ‌یتوانند مالیات‬
‫و تلویزیون یا همان صدا و سیما در‬      ‫(‪ 1319‬خورشیدی) ‪ 80‬هزار تومان‬          ‫يورش به ماهى کوچک دست برداشت‪.‬‬           ‫از نابغه جوان‪ ،‬صف کشیده بودند‪ ،‬او‬     ‫کردند اما کمی بعدتر این تقویم‪ ،‬تقریباً‬    ‫بدهند؛ این شد که از زمان عبدالملک‬
‫‪ ،1350‬مجموعه رادیو به این نام‌ها‬                                            ‫او باور کرده بود که رفتن به آن سوى‬      ‫را گنجینه ملی اعلام کرد تا از کشور‬    ‫آن چیزی شد که الآن به دست ما‬              ‫اموی‪ ،‬تقویم شمسی ایرانی مبنای‬
‫شناخته و اداره می‌شد؛ «انتشارات‬                                    ‫بود‪.‬‬     ‫آکواريوم و شکار ماهى کوچک‪ ،‬امرى‬         ‫خارج نشود‪ .‬پله‪ ،‬غیر از ‪ 2‬سالی که بعد‬  ‫رسیده است‪ .‬هر سال ‪ 365‬روز است و‬           ‫حساب و کتا ‌بها شد اما باز هم مشکلی‬
‫و تبلیغات»‪« ،‬رادیو و خبرگزاری»‪،‬‬       ‫=از سال ‪ ،1332‬برای صب ‌حها هم‬                                                 ‫از بازنشستگی برای نیویورک کاسموس‬      ‫هر ‪ 4‬سال یک بار یک روز به آن اضافه‬        ‫بود؛ در تقویم ایران باستان‪ ،‬هر ‪ 12‬ماه‬
‫«انتشارات و رادیو»‪« ،‬انتشارات و‬        ‫برنامه گذاشته شد؛ آن هم ‪ 3‬ساعت‪.‬‬                ‫محال و غير ممکن است!‬          ‫بازی کرد‪ ،‬به کشورش برزیل وفادار ماند‬                                            ‫‪ 30‬روزه بود‪ ،‬به اضافه ‪ 5‬روز معروف‬
‫اطلاعات» و «اداره کل انتشارات و‬       ‫=کل بند و بساط رادیو در ابتدا‬         ‫در پايان‪ ،‬دانشمند شيشۀ وسط‬              ‫و همین ‪ 17‬سال بازی کافی بود که‬               ‫م ‌یکنند و م ‌یشود ‪ 366‬روز‪.‬‬        ‫به «اندرگاه» در آخر سال که سال را‬
                                      ‫یک فرستنده کوچک ‪ 2‬کیلو واتی‬           ‫آکواريوم را برداشت و راه ماهي بزرگ‬      ‫بشود سلطان فوتبال جهان‪ ،‬بهترین‬        ‫تقویم جلالی دقیق‌ترین تقویم‬
                          ‫رادیو»‪.‬‬     ‫با موج متوسط‪ ،‬یک ساختمان ‪2‬‬            ‫را باز گذاشت‪ .‬ولى ديگر هيچگاه ماهى‬      ‫فوتبالیست و ورزشکار قرن و آن قدر‬      ‫است؛ مثل ًا تقویم گریگوری (تقویم‬                           ‫م ‌یکرد ‪ 365‬روز‪.‬‬
‫=الان ‪ 13‬شبکه رادیویی در ایران‬        ‫طبقه و یک دکل ‪ 120‬متری و یک‬           ‫بزرگ به ماهى کوچک حمله نکرد و به‬        ‫دنیا او را بشناسد که طرفین جن ‌گهای‬   ‫رایج مسیحیان) هر ‪ 5‬هزار سال‪3 ،‬‬            ‫اما چون این ‪ 5‬روز برای زرتشت ‌یها‬
‫فعالند (ایران‪ ،‬تهران‪ ،‬فرهنگ‪ ،‬جوان‪،‬‬                                                                                  ‫داخلی نیجریه در ‪ 1967‬میلادی‪48 ،‬‬       ‫روز با واقعیت اختلاف دارد‪ ،‬در حالی‬        ‫مقدس بود و اعمال مذهبی خاصی‬
‫ورزش‪ ،‬قرآن‪ ،‬معارف‪ ،‬سلامت‪ ،‬پیام‪،‬‬                            ‫استودیو بود‪.‬‬            ‫آ ‌نسوى آکواريوم نيز نرفت!!!‬     ‫ساعت آت ‌شبس بدهند که بتوانند بازی‬    ‫که تقویم جلالی در هر ‪ 12‬هزار سال‬          ‫لازم داشت‪ ،‬قرار شد سال همان ‪360‬‬
‫گف ‌توگو‪ ،‬صدای آشنا‪ ،‬تجارت و ایران‬    ‫=دکتر ذبیح‌الله صفا و استاد‬                            ‫م ‌يدانيد چرا ؟‬        ‫پله را در پایتخت کشورشان لاگوس‬                                                  ‫روز باشد؛ به طوری که در زمان هارون‬
‫صدا)‪ .‬تمام مراکز استان‌ها‪ ،‬رادیوی‬     ‫سعید نفیسی قبل از افتتاح رادیو‪،‬‬                                                                                          ‫تنها یک روز خطا پیدا م ‌یکند‪.‬‬
‫استانی دارند و رادیوهای برون مرزی‬     ‫گفتارهای ادبی‪ ،‬تاریخی و اجتماعی‬       ‫ديوار شيش ‌هاى ديگر وجود نداشت‪،‬‬                               ‫تماشا کنند‪.‬‬
‫برای بیشتر از ‪ 30‬زبان و گویش برنامه‬   ‫نوشته بودند که تا ‪ 3‬ماه نیاز رادیو‬    ‫اما ماهى بزرگ در ذهنش ديوارى‬
                                                                            ‫ساخته بود که از ديوار واقعى سخ ‌تتر‬
                           ‫دارند‪.‬‬                         ‫را تأمین کرد‪.‬‬     ‫و بلن ‌دتر مى‌نمود و آن ديوار‪ ،‬ديوار‬
                                                                            ‫بلند باور خود بود! باوري از جنس‬
                                                                            ‫محدوديت! باوري به وجود ديواري‬
                                                                            ‫بلند و غير قابل عبور! باوري از ناتواني‬

                                                                                                      ‫خويش‬
                                                                            ‫اگر ما در ميان اعتقادات و باورهاى‬
                                                                            ‫خويش جستجو کنيم‪ ،‬بى‌ترديد‬
                                                                            ‫ديوارهاى شيش ‌هاى بلند و سختى را‬
                                                                            ‫پيدا خواهيم کرد که نتيجه مشاهدات‬
                                                                            ‫وتجربيات ماست و خيلى از آ ‌نها وجود‬
                                                                            ‫خارجى نداشته بلکه زائيده باور ما بوده‬

                                                                                  ‫و فقط در ذهن ما جاى دارند‪.‬‬

                                                                            ‫ا‪ .‬منظوری‬

        ‫‪5‬‬

‫‪2 1 563‬‬

                                      ‫‪16‬‬                                    ‫(سودوكو)‬                                ‫‪ 15 14 13 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1‬عمودی‪:‬‬

        ‫‪38‬‬                                    ‫‪51‬‬          ‫‪16‬‬                                 ‫‪5‬‬                      ‫‪1‬ـ مورخ‪ ،‬ادیب‪ ،‬کتابشناس و پژوهشگر‬                                                                   ‫‪1‬‬
                                                  ‫‪3‬‬                         ‫‪6‬‬                                       ‫برجستۀ ایران و استاد فقید دانشگاه‬
‫‪6‬‬          ‫‪73‬‬                         ‫‪4‬‬                                                                                                                                                                                 ‫‪2‬‬
     ‫‪2‬‬          ‫‪4‬‬                           ‫‪8‬‬     ‫‪4‬‬                                  ‫‪5‬‬                                                       ‫تهران‬
                                                          ‫‪3‬‬                 ‫‪2‬‬                                                     ‫‪2‬ـ از پادشاهان ایران‬                                                                  ‫‪3‬‬
‫‪4 39‬‬                                                      ‫‪6‬‬                                                                   ‫‪3‬ـ مبارکی ـ ذغال ـ مادر‬
                                                                                     ‫‪3‬‬                              ‫‪4‬ـ جشن ـ همنشین و مصاحب ـ‬                                                                           ‫‪4‬‬
‫‪39‬‬                                                                                                                               ‫ت ‌کافتادگی و عزلت‬
                                                                                                                    ‫‪ 5‬ـ از شهرهای ایران ـ وسیل ‌های فنی‬                                                                 ‫‪5‬‬
‫‪827‬‬
                                                                                                                                          ‫ـ آفریدگار‬                                                                    ‫‪6‬‬
‫‪ 7‬ـ پسوندتشبیه ـ از‬             ‫عمودی‪:‬‬         ‫‪11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1‬‬                                              ‫‪ 6‬ـ شگرد ـ ستاره‌ای است ـ‬
‫سلسل ‌ههایحکومتی‬                                                                                                                                                                                                        ‫‪7‬‬
                      ‫‪1‬ـ هنرپیشۀ مشهور‬                                                                  ‫‪1‬‬                         ‫نوش ‌تافزاری سنتی‬
          ‫در ایران‬     ‫ایران ‌یتبار هالیوود‬                                                                                      ‫‪ 7‬ـ سربند ـ استقامت‬                                                                    ‫‪8‬‬
‫‪ 8‬ـ حال حاضر ـ مشهور‬                                                                            ‫‪2‬‬                   ‫‪ 8‬ـ جلگ ‌های حاصلخیز در دامنۀ البرز‬
                      ‫‪2‬ـ اشاره به دور ـ هدف‬                                                                                                                                                                             ‫‪9‬‬
 ‫‪9‬ـ پاک کردن ـ بلند‬   ‫و آرزو ـ عددی است‬                                                         ‫‪3‬‬                                            ‫ـ نماد‬                                                                     ‫‪10‬‬
‫‪10‬ـ صدا و فریاد ـ از‬  ‫‪3‬ـ نشانه ـ جن ‌گافزاری‬                                                                          ‫‪9‬ـ ورقه ـ گشایش ـ ب ‌یپدر ـ سود‬
‫آنطرف از اعضای‬        ‫است ـ از گوی ‌شهای‬                                                        ‫‪4‬‬                   ‫‪10‬ـ شهری تاریخی در کرمان ـ‬                                                                          ‫‪11‬‬
‫داخلی بدن انسان‬                                                                                                     ‫منطقه‌ای تاریخی بین دو رود‬                                                                          ‫‪12‬‬
                                 ‫فارسی‬                                                          ‫‪5‬‬
      ‫است ـ بدون‬             ‫‪4‬ـ علمی است‬                                                        ‫‪6‬‬                                  ‫سیحون و جیحون‬                                                                        ‫‪13‬‬
‫‪11‬ـ هیجان‌آور ـ از‬    ‫‪ 5‬ـ از شهرهای مرزی‬                                                                            ‫‪11‬ـ از شعرای نوپرداز و فقید ایران ـ‬
‫شهرهای تاریخی‬         ‫ایران ـ تکرار یک‬                                                          ‫‪7‬‬                                                               ‫ب ‌یمانند ـ ستار‌های است‬                                ‫‪14‬‬
                          ‫حرف ـ رطوبت‬                                                                                                ‫شهری در ایران‬              ‫‪10‬ـ رطوبت ـ شکننده ـ‬
            ‫عراق‬      ‫‪ 6‬ـ پرهیزگار ـ پایتخت‬                                                     ‫‪8‬‬                    ‫‪12‬ـ آفرینش ـ بستر نهایی رودخانه‬                                                                    ‫‪15‬‬
                      ‫کشو ر ی ا ست ـ‬                                                            ‫‪9‬‬                     ‫‪13‬ـ خرسند و خشنود کردن ـ سوا‬                             ‫مشابه‬
                            ‫نوعی پارچه‬                                                                              ‫‪14‬ـ از آ ‌بهای جاری ایران ـ قسمتی‬           ‫‪11‬ـ زاری ـ بار گردن ـ‬                               ‫افقی‪:‬‬
                                                                                                ‫‪10‬‬                                                              ‫از کشیدن ‌یها ـ میو‌های‬
                                                                                                                                           ‫از صورت‬                                                  ‫‪1‬ـ نویسنده و داستانسرای‬
                      ‫حل جدول شماره قبل‬                                                            ‫‪11‬‬               ‫‪15‬ـ گریبان ـ ارمغانی گرانبها که‬                             ‫است‬                 ‫برجسته ایران و خالق‬
                                                                                                                    ‫نادرشاه افشار از هند به ایران آورد‬          ‫‪12‬ـ زنهار و امان ـ وحشی‬             ‫آثاری چون آهنگ‪،‬‬
                                                                                            ‫افقی‪:‬‬
                                                                                                                                            ‫ـ چهره‬                   ‫ـ شهرها ـ بیابان‬                    ‫آئینه‪ ،‬آرزو‪ ،‬ساغر‬
                                                                            ‫‪1‬ـ مترجم‪ ،‬نویسنده و‬                                                                 ‫‪13‬ـ از گویندگان قدیمی‬               ‫‪2‬ـ پشتیبان ـ خوشحالی ـ‬
                                                                            ‫پژ و هشگر گر ا نما یه و‬                                          ‫حل جدول شماره قبل‬
                                                                            ‫فقید ایران و مؤلف سوگ‬                                                                   ‫تلویزیون ملی ایران‬                        ‫میوۀ خشک‬
                                                             ‫داد‌هشده‬       ‫سیاوش و مقدمه‌ای بر‬                                                                 ‫‪14‬ـ بخشی از اوستا ـ بانکی‬           ‫‪3‬ـ او هم حرف ‌های دارد فنی‬
                                               ‫‪ 7‬ـ اثری خواندنی از‬                                                                                                                                  ‫ـ حرف فاصله ـ اعلامیه‬
                                                                                   ‫رستم و اسفندیار‬                                                                      ‫است ـ مدخل‬                  ‫‪4‬ـ جواهر ـ مؤسس یکی‬
                                                    ‫محمدعلی جمالزاده‬        ‫‪2‬ـ کشوری است ـ مادر به‬                                                              ‫‪15‬ـ علمی است ـ مسؤول‬                ‫از سلسل ‌ههای حکومتی‬
                                               ‫‪ 8‬ـ لحظه ـ مرضی است ـ‬
                                               ‫از شهرهای ایران ـ شهری‬                        ‫عربی‬                                                                       ‫ادارۀ امور شهر‬                           ‫در ایران‬
                                               ‫تاریخی در نزدیکی تهران‬       ‫‪3‬ـ جداکننده و مم ّیز ـ‬                                                                                                  ‫‪ 5‬ـ یادآوری ـ را‌هآهن ـ‬

                                                     ‫‪9‬ـ گذشته ـ معروف‬                     ‫سنگینی‬                                                                                                                  ‫بیشمار‬
                                               ‫‪10‬ـ واحد پول کشوری است‬       ‫‪4‬ـ علا مت جمع ـ ا ز‬                                                                                                     ‫‪ 6‬ـ مقررات لازم‌الاجرا‬
                                                                                                                                                                                                    ‫ـ کشوری است ـ از‬
                                                   ‫ـ توان ـ ظرفی است‬            ‫حرف ‌ههای پر دردسر‬
                                                 ‫‪11‬ـ عنوان کریمخان زند‬                     ‫‪ 5‬ـ نظامی‬                                                                                                             ‫مبهمات‬
                                                                                                                                                                                                    ‫‪ 7‬ـ معاضدت ـ حرف‬
                                                                            ‫‪ 6‬ـ افسرده و متأثر ـ فراری‬
                                                                                                                                                                                                            ‫خطاب ـ تذکر‬
                                                                                                                                                                                                    ‫‪ 8‬ـ عاشق و علاقمند ـ‬
                                                                                                                                                                                                    ‫منتظر و امیددارنده ـ‬

                                                                                                                                                                                                             ‫حرف تعجب‬
                                                                                                                                                                                                    ‫‪9‬ـ اشاره به نزدیک ـ یگانه و‬
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18