Page 14 - (کیهان لندن - سال سى و هشتم ـ شماره ۳۵۵ (دوره جديد
P. 14
موفق به گرفتن کمکهای مورد نظر کودتای نوژه ،از شکلگیری تا شکست آن ()1 صفحه - Page 14 - 14شماره 1821
خود میشود .در ماه مه با موافقت جمعه ۱۲تا ۱۸فروردینماه ۱۴۰۱خورشیدی
دولت عراق« ،نهضت مقاومت» موفق رویدادی که به تضعیف هر چه بیشتر ارتش و شبانگاه ۹جولای ۱۹۸۰چند
میگردد ایستگاه رادیوئی در عراق دائر یکان چترباز که ترکیبی از چتربازان
کند که امواج آن پهنه خاک ایران را تقویت سپاه پاسداران منجر شد حاضر در خدمت و بازنشسته
پوشش میدهد .حال با توجه به همه میبودند ،بسوی پایگاه نیروی هوائی
این امکانات و فعالیتها ،شاپور بختیار ماه ژوئیه یادآور یکی از وقایع نوژه که در نزدیکی شهر همدان
بعنوان یک رهبر شاخص اپوزیسیون تلخ و بدفرجام دوران بعد از انقلاب قرار داشت به حرکت در میآیند
علیه نظام اسلامی مطرح میشود.در اسلامی است که تقویت سپاه پاسداران تا کودتایی را علیه رژیم نوبنیاد
پائیز ۱۹7۹ارتشبد غلامعلی اویسی و تضعیف باز هم بیشتر ارتش را اسلامی تدارک ببینند .حکومت
با تیمسار جواد معینزاده که شبکۀ در پی داشت :کودتای نوژه!مارک که از پیش ،از طرح کودتا آگاهی
کوچکی از افسران نظامی در تبعید گاسیوروسکی ،استاد علوم سیاسی یافته بود مو ّفق میشود بسیاری از
را تأسیس کرده بود ،آغاز به همکاری در دانشگاه ایالتی لوئیزیانا ،درباره این چتربازان را که به پایگاه رسیده
رویداد که به اشکال مختلف ـ و در بودند دستگیر و چند صدنفر دیگر از
میکند. مواردی کامل ًا مغرضانه و مغلطهآمیز آنها را در روزهای بعد بازداشت کند.
در مارس ۱۹۸۰تیمسار اویسی و ـ روایت شده است ،چندی پیش یک دستگیرشدگان بسرعت محاکمه و
تیمسار معین زاده به عراق میروند مقاله تحقیقی انتشار داد که حاصل بسیاری از آنها به جوخههای اعدام
تا در مورد امکانات مادی که دولت گفت و گوی او با تنی چند از دست سپرده میشوند .وحشت از اینکه
عراق در اختیار آنها گذاشته بود، اندرکاران یا مطلعین از واقعه است از واحدهای دیگر نظامی با کودتای
مذاکره کنند .آنها کوشش میکنند جمله سرهنگ باقر بنی عامری ،پرویز نوژه در ارتباط باشند ،رژیم را وا
شبکهای در داخل ایران به وجود قادسی ،سعید تیموری ،پرویز شیبانی میدارد تا دست به تصفیههای
آورند تا با تصرف بخشی از مناطق گسترده در بین ارتشیان بزند .اگر
مرزی ایران پایگاهی برای براه و دکتر سیروس آموزگار. چه این تصفیهها وسیع بودند ولی
انداختن شورش در ایران به وجود مقاله توسط فرزین .پ و کورش در بین شرکتکنندگان در کودتای
آورند .آنها قصد دارند از طریق اعتمادی ترجمه شده و روی وب سایت نوژه ،افراد بسیاری که هرگز هویت
پخش پیامهای رمز رادیویی ،زمان آنها فاش نشد ،زنده ماندند تا در
آغاز شورش علیه رژیم اسلامی را قرار گرفته است. فرصتی دیگر به فعالیتهای خود
برنامهریزی کنند .در ماه مه ۱۹۸۰
اعلام میشود این شبکه دارای ابوالحسن بنیصدر آیت الله شریعتمداری مهدی بازرگان شاپور بختیار علیه رژیم ادامه دهند.
7۰۰۰کادر بازنشسته نظامی و نود طرح کودتای نوژه از چند جهت
هزار داوطلب آماده جهت اجرای به سبک غربی در ایران فراهم گردد. ماههای بعد ،تصادمهای مرزی بطور پوشش اسلامی اجباری میشود. سیاسی نخستین رئیس جمهور م ّهم است .نخست اینکه؛ ردۀ دوم
عملیات نظامی علیه حکومت در چنین شرایط بحرانی، مرتب در سرحدات دو کشور رخ نظام آموزشی اسلامی میشود. رژیم اسلامی را به چالش کشند. رهبری آن از دو گروهی تشکیل
روحانیون میباشد ،اگرچه میتوان گروههای کوچکی از افسران نظامی میدهد و بسیاری از ناظران وقوع دارائیهای مردم متم ّول مصادره و تندروهای حکومت صرفاً به پیروزی شده بود که همواره در طی
تردید داشت که این شبکه پیش از و افراد غیرنظامی در داخل و خارج جنگ را حتمی ارزیابی میکنند. سیستم توزیع درآمد تغییر میکند. خود در نخستین دور مجلس دهههای گذشته دو قطب سیاسی
چند صد عضو داشته باشد .شهرام کشور در اندیشه طرح براندازی جمهوری اسلامی ایالات متحده روابط خارجی تغییر و به سیاستهای شورای اسلامی بسنده نکردند بلکه مخالف یکدیگر محسوب میشدند.
شفیق ،فرزند اشرف پهلوی ،که یکی نظام اسلامی با یکدیگر هم پیمان میداند معراس ّبقبرااینعرتونسشک آمریکا را آمریکا و برخی کشورهای همسایه کنترل رادیو و تلویزیون ،روزنامهها، این دو گروه عبارت بودند از ارتش
افسران سابق نیروی دریائی ایران میشوند .تعدادی از این گروهها از خیمه و دولت به شدت حمله میشود .در نوامبر دادگاههای انقلاب ،کمیتهها و سپاه و نیروهای دمکرات ـ ملی و سکولار.
بود ،طرح حمله نظامی از راه زمین ایالات متحده آمریکا تقاضای کمک شب بازی آمریکا و اسرائیل معرفی ۱۹7۹کارکنان سفارت آمریکا در پاسداران را نیز در اختیار گرفتند. اینکه در آن مقطع زمانی این
و دریا را تدوین میکند ولی او در میکنند که با پاسخ منفی روبرو میکند .وضعیت جنگی و تعمیق تهران به گروگان گرفته میشوند و آنها همچنین تلاش کردند کنترل گروههای مخالف توانسته بودند
دسامبر ۱۹7۹در پاریس به قتل میشوند .در پاییز ۱۹7۹برخی از بحران بین ایران و عراق هرچه بیشتر دولتمردان جدید درصدد برمیآیند کامل نیروهای نظامی در کشور را در یک چنین وسعتی به یکدیگر
خود فعالیتهای اریانآغگارزوهمهایکمننستدقلکا ًه موقعیت تندروها در حاکمیت را تا انقلاب اسلامی را جهانی کنند. که حدود ۶۰در صد پرسنل آنها نزدیک و به همکاری با یکدیگر
میرسد. این مهمترین تحکیم میبخشد .گفته میشود در تا جولای ۱۹۸۰در پی تشدید در طی شورشهای اواخر سال ۱۹7۸ ترغیب شوند نشانه فائق آمدن آنها
بدنبال همه این تحولات، گروهها از سوی شاپور بختیار ،یکی دسامبر ۱۹7۹هفتاد و پنج درصد بحرانهای داخلی و بینالمللی ،رژیم متواری شده بودند بدست گیرند .از بر بیاعتمادی بود که در گذشته
تیمسارمصطفی پالیزبان با تیمسار از شخصیتهای کلیدی حزب ایران و از ۲۰میلیون ایرانی واجد شرایط در اسلامی هزاران نفر از شهروندان آنجائی که ارزیابی میشد ممکن نسبت به یکدیگر داشتند.از سویی
اویسی تماس برقرار میکند .تیمسار جبهه ملی رهبری میشوند. انتخابات به قانون اساسی جدید رأی ایرانی را دستگیر کرده و حدود ۸۰۰ است افسران ارتش طرح کودتایی برخی معتقدند حکومت وقت عراق
پالیزبان موفق میشود در کنار شاپور بختیار در آخرین هفتههای مثبت میدهند .کمی بیش از نصف را علیه رژیم اسلامی تدارک ببینند، در ناکام ماندن این اقدام نظامی
دیگر اقدامات امیران ارتش ،گروه حکومت شاه مقام نخست وزیری این تعداد به کاندیداهای اسلامگرایان تن را اعدام میکند. در نیمه اول سال ۱۹7۹هشتاد و دست داشته ،چرا که دستگیری و
کوچکی از چریکهای کرد را گرد را میپذیرد تا مانع قدرتیابی میانهرو و تندرو در انتخابات ریاست در چنین ناامنی اجتماعی پنج افسر ارشد از کار بر کنار شده و تصفیه نیروهای زبده نظامی ایران
خود جمعآوری کند .تیمسار آریانا اسلامگرایان شود .او پس از جمهوری و مجلس شورای اسلامی سرمایههای مالی از کشور خارج شده به جوخههای اعدام سپرده میشوند. توسط رژیم اسلامی موجب تضعیف
نیز سازمانی بنام «آزادگان» در برکناریاش از سوی روحانیون تا در ژانویه و مارس ۱۹۸۰رأی و جامعه با بحران بیکاری و تورم اما از سویی دیگر حکومت در مقابل سامانه نظامی ایران شد و این
مرز ایران و ترکیه بوجود میآورد مدتی در ایران بصورت مخفی زندگی میدهند .این وقایع نمایانگر این کمرشکن مواجه میشود .همزمان، خواست گروههای چپ که خواهان فرصت مناسبی بود که دولت وقت
تا در موقع مقتضی و هماهنگ با میکند تا اینکه در جولای ۱۹7۹به بود که رژیم اسلامی در بین اکثریت همسایه ایران ،دولت عراق ،با قدرت انحلال کامل ارتش بودند مقاومت عراق از آن سود جست تا حملۀ
دیگر شبکههای نظامی وارد عملیات پاریس میرود تا «نهضت مقاومتی» مردم مقبولیت خود را حفظ کرده، گرفتن صدام حسین بزرگترین تهدید نظامی سپتامبر ۱۹۸۰به ایران را
شوند .اسلامگرایان تندرو از همه علیه رژیم اسلامی براه اندازد .او علیرغم اینکه طبقات متوسط جامعه، علیه امنیت ملی کشور محسوب میکند.
این فعالیتها با خبر و بیمناک سپس برای دریافت کمک مالی و کردها و دیگر گروههای اقلیت نسبت میشود .بلافاصله پس از سقوط دور دوم تصفیههای افسران ارتش تدارک ببیند.
میشوند .در پاییز ۱۹7۹خمینی و جذب افراد به «نهضت مقاومت» با به سیر حوادث ایران سخت بیمناک شاه دولت عراق حمایتهای خود از در سپتامبر ۱۹7۹آغاز میشود که زمینههای تاریخی کودتای نوژه
دیگر سران حکومت اسلامی اغلب بسیاری از ایرانیان تبعیدی تماس میبودند .از سویی دیگر نیروهای عربهای ایرانی و چریکهای کرد و در پی آن هشت تا ده هزار افسر در فردای انقلاب فوریه ۱۹7۹
با اخطارهایی در خصوص دسیسهها میگیرد .هم چنین جهت دریافت درون ارتش به واسطه شرایط موجود همچنین اعزام عوامل خود جهت ارتش تا جولای ۱۹۸۰از شغل خود پیروان تندروی آیتالله خمینی با
و توطئهها علیه حکومت اسلامی کمکهای مالی بیشتر با آمریکائیان بشدت سرخورده میشوند. بمب گذاری در داخل خاک ایران را منفصل و از ارتش اخراج میشوند. اقدامی هماهنگ درصدد تضعیف
هشدار میدهند و از آن در جهت تماس برقرار میکند که درخواست با رانده شدن مهدی بازرگان و آغاز میکند .به انضمام این اقدامات، افسران جوان و وظیفه که در دوران مخالفان رنگارنگ خود برآمدند
مشروعیت بخشیدن به اعمال کمک او از سوی آنها رد میشود، آیتالله شریعتمداری از صحنه تحریکات مرزی از جمله عامل تیرهتر اوجگیری انقلاب اسلامی اقدام به تا پایههای نظام اسلامی را هر
تندروانه و تشدید جو هیستریک هرچند سازمان «سیا» به روابط سیاست ،برخی از مخالفان رژیم شدن روابط بین دو کشور به حساب تشکیل کمیتهها و پایگاههای نظامی چه سریعتر تثبیت کنند .آنها به
که در حال شکل گیری بود سود پنهانی با شاپور بختیار و تعدادی از اسلامی به حمایت از اسلامگرای در کشور کرده بودند بتدریج جای سرعت مسئولین رژیم سابق را
میجویند .دانشجویان پیرو خط امام هم مسلکان او ادامه میدهد ،تا جائی میانهرویی چون بنیصدر روی میآیند. خود را به نهادهای نظامی میدهند که هنوز موفق به خروج از کشور
در نوامبر ۱۹7۹سفارت آمریکا در که تلاش میشود برخی از اعضای میآورند .برخی دیگر ،از مجاهدین در اکتبر ۱۹7۹رژیم اسلامی مطلع که توسط گروههای مذهبی منتسب نشده بودند دستگیر کرده و در ماه
تهران را به اشغال خود در میآورند. سازما ِن شاپور بختیار در «سیا» خلق حمایت میکنند که بطور میشود عراق در تدارک یک حمله به آیتالله خمینی سازمان یافتهاند. مارس ۱۹7۹رفراندوم بحثانگیزی
آنها از آن جهت مبادرت به این عضوگیری شوند .در اوایل اکتبرهمان آشکار از اسلامگرایان تندرو فاصله گسترده نظامی به خاک ایران است. تحولات اخیر موجب تضعیف روحیه را برگذار میکنند که در آن مردم
کار کردند که بعضاً باور داشتند سال شاپور بختیار موفق میشود میگیرند و در صدد تدارک مقاومت در سال ۱۹۸۰تنش بین جمهوری افسران میشود که سخت نسبت به فقط در مقابل دو آلترناتیو سیاسی
که سازمان «سیا» قصد دارد نمونه مقداری کمکهای نقدی از ایرانیان مسلحانه علیه کل حاکمیت اسلامی و عراق به واسطه سوءقصد آینده خود و کشور بیمناک بودند. حق انتخاب داشتند؛ جمهوری
کودتای ۲۸مرداد در ۱۹53را در پولدار در خارج از کشور و خواهر میباشند .بسیاری دیگر که نه امیدی یک عراقی ایرانیالاصل علیه جان با گسترش هرچه بیشتر قدرت اسلامی یا نظام سلطنتی .اکثر
شاه ،اشرف پهلوی ،دریافت کند تا به اسلامگرایان میانهرو داشتند و نه طارق عزیز نخست وزیر وقت عراق اسلامگرایان تندرو در دستگاههای قریب باتفاق مردم به جمهوری
ایران براه بیاندازد. در پاریس یک مرکزیت سیاسی به به گروههای چپ ،دل به کودتایی بالا میگیرد .به دنبال این حادثه دولتی ،تغییرات سیاسی ،اجتماعی، اسلامی رأی میدهند .پس از پایان
در طول ماههای بعد ،دانشجویان وجود آورد و متعاقب آن روزنامهای را نظامی و یا دخالت یک نیروی دولت عراق دستور اعدام محمد فرهنگی و اقتصادی روز به روز رنگ رفراندوم ،زمان مناسب برای تعیین
مستقردرسفارت آمریکا مدارکی در اروپا منتشر کند .در طول ماههای خارجی میبندند تا با بسته شدن باقر صدر که از بستگان خمینی و و بوی اسلامی بخود میگیرند. تکلیف با گروهها و شخصیتهای
دال بر طرح مشترک میانهروها و بعد با دولت عراق و برخی دولتهای دفتر سیاسی جمهوری اسلامی یکی از بزرگترین مراجع شیعه در بتدریج پارهای از قوانین اسلامی معتدلتر حکومت فرا میرسد.
کارمندان سفارت مبنی بر اقداماتی عربی در منطقه جهت دریافت کمک شرایط بازگشت نظام سلطنتی و عراق بود را صادر میکند .بحران در زمینه منع مشروبات الکلی، نخستین تصفیه سیاسی علیه
علیه موجودیت نظام اسلامی در تماس برقرار میکند که در این راستا برقراری نظم و امنیت و دمکراسی موجب میشود تا دولت عراق اخراج تنبیه دزدها و زنان روسپی به اجراء نیروهای معتدل حکومتی به حاشیه
ایران منتشر میکنند .در همین دستهجمعی دهها هزار شیعه عراقی در میآیند .حقوق زنان محدود و راندن نخست وزیر وقت ،مهدی
رابطه دوباره تعدادی دستگیر و به ایران را به مرحله اجرا بگذارد .در بازرگان از صحنه سیاست و به
دست کم دو تن اعدام میشوند. انزوا کشاندن مرجع تقلید شیعیان
زمانی که طرح کماندوهای آمریکایی آیتالله شریعتمداری در بین مردم
در آوریل ۱۹۸۰در طبس برای بود .تندروها همچنین برنامۀ
نجات گروگانها با شکست مواجه شد سرکوب دیگر گروههای مخالف
بسیاری باور داشتند سررشته این را در دستور کار قرار میدهند که
عملیات با همکاری برخی از نیروهای بیم آن میرفت در استقرار و تداوم
داخلی تنظیم شده بود .در ماههای نظام اسلامی مشکلاتی را به وجود
بعد رهبران نظام با صدور اعلامیهها آورند .از جمله این گروهها میتوان از
و حتی تشکیل کمیته مخصوص مجاهدینخلق ،فدائیانخلق و دیگر
بررسی و تحقیق در مورد حوادث گروههای تندرو چپی نام برد که در
اخیر به تشدید فضای هیستریک به سرانجام رساندن انقلاب اسلامی
حاکم بر کشور دامن میزدند .در نقش بسزائی را ایفاء کرده بودند.
همین ایام بسیاری از افراد مشکوک با توجه به گسترش سرکوب و
در ارتش دستگیر و تصفیه میشوند، به انزوا کشاندن گروههای مخالف،
اگر چه هیچ نقشی در عملیات اسلامگرایان تندرو درصدد برآمدند
تا با تصویب یک قانون اساسی
«نجات» نداشتند. جدید پایههای حکومت اسلامی را
در ماههای مه و ژوئن دو طرح
کودتا مربوط به تیمسار اویسی تحکیم بخشند.
کشف و خنثی میشود و تعدادی در ژانویه ۱۹۸۰با انتخاب
از پرسنل ارتش در همین رابطه اسلامگرای میانهرو« ،ابوالحسن بنی
دستگیر میشوند .اندکی پیش از صدر» به مقام ریاست جمهوری
کودتای نوژه بنیصدر رئیس جمهور رژیم اسلامی ،مخالفان تندروی
ا ّدعا میکند تا کنون شش طرح او موفق میشوند در انتخابات
مجلس شورای اسلامی در مارس
کودتا کشف شده است. ۱۹۸۰بیشترین کرسیهای مجلس
را از آن خود کنند تا موقعیت
دنباله دارد