Page 20 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۶۹ (دوره جديد

‫صفحه‌‪‌‌20‬شماره‌‪‌1835‬‬
‫جمعه ‪ 17‬تا ‪ ۲3‬تیر ماه ‪14۰1‬خورشیدی‬

‫حکومت‬
‫مذهبی‬
‫و تباهی‬
‫جامعه (‪)۲‬‬

‫داوود‪ ،‬الگویی برای آرمانهای مربوط به آمدن ملکوت خدا را‬ ‫انگشتشماری از حکومتهای دینی باقی ماندهاند که به‬ ‫=حکومت مبتنی بر مذهب قدیمیترین مدل نظام سیاسی‬
‫ارائه کرد‪ .‬عقیده اصلی در این نظریه این است که از طریق‬ ‫استثناﺀ واتیکان‪ ،‬همه در سرزمینهای اسلامی استقرار یافته و‬ ‫در جهان است‪ .‬دراین نظریه دولت هرگز نمیتواند توسط‬
‫بازگرداندن تاج و تخت داوود‪ ،‬خدا رستگاری نهایی اسرائیل را‬ ‫مردم ایجاد شود زیرا خود مفهوم حاکمیت امری الهی است‬
‫به انجام میرساند‪ .‬این رستگاری مایه صلح و عدالت جاویدان‬ ‫همه حیات مردم را تحت کنترل خود گرفتهاند‪.‬‬
‫تحت حکومت جهانی پسر داوود خواهد بود‪ .‬شایان ذکر‬ ‫حکومت مبتنی بر مذهب قدیمیترین مدل نظام سیاسی در‬ ‫که بطور کامل در اختیار خداوند است‪.‬‬
‫است که در این نظریههای الهی دولت‪ ،‬سکولاریزم و حکومت‬ ‫جهان است‪ .‬دراین نظریه دولت هرگز نمیتواند توسط مردم‬ ‫=در نگرش حکومت الهی همه مردم موظف هستند از‬
‫انسان بر خویش و برای خویش هیچ جایگاهی نمیتواند داشته‬ ‫ایجاد شود زیرا خود مفهوم حاکمیت امری الهی است که بطور‬ ‫اوامر و دستورات حاکم اطاعت کنند‪ ،‬و هرگاه کوتاهی در‬
‫باشد‪.‬بلکههمهموضوعاتسیاسی‪،‬حقوقی‪،‬واجتماعیاساساً‬ ‫کامل در اختیار خداوند است‪« .‬وصایای عهد عقیق»‪ ،‬یعنی‬ ‫این زمینه صورت گیرد‪ ،‬گناهی بزرگ تلقی شده و حتی معادل‬
‫شرایط دوران حضرت موسی‪ ،‬این نمونه حکومتها را توضیح‬ ‫با خروج از دین تلقی میشود که حکم آن‪ ،‬بر اساس همان‬
‫الهیاتی بوده و بیانگر مستقیم اراده خداوند میباشند[‪.]۱‬‬
‫از آنجا که حاکم اقتدار سیاسی خود را از جانب خداوند‬ ‫داده است‪.‬‬ ‫معیارهای حکومت الهی‪ ،‬نابودی حیات انسانی است‪.‬‬
‫دریافت میکند‪ ،‬نقشی میانجیگرا میان خداوند و بندگان او‬ ‫عقیده اصلی در حکومت الهی بر اساس «عهد عتیق» این‬ ‫=دولت‪ /‬حکومت به این دلیل تعیین و نصب میشود که‬
‫را به عهده میگیرد‪ .‬آنچه در این نقش مهم است اینست که‬ ‫است که بنی اسرائیل رابطه منحصر به فردی با خدا به عنوان‬ ‫آزادیهای ذاتی مردم را محافظت نماید‪ .‬بنابراین‪ ،‬تنها دولت‬
‫حاکم هرگز نمیتواند در برابر مردم مسئول باشد بلکه او فقط‬ ‫قوم برگزیده او دارند‪ .‬بنابراین‪ ،‬بنی اسرائیل عهدی دارد تا آن‬ ‫قانونی و برحق و صاحب حقانیت یا مشروعیت آنست که از‬
‫و فقط پاسخگوی خداوندی است که به او ماموریت اداره‬ ‫رابطه با خداوند را استوار نگهدارد ( کتاب خروج ‪ .)۱۹-۲۰‬در‬ ‫سویمردمانتخابشدهوبراساسرضایتمردمرفتارنماید‪.‬هر‬
‫جامعه را اعطا نموده است‪ .‬در انجام این ماموریت‪ ،‬حاکم به‬ ‫راستای این عهد‪ ،‬اسرائیل شامل حکومت رهبران مذهبی و‬ ‫نوع مفهومی از دولت باید منوط به الزام به اطاعت از قوانین‬
‫نمایندگی از سوی خدا هر کاری را انجام میدهد تا به زعم‬ ‫ملتی مقدس خواهد بود (همانجا ‪ .)۶ :۱۹‬خداوند این قوم را‬ ‫طبیعیوجداناخلاقیوروشنفکریباشد‪.‬ازاینرویحاکمیت‬
‫خود خداوند را راضی و خشنود نگهدارد‪ .‬مردم به هیج عنوان‬ ‫نجات داده و موسی را که فقط مرد خدا بود ماموریت داد تا‬ ‫نمیتواند مجوزی برای انجام هر کاری باشد‪ .‬مردم بر اساس‬
‫نمیتوانند در این نگرش جایگاهی انسانی داشته و از حقوق‬ ‫خواست خدا را به مردم ابلاغ کند‪ .‬این ویژگیهای حکومت‬ ‫عقلانیت با یکدیگر زندگی میکنند‪ ،‬و هیچکس بر روی کره‬
‫و آزادیهای اساسی برخوردار باشند‪ .‬البته این اقاریر تاریخی‬ ‫مذهبی به تدریج تغییراتی پیدا کرد‪ .‬هنگامی که بنی اسرائیل‬ ‫ارض نمیتواند بدون کسب اجازه از آنها بر آنان حکومت کند‪.‬‬
‫نیستند‪ .‬آیتالله روحالله خمینی دقیقا یک چنین مکنوناتی را‬ ‫میکوشیدند نظامی پادشاهی مانند سایر ملل برپا کنند‪ ،‬چنین‬
‫تلاشی به منزله انکار حکومت خداوند تلقی میشد (ساموئل‬ ‫محمود مسائلی‪ -‬در بخش یک این بررسی به پیشینهی نقش‬
‫همواره در سخنان خود آشکار میساخت‪:‬‬ ‫‪ )٧:٨‬اما پس از استقرار سلطنت از طریق ساموئل‪ ،‬پادشاه نماد‬ ‫مذهب و قرون وسطا و سپس اصلاحات مذهبی (رفرمیسم) و‬
‫«از من طلبه تا مراجع اسلام‪ ،‬تا علمای بلاد اسلامی‪ ،‬تا‬ ‫سلطنت الهی خداوند تلقی میشد‪ .‬او یک پادشاه به معنای‬ ‫آنگاه آمارها و گزارشهایی از تغییرات جمعیتی جهان تا سال‬
‫دستاندرکاران‪ ،‬مجلس‪ ،‬رئیس جمهور‪ ،‬نظامی ها‪ ،‬پاسدارها‬ ‫معمول کلمه نبود‪ ،‬بلکه مسح شده خداوند بود (تواریخ‪:۲ ،‬‬ ‫‪ ۲۰۵۰‬پرداختم‪ .‬در بخش دوم و پایانی به بررسی حکومت‬
‫و همه قشرهای ملت در مقابل خدا مسئول هستند و همه‬ ‫‪ ۲‬و ‪ .)۲۰:۶‬او شاهزاده خداوند به حساب میآمد «سپس‬
‫یک روز در پیشگاه خدا خواهیم رفت و از ما سوال خواهد‬ ‫ساموئل ظرفی از روغن زیتون گرفت و بر سر شائول ریخت و‬ ‫مذهبی و پیامدها و تقابل آن با دمکراسی میپردازم‪.‬‬
‫شد‪ ،‬نعمت را از ما سوال میکنند و آن نعمت‪ ،‬اسلام است‪.‬‬ ‫او را بوسید و گفت آیا خداوند تو را بر میراث خود مسح نکرده‬ ‫حکومتمذهبی‬
‫ما مسئول هستیم‪ ،‬ما باید پا روی اغراض شخصی خودمان‬ ‫است؟» (ساموئل اول‪۱۰:۱ ،‬؛ ساموئل دوم ‪ .)۵:۲‬در طول دوره‬
‫بگذاریم برای خدا و برای مقصد‪ .‬ما همه باید برای خدا باشیم‪،‬‬ ‫سلطنت‪ ،‬قدرت خداوند اساس حکومت پادشاه تصور میشد‬ ‫حکومت مبتنی بر مذهب شکلی از نظام سیاسی است که‬
‫چون از او هستیم و هر چه داریم از اوست‪ ،‬قدرت هر چه‬ ‫(ساموئل دوم ‪ .)۵:۲۴‬پادشاه بر تخت خداوند مینشست‪،‬‬ ‫در آن «خدا» منبع اصلی الهام همه قوانین است‪ .‬از آنجا که‬
‫هست از اوست‪ ،‬نعمت هر چه هست از اوست و او نو ِر‬ ‫(تواریخ ‪ )۲۹:۲۳‬حاکم واقعی خداوند تلقی میشد و قدرت‬ ‫این قوانین میبایست برای مردم توضیح داده شوند‪ ،‬آنهایی‬
‫سماوات و ارض است‪ .‬و ما موظف هستیم از طرف او و از‬ ‫که خود را نمایندگان خداوند میدانند‪ ،‬یعنی کسانی که داعیه‬
‫طرف عقل خودمان و وجدان خودمان که به آن کسی که ول ّی‬ ‫عرش داوود از اراده و قدرت خداوند سرچشمه میگرفت‪.‬‬ ‫«دانش دین الهی» را دارند‪ ،‬خود را در مقام رهبری جامعه‬
‫همه چیز ما هست خدمت بکنیم‪ ،‬و آمال و آرزوی ما این‬ ‫آنچه از آیات بالا مشاهده میشود این است که اولین نوع‬ ‫قرار داده‪ ،‬و در حقیقت‪ ،‬بجای خدا حکومت میکنند‪ .‬قوانین‬
‫باشد که دین او را تقویت بکنیم و اسلام را در بین بشر پیاده‬ ‫حکومت الهی در ادیان ابراهیمی در اسرائیل به وجود آمد‪،‬‬ ‫حکومت دینی مبتنی بر قوانین و احکام الهی توضیح داده‬
‫کنیم؛ و این نمیشود الّا به وحدت کلمه شما و دست برداشتن‬ ‫و این حکومتی بود که در آن انسان به نیابت از طرف خدا‬ ‫میشوند‪ ،‬و دولت ادعا میکند همه جامعه و نیز شهروندان‬
‫بر جامعه حکومت میکرد‪ .‬به تدریج‪ ،‬آرمانهای مسیحایی‬ ‫را در خدمت خداوند قرار میدهد‪ .‬در نتیجه‪ ،‬حکومتهای‬
‫از اختلافات‪]۲[».‬‬ ‫پیامبران در سیر تاریخ پادشاهان یهودا و احیای نهایی پادشاهی‬ ‫دینی در اصل با هر نگرش انسانی که مردم در آن منبع‬
‫پیامدهای چنین نگرشی به منابع و ماهیت حکومت در‬ ‫آنان در سلسله داوود در هم تنیده شد‪ .‬در این نظریههای‬ ‫الهام نظامهای سیاسی باشند‪ ،‬مخالفت ورزیده و با قوانین‬
‫جهان امروزین که بر اساس قواعد حقوق بشر بینالمللی و‬ ‫کهن حکومت الهی‪ ،‬حکمرانی در ذات و هدف خود ابزاری‬ ‫سختگیرانهومجازاتهایسختبرایقانونشکنانشدیدترین‬
‫نیز حاکمیت مطلوب اداره میشود‪ ،‬غیرقابل تصور و عمیقا‬ ‫برای رستگاری بود که انتظارات مسیحایی بنی اسرائیل را بطور‬ ‫اشکال استبداد سیاسی و تصلب آیینی را به نمایش گذاشتهاند‪.‬‬
‫غیرانسانی است‪ .‬در نگرش حکومت الهی همه مردم موظف‬ ‫جداییناپذیری با خداوند ارتباط میداد‪ .‬تاج و تخت داوود از‬ ‫در همه تاریخ و در همه جوامع‪ ،‬بسیاری از ملتها تحت‬
‫هستند از اوامر و دستورات حاکم اطاعت کنند‪ ،‬و هرگاه‬ ‫نظر اهمیت مسیحایی خود در مرکز الهیات کتاب مقدس با‬ ‫حکومتهای مذهبی بودهاند‪ .‬در مصر باستان فرعون‬
‫کوتاهی در این زمینه صورت گیرد‪ ،‬گناهی بزرگ تلقی شده و‬ ‫تصدیق خدا به عنوان حاکم نهایی بر کل زمین قرار گرفت‪ .‬در‬ ‫همانند خداوند خوانده میشد‪ .‬در ژاپن‪ ،‬امپراتور به عنوان‬
‫مکاشفات معادشناسی کتاب مقدس‪ ،‬تصور الهی از پادشاهی‬ ‫فرزندان الهه خورشید مورد احترام بود‪ .‬در همه دوران قرون‬
‫حتی معادل با خروج از دین تلقی میشود که حکم‬ ‫وسطا حکومتها تحت حاکمیت کلیسا بودند‪ .‬امروزه تعداد‬