Page 16 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۷۶ (دوره جديد

‫صفحه‌‪‌‌16‬شماره‌‪‌1842‬‬
‫جمعه ‪ ۴‬تا ‪ 1۰‬شهریورماه ‪1۴۰1‬خورشیدی‬

‫بازنشر‬

‫گفتگویی با‬
‫سلمان رشدی‪:‬‬

‫‪۱۱‬سپتامبرلحظهایبودکه‬

‫سرگذشتخصوصیمنبه‬

‫تظاهرات اسلامگرایان علیه سلمان رشدی‬ ‫سرنوشتهمهتبدیلشد!‬

‫بگردند‪ ،‬و چیزهایی را جلوی چشم همه به تماشا بگذارند که‬ ‫ج‪ :‬گمان میکنم در میانه فیلم هستیم‪ .‬اما چندان مطمئن‬ ‫=ملاحظه و احترام و عدم اهانت‪ ،‬اينها همه نام مستعار‬
‫میتوانند به عنوان دستاویزی برای دامن زدن به آتش خشم‬ ‫نیستم‪ .‬گاهی احساس میکنم که افراطیگری در حال افول‬ ‫ترس هستند‪ .‬ما اين افتخار را داريم که در اندک کشورهايی‬
‫است‪ ،‬ولی بعد دوباره‪ ،‬مثل اخیرا‪ ،‬عود میکند‪ .‬ولی این‬ ‫اين امتياز را داشته باشيم که هر چه میخواهيم بگوييم‪.‬‬
‫استفاده شوند‪ .‬این یک ماجرای کاملا بومی است‪.‬‬ ‫مسلم است که ‪ ۱۱‬سپتامبر لحظهای بود که در آن‪ ،‬موضوع‬ ‫کشورهای کمی هستند که ما در آنها از اين موهبت‬
‫س‪ :‬به این ترتیب کسی که ویدئویی مانند «بیگناهی‬ ‫کوچکی که سرگذشت خصوصی من به شمار میرفت‪ ،‬به‬ ‫برخورداريم‪ .‬بايد ارزش آن را بدانيم‪ .‬همه کشورهای ديگر‬
‫مسلمانان» را که در آن محمد پیامبر دست انداخته میشود‪،‬‬ ‫اين موهبت را مطالبه میکنند و ما آن را داريم! اجازه‬
‫در اینترنت منتشر میکند‪ ،‬به اسلامیستهای افراطی کمک‬ ‫سرگذشت همه ما تبدیل شد‪.‬‬ ‫ندهيد طوری رفتار کنيم که انگار به اين موهبت نيازی‬
‫س‪ :‬تازهترین خبرها از جبهه مسلمانان در بنگلادش رسید‪.‬‬
‫میکند‪.‬‬ ‫گویا کسی در فیسبوک چیزی پست کرد که مؤمنان آن را‬ ‫نداريم!‬
‫ج‪ :‬بله‪ .‬مانند تشریک مساعی است‪ .‬مردی که این فیلم‬ ‫توهین به قرآن به حساب آوردند و پس از آن خانهها و‬ ‫=مناز اينفرهنگاحساساهانتبهشدتبيزارم‪.‬ظاهرا‬
‫را میسازد‪ ،‬خواهان چنین واکنشی است‪ .‬و مردمی که با‬ ‫تنها يک ادعا کافيست که کسی احساس اهانت کند و اين‬
‫خشم واکنش نشان میدهند‪ ،‬بطور هدفمند به دنبال‬ ‫معابد بوداییان بود که به آتش کشیده شد‪.‬‬ ‫حق را به خود بدهد که راه بيفتد و دست به خرابکاری بزند‪.‬‬
‫چنین فیلمهایی هستند‪ .‬به این ترتیب هر دو به یک ساز‬ ‫ج‪ :‬من از این فرهنگ احساس اهانت به شدت بیزارم‪.‬‬ ‫اين خلاف يک زندگی خردمندانه است‪ .‬اين وحشیگری است‪.‬‬
‫ظاهرا تنها یک ادعا کافیست که کسی احساس اهانت کند و‬ ‫=يک صحنه رؤيا در «آیات شیطانی» وجود دارد که‬
‫میرقصند‪.‬‬ ‫این حق را به خود بدهد که راه بیفتد و دست به خرابکاری‬ ‫روايت ديگری از منشأ يک دين به دست میدهد که‬
‫س‪ :‬در آلمان این بحث مطرح بود که آیا مجاز است این‬ ‫بزند‪ .‬این خلاف یک زندگی خردمندانه است‪ .‬این وحشیگری‬ ‫به اسلام شبيه است‪ ،‬اگرچه در کتاب نامی از اسلام برده‬
‫فیلم در سینمایی در برلین نشان داده شود‪ .‬بیشترین بر این‬ ‫نمیشود‪ .‬اين به مذاق بعضیها خوش نيامد که يکی به‬
‫عقیده بودند که نباید این کار را کرد برای اینکه به احساس‬ ‫است‪.‬‬ ‫خودش اجازه بدهد و يک داستان به قول معروف مقدس‬
‫مسلمانان لطمه زده میشود‪ .‬گیدو وستر ِوله وزیر خارجه‬ ‫س‪ :‬البته کمی هم محدود است چرا که آدم فقط میتواند‬ ‫را طور ديگری تعريف کند‪ .‬موضع کتاب و همچنين موضع‬
‫خواستار این شد که با «قاطعیت حقوقی» علیه پخش این‬ ‫زمانی احساس اهانت کند که خودش به این احساس اهانت‬ ‫من اين است‪ :‬هيچ چيز مقدس نيست‪ .‬آدم مجاز است هر‬
‫تمایل داشته باشد‪ .‬واقعا هم یک انتخاب آزادانه است‪.‬‬ ‫چيزی را هر طوری که خوشش میآيد تعريف کند‪ .‬و هر‬
‫ویدئو اقدام شود‪.‬‬ ‫درواقع هیچکس نمیتواند بدون تمایل کسی به اینکه مورد‬ ‫کسی اين حق را دارد‪ .‬داستانها‪ ،‬ميراث ما هستند‪ ،‬آنها به‬
‫ج‪ :‬نشان ندادن این فیلم به این دلیل که به احساسات‬ ‫همه ما تعلق دارند‪ .‬ما حق داريم آنها را به اختيار خود‬
‫کسی لطمه میزند‪ ،‬در هر حال‪ ،‬بدترین دلیل برای عدم‬ ‫اهانت قرار بگیرد‪ ،‬به وی توهین کند‪.‬‬ ‫بگيريم و با آنها محترمانه يا نامحترمانه‪ ،‬واقعی يا تخيلی‬
‫نمایش آن است‪ .‬آنچه من از این فیلم دیدم‪ ،‬باید بگویم واقعا‬ ‫ج‪ :‬درست است‪ .‬و این آدم باید با عملی این احساس‬
‫فیلم بسیار بدی است و همین در عمل کافی است که آن را‬ ‫اهانت را بیان کند‪ .‬احساس اهانت کردن مستلزم فعالیت‬ ‫برخورد کنيم‪.‬‬
‫نشان نداد‪ .‬ولی البته که دسترسی به آن باید برای هر کسی‬ ‫است‪ .‬ولی این دیگر به یک بازتاب تبدیل شده‪ ،‬مردم تنها‬ ‫(بازنشر از مهرماه ‪ )۱۳۹۱‬کیهان لندن در سالهای گذشته‬
‫میگویند‪ ،‬اوه‪ ،‬این به من توهین میکند‪ ،‬بدون آنکه مشخص‬ ‫گزارشها و گفتگوها و دیدگاههای مختلفی درباره قضیه‬
‫آزاد باشد‪.‬‬ ‫کنند که چه چیز و چرا توهین بوده! من اصل را بر این‬ ‫سلمان رشدی و موضوع آزادی بیان و هنر منتشر کرده و‬
‫س‪ :‬یکبار هم فیلم توهینآمیزی درباره خودتان وجود‬ ‫میگذارم که بیشتر آدمهای خشمگین که علیه این ویدئوی‬ ‫به مناسبت سوء قصد ‪ ۱۲‬اوت ‪ ۲۰۲۲‬توسط یک اسلامگرای‬
‫داشت‪ .‬شما آن زمان‪ ،‬در سال ‪ ،۱۹۹۰‬علیه آن اقدامی‬ ‫محمد به خیابان رفتند‪ ،‬این ویدئوی ابلهانه را اصلا ندیدند‪.‬‬ ‫تحت تأثیر جمهوری اسلامی علیه رشدی‪ ،‬به بازنشر برخی‬
‫تنها کافیست که یک نفر به آنها بگوید چنین چیزی وجود‬ ‫از آنها پرداخته است‪ .‬گفتگوی زیر یکی از آنهاست که در‬
‫نکردید‪.‬‬ ‫دارد‪ ،‬و آنها بلافاصله احساس میکنند به آنها توهین شده‬ ‫انتشار نخست با عنوان «حماقت و خشونت با هم‪ ،‬ترکیب‬
‫ج‪ :‬برعکس‪ ،‬من تلاش کردم تا آن فیلم نشان داده شود‬ ‫است‪ .‬این حماقت است‪ .‬حماقت و خشونت با هم‪ ،‬یک‬
‫و بلافاصله هم از صحنه محو شد‪ .‬قدرت آن فیلم با نشان‬ ‫بدی است» منتشر شد‪.‬‬
‫ترکیب بسیار بد است‪.‬‬ ‫*****‬
‫دادنش از بین رفت‪.‬‬ ‫س‪ :‬شما میگویید در بخشهایی از جهان اسلام چیزی‬ ‫چندی است کتاب جدید سلمان رشدی که برگرفته از زندگی‬
‫س‪ :‬خود شما آن را دیدید؟‬ ‫مانند صنعت تولید خشم وجود دارد‪ .‬این خشم به سود‬ ‫خود اوست زیر عنوان «جوزف آنتون» منتشر شده است‪ .‬در‬
‫کنار رسانههای مختلف که گفتگوهایی را با وی به همین‬
‫ج‪ :‬بله‪.‬‬ ‫کیست؟‬ ‫مناسبت ترتیب دادند‪ ،‬روزنامه «فرانکفورتر آلگماینه» نیز در‬
‫س‪ :‬احساس اهانت کردید؟‬ ‫ج‪ :‬این یک روند سیاسی است‪ .‬برخی از دستاویزهای‬ ‫مصاحبهای جویای نظرات رشدی درباره کتاباش‪ ،‬آزادی بیان‬
‫ج‪ :‬البته که احساس کردم به من توهین شده است‪ .‬من‬ ‫مذهبی استفاده میکنند تا ثابت کنند که این آنها هستند که‬ ‫و نبرد فرهنگها در «دارالاسلام» و «دارالغرب» شده است‪.‬‬
‫عمیقا احساس اهانت کردم و به شدت خشمگین بودم‬ ‫میتوانند بزرگترین گروه اراذل و اوباش را به حرکت در آورند‬ ‫س‪ :‬در «جوزف آنتون» آنچه را بر شما رفته است با پیدا‬
‫(میخندد) ولی هرگز به فکرم نرسید که دنیا را به آتش‬ ‫و در نتیجه آنها هستند که باید بیش از همه رویشان حساب‬ ‫شدن نخستین کلاغها در فیلم «پرندگان» اثر هیچکاک به‬
‫کرد‪ .‬در کشورهای این منطقه برای سیاستمداران بسیار ساده‬ ‫مثابه پیشدرآمد خشونت اسلامیستی مقایسه میکنید‪ .‬فتوا‬
‫بکشم‪.‬‬ ‫است که تودههای مردم را به خیابانها بکشانند‪ .‬کافیست‬ ‫علیه شما در سال ‪ ۱۹۸۹‬صادر شد‪ .‬حالا ما به کدام صحنه‬
‫س‪ :‬اجازه بدهید پرسشی را با شما به عنوان کارشناسی‬ ‫آنها با انگشت اشارهای بکنند تا کلی آدم جمع شود‪ ،‬و آنها‬
‫که آزمون اهانت را از سر گذرانده است مطرح کنم‪ :‬آیا‬ ‫باید با همان انگشت مسیری را نشان دهند تا این آدمها‬ ‫فیلم رسیدهایم؟‬
‫کاریکاتورهای دانمارکی محمد باید میتوانستند در همه‬ ‫به حرکت درآیند‪ .‬مردانی که در رأس قدرت قرار دارند‪-‬‬
‫روزنامهها و برنامههای خبری تلویزیون نشان داده شوند‬ ‫واقعا هم فقط مردان هستند‪ -‬بدون پرس و جو کسانی را‬
‫یا اینکه ترجیحا نه‪ ،‬همانگونه که بسیاری به دلیل نگرانی از‬ ‫اجیر میکنند تا به دنبال دلایل واهی برای احساس اهانت‬

‫گسترش خشونت به آن عمل کردند؟‬
‫ج‪ :‬در اینجا دو پرسش مطرح است‪ :‬نخست اینکه آیا آن‬

‫کاریکاتورها بهدردبخور هستند؟ کاریکاتورهای‬