Page 44 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۹۰ (دوره جديد

‫شد‪ .‬زنان ایران در نتیجه‪ ،‬با مخالفت با حجاب اجباری‪ ،‬که‬ ‫میشود‪ ،‬همراه با دادههایی که در دو نظرسنجی توسط‬ ‫صفحه‪ 44‬شماره ‪185۶‬‬
‫هر روز پررنگتر و برجستهتر میشود‪ ،‬پیشاهنگ اعتراضات‬ ‫«گمان» در سالهای ‪ ۲۰۲۰‬و ‪ ۲۰۲۲‬انجام شد‪ .‬گزارشهای‬ ‫جمعه ‪ 11‬تا ‪ 1۷‬آذرماه ‪1401‬خورشیدی‬

‫علیه رژیم شدند‪.‬‬ ‫بیشتری در این زمینه در سال ‪ ۲۰۲۳‬ارائه خواهد شد‪.‬‬ ‫از دستیاب ِی او به مقام ریاست جمهوری راضی‬
‫به دلیل بدحجابی‪ ،‬زنان در ایران ممکن است به ‪ ۱۵‬سال‬ ‫با ارائه دادههای جمعآوری شده توسط نظرسنجی «گمان»‬ ‫بودند‪ .‬اما طبق آمار منتشر شده در مورد نتایج انتخابات سال‬
‫حبس در زندان‪ ،‬گرفتن حکم شلاق و دادن جریمه نقدی‬ ‫از ‪ ۲‬سال پیش تا حال‪ ،‬ما امیدواریم تا سیاستگذاران‬ ‫‪ ۲۰۲۱‬با تأیید دولتی‪ ،‬که میدانیم مبالغهآمیز هم بودند‪ ،‬تنها‬
‫محکوم شوند‪ .‬فیلمهای ویدئویی در اینترنت نشان میدهند‬ ‫غربی درک بهتری از رویدادهای جاری در ایران پیدا کنند‬ ‫‪۴۸‬درصد از ایرانیان پای صندوقهای رأی رفته و ‪۷۲‬درصد از‬
‫که گشت ارشاد با چه درجات سهمگینی از اِعمال خشونت‪،‬‬ ‫و آنها را صرفاً تصادفی یا لحظهای به شمار نیاورند‪ .‬این‬ ‫آنها به رئیسی رأی دادند‪ .‬این یعنی نظرسنج ِی انجام شده‬
‫با زنانی که چند تار موی آنها دیده میشود رفتار میکنند‪.‬‬ ‫دادههای تازه‪ ،‬و دادههایی که در آینده ارائه خواهند شد‪،‬‬ ‫توسط «گالوپ» یا فقط نمونهبرداری خود را از ‪۴۸‬درصدی‬
‫طنز تلخ اما در آن است‪ ،‬که با وجود هر چه بیشتر آشکار‬ ‫به سیاستگذاران کمک خواهد کرد تا اعتقادات راسخ خود‬ ‫که در انتخابات شرکت کردند به دست آورده‪ ،‬یا شرکت‬
‫شدن مخالفت با حجاب اجباری‪ ،‬تحلیلگران شناخته شده‬ ‫را دوباره به دست آورده و با رسیدن به یک اتفاق نظر‬ ‫کنندگان در آن از ترس عواقب و بلاهایی که میتوانست بر‬
‫در غرب ارتباط حجاب اجباری با زندگی روزانه و به همان‬ ‫همگانی بر پایه اعتماد به نفس برای تنظیم سیاستهای‬ ‫سرشان بیاید حقیقت یا مخالفت خود را بازتاب ندادند‪ .‬در‬
‫میزان‪ ،‬درجه مخالفت با آن در ایران و شدت اِعمال آن از‬ ‫اکتبر‪ ،۲۰۲۱‬بنیاد «کوئینسی برای کشوردار ِی مسئولیتپذیر»‬
‫سوی رژیم را دستکم گرفته و حتا تقلیل دادهاند‪ .‬برای‬ ‫خود که به سود مردم ایران باشد قدم بردارند‪.‬‬ ‫ادعا کرد که طبق یک نظرسنجی‪« ،‬کمابیش هیچ شواهدی‬
‫نمونه‪ ،‬در سال ‪ ،۲۰۱۹‬هدی کاتبی‪ ،‬یک نویسنده آمریکای ِی‬ ‫مخالفت با حجاب اجباری دلالت بر چه امری دارد؟‬ ‫از نارضایتیهای گسترده مردمی از رژیم حاکم که دال بر‬
‫ایرانیتبار‪ ،‬که کارهایش در «بیبیسی»‪« ،‬نیویورک تایمز»‬ ‫زنان در صف مقدم اعتراضات کنونی علیه جمهوری اسلامی‬ ‫سقوط‪ ،‬یا نزدیک به فروپاشی جمهوری اسلامی باشد‪ ،‬در‬
‫و مجله « ُوگ» بازتاب داشته‪ ،‬با معرفی گشت ارشاد به‬ ‫قرار دارند‪ .‬این هیچ جای تعجب ندارد؛ چرا که زنان همواره‬ ‫دست نیست»‪ .‬این ادعا با اعتراضات مردمی که از سال‬
‫عنوان «پلیس ُمد»‪ ،‬و نیرویی که زنان «بدحجاب» را مورد‬ ‫هدف اصلی رژیم مذهبی در برنامههای اسلامی کردن‬ ‫‪ ۲۰۱۷‬علیه جمهوری اسلامی آغاز شد و ما شاهد آن بودهایم‬
‫هدف قرار میدهد‪ ،‬اهمیت و مفهوم اِعمال حجاب اجباری‬ ‫جامعه ایران پس از انقلاب اسلامی در سال ‪ ۱۹۷۹‬بودهاند‪.‬‬ ‫در تضاد است و شامل چندین ماه پیش از انجام نظرسنجی‬
‫را به هیچ گرفت‪ .‬همچنین‪ ،‬در سال ‪ ،۲۰۱۸‬باربارا اسلاوین‬ ‫اسلامگراها که از آزادیهای داده شده به زنان در دوران‬
‫مدیرعامل بنیاد «ابتکار برای آینده ایران» (‪Future of Iran‬‬ ‫پادشاهی محمدرضا شاه پهلوی ناراضی بودند‪ ،‬به فرصتی‬ ‫این مؤسسه میشود‪.‬‬
‫‪ )Initiative‬زیرمجموعهای از اندیشکده آمریکای ِی «شورای‬ ‫دست پیدا کردند تا نقش زنان در یک جامعه اسلامی را از‬ ‫روشن است که ما با کمبود اطلاعات دقیق در مورد مردمی‬
‫آتلانتیک» (‪ ،)Atlantic Council‬اظهار کرده بود که این‬ ‫نو «تنظیم» کنند‪ .‬کانون اصلی این تفکر حول محور مطیع‬ ‫که در خیابانها هستند مواجه هستیم‪ .‬نظرسنجیهای‬
‫روزها‪ ،‬حجاب اجباری در ایران به «نشانی از ُمد» تبدیل‬ ‫بودن زنان به یک سرپرست مرد‪ ،‬و اجابت به انجام وظایف‬ ‫متداول و تحلیل از آنها‪ ،‬آگاهی کافی از رابطه میان جمهوری‬
‫شده و دیگر «حالت کمتری از خفگی» برای زنان ایرانی‬ ‫خود در مقام همسر یا مادر در خانه بنا نهاده شده است‪.‬‬ ‫اسلامی و اجتماع ایران به دست نمیدهند‪ .‬این عدم آگاهی‪،‬‬
‫ایجاد میکند‪ .‬به همین ترتیب‪ ،‬آزاده معاونی در مقالهای‬ ‫شهروند درجه دو بودن زنان در قوانین مدنی جمهوری‬ ‫تأثیرات خود را در اِعمال سیاست از سوی جامعه بینالمللی‬
‫که در سال ‪ ۲۰۱۶‬در «نیویورک تایمز» به چاپ رساند‪ ،‬و در‬ ‫اسلامی نیز به صراحت گنجانده شده است‪ .‬از دیگر قوانین‬ ‫به دست آورده که دامن اعتراضات کنونی را نیز در بر‬
‫آن هنگام مدیرعامل برنامهریزی در بنیاد «جنسیت و ستیز»‬ ‫جاری در مورد زنان‪ ،‬کسب رضایت از «سرپرست مرد» برای‬ ‫میگیرد‪ .‬به منظور ترمیم این کمبود‪ ،‬بنیاد تونی بلِر به انجام‬
‫(‪ )Gender and Conflict‬از زیرمجموعههای اندیشکده‬ ‫مسافرت به خارج‪ ،‬یا تقاضا برای پاسپورت است؛ زنی که از‬ ‫یکسری مطالعات تحلیلی در مورد روحیه واقع ِی نهفته در‬
‫«گروه بحران» (‪ )Crisis Group‬بود‪ ،‬ادعا کرده بود که‬ ‫همسرش جدا شده باشد حق سرپرستی از فرزندان خود را‬
‫«بیشتر زنان ایرانی تحت هر قانونی‪ ،‬استفاده از روسری را با‬ ‫ندارد؛ گواه یک زن در دادگاه به ارزش نیمی از گواه یک مرد‬ ‫اعتراضات در ایران‪ ،‬با همکاری «گمان» اقدام کرده است‪.‬‬
‫است؛ زنان از آواز خواندن و رقصیدن منع هستند؛ زنان حق‬
‫رضایت خود انتخاب کردهاند»‪.‬‬ ‫رفتن به استادیوم فوتبال برای تماشای مسابقات را ندارند‪.‬‬ ‫رابطه بنیاد تونی ب ِلر با «مؤسسه گمان»‬
‫به هر روی‪ ،‬همانطور که اعتراضات در ایران آشکار‬ ‫اما شاید چشمگیرترین نماد شهروند درجه دو بودن زنان در‬ ‫این سلسله از مطالعات بر پایه نظرسنجیهای طراحی‬
‫میکند‪ ،‬ایستادگی در برابر حجاب اجباری هیچگاه تا این‬ ‫شدهی ویژه‪ ،‬و متناسب با فضای حاکم بر جامعه ایران‬
‫اندازه پویا و رایج نبوده است‪ .‬این پژوهش تازه توسط بنیاد‬ ‫ایران‪ ،‬بر سر داشتن حجاب اجباری است‪.‬‬ ‫توسط «گروه تحلیل و سنج ِش گرایشهای شخصی در ایران‬
‫تونی ب ِلر‪ ،‬همراه با نظرسنجی «گمان» برای اولین بار دامنه‬ ‫مخالفت با حجاب اجباری تاریخ طولانی در ایران دارد‪.‬‬ ‫(گمان ‪ »)GAMAAN‬بین ژوئن ‪ ۲۰۲۰‬و فوریه ‪ ۲۰۲۲‬ارائه‬
‫و گستره اجتماعی مخالفت با حجاب اجباری در میان ملت‬ ‫تنها چند هفته پس از انقلاب اسلامی‪ ،‬در روز ‪ ۸‬مارس‬ ‫میشود‪ .‬به منظور تولید دادههای قابل اطمینان و عاری‬
‫‪ ،۱۹۷۹‬صدهزار تن از زنان ایران علیه نسخه پیچیده شده‬ ‫از خودسانسوری‪ ،‬ابراز تعصبات شخصی‪ ،‬و سوگیریهای‬
‫ایران را بازتاب میدهد‪.‬‬ ‫حجاب اجباری برای زنان توسط ولی فقیه پیشین‪ ،‬روحالله‬ ‫مطلوب اجتماعی‪« ،‬گمان» از شیوهای بروز شده و نوآورانه‪،‬‬
‫جوانان تنها کسانی نیستند که با حجاب اجباری مخالفاند‬ ‫خمینی‪ ،‬اعتراض کردند‪ .‬این اعتراض اما از دهه گذشته با به‬ ‫با استفاده از ابزار دیجیتال و روشهای متفاوت در دستیابی‬
‫اما گزارشهای رسانههای شناخته شده بینالمللی در مورد‬ ‫چالش کشیدن آشکار این نسخهی تبعیضآمی ِز پیچیده شده‬ ‫به نقطه نظرات ایرانیان‪ ،‬بهره برده و بجای استفاده از روش‬
‫اعتراضات جاری در ایران نشان میدهند که مخالفان‬ ‫در حق آنان‪ ،‬به سطوح بالاتری ارتقاء پیدا کرده است‪ .‬از‬ ‫مصاحبههای رو در رو یا تلفنی‪ ،‬از ابزار رمزگزاری اینترنتی‬
‫حجاب اجباری عمدتاً از میان جنبش «نسل ‪ »Z‬یا «زومرها»‬ ‫سال ‪ ۲۰۱۴‬این جنبش اعتراضی درهمآمیختگی بیشتری از‬ ‫که هویت کاربران را آشکار نمیکند استفاده کرده و حجم‬
‫[‪ Zoomers‬که اشاره به کاربران ابزار ارتباط تصویری «زوم»‬ ‫طریق شبکههای اجتماعی اینترنتی‪ ،‬با نام «آزاد ِی یواشکی»‬ ‫بزرگ و گوناگونی از نمونههای ثبت شده را به کار گرفته‬
‫از طریق اینترنت است)‪ ،‬یا به عبارتی دیگر‪ ،‬دهه هشتادیها‬ ‫که توسط مسیح علینژاد فعال حقوق زنان به راه انداخته‬ ‫تا دادههای به دست آمده معرف دقیق روحیات و عقاید‬
‫هستند‪ .‬تصاویری از زنان جوان ایرانی در حال برداشتن‬ ‫شد‪ ،‬پیدا کرد‪ .‬کارزارهای «آزادی یواشکی»‪« ،‬چهارشنبههای‬ ‫جامعه ایران باشد‪ .‬استفاده از این شیوه‪ ،‬به جامعه ایران‬
‫روسری خود‪ ،‬پوشش خبری از این اعتراضات را مزین میکند‪.‬‬ ‫سفید» و «دوربین من سلاح من است»‪ ،‬زنان در ایران را از‬ ‫فرصت میدهد تا به پرسشها بر سر موضوعات حساس‪،‬‬
‫بیبیسی‪ ،‬تلگراف‪ ،‬واشنگتن پُست‪ ،‬نیویورکر‪ ،‬تایمز مالی و‬ ‫یکسو به بارگذاری اینترنت ِی فیلمهایی از خود که در حال‬ ‫بدون ترس از شناسایی و گرفتار شدن در دست عوامل رژیم‪،‬‬
‫الجزیره‪ ،‬از زمره رسانههایی هستند که این مخالفتها را‬ ‫برداشتن حجاب در اماکن عمومی هستند‪ ،‬و از سوی دیگر‬ ‫و با ایمنی خاطر‪ ،‬پاسخ دهند‪ .‬در نظرسنجی انجام شده‬
‫به جنبش «نسل ‪ »Z‬کاهش دادهاند‪ .‬گزارشهایی از سوی‬ ‫ضبط رفتارهای خشونتبار گشت ارشاد با زنان‪ ،‬تشویق‬ ‫در ژوئن ‪« ،۲۰۲۰‬گمان» پرسشهایی در رابطه با مذهب را‬
‫مقامات جمهوری اسلامی مبنی بر اینکه این اعتراضات‬ ‫میکردند‪ .‬این کارزارها نه تنها به ابزاری برای به چالش‬ ‫با ‪ ۳۹۹۸۱‬تن شرکت کننده مطرح کرد‪ .‬همچنین در فوریه‬
‫گسترده نبوده و تنها محدود به جوانانی با سن متوسط‬ ‫کشیدن جمهوری اسلامی‪ ،‬بلکه برای افشای سیاستهای‬ ‫‪ ،۲۰۲۲‬این گروه نظر ‪ ۱۶۸۵۰‬تن را در پرسشهایی مربوط‬
‫‪ ۱۵‬سال است‪ ،‬گزارشهای رسانههای غربی را پذیرفتنیتر‬ ‫به نظام سیاسی در میان شرکت کنندگان مطرح کرد‪ .‬جزئیات‬
‫کرده است‪ .‬تمرکز نامتناسب بر «نسل ‪ »Z‬یا دهه هشتادیها‬ ‫تبعیض جنسیت ِی رژیم در سطح جهان تبدیل شدند‪.‬‬ ‫بیشتری در مورد نمونههایی از این نظرسنجیها در فصل‬
‫اینطور وانمود میکند که شکافی در ارزشها میان نسلهای‬ ‫با گذشت زمان‪ ،‬این تلاشهای گروهی نهال جنبش‬
‫مختلف وجود دارد‪ .‬و این در حالیست که قانون حجاب‬ ‫زیرزمینی زنان را بارورتر کرد‪ .‬این جنبش دیری نپایید که‬ ‫پایانی این گزارش آورده شده است‪.‬‬
‫اجباری دربرگیرنده تمام نسلهاست‪ .‬این نگاه ناخواسته‬ ‫در خیابانها و بطور علنی زنان شروع به برداشتن حجاب‬ ‫افزون بر نظرسنجیهای «گمان»‪ ،‬بنیاد تونی بلر شبکهای‬
‫اعتراضات سالهای گذشته را به حساب نمیآورد و مخالفت‬ ‫در خیابانها کردند که تبدیل به امواج مخالفت با جمهوری‬ ‫ارتباطی برای تماس با ایرانیان را به منظور جمعآوری اطلاعات‬
‫با قانون حجاب اجباری توسط نسلهای پیشین در ایران را‬ ‫اسلامی از سال ‪ ۲۰۱۷‬تا به امروز شد‪ .‬از این نقطه‪ ،‬برداشتن‬ ‫از خیابانها در ایران تشکیل داده است‪ .‬در طول پنج سال‬
‫حجاب به نمادی از مخالفت با کل جمهوری اسلامی تبدیل‬ ‫گذشته‪ ،‬این بنیاد قادر بوده تا روند اعتراضات‪ ،‬شامل خیزش‬
‫فراموش میکند‪.‬‬ ‫ملّی کنونی را از طریق شبکههای خود تحلیل و پیشبینی‬
‫کند‪ .‬گزارش کنونی ترکیبی است از اطلاعات جمعآوری شده‬
‫توسط شبکههای میدانی که بخشی از تحلیل ما را شامل‬