Page 47 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۹۰ (دوره جديد
P. 47
صفحه 4۷شماره 185۶ میان جمهوری اسلامی و مردم ایران را به مثابه یکی از نسبت زنان ایران ،اهمیت کمتری برای مذهب
جمعه ۲تا پنجشنبه ۸دسامبر ۲0۲۲ نیروهای محرکه اعتراضات در خیابانهای ایران دستکم قائل هستند .بر اساس زمینههای فراهم شده در اعتراضات
کنونی ،رسانههای غربی تصویری از زنان ایرانی ارائه
فقیه ،و اِعمال و گسترش قوانین شرعی بنا شده است .بر گرفته و از نظر دور بدارند. میدهند که کلیشههای «فرهنگ محافظهکارانه ایران» و
پایه چنین اصلی که توسط خمینی پدید آمد و در قانون کاهش اهمیت مذهب در میان تمامی اقشار ایران «تبعیض اجتماعی» به مثابه «فرهنگ جامعه» را به چالش
اساسی جای گرفت ،به ولی فقیه اختیار قانونی داده شده تا گسترده و آشکار است .با وجود این ،سیاستگذاران غربی کشیدهاند .با اینهمه هنوز روایتهای غربی ارزشهای عرفی
اقتدار مطلقهی خود را به «نمایندگی از خدا بر روی زمین» و رسانههای بینالمللی ،هنوز با رویکردی شرقشناسانه به و آزادیخواهانه در مردان ایرانی را نمیبیند .نکته مهم در این
و به نیابت از امام دوازدهم شیعیان ،که به باور پیروان آن جامعه ایران نگاه میکنند .ادامه به تصویر کشیدن ایران به است که نبایست ترکیب و چیدما ِن مذکر رژیم اسلامی را
از ۱۱۷۵سال پیش غیب شده اِعمال کند .طبق این قاعده، عنوان یک کشور مذهبی و محافظهکار ،باعث شده تا غرب با عقاید مردان ایرانی در یک ظرف قرار داد .نظرسنجی ما
وظیفه جمهوری اسلامی آنست تا مقدمات بازگشت و دامنه خواستها و ارزشهای آزادیخواهانه مردم ایران ،و نشان میدهد که مردان ایرانی به همان درجه به عرفیگرایی
ظهور امام دوازدهم را با اسلامی کردن جامعه و گسترش به همان میزان ماهیت مخالفتهای مردمی از سال ۲۰۱۷
مرزهای اسلام از طریق صدور انقلاب اسلامی به تمامی جهان ۱۳۹۶ /به اینسو را نادرست محک بزند .نظرسنجی ما به سوق داده شدهاند که زنان.
مهیا کند .حذف هرگونه آرمان و پسند غیراسلامی ،شامل روشنی نشان میدهد که ارزشها و به کاربستن احکام دادههای ما نشان میدهند که مردان و زنان ایرانی به
عرفیگرایی و آزادیخواهی ،در هسته مرکزی موجودیت اسلامی توسط بخش چشمگیری از جامعه ایران دیگر یک میزان از گرایشها و ارزشهای محافظهکارانه مذهب ِی
و عزم رژیم قرار دارد .پر واضح است که رژیم جمهوری رواج ندارد .همین نکته ،پیشرفت فرآیند عرفی شدن و اسلامی رویگردان شدهاند .در یک تراز بسیار نزدیک بهم،
اسلامی نه تنها مخالف سکولاریسم بلکه عملاً با آن دشمنی تنها ۲۳درصد از زنان ،و ۲۲درصد از مردان باور به رعایت
داشته و رهبران روحانی رژیم خود را در برابر خدا موظف سکولاریزاسیون جامعه ایران را تأیید میکند. حجاب دارند .به همین منوال ،اکثریت قریب به اتفاق مردان
این واقعیت که اعتراضکنندگان ایرانی در خیابانها زندگی و زنان ایرانی تمایلی به نماز خواندن ندارند؛ تنها ۳۱درصد از
به نابودی آن میدانند. با داشتن یک حکومت مذهبی را پس زده و خواهان سرنگونی زنان ،و ۲۴درصد از مردان خریدار نسخههای پیچیده شده
به این ترتیب خواستهای عرفی اعتراض کنندگان هیچگاه آن هستند ،گواه از پیشرفت بیسابقه فرآیند عرفیگرایی در مذهبی حکومت هستند :مردان کمتر از زنان! مردان و زنان
با وجود جمهوری اسلامی به تحقق نخواهد پیوست و این جامعه ایران دارد .ایرانیانی که خواهان تغییر رژیم هستند، ایرانی در فراین ِد عرفیگرایی دوشادوش یکدیگر به پیش
واقعیت در اعتراضات جاری ضد حکومتی به روشنی آشکار قریب به اتفاق غیرمذهبی و عرفیگرا هستند .نظرسنجی ما میروند .این نه تنها عدم تمکین به دستورات دینی از سوی
است .در حالی که برخی مفسران غربی بر این باور بودهاند نشان میدهد که ۷۵درصد ایرانیانی که خواهان تغییر رژیم مردم ایران در مقیاسی گسترده را آشکار میسازد ،بلکه حاکی
که تغییر در قانون حجاب اجباری ممکن است اعتراض هستند ،پدیده دین در زندگی خود را بیاهمیت میشمارند. از آن است که تنها اقلیّتی از جامعه ایران وفادار به دین
کنندگان را تسکین داده و آرام کند ،اما آنچه نظرسنجی این تأیید میکند که انگیزههای اعتراضات ضدحکومتی اسلام هستند .درواقع ،ایرانیان اغلب خود را «مسلمانزاده»
«گمان» نشان میدهد آنست که این خیزش کنونی در مقابله ایرانیها از پنج سال گذشته تا کنون ،کانونی از عرفیگرایی مینامند .تمام ّیتخواهی رژیم با نام اسلام ،و اِعمال خشن
با حجاب اجباری توسط ملت ایران ،سرآغاز مرحله تازهای از در خود داشته است .قوانین شرعی ،هسته مرکزی و وجود ِی احکام اسلامی ،نه تنها مخالفت با رژیم را موجب شده ،بلکه
تاریخ مبارزات مردم ایران برای به دست آوردن آزادی است رژیم مذهبی را تشکیل میدهد .این همان دلیلی است که باعث آن شده تا مردم از دین گریزان شده و هرچه بیشتر
و ما صرفاً شاهد نوک کوه یخ هستیم .خواستهای عرفی ایرانیان خواستار اصلاحات در این رژیم نبوده ،بلکه به دنبال
آنان تنها برای برچیده شدن حجاب اجباری نیست؛ آنها در فرآیند عرفیگرایی حرکت کنند.
تمامیت و کل نظام جمهوری اسلامی را به چالش کشیدهاند. عبور از تمامیّت آن هستند. در نظرسنجی «گمان» از زنان و مردان پرسیده شد ،به
مخالفان حجاب اجباری خواهان تغییر رژیم با یک سامانه اما سیاستگذاران غربی و رسانههای بینالمللی هنوز
حکومتی عرفی هستند .نظرسنجی «گمان» نشان میدهد کانون توجه خود را بر روی خواستههای ضد حجاب اجباری حجاب هستند باور دارند و نماز میخوانند یا نه؟
که ۸۴درصد از آنهایی که مخالف حجاب اجباری هستند، توسط اعتراض کنندگان نگه داشته و به این میاندیشند
خواهان زندگی در یک حکومت عرفی هستند و از آنجا که ایرانیان خواستار اصلاحات در قانون حجاب اجباری دادههای نظرسنجی «گمان» با آنچه ما امروز در
که تحت حاکمیت جمهوری اسلامی چنین امری غیرممکن هستند .نکتهای که به آن توجه نمیشود آنست که حجاب صحنه اعتراضات در ایران مشاهده میکنیم تطبیق دارد.
است ،سرنگونی آن را تنها راه برای رسیدن به اهداف عرفی اجباری معنایی بیش از یک تکه پارچه بر سر زنان در امروز ،جامعه ایران بایستگی و اهمیت بیشتری برای
خود میبینند .پس مخالفت با حجاب اجباری ،با سرنگونی جمهوری اسلامی دارد .حجاب ،یکی از ستونهای اصلی ارزشهای فرهنگ ِی پیشااسلامی و جشنهای و آیینهای
رژیم رابطه مستقیم دارد .روند تازهای از مخالفت با رژیم رژیم و آشکارترین تجل ِی نماد و مکتب اسلامگرایی ،و برای عرفی ایرانی مانند شب یلدا ،روز کوروش بزرگ و روز
که از سال / ۲۰۱۷دیماه ۱۳۹۶با برداشتن حجاب از سر موجودیت آن ،یک امر کلیدی به شمار میرود .خود رژیم ُعشاق که شناخت بینالمللی نیز از آنها وجود دارد ،قائل
زنان آغاز شدُ ،مهر تأییدی است بر این واقعیت .آنچه ما این را میداند .در سال ،۲۰۱۵در دوران ریاست جمهوری است .با اینکه رژیم بارها تلاش کرده تا با مانعتراشی
امروز شاهد آن هستیم ،ادامه آن روند ،اما با ابعادی بسیار حسن روحانی ،که به اصطلاح یک اصلاحطلب شمرده در برابر برگزاری اینگونه مراسم ،فرهنگ ایرانی را از
گستردهتر است .تمام شواهد نشان از آن دارند که این روند میشود ،آیتالله مکارم شیرازی ،یکی از مقامات بلندپایه همه لحاظ به سوی اسلامگرایی بکشاند ،اما هربار بر
رژیم اظهار کرد“ :با از بین رفتن حجاب ،نظام اسلامی هم شمار ایرانیانی که فعالانه در این جشنهای عرفی حضور
با ابعادی رو به افزایش ادامه خواهد داشت. نابود میشود” .هم رژیم مذهبی ،و هم مردم ایران حجاب پیدا میکنند اضافه میشود .این موضوع ،در طول ۴۰
اکثریت قریب به اتفاق ایرانیان با اِعمال حجاب اجباری اجباری را یکی از ارکان اصلی جمهوری اسلامی میدانند. سال گذشته به روشنی آشکار بوده .تلاشهای رژیم برای
مخالف هستند .اهمیت دین در جامعه ایران رو به کاهش دقیقاً به همین خاطر است که مخالفت با حجاب اجباری در جایگزینی نوروز باستانی ،و سال نو ایرانی با سال نو
است؛ چرا که پوشش حجاب و نماز خواندن رو به کاهش اعتراضات کنونی ،معنی دیگری جز خواست سرنگونی رژیم اسلامی ،همواره با شکست کامل مواجه بوده است.
گذاشته است .با وجود این ،جمهوری اسلامی به طرز نوروز که به پیش از ظهور اسلام در ایران بازمیگردد،
خشونتباری خواهان ادامه سیاستهای خود در مقابل توسط مردم را ندارد. بیش از هر مراسم ایران ِی دیگری جشن گرفته میشود.
جمعیتی عرفیگرا و آزادیخواه است .شکاف رو به افزایش سیاستگذاران بینالمللی ،نبایست شکاف فرهنگی
میان حکومت و اجتماع در حال رخ دادن در خیابانهای چرا مخالفت با حجاب اجباری نمادی برای سرنگونی رژیم
ایران است؛ جایی که خواستهای ملت ایران به عنوان است؟
آنتیتز نظام جمهوری اسلامی عمل میکند .اما تغییر
حکومت در متن ایران به چه مفهوم است؟ چرا تغییر رژیم نه تنها مخالفت با حجاب اجباری نمادی از خواست مردم
بجای اصلاحات؟ اعتراضکنندگان با تغییر رژیم خواستار به ایران برای تغییر رژیم است ،بلکه خواست سکولاریسم و
دست آوردن چه هستند؟ حمایت از اعتراضکنندگان در آزادیخواهی آنان نیز در شعار اصلی اعتراضکنندگان تبلور
پهنای ایران تا چه اندازه است؟ و مردمسالار ِی عرفی تا چه یافته است« :زن ،زندگی ،آزادی» .این سه عنصر ،دقیقاً همان
چیزی هستند که رژیم تلاش داشته در طول ۴۳سال گذشته
میزان در این کشور طرفدار دارد؟ آنها را پایمال کند .مردم ایران واقف شدهاند که خواستهای
خود را در جمهوری اسلامی و بر بستر مذهبی و مسلک
*منبع :بنیاد تونی بلِر برای دگرگونی جهانی
*نویسندگان :کسرا اعرابی و ِجمیما ِشلی رژیم حاکم نمیتوانند تحقق ببخشند.
*ترجمه و تنظیم :داریوش افشار تمام موجودیت جمهوری اسلامی بر پایه اصل ولایت
