Page 20 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۹۳ (دوره جديد
P. 20

‫صفحه‌‌‪‌‌‌۲‌‌0‬شماره‌‪‌1۸۵۹‬‬
                                                                                                                                                                ‫جمعه ‪ ۲‬تا ‪ 1۵‬دیماه ‪1401‬خورشیدی‬

‫چرا مردم تا این اندازه خشمگین هستند؟ نظریه «هویت اجتماعی»‬

                                                                                                                  ‫=هویت فردی موضوعی است که در ژرفای تلاش‬

                                                                                                                  ‫درونی برای یافتن خویش و از طریق صمیمانهترین رابطه‬
                                                                                                                  ‫خودانگاشتی ادراک میشود‪ .‬بنابراین‪ ،‬هویت شخصی‬
                                                                                                                  ‫موضوع اول شخص‪ ،‬فرد (من) و احساس ناب یافتن هویت‬
                                                                                                                  ‫خویش و در گسستی درون گروهی با دیگران مفهوم‬
                                                                                                                  ‫پیدا میکند‪ .‬در حالی که هویت اجتماعی برآمده از تبلور‬
                                                                                                                  ‫فردیت در جمع و در درون روابط اجتماعی‪ ،‬یعنی جایی‬
                                                                                                                  ‫که مفهوم «ما» به عنوان ساختاری اجتماعی موجود است‪،‬‬

                                                                                                                                                   ‫معنی مییابد‪.‬‬

                                                                                                                  ‫محمود مسائلی – تقدیم به هموطنان مهربان و شریف‬
                                                                                                                  ‫سیستان و بلوچستان و کردستان که دست در دست یکدیگر‬
                                                                                                                  ‫مبارزهای بیامان را علیه حکومت جهل و جور و ستم در‬

                                                                                                                                                   ‫پیش گرفتهاند‪.‬‬

‫زاهدان آبان ‪۱۴۰۱‬‬                                                                                                                                  ‫طرح موضوع‬
                                                                                                                  ‫بیش از سه ماه مبارزات مردم ایران برای آزادی و عدالت‬
‫مذهبی مردمی که به روحانیت اعتقاد داشتند‪ ،‬به قیامی‬        ‫سانسور اخبار و اطلاعات و توقف فیلترینگ فضای مجازی و‬      ‫وارد مرحله حساس دیگری شده و شرایطی انقلابی را در برابر‬
‫منجر شد که عنوان انقلاب اسلامی به خود گرفت‪ .‬روحانیت‬      ‫شبکههای اجتماعی هستند‪ .‬آنان همچنین حمایت خود را از‬       ‫نظام فرسوده و فاسد حاکم به اصطلاح اسلامی قرار داده‬
‫شیعه از این اعتماد مردم نهایت استفاده را در جهت منافع‬    ‫خواستههای دانشآموزان و دانشجویان اعلام و تاکید کردند‪:‬‬    ‫است‪ .‬از ویژگیهای این مرحله حساس این است که مردم‬
‫خود برده و حضور استبدادی و جزمی خود را بر همه‬            ‫«حضور نیروهای سرکوب در مدرسه و دانشگاه خلاف دین و‬        ‫با عزمی راسخ قصد دارند نظام ستمکار را به زانو در آورند‬
‫زمینههای مملکت توسعه بخشید‪ .‬اما تجربه چهل و چهار‬         ‫قانون و اخلاق و منافی با وجدانهای سالم بشری است»‪]۱[.‬‬     ‫و در میان اینان بخشی از گروههای مذهبی نیز توانستهاند‬
‫سال گذشته نشان داد که حکومت روحانیون شیعی بجز‬            ‫این تحولات ابعاد هویتی اعتراضات علیه حکومت که وارد‬       ‫این مبارزه را به مرحله تکاملی دیگری وارد کنند‪ .‬در این‬
‫تباهی و ویرانی برای کشور‪ ،‬دستاندازی به دیگر کشورهای‬      ‫مرحله انقلابی و امیدوارکنندهای شده‪ ،‬نشانههایی قابل‬       ‫چند روز‪ ،‬در خبرهای مربوط به تحولات جنبش آزادیخواهی‬
‫منطقه‪ ،‬برافروختن آتش اختلافات و دشمنی با دیگر ملل‬        ‫اعتماد برای تسریع در روند شرایط انقلابی را بازگو میکند‪.‬‬  ‫مردم ایران‪ ،‬سخنان مولوی عبدالحمید امام جمعه اهل‬
‫جهان‪ ،‬و استقرار حکومتی تمامیتخواه نتیجه دیگری در بر‬      ‫در حقیقت‪ ،‬حکایت مردم ستمدیده اهل سنت و جماعت‬             ‫سنت شهر زاهدان و مدیر مدرسه عالی دارالعلوم زاهدان‬
‫نداشته است‪ .‬قیام مردم ایران علیه این حکومت استبدادی‬      ‫و تبعیضهای سازمانیافته حکمرانان شیعه مذهب‪ ،‬این‬
‫دینی را میبایست در پناه خشم مردم نسبت به ملایان‬          ‫پرسش را در برابر پژوهشگر کنجکاو قرار میدهد که چرا‬                 ‫چشمانداز نوینی را در برابر مردم مبارز گشود‪.‬‬
                                                         ‫نادیده انگاشتن حقوق ذاتی هویتی مردم که توسط اعلامیه‬      ‫وی در خطبههای نماز جمعه ‪ ۲۷‬آبان ‪ ۱۴۰۱‬با گرامیداشت‬
                       ‫حاکم بر کشور توضیح داد‪.‬‬           ‫جهانی حقوق بشر مورد شناسایی رسمی قرار گرفته است‪،‬‬         ‫یاد کشتهشدگان آبان ‪ ،۹۸‬نکات برجستهای را مطرح ساخت‬
‫در بخش دوم نظریه «ناهنجاریهای اجتماعی» معرفی‬             ‫توسط حکومت استبدادی مذهبی انکار میشود؟ آیا مگر نه‬        ‫که میتواند توضیح دهد چرا مردم تا این اندازه در برابر‬
‫شده و این فرضیه مورد بحث قرار گرفت که حکومت‬              ‫این است که حتی بر اساس آموزههای دینی اسلامی مردم‬         ‫حکومت مذهبی حاکم بر کشور خشمگین هستند‪ .‬او یکی‬
‫اسلامی همه ارزشهای اجتماعی مدرن و متناسب با‬              ‫در انتخاب راه خویش آزاد هستند؟ پس تکلیف «لا اکراه‬        ‫از حساسترین موضوعات هویتی را برجسته ساخته و اظهار‬
‫نیازهای امروزین جامعه را ویران ساخته و خرافههای خود‬      ‫فیالدین» که روحانیون اسلامی آنرا نشانه تساهل و مدارا‬     ‫داشت که اهل سنت ‪ ۴۳‬سال است که گرفتار تبعیض است‪.‬‬
‫را به عنوان ارزشهای اجتماعی به مردم تحمیل نمود‪ .‬در‬       ‫اعلام میکنند‪ ،‬با این تبعیضهای عمیق و سازمانیافته علیه‬    ‫این تبعیضهای سازمانیافته مانع از این شده است تا اهل‬
‫نتیجه‪ ،‬طی این چهل و چهار سال تباهی ارزشهای ملی‬                                                                    ‫سنت و جماعت بتوانند امور مذهبی خود را طبق موازین‬
‫و فرهنگی مردم‪ ،‬فضای سرخوردگی و ناامیدی ناشی از‬                                     ‫اهل سنت چه میشود؟‬              ‫اسلامی مورد قبول خود هدایت کنند‪ .‬مساجد آنان‪ ،‬اداره‬
‫نبود هنجارهای مناسبی که بتوانند مردم را در مسیر هویت‬     ‫در سه بخش پیشین این سری نوشتارها با عنوان «چرا‬           ‫شهرها‪ ،‬امور اداری و استخدامی و دیگر شئونات جامعه‬
‫واقعی خود رهنمون سازد‪ ،‬موجبات خشم عمیق مردم را‬           ‫مردم تا این اندازه خشمگین هستند»‪ ،‬سه نظریه در پاسخ‬       ‫همه تحت کنترل نیروهای امنیتی است‪« :‬مردم با خوف و‬
‫فراهم ساخت‪ .‬در حقیقت‪ ،‬خشم مردم علیه حکومت دینی‬           ‫به این پرسش معرفی شد‪ .‬در بخش اول «نظریه کینههای‬          ‫ترس نماز میخواندند‪ .‬کجای دنیا چنین کاری میکنند؟» وی‬
‫را میبایست در پرتو نیاز آنها به استقرار هنجارهایی توضیح‬  ‫کهن» به بحث گذاشته شد‪ .‬در آن بخش توضیح داده شد که‬        ‫تاکید کرد‪« :‬ما باید در مقابل اراده ملت تسلیم باشیم و‬
                                                         ‫روحانیت شیعه از آغاز شکلگیری سازمانیافته خود همواره‬      ‫نگذاریم قضیه روز به روز بحرانیتر شود و کار به جایی‬
              ‫داد که لازمه هویت انسانی آنان است‪.‬‬         ‫نوعی تنفر نسبت به نگرش عقلایی جامعه و مظاهر مدرن‬
‫در بخش سوم نظریه «ناامیدی‪ -‬قیام» به عنوان یکی از‬         ‫زندگی از خود نشان میداد‪ .‬این تنفر با رسوخ به باورهای‬       ‫برسد که دینگریزی و نفرت از علما بیشتر از این شود»‪.‬‬
                                                                                                                  ‫به موازات خشم مردم استان سیستان و بلوچستان‬
       ‫نظریههای کلاسیک روانشناسی اجتماعی به مثابه‬                                                                 ‫علیه تبعیضهای سازمانیافته حکومت اسلامی‪ ،‬جمعی از‬
                                                                                                                  ‫ماموستاها و مدرسان و امامان جمعه سنندج و دهگلان‬
                                                                                                                  ‫در استان کردستان نیز با انتشار ویدئویی از یک بیانیه‬
                                                                                                                  ‫مشترک خبر دادند که در آن چندین خواسته‪ ،‬از جمله‬
                                                                                                                  ‫برگزاری یک همهپرسی زیر نظر سازمانهای بینالمللی در‬
                                                                                                                  ‫ایران مطرح شده است‪ .‬روحانیون اهل سنت سنندج و‬
                                                                                                                  ‫دهگلان خواستار آزادی بدون قید و شرط همه زندانیان‬
                                                                                                                  ‫شده و به حکومت نسبت به اعدام معترضان هشدار دادند‬
                                                                                                                  ‫و تاکید کردند‪« :‬چنین کار دهشتناکی تنها باعث افزایش‬
                                                                                                                  ‫خشم ملت انقلابی خواهد شد»‪ .‬آنان خواهان پایان یافتن‬
   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25