Page 25 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۹۳ (دوره جديد
P. 25
صفحه۲۵شماره1۸۵۹ مثلا کردها یا آذربایجانیها مشمول این بحث
جمعه ۲۳دسامبر ۲0۲۲تا پنجشنبه ۵ژانویه ۲0۲۳ هستند که آنچه آنها را از دیگر اقوام ایران (و نه فقط از
فارسها!) متمایز میسازد ،نه تاریخ و جغرافیا و مذهب
تحصن پنج روزه شماری از ایرانیان در برابر دفتر و فرهنگ ،بلکه عمدتا زبان است .این در حالیست که در
سازمانعفوبینالمللدرلندن ایران رنگارنگ و متنوع ما حدود بیست زبان و صد و ده
گویش بومی وجود دارد .محدود کردن حقوق اقوام و مقوله
فدرالیسم به یکی دو قوم مشخص چیزی جز انحراف در
امر مهم دمکراسی و حقوق بشر که پیش روی ایرانیان قرار
دارد ،نیست .حقوق اقوام و مزایای فدرالیسم به همان اندازه
شامل مثلا کردها و اعراب میشود که شامل م ِن مازندرانی
و همسایه گیلانیام که جزو قوم فارس به شمار میرویم!
زیادی از قربانیان و اعدام شدگان اخیر به نمایش گذاشته از روز دوشنبه ۱۲دسامبر تا جمعه ۱۶دسامبر ۲۰۲۲ تست دمکراسی
شد و اسامی جانباختگان نیز بر پلاکارد بزرگی نوشته شده شماری از ایرانیان در مقابل دفتر سازمان عفو بینالملل در ما ایرانیان ،پدر و مادر ،همسر ،و پدر یا مادر فرزندانمان
سرمای شدید چند روز اخیر دست به تحصن زدند .آنها با از اقوام دیگر ،کرد ،آذری ،فارس ،ترکمن ،یا بلوچ و عرب
بود. این اقدام تلاش کردند توجه افکار عمومی به ویژه کسانی را هستند .جای خوشحالی است که این آمیختگی خود به
به گفتهی تحصنکنندگان ،رهگذران و ایرانیان بریتانیا که دغدغهی حقوق بشر داشته و به چنین مراکزی رفت و یک عامل مؤثر در پیشگیری از بروز تعصبات قومی بدل
توجه خوبی به این اقدام اعتراضی نشان دادهاند .اما برخی آمد دارند به نقض فاحش حقوق بشر در ایران و محاکمات شده است .ما دیگر تنها اقوام مختلف نیستیم ،بلکه قوم و
از معترضان از واکنش سازمان عفو بینالملل چندان راضی و اعدامهای «صحرایی» توسط جمهوری اسلامی جلب کنند. خویش یکدیگریم .من از استان و خانواده خود میگویم.
نبودند و انتظار بیشتری از این سازمان داشتند .شماری تحصنکنندگان همچنین امیدوارند که سازمان عفو بینالملل در مازندران مناطقی وجود دارد که اکثریت ساکنان آنها
نیز بر این نظر هستند که چنین اقدامات اعتراضی باید شماری از وکلای زبدهی خود را در اختیار جوانان ایرانی در را ترکها یا کردها تشکیل میدهند .بلوچهای بسیاری از
در برابر مراکز دولتی بریتانیا صورت بگیرد و نه در برابر سالهای دور و از درد محرومیت به شمال سرسبز روی
سازمانهای مردمنهاد که خود اهرم فشار بر دولتها بند که در خطر اعدام هستند قرار دهند. آورده و در آنجا ساکن شدند .در دوران جنگ هشت ساله،
همراه با این تحصن روبروی دفتر عفو بینالملل عکسهای خوزستانیها از جمله اعراب این استان به اصفهان و شیراز
هستند. از درآمد نفت استان خوزستان برخوردار شود که استان و گیلان و مازندران کوچ کرده و در آنجا ماندگار شدهاند.
وی ارتباط داریم! چه امکانی بهتر از اینکه خود را همواره کردستان از محصولات کشاورزی استان گیلان .اینها نکاتی م ِن مازندرانی نخستین واژههای ترکی را در کودکی و در
مورد آزمایش و بازنگری قرار دهیم؟ این شیوه را هم در هستند که باید مورد توجه موافقان و مخالفان فدرالیسم روستایی در استان خود آموختم که پدر و مادرم در جوانی از
زندگی فردی و اجتماعی ،هم در مسائل خصوصی و سیاسی قرار گرفته و بهموقع توسط کارشناسان مورد بحث و سوی آموزش و پرورش به آنجا گسیل شده بودند و اکثریت
میتوان به کار برد .خود را به شیوه مجلات «تست» کنیم. آن را ترکها تشکیل میدادند .امروز تهران و اغلب شهرهای
این «تست» مخصوص «فارسها» نیست .افراد همه اقوام بررسی قرار گیرند. بزرگ ایران چهل تکه رنگارنگی هستند از اقوام گوناگون که
باید خود را «تست» کنند .در این «تست» نباید سر خود حقوق اقوام ایرانی در چهارچوب یک ساختار دمکراتیک و از استانهای دیگر به آنها روی آوردهاند .کسانی که ندانسته
کلاه گذاشت .مثلا آیا یک ایرانی کرد یا فارس یا مسلمان مبتنی بر حقوق بشر تأمینپذیر است .این ساختار میتواند و به طمع به دنبال ناکجاآبادی هستند که دستهای پنهان
میپذیرد در فردای یک ایران جمهوری ،رییس جمهور ترکمن برقراری مناسبات فدرال را نیز در چهارچوب اهداف خود آن را نشان میدهند ،جز از راه پاکسازی قومی و خشونتی
یا بهایی یا زرتشتی ،و یا در یک ایران پادشاهی ،نخست وزیر قرار دهد .لیکن موافقان و مخالفان فدرالیسم باید بدانند تصورناپذیر چگونه خواهند توانست بر این آمیختگی و تنوع
کرد یا عرب یا مسیحی و یا یهودی داشته باشیم؟ آیا شما نه صرف پذیرش فدرالیسم به معنای تأمین حقوق اقوام و
از خواندن این پرسش یکه خوردید؟ در این صورت هنوز نه رد آن به معنای زیر پا گذاشتن حقوق آنهاست .لیکن در رشک برانگیز غلبه کنند؟!
با دمکراسی و حقوق بشر خیلی فاصله دارید! فدرالیسم شرایطی که هنوز جمهوری اسلامی حقوق همه اقوام ایران لیکن نکته بسیار مهمی که فراموش شده و کسی به
را به مثابه یک ملت زیر پا مینهد ،دمیدن در تنور چنین آن اشاره نمیکند این است که فدرالیسم درست مانند
پیشکشتان! بحثهایی آدم را به یاد طنز پر نکته دعوا بر سر لحاف ملا دموکراسی تنها حقوق نیست .وظیفه و مسئولیت نیز
*روشن است که اطلاق «اقلیت» که در زبانهای دیگر نیز میاندازد .ما عراق نیستیم! نمیخواهیم هم ترکیه باشیم! هست .و درست مانند دموکراسی تنها دامنه سیاسی و
به کار میرود ،بر اساس شمار و کم ّیت یک گروه اجتماعی میخواهیم خودمان باشیم و در صلح زندگی کنیم .در زمینه فرهنگی ندارد .ابعاد جدی اقتصادی دارد .فدرالیسم
اعم از قومی و مذهبی و جنسیتی و… نسبت به کل درک حقوق یکدیگر اما هنوز در آغاز یک راه فرهنگی قرار به معنای امتیازی برای اقلیتهای* قومی نیست .قوم
داریم .از همین رو نخستین گام چیزی جز روراست بودن اکثریت نیز در هر استان یا ایالتی در همان چهارچوب
جمعیت یک کشور است. با خود نیست .اغراق نمیکنم اگر بگویم آدمی هر لحظه قرار میگیرد .من مازندرانی به همان اندازه از حقوق
باید خود را بیازماید .ما خود ،نخستین فردی هستیم که با فدرال برخودار و در برابر دولت مرکزی و استانهای دیگر
*این مطلب نخستین بار در کیهان لندن آذرماه / ۱۳۸۴ وظیفه و مسئولیت دارم که اقوام ترکمن ،آذری ،بلوچ و یا
دسامبر ۲۰۰۵چاپ شد. عرب و کرد .در یک ساختار فدرال سهم و مشارکت گیلان
و اصفهان به همان اندازه در اقتصاد کشور در نظر گرفته
میشود که سهم خوزستان نفتخیز و آذربایجان صنعتی و
سیستان و بلوچستان محروم .استانهای ثروتمند متشکل از
هر قومی که باشند ،در برابر استانهای محروم و همچنین
دولت مرکزی و نیز مردم خود مسئولیت اقتصادی دارند.
شیرازیها و مشهدیها در سایه پرچم ملی ایران به همان
اندازه میتوانند نمادهای خود را پرچم استان خود کنند که
کردها یا بلوچها و لرها .من مازندرانی به همان اندازه باید
به یک حکومت مرکزی و یک زبان رسمی و سراسری گردن
نهم و امکان شکوفایی گویش و رسوم و فرهنگ و هنر و
صنعت بومی خود را داشته باشم که یک آذربایجانی یا
عرب و ترکمن و کرد .استان مازندران به همان اندازه باید