Page 23 - (کیهان لندن - سال سى و نهم ـ شماره ۳۹۳ (دوره جديد

‫صفحه‌‌‪‌۲‌‌‌۳‬شماره‌‪1۸۵۹‬‬
‫جمعه ‪ ۲۳‬دسامبر ‪ ۲0۲۲‬تا پنجشنبه ‪ ۵‬ژانویه ‪۲0۲۳‬‬

‫‪ ۸۰‬درصد ظرفیت‬
‫مهمترین سدهای‬
‫ایران خالیست؛‬
‫گسترش بحران آب تا‬
‫گیلان و مازندران‬

‫شده است تا ‪ ۲۷۷‬دشت کشور در حالت بحران آبی و ‪۱۴۳‬‬ ‫هر چند جزییاتی از «پروژههای ویژه» مورد نظر دولت‬ ‫=ذخیره آبی سد «سفیدرود» در استان گیلان ‪ ۱۳‬درصد‬
‫دشت در وضعیت فراتر از بحران یا به عبارتی «ممنوعه‬ ‫ارائه نشده اما آمارهای اخیر شرکت مدیریت منابع آب‬ ‫و و ذخیره آبی سد «شهید رجایی» در استان مازندران ‪۱۹‬‬
‫ایران و همچنین دیگر گزارشها نشان از «اجرا نشدن» یا‬
‫بحرانی» جای بگیرند‪.‬‬ ‫درصد است‪.‬‬
‫محمود زارعی پژوهشگر اقتصادی معتقد است که‬ ‫«بینتیجه» بودن وعدههای وزیر نیرو دارد‪.‬‬ ‫=برداشت بیرویه آب از منابع استراتژیک زیرزمینی‬
‫«عدم توسعه متناسب با آمایش سرزمینی‪ ،‬عدم هماهنگی‬ ‫برای نمونه در حال حاضر مخازن سدهای پنجگانه تهران‬ ‫موجب شده است تا ‪ ۲۷۷‬دشت کشور در حالت بحران‬
‫بینبخشی‪ ،‬خرد بودن اراضی کشور‪ ،‬بیتوجهی نسبت به‬ ‫نسبت به سال گذشته ‪ ۷۶‬میلیون متر مکعب کسری دارند که‬ ‫آبی و ‪ ۱۴۳‬دشت در وضعیت فراتر از بحران یا به عبارتی‬
‫برخورد با متخلفان و اتکا به سیاست مدیریت عرضه بهجای‬ ‫این عدد گویای شرایط نامناسب منابع آبی تهران و به صدا‬
‫مدیریت تقاضا‪ ،‬بخشی از انباشت مشکلات مدیریتی است‬ ‫در آمدن زنگ خطر است‪ .‬حجم مخازن سدهای پنجگانه‬ ‫«ممنوعه بحرانی» جای بگیرند‪.‬‬
‫که در طول زمان موجب تعمیق مشکلات آبی کشور شده‪،‬‬ ‫تهران در ‪ ۲۳‬آذرماه ‪ ،۱۴۰۱‬معادل ‪ ۲۸۳‬میلیون مترمکعب‬ ‫=حدود ‪ ۱۰۰‬فروچاله در ایران شناسایی شده که‬
‫از سوی دیگر سوگیری شناختی مردم نسبت به فراوانی و در‬ ‫بوده در حالی که در روز مشابه سال ‪ ۱۴۰۰‬این عدد معادل‬ ‫بیشترین تعداد آنها در استان همدان و بزرگترین آنها در‬
‫دسترسبودن آب‪ ،‬تکبعدینگری نسبت به بحران آب و عدم‬ ‫‪ ۳۵۹‬میلیون مترمکعب ثبت شده است که اختلاف آن ‪۷۶‬‬
‫دخیلسازی تغییرات اقلیمی در محاسبات ذهنی خود منجر‬ ‫اختیار آباد کرمان قرار دارند‪.‬‬
‫میلیون مترمکعب کسری مخزن را نشان میدهد‪.‬‬
‫به مصرف بیباکانه آب در کشور شده است‪».‬‬ ‫در سدهای امیرکبیر‪ ،‬لتیان‪ ،‬لار‪ ،‬طالقان و ماملو به ترتیب‬ ‫تازهترین گزارشها از وضعیت ذخایر آبی کشور نشان‬
‫ابن پژوهشگر اقتصادی افزوده که «اجرای کامل الگوی‬ ‫با کاهش حجم ‪ ۲۴ ،۴ ،۵ ،۱۴‬و ‪ ۲۸‬میلیون مترمکعبی نسبت‬ ‫میدهد ‪ ۶۳‬درصد ظرفیت مخازن سدهای ایران خالیست‬
‫کشت‪ ،‬کاشت محصولات کشاورزی که منجر به کاهش ‪۱۷‬‬ ‫به سال قبل مواجه هستند‪ .‬پیشبینی بارشها نیز تا امروز‬
‫درصدی مصرف آب در بخش کشاورزی شود‪ ،‬فرهنگسازی‬ ‫و ‪ ۱۱‬سد مهم کشور کمتر از ‪ ۲۰‬درصد ذخیره آب دارند‪.‬‬
‫آب مبنا‪ ،‬استفاده از فناوری فضایی برای پایش مستمر‬ ‫کمتر از میانگین و زیر نرمال بوده است‪.‬‬ ‫آخرین آمار رسمی شرکت مدیریت منابع آب ایران نشان‬
‫وضعیت آبی کشور‪ ،‬اصلاح حکمرانی آبی و تمرکز بر مدیریت‬ ‫از سوی دیگر با وجود قرار داشتن ایران در فصل بارندگی‪،‬‬ ‫میدهد که در زمان حاضر مجموع ذخایر آبی سدهای‬
‫تقاضا بهجای افزایش عرضه و توجه به توسعه پایدار بدون‬ ‫شهرهای زیادی با بحران تأمین آب روبرو هستند‪ .‬علیرضا‬ ‫کشور ‪ ۱۸‬میلیارد و ‪ ۵۰‬میلیون مترمکعب است که این میزان‬
‫اتکا به منابع آبی همگی بخش از اقداماتی است که تمامی‬ ‫نجفلو مدیر دفتر بهره برداری و نگهداری از تأسیسات آبی‬ ‫ذخیره آب‪ ،‬نشاندهنده میزان پر شدن ‪۳۷‬درصدی است؛‬
‫افرادی که در چارچوب جغرافیایی ایران زیست میکنند از‬ ‫شرکت آب منطقه ای زنجان نیمه آذرماه جاری اعلام کرد که‬ ‫درواقع حدود ‪ ۶۳‬درصد ظرفیت مخازن سدهای کشور‬
‫مسئولان گرفته تا مردم میبایست به دنبال اجرای آن باشند‬ ‫افزایش بارندگی ها تاکنون بر روی سفرههای آب زیرزمینی و‬
‫تا بتوانند نفس آتشین اژدهای سرکش بحران آب را از سر‬ ‫هماکنون خالیست‪.‬‬
‫هیدروگراف چشمه ها تأثیر محسوسی نداشته است‪.‬‬ ‫از میان سدهای مهم تأمین آب آشامیدنی کشور‪ ۱۱ ،‬سد‪،‬‬
‫نسلهای آتی این سرزمین بزدایند‪».‬‬ ‫هوشنگ جزی مدیرکل دفتر آبخیزداری سازمان منابع‬ ‫زیر ‪ ۲۰‬درصد پر هستند و بیش از ‪ ۸۰‬درصد ظرفیت مخازن‬
‫از سوی دیگر برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی ایران‬ ‫طبیعی در جریان سیلابهای مرداد به خبرگزاری ایسنا‬
‫را به طور گستردهای با پدیده فرونشست دشتها روبرو کرده‬ ‫گفته بود که علت اجرایی نشدن عملیات آبخیزداری در تمام‬ ‫این سدها خالی است‪.‬‬
‫است‪ .‬به گفته حمید رحمانی معاون شرکت مدیریت منابع‬ ‫بر اساس این آمار‪ ،‬در خراسان رضوی ذخیره آبی سد‬
‫آب ایران بررسیهای دور سنجی در سازمان زمین شناسی و‬ ‫حوزههای آبخیز‪ ،‬ناکافی بودن منابع مالی است‪.‬‬ ‫«دوستی» به حدود ‪ ۱۶‬درصد میرسد و سد «کرخه» در‬
‫اکتشافات معدنی کشور تاکنون محدوده و نرخ فرونشست‬ ‫به گفته او دولتها برای عملیات عمرانی بزرگ مثل‬ ‫استان خوزستان هم حدود ‪ ۱۱‬درصد ذخیره آبی دارد‪ .‬سد‬
‫دشتهای تهران‪-‬شهریار‪ ،‬ورامین‪ ،‬قرچک‪ ،‬ایوانکی‪ ،‬گرمسار‪،‬‬ ‫راهسازی و سدسازی هزینه میکنند‪ ،‬چون «نمود عینی و‬ ‫«چاهنیمهها» در استان سیستان و بلوچستان هم ‪ ۱۰‬درصد‬
‫کرج‪ ،‬هشتگرد‪ ،‬قزوین‪ ،‬اصفهان‪ ،‬کاشان‪ ،‬مهیار‪ ،‬گلپایگان‪،‬‬ ‫منفعت مالی» دارند؛ اما برای اقدامهایی در راستای حفظ‬ ‫ذخیره آبی و سد «اکباتان» در استان همدان فقط دو درصد‬
‫مشهد‪ ،‬نیشابور‪ ،‬کاشمر‪ ،‬تربت حیدریه‪ ،‬رفسنجان‪ ،‬زرند و‬ ‫محیط زیست کاری انجام نمیدهند چون منفعت مالی‬
‫کرمان را مشخص کرده که در بین آنها دشتهای رفسنجان‬ ‫ذخیره آبی دارد‪.‬‬
‫و کاشمر با نرخ سالیانه ‪ ۳۰‬سانتی متر بیشترین نرخ را‬ ‫ندارد‪.‬‬ ‫بحران کمآبی حتی در استانهای پربارش مازندران و گیلان‬
‫کاهش بارندگی در کنار برداشت بیرویه از منابع آب‬ ‫هم گسترش یافته بطوری که ذخیره آبی سد «سفیدرود» در‬
‫داشتهاند‪.‬‬ ‫زیرزمینی بحران زیست محیطی عمیقی را در ایران ایجاد‬ ‫استان گیلان ‪ ۱۳‬درصد و و ذخیره آبی سد «شهید رجایی» در‬
‫حمید رحمانی افزوده «تا کنون با استفاده از روش تداخل‬ ‫کرده است‪ .‬گزارشها نشان میدهد در حال حاضر ‪ ۵۵‬درصد‬
‫سنجی رادار (‪ ،)InSAR‬محدوده و نرخ فرونشست در‬ ‫کل آب مصرفی کشور از منابع زیرزمینی برداشت میشود‪،‬‬ ‫استان مازندران ‪ ۱۹‬درصد است‪.‬‬
‫دشتهای ‪ ۵‬استان کشور شامل استانهای تهران‪ ،‬خراسان‬ ‫این در شرایطی است که در ‪ ۱۶‬استان کشور بیش از ‪۶۰‬‬ ‫به گفته نادر تبریزی مدیر توسعه خطوط آبرسانی شرکت‬
‫رضوی‪ ،‬قزوین‪ ،‬کرمان و اصفهان مشخص شده است و حدود‬ ‫درصد و هشت استان بیش از ‪ ۸۰‬درصد مصارف آب خود را‬ ‫تأمین و تصفیه آبفای تهران ذخیره آب سدهای ایران به‬
‫‪ ۱۰۰‬فروچاله در ایران شناسایی شده که بیشترین تعداد آنها‬ ‫پایینترین سطح در ‪ ۵۰‬سال اخیر رسیده است‪ .‬این موضوع‬
‫در استان همدان و بزرگترین آنها در اختیار آباد کرمان قرار‬ ‫وابسته به آب زیرزمینی هستند‪.‬‬ ‫هشداری جدی برای بحران آب در کشور به شمار میرود‪.‬‬
‫خراسانرضوی‪ ،‬خراسان جنوبی‪ ،‬کرمان‪ ،‬فارس‪ ،‬یزد‪،‬‬ ‫علی اکبر محرابیان وزیر نیرو تابستان ‪ ۱۴۰۱‬از برگزاری‬
‫دارند‪».‬‬ ‫هرمزگان‪ ،‬البرز و همدان حدود ‪ ۸۰‬درصد از سبد تأمین آب‬ ‫جلساتی با مسئولان کشورهای ترکمنستان‪ ،‬افغانستان‪ ،‬ترکیه‪،‬‬
‫عراق‪ ،‬ارمنستان و جمهوری آذربایجان برای واردات آب به‬
‫را از طریق سفرههای زیرزمینی تهیه میکنند‪.‬‬ ‫ایران خبر داد و مدعی شد که تنش آبی در ‪ ۳۰۰‬شهر ایران با‬
‫برداشت بیرویه آب از منابع استراتژیک زیرزمینی موجب‬
‫«اجرای پروژههای ویژه» حل میشود‪.‬‬